wielka. Ziemię lubi nawoźną, sprawną, tłustą; miernie wilgotną, przed zimą zrytą, znowu jak się na wiosnę ziemia ogrzeje, siać cebule, dnia ciepłego, suchego. Wielka rośnie w jesieni posiana, na wiosnę przesadzona, oberznowszy wierzch i spodek z kosmyków, i łupin, aż do ostatniej skorki: Item dyniowe ziarno w cebulę, w głowce przewierciawszy kołkiem dołek wszczepić, gnojem oblepić, wziemię w sadzić, wielka się urodzi cebula. Z natury swej z wilgoci flegmatycznych uwalnia, spanie przynosi, paralitykom pomaga wąchana. Szkodzi głowie, rozdyma ją, sny nie spokojne czyni, pamięć wątli, rozum tępy czyni, zbytnie ile surowo
wielka. Ziemię lubi nawoźną, sprawną, tłustą; miernie wilgotną, przed zimą zrytą, znowu iak się na wiosnę ziemia ogrzeie, siać cebule, dnia ciepłego, suchego. Wielka rosnie w iesieni posiana, na wiosne przesadzona, oberznowszy wierzch y spodek z kosmykow, y łupin, aż do ostatniey skorki: Item dyniowe ziarno w cebulę, w głowce przewierciawszy kołkiem dołek wszczepić, gnoiem oblepić, wziemię w sadzić, wielka się urodzi cebula. Z natury swey z wilgoci flegmatycznych uwalnia, spanie przynosi, paralitykom pomaga wąchana. Szkodzi głowie, rozdyma ią, sny nie spokoyne czyni, pamięć wątli, rozum tępy czyni, zbytnie ile surowo
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 437
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
. Ol. LIlior. Therebinth. aã unc. 1. Item. Terpentynę Wenecką wypłócz w tykannie, zmięszaj z proszkiem Lukrecjowym dawaj często choremu. Item. Weś korzenia Slazowego, Żywokostu, obojga po dwa łoty, Rzepiku, Podbiału, polnej Driakwie, Pan. Mar. włosów, wszystkiego po garzści, nasienia Dyniowego, Ogorczanego, małonowego, po dwa łoty, Janyszku ćwierć łota, Lukrecjej, Rodzynków, po dwa łoty, kwiatu Rumiankowego, Fiałkowego, Roży suchej po szczypcie, warz to w wodzie, przecedziwszy przydaj Syropu Lukrecjowego, z Podbiału, Omanowego ile potrzeba, dawaj tego choremu po kwaterce na dzień. Ostatni sposób jest,
. Ol. LIlior. Therebinth. aã unc. 1. Item. Terpentynę Wenecką wypłocz w tykánnie, zmięszay z proszkiem Lukrecyowym daway często choremu. Item. Weś korzenia Slazowego, Zywokostu, oboygá po dwá łoty, Rzepiku, Podbiału, polney Dryakwie, Pan. Mar. włosow, wszystkiego po gárzśći, nasienia Dyniowego, Ogorczánego, málonowego, po dwá łoty, Jányszku ćwierć łotá, Lukrecyey, Rodzenkow, po dwá łoty, kwiátu Rumiankowego, Fiałkowego, Roży suchey po sczypcie, warz to w wodzie, przecedźiwszy przyday Syropu Lukrecyowego, z Podbiáłu, Omanowego ile potrzebá, daway tego choremu po kwáterce ná dzień. Ostátni sposob iest,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 158
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
polej octem, potrząśni kadzidłem, Mastyksem tłuczonym, i Gałką, przyłóż ciepło na żywot. Item. Sam Mastyks warz w wodzie, niech chory pije tę wodę: Tinctara Rosarum jest dobra piją ją z Tyzanną, w której wprzód stal kilkakroć zagasić; służą też Emulsye z Migdałów, i z nasion Małonowych, Ogorczanych, Dyniowych, Maku osobliwie w gorączkach. Item. R. Conser. Rosa. antiqu. unc. s. Cydon: cond. dr: 1. Puly. Tormentill serup. 1. Boli Arm. scr, s. cum Saccharo f. Bolus vel R sang. Drac. Thur. Mastic. Mumiae tery:
poley octem, potrząśni kádzidłem, Mástyxem tłuczonym, y Gałką, przyłoż ćiepło ná żywot. Item. Sam Mástyx warz w wodźie, niech chory piie tę wodę: Tinctara Rosarum iest dobra piią ią z Tyzánną, w ktorey wprzod stal kilkakroć zágáśić; służą też Emulsye z Migdałow, y z naśion Málonowych, Ogorczánych, Dyniowych, Máku osobliwie w gorączkách. Item. R. Conser. Rosa. antiqu. unc. s. Cydon: cond. dr: 1. Puly. Tormentill serup. 1. Boli Arm. scr, s. cum Saccharo f. Bolus vel R sang. Drac. Thur. Mastic. Mumiae tery:
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 227
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Traktat Trzeci O Glistach. O GLISTACH.
GListy są czworqkie jedne zwyczqyne okrągłe, i długie, (w wyższych kiszkach pod żoładkiem) rodzące się, które częstokroć do żołądka wchodząc przez usta, a czasem i nosem wychodzą, takie nazywając się Lumbrici teretes et longi. Drugie nazywają się Lumbrici Cucurbitini, które są na kształt Dyniowego nasienia, te pospolicie rodzą się w niższych kiszkach, to jest, in recto intestino, albo in coli cellulis. Trzecie zowią się Lubrici Afcarides, które podobne są owym, co się w serze rodzą, te zwyczajnie bywają in recto intestino, często też wraz z drugiemi rodzą się. Czwarte nazwyają się Tenia, to
Tráktat Trzeći O Glistách. O GLISTACH.
GListy są czworqkie iedne zwyczqyne okrągłe, y długie, (w wyższych kiszkách pod żoładkiem) rodzące się, ktore częstokroć do żołądká wchodząc przez ustá, á czásem y nosem wychodzą, tákie názywáiąc się Lumbrici teretes et longi. Drugie názywáią się Lumbrici Cucurbitini, ktore są ná kształt Dyniowego naśienia, te pospolicie rodzą się w niższych kiszkách, to iest, in recto intestino, álbo in coli cellulis. Trzećie zowią się Lubrici Afcarides, ktore podobne są owym, co się w serze rodzą, te zwyczáynie bywáią in recto intestino, często też wraz z drugiemi rodzą się. Czwarte názwyáią się Tenia, to
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 250
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, na to służą Enemy, purganse bardzo wolne, ex Cassaie extracto, cum decoctione Malvae LIquiritiae Passulis, może nie co, i Senesu przydać według potrzeby, służą do tego i Emulsye, ex 4. Semin frigid. przytym różne aplikacje powierzchowne, dla uśmierzenia bólu, v. g. Olejek wyciśniony z nasienia Dyniowego, albo Makowego, albo Szalejowego, albo Lnianego albo Mygdałowy. Item Weś oleju Lnianego łot, Bukspanowego skrup. 1. zmieszaj napuść flejtuch, przyłóż do zadu. Item. Olejek z żółtków jajowych trzyj długo w Moździerzu ołowianym, napuść niem chustkę, przyłóż. Item. R. Axungiae Gallyn unc s. buluae
, ná to służą Enemy, purgánse bárdzo wolne, ex Cassaie extracto, cum decoctione Malvae LIquiritiae Passulis, może nie co, y Senesu przydáć według potrzeby, służą do tego y Emulsye, ex 4. Semin frigid. przytym rożne ápplikácye powierzchowne, dla uśmierzenia bolu, v. g. Oleiek wyciśniony z nasienia Dyniowego, álbo Mákowego, álbo Száleiowego, álbo Lniánego álbo Mygdałowy. Item Weś oleiu Lnianego łot, Bukspanowego skrup. 1. zmieszay nápuść fleytuch, przyłoż do zádu. Item. Oleiek z żołtkow iáiowych trziy długo w Mozdźierzu ołowiánym, napuść niem chustkę, przyłoż. Item. R. Axungiae Gallyn unc s. buluae
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 264
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
przyprawiony/ a po dwu łotów na raz używany. Żółtaczce
Żółtą niemoc spądza/ warzony w winie abo w wodzie/ a trunkiem używany/ chociaby puchlina przy tym była. Abo tym sposobem wziąć korzenia Kosacu Swojskiego/ a warzyć go z Mleczem/ z Lakrycją/ z Jelenim językiem/ z nasieniem Ogorczanym/ z nasienim Dyniowym/ i Malinnowym/ aż trzecia część/ albo połowica wina/ abo wody/ wywre/ a przecedziwszy/ znowu z cukrem przywarzyć/ i pić. Toż w konsekcie przerzeczonym używany czyni. Świnim wrzodom
Zauszne/ albo świnie wrzody/ które Łacinnicy Scrophulas zowią/ korzeń Kosacowy w Winie Włoskim warzony/ a z mąką Jęczmienną
przypráwiony/ á po dwu łotow ná raz vżywány. Zołtacce
Zołtą niemoc spądza/ wárzony w winie ábo w wodźie/ á trunkiem vzywány/ chociaby puchliná przy tym byłá. Abo tym sposobem wźiąć korzenia Kosacu Swoyskiego/ á wárzyć go z Mleczem/ z Lákrycyą/ z Ielenim ięzykiem/ z náśieniem Ogorczánym/ z náśienim Dyniowym/ y Málinnowym/ áż trzećia częsć/ álbo połowicá winá/ ábo wody/ wywre/ á przecedźiwszy/ znowu z cukrem przywárzyć/ y pić. Toż w konsekćie przerzeczonym vżywany czyni. Swinim wrzodom
Záuszne/ álbo świnie wrzody/ ktore Láćinnicy Scrophulas zowią/ korzeń Kosacowy w Winie Włoskim wárzony/ á z mąką Ięczmienną
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 8
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
może, przydaj tyleż rogu Jeleniego, złota przedniego Malarskiego listek jeden i drugi, daj zażyć w wodzce Cynamonowej albo Cardui Benedicti.
Item dla ubogich: warz Proso w wodzie, przydawszy korzenia Łopionowego, przecedź niech pije miasto piwa.
Item zwyczaj jest dawać w gorączkach Emulsie, które tym sposobem gotować się mają. Weźmi nasienia Dyniowego, Małonowego, O- gorczanego, Maku, Migdałów oparzonych, jąder z Brzoskwiniowych kostek, każdego po trosze, utłucz w Moździerzu albo zwierć w donicy zakropiwszy wodką Różową, albo Winem, wlej wodki Poziemkowej, rozmąć, przecedź, wyciśnij przysłodż jakim sokiem albo octem z cukrem smażonym, daj choremu, albo uwarz róg Jeleni i
może, przyday tyleż rogu Ieleniego, złotá przedniego Málárskiego listek ieden y drugi, day záżyć w wodzce Cynámonowey álbo Cardui Benedicti.
Item dla ubogich: warz Proso w wodzie, przydáwszy korzenia Łopionowego, przecedź niech pije miásto piwá.
Item zwyczáy iest dawáć w gorączkách Emulsie, ktore tym sposobem gotowáć się máią. Weźmi naśienia Dyniowego, Málonowego, O- gorczánego, Máku, Migdałow opárzonych, iąder z Brzoskwiniowych kostek, káżdego po trosze, utłucz w Mozdzierzu álbo zwierć w donicy zákropiwszy wodką Rożową, álbo Winem, wley wodki Poźiemkowey, rozmąć, przecedz, wyćiśnij przysłodż iákim sokiem álbo octem z cukrem smażonym, day choremu, álbo uwarz rog Ieleni y
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 14
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
snu, dla dzieci osobliwie to służy. różnych chorób.
Item świnie Mleko zażyte, sen przywodzi.
Item mocząc nogi ku nocy w wodzie, w którejby wrzało Grzybieniowe liście, co na stawach roście, Sałata, Psinki, sposobi do snu.
Item Emulsie, to jest Mleczka robione z Maku, z nasion Ogorczanych Dyniowych, Małonowych, z kostek Brzoskwiniowych jąderek, przelawszy wodką Rożaną, sposobność wielką czynią do spania, osobliwie w gorączkach.
Item zwierć Mak, roszczyń świnim mlekiem, przyłóż na czoło i skronie, uznasz skutek dobry.
Item na drzewkach Roży polnej najdują się gębki kosmate, w których wewnątrz są robaczki, tych wziąwszy kilka,
snu, dla dźieći osobliwie to służy. roźnych chorob.
Item świnie Mleko záżyte, sen przywodźi.
Item mocząc nogi ku nocy w wodźie, w ktoreyby wrzało Grzybieniowe liśćie, co ná stáwách rośćie, Sáłatá, Pśinki, sposobi do snu.
Item Emulsie, to iest Mleczká robione z Máku, z naśion Ogorczánych Dyniowych, Málonowych, z kostek Brzoskwiniowych iąderek, przelawszy wodką Rożáną, sposobność wielką czynią do spánia, osobliwie w gorączkách.
Item zwierć Mák, roszczyń świnim mlekiem, przyłoż ná czoło y skronie, uznasz skutek dobry.
Item ná drzewkách Roży polney nayduią się gębki kosmate, w ktorych wewnątrz są robaczki, tych wźiąwszy kilka,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 158
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Parietaria.
Korzenie Slazowe, Radix Altheae. na różne afekcje.
Jałowiec, Baccae Iuniperi.
Lenek, Linaria.
Terpentyna, Żywica Sosnowa, lub Świerkowa,
Terpentyna Cypryiska, Terebintha Cypria.
Balsam biały, Balsamus Capaibae.
Trybula, Caerefolium.
Poziomki, Fragae.
Sok Limoniowy, Succus Limonium.
Nasiona Małonowe, Ogorczane, Dyniowe,
Czosnkowe ziele, Scordium.
Rzepik, Agrimonia.
Stonogi, Millepedes Aselli.
Lapis iudaicus, Lapis Perarum, krew Kozłowa, Lignum Nephriticum, Cynosbatos, sal Tártari, Rakowe oczy, etc. Na różne afekcje Maciczne medykamenta w pospolitości.
Bylica, Artemisia.
Maruna, Marticaria.
Polej, Pulegium.
Melissa, Melissa
Parietaria.
Korzenie Slazowe, Radix Altheae. ná rożne áfekkcye.
Jáłowiec, Baccae Iuniperi.
Lenek, Linaria.
Terpentyna, Zywica Sosnowa, lub Swierkowa,
Terpentyná Cypryiska, Terebintha Cypria.
Balsam biały, Balsamus Capaibae.
Trybula, Caerefolium.
Poźiomki, Fragae.
Sok Limoniowy, Succus Limonium.
Naśioná Málonowe, Ogorczáne, Dyniowe,
Czosnkowe źiele, Scordium.
Rzepik, Agrimonia.
Stonogi, Millepedes Aselli.
Lapis iudaicus, Lapis Perarum, krew Kozłowa, Lignum Nephriticum, Cynosbatos, sal Tártari, Rákowe oczy, etc. Ná rożne áfekkcye Máćiczne medykamentá w pospolitośći.
Bylicá, Artemisia.
Máruna, Marticaria.
Poley, Pulegium.
Melissa, Melissa
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 281
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
