z Księstwa Inflanckiego (bo Deputaci i Senatorowie, że są już Jurati, nie przysięgają) obierają Marszałka Skarbowego, toż samo czynią w Nowogródku lub w Mińsku.
KrólESTWO POLSKIE prócz tych namienionych Trybunałów ma wiele innych Sądów jako SĄDY ZADWORNE, które sądzą Kanclerzowie, lub Podkanclerzowie, Koronne Koronni i Litewskie Liewscy. SĄDY RELACJALNE SĄ- DY KURLANDZKIE, które abo sam Król z Senatorami sądzi tak jako SĄDY SEJMOWE, abo Pieczętarzom zda Jurysdykcją. SĄDY ZIEMSKIE zwane ROCZKI w Województwach, o których wyżej pod Urzędnikami Ziemskiemi. SĄDY GRÓDZKIE w Grodowych Miastach, jako wyżej pod Sedziami Grodzkiemi. RZĄD POLSKI. O ORDERACH.
W Polsce żadnych Orderów Staropolska cnota nazwana AEQUALITAS nie
z Xięstwa Inflantskiego (bo Deputaći i Senatorowie, że są już Jurati, nie przyśięgają) obierają Marszałka Skarbowego, toż samo czynią w Nowogródku lub w Mińsku.
KROLESTWO POLSKIE prócz tych namienionych Trybunałów ma wiele innych Sądów jako SĄDY ZADWORNE, które sądzą Kanclerzowie, lub Podkanclerzowie, Koronne Koronni i Litewskie Liewscy. SĄDY RELACYALNE SĄ- DY KURLANDZKIE, które abo sam Król z Senatorami sądźi tak jako SĄDY SEYMOWE, abo Pieczętarzom zda Jurysdykcyą. SĄDY ZIEMSKIE zwane ROCZKI w Województwach, o których wyżey pod Urzędnikami Ziemskiemi. SĄDY GRODZKIE w Grodowych Miastach, jako wyżey pod Sedźiami Grodzkiemi. RZĄD POLSKI. O ORDERACH.
W Polszcze żadnych Orderów Staropolska cnota nazwana AEQUALITAS nie
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 265
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
Margrabstwo Awenioneńskie.
LXVII. Neapolitańskie państwo zamyka w sobie prawie połowę Włoskiej ziemi. Maginus liczy w nim Książąt 21. Landzgrafów 33. Margrabiów 53. Grafów 58. Dzieli się na części 12. niby Powiaty, albo ziemie. Kampanią, Principatum dwoiste, Lukaonią, Kalabrią niższą, Kalabrią wyższą, ziemię de Otranto, Dy Bary, Apulią, Apruzium bliższe, Apruzium dalsze, Kapitaneat. Arcybiskupów liczy 20. Biskupów 207. Stołeczne miasto jest Neapol, od Rezydujących Panów nazwane Szlachetne. Rocznej intraty przynosi na 23. milionów pięćkroć czerwonych złotych. Z samych kart do grania importuje co rok do skarbu 1530. czerwonych złotych. Król Sycylii, to
Margrabstwo Awenioneńskie.
LXVII. Neapolitańskie państwo zamyká w sobie prawie połowę Włoskiey ziemi. Maginus liczy w nim Xiążąt 21. Lándzgraffow 33. Margrábiow 53. Graffow 58. Dzieli się ná części 12. niby Powiaty, álbo ziemie. Kampanią, Principatum dwoiste, Lukaonią, Kalabrią niższą, Kalabrią wyższą, ziemię de Otránto, Di Bari, Apulią, Apruzium bliższe, Apruzium dalsze, Kapitaneat. Arcybiskupow liczy 20. Biskupow 207. Stołeczne miasto iest Neapol, od Rezyduiących Panow nazwane Szláchetne. Roczney intraty przynosi ná 23. millionow pięćkroć czerwonych złotych. Z sámych kart do grania importuie co rok do skarbu 1530. czerwonych złotych. Krol Sycylii, to
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: F2
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
z rogu Tablice H; Odległość stacyj od spodu wysokości brać potrzeba, nie od pachołka na którym Tablica stoi, ale od igiełki w rogu Tablice wbitej: i wysokość Tablice od ziemie, którą potrzeba przydawać do wymierzonej wysokości, ma być brana, nie do igiełki w centrum Tablice osadzonej, jako w niniejszej Nauce, ale dy igiełki w rogu Tablice stojącej. jako w Nauce następującej 38. 2 Wysokości dostępne: mierzą się Tablicą Mierniczą, dwojako. Abo z pomocą Węgielnice płaskiej: (jaka jest W. w Tablicy 4. w Figurze 2. przy karcie 9. tej Części 2. Geometry) Abo bez Węgielnice, z pomocą cyrkla i
z rogu Tablice H; Odległość stácyi od spodu wysokośći bráć potrzebá, nie od páchołka ná ktorym Tablicá stoi, ále od igiełki w rogu Tablice wbitey: y wysokość Tablice od źiemie, ktorą potrzebá przydawáć do wymierzoney wysokośći, ma bydź brána, nie do igiełki w centrum Tablice osádzoney, iáko w ninieyszey Náuce, ále di igiełki w rogu Tablice stoiącey. iako w Náuce nástępuiącey 38. 2 Wysokośći dostępne: mierzą się Tablicą Mierniczą, dwoiáko. Abo z pomocą Węgielnice płáskiey: (iáka iest W. w Tablicy 4. w Figurze 2. przy kárćie 9. tey Częśći 2. Geometry) Abo bez Węgielnice, z pomocą cyrklá y
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 37
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. Jaki jest cień od wysokości CB,złamany na ścianie DEI, od D, aż do E. o Wymierzaniu Wysokości.
Takowy tedy przypadek gdy się trafi, abyś bez omyłki wymierzył wysokość CB, przez jej cień: Upatrz na Instrumencie Nauki poprzedzającej długość cieniu naprzykład części 15. i oraz naznacz na ścianie Dy, koniec cieniu załąmanego E. Potym przemierzywszy odległość ścian C, D. (która niech będzie 30. naprzykład łokci) uczyń: Jako styl SP na Instrumencie: 10, do 15. części: tak CD 30, do czwartego. Wynidzie liczba 45. Tę liczbę nanotuj z pilnością. Toż przemierz na
. Iáki iest ćień od wysokośći CB,złamány ná śćiánie DEI, od D, áż do E. o Wymierzániu Wysokośći.
Tákowy tedy przypadek gdy się tráfi, ábyś bez omyłki wymierzył wysokość CB, przez iey ćień: Vpátrz na Instrumenćie Náuki poprzedzáiącey długość ćieniu náprzykład częśći 15. y oraz náznácz ná śćiánie DI, koniec ćięniu záłąmánego E. Potym przemierzywszy odległość śćian C, D. (ktora niech będżie 30. náprzykład łokći) vczyń: Iáko styl SP ná Instrumenćie: 10, do 15. częśći: ták CD 30, do czwartego. Wynidźie liczbá 45. Tę liczbę nánotuy z pilnośćią. Toż przemierz ná
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 43
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
,) rozdzielić na trzy części nierówne do upodobania, liniami prostymiej od ściany do ściany przeciągnionymiej. NIech się trafi trianguł DUN, wydzielić na trzech: takim podziałem aby jeden miał jednę część czwartą: drugi jednę część trzecią: trzeci ostatek. Tedy) (1. Rozdziel którąkolwiek ścianę DN, wten podział, aby Dy, była część czwarta całej DN; a NL część trzecia cały ND.) (2. Między Dy obierz punkt do upodobania C, i wyprowadź zniego nieznaczną CV.) (3. Tej CV, zrysuj przez I, równoodległą IT: a linia TC przeprowadzona, da czworobok DUTC, część czwartą triangułu DUN
,) rozdźielić ná trzy częśći nierowne do vpodobánia, liniiámi prostymiey od śćiány do śćiány przećiągnionymiey. NIech się tráfi tryánguł DVN, wydżielić ná trzech: tákim podżiałem áby ieden miał iednę część czwartą: drugi iednę część trzećią: trzeći ostátek. Tedy) (1. Rozdżiel ktorąkolwiek śćiánę DN, wten podział, áby DI, byłá część czwarta cáłey DN; á NL część trzećia cáły ND.) (2. Między DI obierz punkt do vpodobánia C, y wyprowadź zniego nieznáczną CV.) (3. Tey CV, zrysuy przez I, rownoodległą IT: á liniia TC przeprowádzona, da czworobok DVTC, część czwartą tryángułu DVN
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 135
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
trafi trianguł DUN, wydzielić na trzech: takim podziałem aby jeden miał jednę część czwartą: drugi jednę część trzecią: trzeci ostatek. Tedy) (1. Rozdziel którąkolwiek ścianę DN, wten podział, aby Dy, była część czwarta całej DN; a NL część trzecia cały ND.) (2. Między Dy obierz punkt do upodobania C, i wyprowadź zniego nieznaczną CV.) (3. Tej CV, zrysuj przez I, równoodległą IT: a linia TC przeprowadzona, da czworobok DUTC, część czwartą triangułu DUN.) (4. Obierz między I i L, punkt H do upodobania i złącz go zangułem
tráfi tryánguł DVN, wydżielić ná trzech: tákim podżiałem áby ieden miał iednę część czwartą: drugi iednę część trzećią: trzeći ostátek. Tedy) (1. Rozdżiel ktorąkolwiek śćiánę DN, wten podział, áby DI, byłá część czwarta cáłey DN; á NL część trzećia cáły ND.) (2. Między DI obierz punkt do vpodobánia C, y wyprowadź zniego nieznáczną CV.) (3. Tey CV, zrysuy przez I, rownoodległą IT: á liniia TC przeprowádzona, da czworobok DVTC, część czwartą tryángułu DVN.) (4. Obierz między I y L, punkt H do vpodobánia y złącz go zángułem
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 135
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
nastąpić mającym, wcześnie obrali sobie w Roku 1726. sekretnie Książęcia Grafa Maurycego de Sakse. Ale Komisja od Rzeczpospolitej przez Konstytucją Sejmu Roku 1726. wyznaczona skasowała nieprawną Morycza czyli Maurycego Elekcją, a na jego miejsce na usilną Anny lmperatorowy Rosyjskiej promocją inwestyowała w Roku 1739. na Księstwo Kurlandzkie Ernesta Birona. Lecz gdy ten wkrótce dy[...] gracjowany i na Syberią odesłany był, Stany Kurlandzkie przez 19, prawie lat bez Książęcia zostawały. Dopiero po zaszłym Senatus Konsylium August III, za konsensem Dworu Petersburskiego w Roku 1750. inwestyował na Księstwo Kurlandzkie Książęcia Karola de Sakse Syna swego. Lecz gdy po śmierci Elżbiety Imperatorowy Rosyjskiej Biron do łaski Dworu Petersburskiego przywróconym został,
nastąpić maiącym, wcześnie obrali sobie w Roku 1726. sekretnie Xiążęcia Graffa Maurycego de Saxe. Ale Kommissya od Rzeczpospolitey przez Konstytucyą Seymu Roku 1726. wyznaczona skasowała nieprawną Morycza czyli Maurycego Elekcyą, a na iego mieysce na usilną Anny lmperatorowy Rossyiskiey promocyą inwestyowała w Roku 1739. na Xięstwo Kurlandzkie Ernesta Birona. Lecz gdy ten wkrotce dy[...] gracyowany y na Syberyą odesłany był, Stany Kurlandzkie przez 19, prawie lat bez Xiążęcia zostawały. Dopiero po zaszłym Senatûs Consilium August III, za konsensem Dworu Petersburskiego w Roku 1750. inwestyował na Xięstwo Kurlandzkie Xiążęcia Karola de Saxe Syna swego. Lecz gdy po śmierci Elżbiety Imperatorowy Rossyiskiey Biron do łaski Dworu Petersburskiego przywroconym został,
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 215
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
południe Morei, gdzie daleko na morze widać, bo wysoka góra na samym brzegu stoi nazwana ¤ Kap Matapan. P. Jakie są granice i rozciągłość Państwa w Europie Tureckiego? O. Państwo Tureckie w Europie na Wschód ma Odnogę morską. A. Zabach albo morze Azof. B. Morze czane. C. Morze dy Marmora, niegdyś Propontis albo Hellespontus zwane, i D. Arcypelag, albo Morze Wschodnie. Na Południe ma Morze E. Wśrzodziemnie. F. Morze Adriatyckie. Na Północ G. Węgry. H. Polskę i I. Rosyjskie Państwo. Długość Państwa Tureckiego w Europie, od Wschodu do Zachodu, rozciąga się blisko na
południe Morei, gdzie daleko na morze widać, bo wysoka gora na samym brzegu stoi nazwana ¤ Kap Matapan. P. Jakie są granice y rozciągłość Państwa w Europie Tureckiego? O. Państwo Tureckie w Europie na Wschod ma Odnogę morską. A. Zabach albo morze Azof. B. Morze czane. C. Morze di Marmora, niegdyś Propontis albo Hellespontus zwane, y D. Arcypelag, albo Morze Wschodnie. Na Południe ma Morze E. Wśrzodziemnie. F. Morze Adryatyckie. Na Połnoc G. Węgry. H. Polskę y I. Rossyiskie Państwo. Długość Państwa Tureckiego w Europie, od Wschodu do Zachodu, rozciąga się blisko na
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 226
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
, iż rzeki wielkie oschły. Około miesiąca Września trzesienie ziemi w Peru w kraju Quiksos. Na wielu miejscach ziemia się otworzywszy pożarła więcej niż 500 domów. Te nieszczęścia złączone były z strasznemi piorunami, z gwałtownym deszczem, powodzią rzek, która zniszczyła miejsca odległe od brzegów.
29 Września trzęsienie ziemi wysypało górę popiołu nazwaną Monte dy Cenere niedaleko Ponzzolo w nocy; a jezioro Lucrin napełniło kamieniami, ziemią, popiołem. Góra ta popiołu wysoka jest na 1000 kroków.
Na wyspach Azores trzęsienie ziemi, między któremi wynurzyła się nowa wyspa dwanaście mil mająca na koło.
Wybuchanie wierzchołku najbardziej od wschodu odległego góry Picninha a w Perou.
Diameter okna jego jest długi
, iż rzeki wielkie oschły. Około miesiąca Września trzesienie ziemi w Peru w kraiu Quixos. Na wielu mieyscach ziemia się otworzywszy pożarła więcey niż 500 domow. Te nieszczęścia złączone były z strasznemi piorunami, z gwałtownym deszczem, powodzią rzek, która zniszczyła mieysca odległe od brzegow.
29 Września trzęsienie ziemi wysypało górę popiołu nazwaną Monte di Cenere niedaleko Ponzzolo w nocy; a iezioro Lucrin napełniło kamieniami, ziemią, popiołem. Góra ta popiołu wysoka iest na 1000 krokow.
Na wyspach Azores trzęsienie ziemi, między ktoremi wynurzyła się nowa wyspa dwanaście mil maiąca na koło.
Wybuchanie wierzchołku naybardziey od wschodu odległego góry Picninha a w Perou.
Diameter okna iego iest długi
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 79
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
brzegach morskich, przy wielkich rzekach i w krajach górzystych: trwało dwie minuty: większe było na górach niż na dolinach. Wzruszyło najmniej ziemi na mil kwadratowych 2600. Wiatru żadnego nie było.
20 Tegoż miesiąca trzęsienie na tychże miejscach ponowione, ale nie tak silne.
Straszliwe wybuchanie góry jednej na wyspie Żelaznej (dy Serro) przez sześć tygodni trwało z trzęsieniem ziemi.
Trzęsienie ziemi pożarło miasta Ambata, Satacunga, i Riobamba w Prowincyj Quito, i w całym tym kraju wielkie szkody poczyniło.
Wysokość wody deszczowej tego roku w Paryżu 22 cal: 7 ½ linij: w Lille zaś we Slandryj 25 cal: 4 ½ linij.
1693
brzegach morskich, przy wielkich rzekach y w kraiach górzystych: trwało dwie minuty: większe było na górach niż na dolinach. Wzruszyło naymniey ziemi na mil kwadratowych 2600. Wiatru żadnego nie było.
20 Tegoż miesiąca trzęsienie na tychże mieyscach ponowione, ale nie tak silne.
Straszliwe wybuchanie góry iedney na wyspie Żelazney (di Serro) przez sześć tygodni trwało z trzęsieniem ziemi.
Trzęsienie ziemi pożarło miasta Ambata, Satacunga, y Riobamba w Prowinciy Quito, y w całym tym kraiu wielkie szkody poczyniło.
Wysokość wody deszczowey tego roku w Paryżu 22 cal: 7 ½ linij: w Lille zaś we Slandryi 25 cal: 4 ½ linij.
1693
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 144
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770