równoodległe samej HL. Potym z drugiej strony tej deski, którą stronę w figurze reprezentuje kwadracik fmn, przypraw wsamym srzodku rękojeść okrągłą mn, długą na cztery palce: tak, żeby nie tylko w wierzch laski, dla rozmierzania odległości pożyomnych ale i z boku pod wierzchem, dla wymierzania wysokości, mogła się wkładać wolno a dychtownie. Jeszcze z tejże drugiej strony fmn, przypraw perpendykuł ft, równoodległy samej FG, na pierwszej stronie FLHG. Na koniec: we srzodek M, w klejonej rękojeści, wbij trochę ostrza szpilki mosiężnej Md, i drugą w rogu H, Kwadratu HGLFL; tak żeby się mogły wyjmować kiedy tego będzie potrzeba. A
rownoodległe sámey HL. Potym z drugiey strony tey deski, ktorą stronę w figurze reprezentuie kwádraćik fmn, przypraw wsámym srzodku rękoieść okrągłą mn, długą ná cztery pálce: ták, żeby nie tylko w wierzch laski, dla rozmierzánia odległośći pożiomnych ále y z boku pod wierzchem, dla wymierzánia wysokośći, mogłá się wkłádáć wolno á dychtownie. Ieszcze z teyże drugiey strony fmn, przypraw perpendykuł ft, rownoodległy sámey FG, ná pierwszey stronie FLHG. Ná koniec: we srzodek M, w kliioney rękoieśći, wbiy trochę ostrzá szpilki mośiężney Md, y drugą w rogu H, Kwádratu HGLFL; ták żeby się mogły wyymowáć kiedy tego będźie potrzebá. A
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 8
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przeciwko Karcie 9 między Figurą 2. i 3. oznaczonej literami WY. Talaska na jednym końcu Z, ma być w żelażo okowana; a na drugim W, ma mieć dwie dziury; jednę z goty ku dołowi, głęboką na cztery palce, drugą W, poprzeczną na wylot, w którejby rękojeść Tablice Mierniczej dychtownie, a wolno chodzić mogła. Między W, i I, ma jeszcze mieć komórkę wyciętą na perpendykuł tak głęboko, żeby się kamieniem Moskiewskim, albo rogiem zakrywać mógł. Za perpendykułem niech będzie linia, na której perpendykuł wiszący, powinien Pachołka prosto stanowić, aby na bok nie uchodżył z Tablicą Mierniczą, gdy go do
przećiwko Kárćie 9 między Figurą 2. y 3. oznáczoney literámi WY. Tálaská ná iednym końcu Z, ma bydż w żeláźo okowána; á ná drugim W, ma mieć dwie dźiury; iednę z goty ku dołowi, głęboką ná cztery pálce, drugą W, poprzeczną ná wylot, w ktoreyby rękoieść Tablice Mierniczey dychtownie, á wolno chodźić mogłá. Między W, y Y, ma ieszcze mieć komorkę wyćiętą ná perpendykuł ták głęboko, żeby się kámięniem Moskiewskim, álbo rogiem zákrywáć mogł. Zá perpendykułem niech będżie liniia, ná ktorey perpendykuł wiszący, powinien Páchołká prosto stánowić, áby ná bok nie vchodżił z Tablicą Mierniczą, gdy go do
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 11
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
bez pobijania. Nauka IX. O Tarczy. Figura 1. Tabl: 4. przy Karcie 9.
TArczą nazywam lada sztukę deski wyciosaną na formę figury DC, albo też bez wszelkiego ociosania, mającą rękojeść przy D, miąższą i długą do miary rękojeści w posrzodku Tablicy Mierniczej: żeby ta rękojeść D, mogła dychtownie stawać w szyj dżyuerawej Pachołka wyżej opisanego, gdy tego potrzebować będzie Geometra do rozmierzania Pol, i Granic. Na tej desce ma być zrysowanych spięć cyrkułów, jako chcesz odległych, między którymi ze dwa pola powinny być odmienną farbą zmalowane glinką i kredą, albo inszymi farbami do upodobania; którychby oko dojźrzeć mogło w znacznej
bez pobiiánia. NAVKA IX. O Tarczy. Figurá 1. Tabl: 4. przy Kárćie 9.
TArczą náżywam ládá sztukę deski wyćiosáną ná formę figury DC, álbo też bez wszelkiego oćiosánia, máiącą rękoieść przy D, miąszszą y długą do miáry rękoieśći w posrzodku Tablicy Mierniczey: żeby tá rękoieść D, mogłá dychtownie stawáć w szyi dżiueráwey Páchołká wyżey opisánego, gdy tego potrzebowáć będżie Geometrá do rozmierzánia Pol, y Gránic. Ná tey desce ma bydż zrysowánych zpięć cyrkułow, iáko chcesz odległych, między ktorymi ze dwá polá powinny bydź odmienną fárbą zmálowáne glinką y kredą, álbo inszymi fárbámi do vpodobánia; ktorychby oko doyżrzeć mogło w znáczney
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 11
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
do Tablice Mierniczej, aby się po niej, bez zdejmowania pomykać mogła. WĘgielnicy Mosiężnej nmc, przypraw ztyłu w punkcie e, rękojeść es, płaską, szeroką, i długą namiąszość Tablice, z srzobką z, przy końcu: i dla niej wytnij w Tablicy na wylot dziurę podługowatą ghio, wktórejby rękojeść es chodząc dychtownie, trzymała brzeg mc węgielnice, przy linii BM, zrysowanej na tablicy, i z srzobką z, ztyłu utwierdzać się mogła według potrzeby. Toż sprawi w Węgielnicy dziura wycięta; a rękojeść w Tablicę wprawioną. Nauka XXXI. Ułatwienie Wtórego sposobu opisanego, w Nauce 14. na karcie 14, czyniąc wymiar z
do Tablice Mierniczey, áby się po niey, bez zdeymowánia pomykáć mogłá. WĘgielnicy Mośiężney nmc, przypraw ztyłu w punktćie e, rękoieść es, płáską, szeroką, y długą námiąszość Tablice, z srzobką s, przy końcu: y dla niey wytniy w Tablicy ná wylot dźiurę podługowátą ghio, wktoreyby rękoieść es chodząc dychtownie, trzymáłá brzeg mc węgielnice, przy linii BM, zrysowáney na tablicy, y z srzobką s, ztyłu vtwierdzáć się mogłá według potrzeby. Toż spráwi w Węgielnicy dźiurá wyćięta; á rękoieść w Tablicę wpráwioną. NAVKA XXXI. Vłátwienie Wtorego sposobu opisánego, w Náuce 14. ná kárćie 14, czyniąc wymiar z
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 33
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
4.Sztuka: jest szpunt Z, do kwadratu bdpq, wyciętego w krągu, który powinien doskonale napełniać, żeby karty przy nim oberznięte, wypełniały tenże kwadrat. 5.Sztuka. Linia RB, zramikami kmfg; na ramie BCDE. Linia RB, ma być szeroka na półćwierci łokcia, i ma chodzić dychtownie w ramikach kmfg, pod wargami uon, jako wieka w szufladach zasuwanych. Może być we srzodku tej linii dziura na wylot aks, dla sposobniejszego jej pomykania w ramikach Na wierzchu zrysowane dwie skali, jedna mniejsza, druga większa. jakie ma figura 1. tablice 4. przy Karcie 9 Ramiki same kmfg, mają
4.Sztuká: iest szpunt S, do kwádratu bdpq, wyćiętego w krągu, ktory powinien doskonále nápełniać, żeby kárty przy nim oberznięte, wypełniáły tenże kwádrat. 5.Sztuká. Liniia RB, zramikámi kmfg; na ramie BCDE. Liniia RB, ma bydź szeroka ná połćwierći łokćiá, y ma chodźić dychtownie w ramikách kmfg, pod wárgámi uon, iáko wieká w szufladách zásuwánych. Może bydź we srzodku tey linii dźiurá ná wylot ax, dla sposobnieyszego iey pomykánia w ramikách Na wierzchu zrysowáne dwie skáli, iedná mnieysza, druga większa. iákie ma figurá 1. tablice 4. przy Kárćie 9 Ramiki sáme kmfg, máią
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 104
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Z, znaczy septentrionem: to jest Północną stronę. Litera M, znaczy Meridiem: to jest stronę Południową. T PP: Cel bliższy oka, przerznięty suptelno. W. Cel dalszy od oka. Obadwa Cele stojące na linii AA, BB, idącej przez centrum z krągu. bdGF: Linia szeroka w szpągach mufgno dychtownie chodząca po kręgu NQPO. V.w Linii szerokiej bdGF, dziura podługowata, bez której być może. bdpq: Skala na części 500 wydzielona. qpGF: Druga skala, której szerokość, lubo tak skąpa, jest wydzielona na 1000. części. CC DD, i AA BB: Diametry dwa krzyżowe na krągu,
S, znáczy septentrionem: to iest Połnocną stronę. Literá M, znáczy Meridiem: to iest stronę Południową. T PP: Cel bliższy oká, przerznięty suptelno. W. Cel dálszy od oká. Obádwá Cele stoiące ná linii AA, BB, idącey przez centrum z krągu. bdGF: Liniia szeroka w szpągách mufgno dychtownie chodząca po kręgu NQPO. V.w Linii szerokiey bdGF, dźiurá podługowáta, bez ktorey bydż może. bdpq: Skálá ná częśći 500 wydźielona. qpGF: Druga skálá, ktorey szerokość, lubo ták skąpa, iest wydźielona ná 1000. częśći. CC DD, y AA BB: Dyámetry dwá krzyżowe ná krągu,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 104
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, z żelaża, lub innej materyj odlewa się sfera, wewnątrz proźna, z jednym tylko lochtem do osadzenia rurki do zapału służącej, i uchami dwiema przy tymże lochcie, aby zgodnie mogła być w moździerz spuszczona, i w nim osadzona. Ta sfera napełnia się prochem aż po sam locht. W lochcie osadza się dychtownie rurka dochodząca suchego prochu. Ta rurka nabija się racową materią. Której preparacja jest ta. Weź saletry wyczyszczonej i utartej uncyj 2. Siarki uncją 1. Prochu tęgiego na mąkę startego uncyj 3. Zmięszai to należycie, i tę rurkę napychai, stemplem ją ubijając. Ta tedy racowa materia zapalona, poty tleć powinna,
, z żelaża, lub inney materyi odlewa się sfera, wewnątrz proźna, z iednym tylko lochtem do osadzenia rurki do zápału służącey, y uchámi dwiema przy tymże lochcie, áby zgodnie mogła być w mozdzierz spuszczona, y w nim osadzona. Ta sfera nápełnia się prochem aż po sąm locht. W lochcie osadza się dychtownie rurka dochodząca suchego prochu. Ta rurka nábiia się rácową máteryą. Ktorey preparacya iest ta. Weź saletry wyczyszczoney y utartey uncyi 2. Siarki uncyą 1. Prochu tęgiego ná mąkę ztartego uncyi 3. Zmięszai to należycie, y tę rurkę napychai, stęplem ią ubiiaiąc. Ta tedy rácowa materya zápalona, poty tleć powinna,
Skrót tekstu: BystrzInfArtyl
Strona: P2v
Tytuł:
Informacja artyleryjna o amunicji i ogniach wojennych
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
północą, tudzież też dwa wiatry. Druga oznaczy drugie dwie pryncypalne plagi wschodnią i zachodnią, oraz też dwa wiatry. Pierwsza linia to jest południowa zwyczajnie się znaczy rysowaną strzałką, i po brzegach cyrkułu przypisują imiona wiatrów, albo czterech tych plag pryncypalnych. W centrum zaś tego cyrkułu, albo spodem pod linią południową ma być dychtownie osadzona magnesowa strzałka, albo wpuszczona w cyrkuł tekturowy według wagi i punktów polarnych zgodnych cyrkułowi. 2do. Każdy kwadrans wyprowadzonemi z centrum semidiametrami albo promieniami wydziel na części równych 7. którym poprzypisui imiona wiatrów wiejących z tych plag albo krajów świata, które imiona masz wyrażone na choryzoncie sfery ziemnej. Mieć tedy będziesz 32. plag
pułnocną, tudziesz też dwa wiatry. Druga oznaczy drugie dwie pryncypalne plagi wschodnią y zachodnią, oraz też dwa wiatry. Pierwsza linia to iest południowa zwyczainie się znaczy rysowaną strzałką, y po brzegach cyrkułu przypisuią imiona wiátrow, álbo czterech tych plag pryncypalnych. W centrum zaś tego cyrkułu, álbo spodem pod linią południową ma być dychtownie osadzona magnesowa strzałka, álbo wpuszczona w cyrkuł tekturowy według wagi y punktow polarnych zgodnych cyrkułowi. 2do. Każdy kwadrans wyprowadzonemi z centrum semidyametrami álbo promieniami wydziel ná części rownych 7. ktorym poprzypisui imiona wiatrow wieiących z tych plag álbo kraiow swiata, ktore imioná masz wyrażone ná choryzoncie sfery ziemney. Mieć tedy będziesz 32. plag
Skrót tekstu: BystrzInfHydr
Strona: W2
Tytuł:
Informacja hydrograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka, żeglarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
przestrzegać, nim doić poczną, aby w przód wymiąna wodą czystą obmyli, i wszelkiego innego ochędostwa, koło nabiałów przestrzegali. Gdy koło Nabiałów robią, aby z dobrą wyprawą osobliwie Masło, aby z serwatki i maślonki do czystej płukali wody, chędogą potym i białą solą, według samej zasalać i dobrze ubić potrzeby, i dychtownie według zwyczajny pomierzany w faski nałozono. Sery także z serwatki dobrze wyciskać, a w miejscu chłodnym, i suchym, gdy ser z wolna oschnie, aby się nie padał, z pleśni często ocierać, aby stęchliną nie przeszedł Nabiał. Na Sery, nie zbyt bardzo podbierać Śmietany, aby twarok niebył jałowy, bo
przestrzegáć, nim doić poczną, áby w przod wymiąná wodą czystą obmyli, y wszelkiego innego ochędostwá, koło nabiáłow przestrzegáli. Gdy koło Nabiáłow robią, áby z dobrą wypráwą osobliwie Másło, áby z serwatki y máślonki do czystey płukáli wody, chędogą potym y białą solą, według samey zásaláć y dobrze vbić potrzeby, y dychtownie według zwyczáyny pomierzány w faski náłozono. Sery tákże z serwatki dobrze wyćiskáć, á w mieyscu chłodnym, y suchym, gdy ser z wolná oschnie, áby się nie pádał, z pleśni często oćieráć, áby stęchliną nie przeszedł Nabiał. Ná Sery, nie zbyt bárdzo podbieráć Smietány, áby twarok niebył iáłowy, bo
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 32
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
trzeba upatrować, zabierać stawidła, wienćerze, i wiersze aby wednie i w nocy tymi ryb nie zławiali sprawni do kradzierzy ludzie. Stawy we trzy lata po narybieniu spuszczają, których czas terminować trzeba. Po złowieniu ryb mdle suszyć, wędżyć, z prazoną góracą solą, rozpłatane, na domową potrzebę, i na pożytek dychtownie w becce, abo jakim sposobnym z Wiosny, i Jesieni, zasalać naczyniu, podczas zimna, albo chłodów. Przedasz Ryb z Stawów, według wielkości osady i lat pomiarkowawszy proporcją waloru, albo ogólnie, albo na kopy spienięzać, to jednak przy kontraktcie warować sobie żeby połowę na kupca drobnych, drugą połowę dla narybienia in
trzebá vpátrowáć, zábieráć stáwidłá, więnćerze, y wiersze áby wednie y w nocy tymi ryb nie zławiali spráwni do kradżierzy ludżie. Stáwy we trzy látá po narybieniu spuszczáią, ktorych czás terminowáć trzebá. Po złowieniu ryb mdle suszyć, wędżić, z prázoną goracą solą, rozpłatáne, ná domową potrzebę, y ná pozytek dychtownie w becce, ábo iákim sposobnym z Wiosny, y Ieśieni, zásaláć naczyniu, podczás źimná, álbo chłodow. Przedasz Ryb z Stáwow, według wielkośći osady y lat pomiarkowawszy proportią waloru, álbo ogulnie, álbo ná kopy spienięzáć, to iednák przy kontraktćie wárowáć sobie żeby połowę ná kupcá drobnych, drugą połowę dla nárybienia in
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 42
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
