wszystko ciemniste będzie. Uczył i tego pobożny Nauczyciel/ iż z młodu wyknąć potrzeba cnoty/ nabożeństwa/ bojaźni Bożej/ i wszytkiego. Stare przysłowie Polskie wspominając/ iż z młodu się tarnek ostrzy/ który potym dokuczy nie jednemu sztychami swoimi; ten z młodu ostrością swoją zaraz się zakazuje. Mała rzecz/ na bani abo dyni/ napisz wierszyk jaki/ ledwie znać z przodku: za czasem wystąpią one litery/ i wysadzą się tak czytelno/ jako czytelniej Drukarz ich wybić może. toż idzie/ abo z dobrymi/ abo ze złymi przymiotami; małe zprzodku/ ledwie ich znać: potym górę biorą/ i abo się ludziom przykrzą/
wszystko ćiemniste będzie. Vczył y tego pobożny Náuczyćiel/ iż z młodu wyknąć potrzebá cnoty/ nabożeństwá/ boiáźni Bożey/ y wszytkiego. Stáre przysłowie Polskie wspomináiąc/ iż z młodu się tarnek ostrzy/ ktory potym dokuczy nie iednemu sztychámi swoimi; ten z młodu ostrośćią swoią záraz się zákázuie. Máła rzecz/ ná báni ábo dyni/ nápisz wierszyk iáki/ ledwie znáć z przodku: zá czásem wystąpią one litery/ y wysádzą się ták czytelno/ iáko czytelniey Drukarz ich wybić może. toż idźie/ ábo z dobrymi/ ábo ze złymi przymiotámi; máłe zprzodku/ ledwie ich znáć: potym gorę biorą/ y ábo się ludźiom przykrzą/
Skrót tekstu: BirkOboz
Strona: 77
Tytuł:
Kazania obozowe o Bogarodzicy
Autor:
Fabian Birkowski
Drukarnia:
Andrzej Piotrowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1623
Data wydania (nie wcześniej niż):
1623
Data wydania (nie później niż):
1623
Naukę czerpają ex Mari Studiorum i ją znowu wylewają na swoich Dyscypułów, i Audytorów, namalowali Obłok z morza ciągnący humory i wapory: z Inskrypcją; Reddit agmine dulci, z tąd z racyj tych humorów, wzięli denominację HUMORYSTE,
AKADEMICY Seny Miasta w Hetruryj vulgo Toskanii wzięli sobie za Symbolum Cucurbitam, alias Harbus, albo Dynię dziurawą z Inskrypcją: Meliora latent, schowaniem i złożeniem Mądrości, przez to swoją rozumiejąc AKADEMIĘ, dla tego wzięli przezwisko Intro Nati; Pośród Urodzeni:
AKADEMII FLORENCKIEJ, że jest Symbolum Sito z Otrębami, dawszy Lemma: Florem tritici meliorem secernit, nazwani tameczni Akademicy Furfuraryj, Otrębnicy.
PERUZYNSCY AKADEMICY, że wzięli sobie
Naukę czerpaią ex Mari Studiorum y ią znowu wylewaią na swoich Dyscypułow, y Audytorow, namalowali Obłok z morza ciągnący humory y wapory: z Inskrypcyą; Reddit agmine dulci, z tąd z racyi tych humorow, wzieli denominacyę HUMORYSTAE,
AKADEMICY Seny Miasta w Hetrurii vulgo Toskanii wzieli sobie za Symbolum Cucurbitam, alias Harbus, albo Dynię dziurawą z Inskrypcyą: Meliora latent, schowaniem y złożeniem Mądrości, przez to swoią rozumieiąc AKADEMIĘ, dla tego wzięli przezwisko Intro Nati; Posrzod Urodzeni:
AKADEMII FLORENCKIEY, że iest Symbolum Sito z Otrębami, dawszy Lemma: Florem tritici meliorem secernit, nazwani tameczni Akademicy Furfurarii, Otrębnicy.
PERUZYNSCY AKADEMICY, że wzieli sobie
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 390
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
lat żyjących według Pliniusza.
Na Insule Hiszpanioli w Nowym świecie, Columbus widział, że na Początku Februaryj, siano, zboże, a na końcu Marca, zbierano: Owszem w Nowej Hiszpanii całej, jako też w Urabie Nowego świata, AEquinoctium ustawiczne, trży razy na Rok sieją i zbierają. Melony, Ogórki, Dynie, za 20 dui przychodzą do perfekcyj, a Kapusta, Ćwikła, Sałata za dni 30 Autor Petrus Martyr: W Indii Wschodniej dwa razy na rok jest lato. a zima jedna między temi latami, dlatego tam dwa razy żniwa na rok bywają. U Chińczyków zaś koło kraju Kantaon trzy razy na tok Nugnez.
Ziemia
lat żyiących według Pliniusza.
Na Insule Hiszpanioli w Nowym swiecie, Columbus widział, że na Początku Februarii, siano, zboże, a na końcu Marca, zbierano: Owszem w Nowey Hiszpanii całey, iako też w Urabie Nowego świata, AEquinoctium ustawiczne, trży razy na Rok sieią y zbieraią. Melony, Ogorki, Dynie, za 20 dui przychodzą do perfekcyi, a Kapusta, Cwikła, Sałatá zá dni 30 Author Petrus Martyr: W Indii Wschodniey dwa razy na rok iest lato. a zima iedna między temi latami, dlatego tam dwa razy żniwa na rok bywaią. U Chinczykow zaś koło kraiu Kantaon trzy razy na tok Nugnez.
Ziemia
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1006
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
mors et salus: albowiem, korzenie jego od strony zachodu truciznę przynoszą, a które od strony wschodu, są lekarstwem przeciw truciznie. Historia Sinensis parte 4. cap. 17. Gregorius Turonensis oczywisty świadek pisze w Księdze 4. w Historyj drzewek w Rozdziale 9. że przy Jerycho mieście znajdowało się drzewo wydające owoc jak dynię, grubą i twardą skorą pokryte, a wposrzodku tegoż owocu jest bardzo subtelna delikatna wełna, z której cienkie przędą nici.
AMYGDALUS Mygdałowe drzewo, kwitnie w Styczniu wszystkie uprzedzając. Jeżeli ma obfity na sobie kwiat, obfitość roku oznajmuje. AEnigma albo zagadka jest takowa w Piśmie Świętym Ecclesiastae cap. 12. v.
mors et salus: albowiem, korzenie iego od strony zachodu truciznę przynoszą, a ktore od strony wschodu, są lekarstwem przeciw truciznie. Historia Sinensis parte 4. cap. 17. Gregorius Turonensis oczywisty swiadek pisze w Księdze 4. w Historyi drzewek w Rozdziale 9. że przy Iericho mieście znaydowało się drzewo wydaiące owoc iak dynię, grubą y twardą skorą pokryte, á wposrzodku tegoż owocu iest bardzo subtelna delikatna wełna, z ktorey cienkie przędą nici.
AMYGDALUS Mygdałowe drzewo, kwitnie w Styczniu wszystkie uprzedzaiąc. Ieżeli ma obfity na sobie kwiat, obfitość roku oznaymuie. AEnigma albo zagadka iest takowa w Pismie Swiętym Ecclesiastae cap. 12. v.
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 322
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, która z sredniej i pryncypalnej gałęzi wyrasta. By się rychlej figi dostały, sok z drugiej figi, cebulę z oliwą a pieprzem figowy owoc z mieszawszy pomazywać w ten czas, gdy już dobrze dorosłe poczną się zapalać. Palladius. Mogą być figi świeże zachowane w miodzie, byle jedna drugiej nietykała: albo w dyni wydłubanej: każdej inną dając komórkę znowu zamknąć. Palladius. Suchych zaś taka jest konserwacja. Rozściel świeże na czym ku południowi, gdy odmiękczeją, wkładaj w kosz przekładając liściem, i dobrze zapakuj. Albo pod dachem na roście na pół stopy od ziemi rozpostrzyj, O Ekonomice, mianowicie o Drzewach.
wolnego pod nie żaru
, ktora z sredniey y pryncypalney gałęzi wyrasta. By się rychley figi dostały, sok z drugiey figi, cebulę z oliwą á pieprzem figowy owoc z mieszawszy pomazywać w ten czas, gdy iuż dobrze dorosłe poczną się zapalać. Palladius. Mogą bydź figi swieże zachowane w miodzie, byle iedna drugiey nietykała: albo w dyni wydłubaney: każdey inną daiąc komorkę znowu zamknąć. Palladius. Suchych zaś taka iest konserwacya. Rozsciel swieże na czym ku południowi, gdy odmiękczeią, wkładay w kosz przekładaiąc liściem, y dobrze zapakuy. Albo pod dachem na roscie na poł stopy od ziemi rozpostrzyi, O Ekonomice, mianowicie o Drzewach.
wolnego pod nie żaru
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 389
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
piwo. Wino przy niej sadzone wysycha, w piwnicy kwasnieje; taką mają antypatią! Po kapuście wina się napić szkodzi. Nawet ktoby w kapustę warzącą wlał trochę wina, nie ugotuje się. Sadzona na miejscach gliniastych nie uda się; ale na sprawnych, nawoźnych, na dolinach; okopana bujniej rośnie Palladius. Dynie po wielkopolsku banie, kurbasy, ziemię lubią gnojną. Po płotach rosną duże, a jeśli wiszą, będą długiej formy. Są przyrodzenia zimnego, wilgotnego. Sok z O Ekonomice, mianowicie o Ogrodzię Włoskim.
nich gorączki leczy, prześcieradło w nich umoczone, ciało w nim uwinowszy je oddala: chęć do jedzenia i cerę
piwo. Wino przy niey sadzone wysycha, w piwnicy kwasnieie; taką maią antypatyą! Po kapuście wina się napić szkodzi. Nawet ktoby w kapustę warzącą wlał trochę wina, nie ugotuie się. Sadzona na mieyscach gliniastych nie uda się; ale na sprawnych, nawoźnych, na dolinach; okopana buyniey rośnie Palladius. Dynie po wielkopolsku banie, kurbasy, ziemię lubią gnoyną. Po płotach rosną duże, á iezli wiszą, będą długiey formy. Są przyrodzenia zimnego, wilgotnego. Sok z O Ekonomice, mianowicie o Ogrodzię Włoskim.
nich gorączki leczy, prześcieradło w nich umoczone, ciało w nim uwinowszy ie oddála: chęć do iedzenia y cerę
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 437
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
się oliwą pomazał z sokiem lawendy zmieszaną. Bydła też nie kąsają, jezlibyś zbobkowym liściem, lub samemi bobkami w oliwie smażonemi je nacierał, ale by nato wiele kosztu i czasu potrzeba, gdy byś jedno i drugie stado wołów tak chciał smarować. Item koni nie infestują też insecta, kiedy są nasmarowane sokiem z dyni, hałunem i lebiodką utłuczoną. Item odpędza muchy od obejścia kropienie wodą, w którejbyś kmin, cząbrowe lieście, warzył. Item smaruj sokiem kminowym ciało, żadna cię nie ukąsi. Item kadź w domu twym pierzem dudkowym, tedy muchy i pająki uciekają. Item weź ziela cząbrowego, liścia bzowego, i
się oliwą pomazał z sokiem lawendy zmieszaną. Bydła też nie kąsaią, iezlibyś zbobkowym liściem, lub samemi bobkami w oliwie smażonemi ie nacierał, ale by nato wiele kosztu y czasu potrzeba, gdy byś iedno y drugie stado wołow tak chciał smarować. Item koni nie infestuią też insecta, kiedy są nasmarowane sokiem z dyni, hałunem y lebiodką utłuczoną. Item odpędza muchy od obeyścia kropienie wodą, w ktoreybyś kmin, cząbrowe lieście, warzył. Item smaruy sokiem kminowym ciało, żadna cię nie ukąsi. Item kadź w domu twym pierzem dudkowym, tedy muchy y paiąki uciekaią. Item weź ziela cząbrowego, liścia bzowego, y
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 460
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
wiedzieć, że wiele ryb, osobliwie karpiów ginie z wody zatchniętej, które lubią staw czysty, piaszczysty, a liny błotnisty i karasie. Z tąd niektórzy rybom dają lekarstwo, kanforę puszczając w wodę, chleb pszenny wgorzałce maczany: inni puszczają na wodę grochowiny, rozpaloną cegłę, to gnój owczy, to nasienie z dyń, na mąke zmielone; i ztego placuszki jakieś pieką, po odrobinie w sadzawkę rzucają. Jest ziele Aristolochia tojest kokornak, czyli kokorycz, które dziwnie ryby lubią, rozruciwszy po wodzie, ale im zgubę przynosi; drugie ziele dziewanna. Sok skonopi bardzo także rybom szkodzi. Apium zaś albo opich wszelkiemu rodzajowi ryb jest
wiedzieć, że wiele ryb, osobliwie karpiow ginie z wody zatchniętey, ktore lubią staw czysty, piaszczysty, á liny błotnisty y karasie. Z tąd niektorzy rybom daią lekarstwo, kanforę puszczaiąc w wodę, chleb pszenny wgorzałce maczany: inni puszczaią na wodę grochowiny, rozpaloną cegłę, to gnoy owczy, to nasienie z dyń, na mąke zmielone; y ztego placuszki iakieś pieką, po odrobinie w sadzawkę rzucaią. Iest ziele Aristolochia toiest kokornak, czyli kokorycz, ktore dziwnie ryby lubią, rozruciwszy po wodzie, ale im zgubę przynosi; drugie ziele dziewanna. Sok zkonopi bardzo także rybom szkodzi. Apium zaś albo opich wszelkiemu rodzaiowi ryb iest
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 467
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
szyj go nosząć Serenius w Zielniku. Jak ciernie, zaskalenie, z ciała wyprowadzić?
Uwarzywszylnu nasienia aprzyłożywszy do obrażonego ciała, ciernie, żelazo kulę drzazgi wyciąga. Toż czyni Boże drzewko, utarte i zoctem zmieszane, przyłożywszy na miejscu zakłocia, Co robić cebuli, by była wielka?
Wsadź nasienie cebuli wnasienie dyni, gnojem oblep napałec, wsadz do ziemi: gdy się wkorzeń spory puści, ziemię od grzebać, pomykać jej kugorze ale nie wyrywać, to często czyniąć, tedy cudnej wielkości urosnie cebula. Serenius Albo też posiac ją w Jesieni, na Wiosnę przesadzić, oberznowszy wierzch, i spodek z kosmyków, i z
szyi go nosząć Serenius w Zielniku. Iak ciernie, zaskalenie, z ciała wyprowadzić?
Uwarzywszylnu nasienia aprzyłożywszy do obrażonego ciała, ciernie, żelazo kulę drzazgi wyciąga. Toż czyni Boże drzewko, utarte y zoctem zmieszane, przyłożywszy na mieyscu zakłocia, Co robić cebuli, by była wielka?
Wsadź nasienie cebuli wnasienie dyni, gnoiem oblep napałec, wsadz do ziemi: gdy się wkorzeń spory puści, ziemię od grzebać, pomykać iey kugorze ale nie wyrywać, to często czyniąć, tedy cudney wielkości urosnie cebula. Serenius Albo też posiac ią w Iesieni, na Wiosnę przesadzić, oberznowszy wierzch, y spodek z kosmykow, y z
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 319
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Frejuls, tojest Forum Julii zrujnowane, ma Amphitheátrum piękne, i Akwedukty. TuMiasto Apt, albo Apta Iulia Vulgientium od Wulginów dawnych czasów mieszkane, wiele mające Klasztorów. Pierwszym tu był Biskupem Z Auspicius, który tu pochował był Ciało Z ANNY Matki Najświętszej Panny, które potym znalezione Roku 801 w jednej jamie. Dygna albo Dynia Miasto pełne wężow,ale nie szkodliwych Jest tu Miasto Salon od Konrada III Cesarza erygowane; gdzie w Kościele Franciszkańskim Michał Nostradamus Medyk i Astrolog wieku 16 pochowany w ścienie, połową na Cmętarzu, a połową w Kościele, z racyj, iż nie wiedziano: czy to był Prorok czyli czarnoksiężnik. Zakonnicy tameczni twierdzą, ex
Freiuls, toiest Forum Iulii zruynowane, ma Amphitheátrum piękne, y Akwedukty. TuMiásto Apt, albo Apta Iulia Vulgientium od Wulginow dawnych cżásow mieszkane, wiele maiące Klásztorow. Pierwszym tu był Biskupem S Auspicius, ktory tu pochował był Ciało S ANNY Matki Nayświętszey Panny, ktore potym znalezione Roku 801 w iedney iamie. Digna albo Dinia Miasto pełne wężow,ale nie szkodliwych Iest tu Miasto Salon od Konrada III Cesarza erygowane; gdzie w Kościele Fránciszkańskim Michał Nostradamus Medyk y Astrolog wieku 16 pochowany w scienie, połową na Cmętarzu, a połową w Kościele, z racyi, iż nie wiedziano: czy to był Prorok czyli czarnoksiężnik. Zakonnicy tameczni twierdzą, ex
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 192
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
