Roku 1607. i to pod przepadkiem, ktoby dał pieniędzy na te dobra. Dobra darowane i zapisane i kaduczym sposobem na Króla spadłe, Król może dać i rozdać byle Szlachcicowi Polskiemu. Dobra Stołu Królewskiego mogą być zamienione dla przyległości na inne, ale Rewizorowie z Sejmu wyznaczeni powinni zmiarkować, żeby ta komutacja nie z dyminucją ale aukcją Prowentów była. Na Ekonomie Królewskie nie godzi się Przywilejów otrzymywać w Kancelaryj, na co Pieczętarze mieć wzgląd powinni, według Konstytucyj Roku 1590. Kto zaś ma Prawo do Ekonomii, na Sejmie się sądzić Powinien Roku 1539. Ekonomie i Dobra Stołu Królewskiego wolne są przez Konstytucje od władzy Hetmanów, Stanowisk Wojskowych, Prowiantów
Roku 1607. i to pod przepadkiem, ktoby dał pieniędzy na te dobra. Dobra darowane i zapisane i kaduczym sposobem na Króla spadłe, Król może dać i rozdać byle Szlachćicowi Polskiemu. Dobra Stołu Królewskiego mogą być zamienione dla przyległośći na inne, ale Rewizorowie z Seymu wyznaczeni powinni zmiarkować, żeby ta kommutacya nie z dyminucyą ale aukcyą Prowentów była. Na Ekonomie Królewskie nie godźi śię Przywilejów otrzymywać w Kancellaryi, na co Pieczętarze mieć wzgląd powinni, według Konstytucyi Roku 1590. Kto zaś ma Prawo do Ekonomii, na Seymie śię sądźić Powinien Roku 1539. Ekonomie i Dobra Stołu Królewskiego wolne są przez Konstytucye od władzy Hetmanów, Stanowisk Woyskowych, Prowiantów
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 150
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
Eksakcyj wszelkich, prócz zwyczajnych podatków, któby się zaś ważył sądzony być ma na ścięcie głowy, o czym Konstytucja 1655. 1673. 1676. Ekonomii Duchowni trzymać ani zastawem ani Arendą mogą, ani Administrować, ani pensyj brać, Konstytu: 1633. Dobra Stołu Królewskiego Podskarbi W. K. arendować z aukcją nie z dyminucją Prowentów powinien, a kontrakty w Metrykę Koronną ingrossować. W Grodowych Starostwach do Stołu Królewskiego należących, Starostom 10. część Prowentów naznaczona Roku 1641. Jeżeliby zaś Rzeczpospolita Dobra Królewskie zastawiła, w summie znacznej, Intrata tych Dóbr powinna być kompensowana od Rzeczypospolitej Królowi jako o Ekonomii Nowodworskiej Roku 1654. i Szafelskiej 1661. Ekonomia
Exakcyi wszelkich, prócz zwyczaynych podatków, któby śię zas ważył sądzony być ma na śćięćie głowy, o czym Konstytucya 1655. 1673. 1676. Ekonomii Duchowni trzymać ani zastawem ani Arendą mogą, ani Administrować, ani pensyi brać, Konstytu: 1633. Dobra Stołu Królewskiego Podskarbi W. K. arendować z aukcyą nie z dyminucyą Prowentów powinien, á kontrakty w Metrykę Koronną ingrossować. W Grodowych Starostwach do Stołu Królewskiego należących, Starostom 10. część Prowentów naznaczona Roku 1641. Jeżeliby zaś Rzeczpospolita Dobra Królewskie zastawiła, w summie znaczney, Intrata tych Dóbr powinna być kompensowana od Rzeczypospolitey Królowi jako o Ekonomii Nowodworskiey Roku 1654. i Szafelskiey 1661. Ekonomia
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 151
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
i nasze kawałki majori ex parte z percept swoich idą in portionẽ prowizyj Duchownych? i jakże się ma mieć dobrze Brat Szlachcic? jak bonum publicum na nogi stawiać kiedy sam tak w ruinę idzie. Zaczym podpisuję magno judicio W. Imści N. zgoda na desalkę summ Duchownych; które ultra originalem fundátionem się pokażą i dyminucją prowizyj. Przez co nikomu injurii nie będziemy, sobie zaś nei małe uczyniemy levamen.
Kontra Votum 1. J. WW. M. W. M. Panowie i Bracia, słyszałem pro domo nostra i boni publici dość chwalebny i plausibilem w kole tym zelum, tych, których nomina magna Catones jedynie na to
y násze káwałki majori ex parte z percept swoich idą in portionẽ prowizyi Duchownych? y jákże śię ma mieć dobrze Brát Szláchćic? ják bonum publicum ná nogi stáwiáć kiedy sam ták w ruinę idźie. Záczym podpisuję magno judicio W. Jmśći N. zgoda ná desalkę summ Duchownych; ktore ultra originalem fundátionem śię pokażą y diminucyą prowizyi. Przez co nikomu injurii nie będźiemy, sobie záś nei máłe uczyniemy levamen.
Contra Votum 1. J. WW. M. W. M. Pánowie y Bráćia, słyszałem pro domo nostra y boni publici dość chwalebny y plausibilem w kole tym zelum, tych, ktorych nomina magna Catones jedynie ná to
Skrót tekstu: BystrzPol
Strona: Qv
Tytuł:
Polak sensat
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
czego to mortalia cogit pectora auri sara fames. Zaczym Mości- Panowie niech nas cudza fortuna w oczy nie kole, boć nie tylko przed ludźmi ale i orzed Bogiem aby takiemu ilacjami non abscindat nostrae multum sors invida laudi, obawiać się trzeba.
Votum 4. Ja niechcąc do ostatka zgubić Ojczyzny i fortun Szlacheckich na dyminucją prowizyj od summ Duchownych nie pozwalam. Nie tylko ex motivo altissimo, iż to, gdy niszczyć będziemy sług Boskich, pójdzie w ruine Chwała Boska Religia, a zatym i my sami, wszak tak periturá Troja perdit primum Deos, tak osądził dawny statysta Plutarchus: Mota Religionis anchora periclitatur Reipublicae navis. Ale też ex civili
czego to mortalia cogit pectora auri sara fames. Záczym Mośći- Pánowie niech nas cudza fortuná w oczy nie kole, boć nie tylko przed ludźmi ále y orzed Bogiem áby tákiemu illácyami non abscindat nostrae multum sors invida laudi, obáwiáć śię trzebá.
Votum 4. Ja niechcąc do ostátka zgubić Oyczyzny y fortun Szlácheckich ná dyminucyą prowizyi od summ Duchownych nie pozwálam. Nie tylko ex motivo altissimo, iż to, gdy niszczyć będźiemy sług Boskich, poydźie w ruine Chwáłá Boska Religia, á zátym y my sámi, wszak ták periturá Troja perdit primum Deos, ták osądźił dáwny státysta Plutarchus: Mota Religionis anchora periclitatur Reipublicae navis. Ale też ex civili
Skrót tekstu: BystrzPol
Strona: Q3v
Tytuł:
Polak sensat
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
Rzeczypospolitej lubo jest Domina Jurium suoarum, libertować od publicznego podatku, sine diminutione Taryfy. Wiele nowych Fundacyj, Klasztorów, Bractw, i Altariu, przez Konstytucje otrzymały swoje aprobacje, i niektóre z uwlnieniem, ab omni onere podatkowania, ale takowe aprobacje są cum gravamine Miast et injuria Possessorum, zaczym tenetur cała Rzeczpospolita takowym Miastom dyminucją uczynić Taryfy, i obmyślić skąd inąd rekompensę żołnierzom którzy vigore regularnej płacy, według zwyczajnej wybierają Taryfy, boć jeżeli Rzeczpospolita z swwojej Kasj; na murowanie Kamienic (tak jako w Brandenburgij) grosza niedaje, to przynamniej, niech nie bierze. Do tego niemasz żadnej Kamienicy, ani Domostwa, lub gruntu bez
Rzeczypospolitey lubo iest Domina Jurium suoarum, libertować od publicznego podatku, sine diminutione Taryffy. Wiele nowych Fundacyi, Klasztorow, Bractw, y Altaryu, przez Konstytucye otrzymały swoie approbacye, y niektore z uwlnieniem, ab omni onere podatkowania, ale takowe approbacye są cum gravamine Miast et injuria Possessorum, zaczym tenetur cała Rzeczpospolita takowym Miastom diminucyą uczynić Taryffy, y obmyślić zkąd inąd rekompensę żołnierzom ktorzy vigore regularney płacy, według zwyczayney wybierayą Taryffy, boc iezeli Rzeczpospolita z swwoiey Kassy; na murowanie Kamienic (tak iako w Brandeburgiy) grosza niedaie, to przynamni, niech nie bierze. Do tego niemasz żadney Kamienicy, ani Domostwa, lub gruntu bez
Skrót tekstu: GarczAnat
Strona: 137
Tytuł:
Anatomia Rzeczypospolitej Polskiej
Autor:
Stefan Garczyński
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1753
Data wydania (nie wcześniej niż):
1753
Data wydania (nie później niż):
1753
hac
vice retent, które się z przeszłych podatków pokażą, o których od ichm. pp. komisarzów bydgoskich, radomskich, lwowskich i brzeskich pp. posłowie naszy dostatecznej wiadomościej rekwirować mają.
35. Lustracja też w Koronie przez naznaczenie lustratorów bonis lustrandis przyległych aby skutek swój brała, życzymy, wszakże z tą kondycyją, aby dyminucja kwartej z niej nie pochodziła, ale raczej aukcja.
36. O rachunku mieszczan poznańskich, acz jest dawna konstytucja, jednak że do tego czasu efektu swego nie wzięła, starać się będą ichm. pp. posłowie, żeby była reasumowana, aby mieszczanie poznańscy dostateczną liczbę i rachunek uczynili przed im. panem poznańskiem, im
hac
vice retent, które się z przeszłych podatków pokażą, o których od ichm. pp. komisarzów bydgoskich, radomskich, lwowskich i brzeskich pp. posłowie naszy dostatecznej wiadomościej rekwirować mają.
35. Lustracyja też w Koronie przez naznaczenie lustratorów bonis lustrandis przyległych aby skutek swój brała, życzymy, wszakże z tą kondycyją, aby dyminucyja kwartej z niej nie pochodziła, ale raczej aukcyja.
36. O rachunku mieszczan poznańskich, acz jest dawna konstytucyja, jednak że do tego czasu efektu swego nie wzięła, starać się będą ichm. pp. posłowie, żeby była reasumowana, aby mieszczanie poznańscy dostateczną lidzbę i rachunek uczynili przed jm. panem poznańskiem, jm
Skrót tekstu: AktaPozn_I_1
Strona: 465
Tytuł:
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego tom I
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
akta sejmikowe
Tematyka:
polityka, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1601 a 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1601
Data wydania (nie później niż):
1616
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Włodzimierz Dworzaczek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Poznań
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1957
nie dawać, nie karzesz, kogo karać, ekcessów, egzorbitancyj przeciw prawu naprawić nie chcesz, szlachtę granicami ściskasz, majętności odejmujesz, komisji kancelariom do uspokojenia wydawać nie dopuszczasz, dostojeństwa, urzędy, starostwa sądowe, ekonomiami i dystrybucjami przeciw prawom szczuplisz, czynsze i salaria ich odejmujesz, dostojeństwa inordinate et incompatibiliter wiele jednemu z dyminucją senatu, wielkie także urzędy rozdawasz, mynicę złą kujesz i kować każesz, cudzoziemce na dworze chowasz, zdrowia im powierzasz, a nami gardzisz i wiarę naszę w podejźreniu przeciw sobie masz, w której nigdy Polacy panom swym przeciwnym obyczajem doznani nie byli. W tych wszytkich angariach naszych i opresjach praw i wolności płakać, skarżyć
nie dawać, nie karzesz, kogo karać, ekcessów, egzorbitancyj przeciw prawu naprawić nie chcesz, szlachtę granicami ściskasz, majętności odejmujesz, komisyi kancelaryom do uspokojenia wydawać nie dopuszczasz, dostojeństwa, urzędy, starostwa sądowe, ekonomiami i dystrybucyami przeciw prawom szczuplisz, czynsze i salaria ich odejmujesz, dostojeństwa inordinate et incompatibiliter wiele jednemu z dyminucyą senatu, wielkie także urzędy rozdawasz, mynicę złą kujesz i kować każesz, cudzoziemce na dworze chowasz, zdrowia im powierzasz, a nami gardzisz i wiarę naszę w podejźreniu przeciw sobie masz, w której nigdy Polacy panom swym przeciwnym obyczajem doznani nie byli. W tych wszytkich angaryach naszych i opresyach praw i wolności płakać, skarżyć
Skrót tekstu: PękosRytwCz_II
Strona: 161
Tytuł:
Rytwiański
Autor:
Prokop Pękosławski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1918
Wodach w niewolę wziąwszy, potem nie tylko za pisarza i konfidenta swego, ale za własnego prawie miał syna i rady jego we wszystkim słuchał. Powracając w Ukrainę Chmielnicki pod klasztorem sokalskim był i gwardianowi tamecznemu, że się jego Kozakom potężnie bronił, dziękował i pewnymi go uraczył upominkami.
Wielka i w senatorach była tego roku dyminucja. Zmarł Tyszkiewicz Janusz wojewoda kijowski, sukcesorem jego Adam Kisiel; zmarł Lubomirski wojewoda krakowski, sukcesorem po nim Dominik Zasławski; zmarł Jakub Sobieski kasztelan krakowski, sukcesorem po nim Mikołaj Potocki hetman, jeszcze natenczas niewolnik; zmarł Samuel Łascz strażnik koronny, „strach Rok 1648
tatarski”, sukcesorem po nim Zamoyski i inszych panów
Wodach w niewolę wziąwszy, potem nie tylko za pisarza i konfidenta swego, ale za własnego prawie miał syna i rady jego we wszystkim słuchał. Powracając w Ukrainę Chmielnicki pod klasztorem sokalskim był i gwardyjanowi tamecznemu, że się jego Kozakom potężnie bronił, dziękował i pewnymi go uraczył upominkami.
Wielka i w senatorach była tego roku dyminucyja. Zmarł Tyszkiewicz Janusz wojewoda kijowski, sukcesorem jego Adam Kisiel; zmarł Lubomirski wojewoda krakowski, sukcesorem po nim Dominik Zasławski; zmarł Jakub Sobieski kasztelan krakowski, sukcesorem po nim Mikołaj Potocki hetman, jescze natenczas niewolnik; zmarł Samuel Łascz strażnik koronny, „strach Rok 1648
tatarski”, sukcesorem po nim Zamoyski i inszych panów
Skrót tekstu: JemPam
Strona: 58
Tytuł:
Pamiętnik dzieje Polski zawierający
Autor:
Mikołaj Jemiołowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1683 a 1693
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1693
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Dzięgielewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
"DIG"
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
2000
zaciągnienia żywności podporą była. Zaczym znędznione dla szczupłości prowiantu koniom wojsko jezne, piesze zaś cale chorobami i zimnem uciemiężone i zmorzone (bo go niemal na 10 tysięcy poumierałych z głodu i zimna liczono) odporu dać nieprzyjacielowi nie mogło, ani się też królowi z tak zmniejszonym wojskiem, bo i w Węgrach dla chorób wielka była dyminucja, pola nieprzyjacielowi dać nie chciało. Tak tylko wojska ledwie nie na siebie patrząc, zobopólnie nic nie robieły, lubo trochę przedtym jako się wojska węgierskie z polskimi skupieły były, w pewnej liczbie zobopólnie ku Chmielnickiemu poszedszy eksperyment uczyniły były i to nieco szczęśliwy, tysiąc albo ze dwa Kozaków pod Kamieńcem bez swojej szkody jednak położyli
zaciągnienia żywności podporą była. Zaczym znędznione dla sczupłości prowiantu koniom wojsko jezne, piesze zaś cale chorobami i zimnem uciemiężone i zmorzone (bo go niemal na 10 tysięcy poumierałych z głodu i zimna liczono) odporu dać nieprzyjacielowi nie mogło, ani się też królowi z tak zmniejszonym wojskiem, bo i w Węgrach dla chorób wielka była dyminucyja, pola nieprzyjacielowi dać nie chciało. Tak tylko wojska ledwie nie na siebie patrząc, zobopólnie nic nie robieły, lubo trochę przedtym jako się wojska węgierskie z polskimi skupieły były, w pewnej liczbie zobopólnie ku Chmielnickiemu poszedszy eksperyment uczyniły były i to nieco sczęśliwy, tysiąc albo ze dwa Kozaków pod Kamieńcem bez swojej szkody jednak położyli
Skrót tekstu: JemPam
Strona: 110
Tytuł:
Pamiętnik dzieje Polski zawierający
Autor:
Mikołaj Jemiołowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1683 a 1693
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1693
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Dzięgielewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
"DIG"
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
2000
dymensyj a niżeli gęsta, lubo jednejże materyj. Co inaczej się nie dzieje, tylko że też części materyj, które w kondensancyj mniej miały tylości swojej, w rarefakcyj więcej jej nabywają. O alteracyj i intensyj kwalitatyw.
XXI. Alteracja kwalitatyw jest przemożenie jednego accydensu nad drugi przez intensyą, to jest pomnożenie jednego a drugiego dyminucją. Na przykład gdy likwor letni lub zimny gorącym się stanie, lub gorący chłodnie. Drzewo wilgotne usycha. Powietrze wilgotnieje. Ta alteracja pierwszych kwalitatyw i inszych accydensów, jest fundamentem jednych rzeczy korupcyj a drugich generacyj: a zatym ustawicznych konwersyj i mutacyj jednej substancyj w drugą. Ze albowiem z drzewa rodzi się ogień, z
dymensyi á niżeli gęsta, lubo iedneyże materyi. Co ináczey się nie dzieie, tylko że też części materyi, ktore w kondensancyi mniey miały tylości swoiey, w rarefakcyi więcey iey nabywaią. O álteracyi y intensyi kwalitatyw.
XXI. Alteracya kwalitatyw iest przemożenie iednego accydensu nad drugi przez intensyą, to iest pomnożenie iednego á drugiego dyminucyą. Ná przykład gdy likwor letni lub zimny gorącym się stánie, lub gorący chłodnie. Drzewo wilgotne usycha. Powietrze wilgotnieie. Ta álteracya pierwszych kwalitatyw y inszych accydensow, iest fundamentem iednych rzeczy korrupcyi á drugich generacyi: á zátym ustawicznych konwersyi y mutácyi iedney substancyi w drugą. Ze álbowięm z drzewa rodzi się ogień, z
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: S2
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
