przykładaniem albo plastrowaniem swym toż czyni. Dios. Korzeń
Korzeń Dyptanu Kreteńskiego żuchany rozpala usta. Dziatkami się pracującym
Brzemiennym Paniom/ które się długo pracują dziatkami/ prędkie rodzenie czyni/ dając im go w usta do żuchania. Dios.
Toż boleści rodzącym układa. uszczknionym od gadziny.
Uszczknionym od węża i gadziny/ sok Dyptanowy/ albo proch korzenia jego z winem dobrym białym pijąc/ jest lekarstwem/ a zwłaszcza jeśliby przytym Febry nie było/ która gdzieby była/ tedy z wodą. Dios. odpędza bestie jadowite. Ranom ciętym.
Tak wielkiej mocy jest to ziele/ iż zapachem swym bestie jadowite odpędza.
Rany bronią jakakolwiek jadem
przykłádániem álbo plastrowániem swym toż czyni. Dios. Korzeń
Korzeń Dyptanu Kreteńskiego żuchány rozpala vstá. Dźiatkámi sie prácuiącym
Brzemiennym Pániom/ ktore sie długo prácuią dziatkami/ prędkie rodzenie czyni/ dáiąc im go w vstá do żuchánia. Dios.
Toż boleśći rodzącym vkłáda. vsczknionym od gádźiny.
Vsczknionym od wężá y gádziny/ sok Dyptanowy/ álbo proch korzeniá iego z winem dobrym białym piiąc/ iest lekarstwem/ á zwłasczá ieśliby przytym Febry nie było/ ktora gdźieby była/ tedy z wodą. Dios. odpędza bestyie iádowite. Ránom ćiętym.
Tak wielkiey mocy iest to źiele/ iż zapáchem swym bestye iadowite odpądza.
Rány bronią iakakolwiek iádem
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: K
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ trunkiem używany.
Zamulenie wnętrzności otwiera. Moczu.
Mocz z ciężkością z kapaniem odchodzący/ z Rzepikiem warzony/ przydawszy Cukru albo miodu/ a trunkiem używany leczy. Krostom na twarzy z ma:
Krosty i wrzedziennice na twarzy. Piegi.
Piegi. Węgrowatość.
Węgrowatości/ i inne sprosne plany spądza i ściera/ Sok Dyptanowy z jęczmienną mąką zmieszany/ tym pocierając. Dychawicznym.
Dychawicznym/ z zatkania Płuc Flegmą gęsto jest ratunkiem wielkim/ w winie suche figi warząc/ przecedzić i mocno wyżąć/ a z tą juchą po Skrupule/ to jest po dwu części ćwierci od łota prochu korzenia Dyptanowego pić dawać.
Plat. Wrzodom zagniełym.
Wrzody zagniełe
/ trunkiem vżywány.
Zámulenie wnętrznośći otwierá. Moczu.
Mocz z ćieżkością z kapániem odchodzący/ z Rzepikiem wárzony/ przydawszy Cukru albo miodu/ á trunkiem vżywány leczy. Krostom ná twarzy z má:
Krosty y wrzedźiennice ná twarzy. Piegi.
Piegi. Węgrowatość.
Węgrowátośći/ y ine sprosne plany spądza y śćiera/ Sok Dyptanowy z ięczmienną mąką zmieszany/ tym poćieráiąc. Djcháwicznym.
Dycháwicznym/ z zátkánia Płuc Flágmą gęsto iest rátunkiem wielkim/ w winie suche figi wárząc/ przecedźić y mocno wyżąć/ á z tą iuchą po Skrupule/ to iest po dwu części ćwierći od łotá prochu korzeniá Dyptánowego pić dawáć.
Plat. Wrzodom zágniełym.
Wrzody zágniełe
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: K
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
Plat. Wrzodom zagniełym.
Wrzody zagniełe/ które Grekowie Nomas zowią wychędaża/ i ciałem zdrowym wypełni/ zasypując je nim/ albo świeży tłukąc i przykładając. Apul. Miesięcznej.
Miesięczną Paniom zawściągnioną nad przyrodzenie wywodzi. Płodu.
Płód martwy z żywota wyrzuca. Łożysko
Także łożysko pozostałe po porodzeniu położnicom wywodzi/ korzeń Dyptanowy Sokiem swym/ albo z bylicą zaczyniony/ a w otwór łona węzełkiem albo czopkiem wprawiony. Plat. Kaduku
Padającą chorobę leczy/ dając miałko utartego z Bobrowym strojem a z Ruciańym Sokiem pić.
Toż czyni sarkając go nosem/ albo w nozdrza lany. Tenże. Paraliżem naruszo:
Tymże mazać i nacierać
.
Plat. Wrzodom zágniełym.
Wrzody zágniełe/ ktore Grekowie Nomas zowią wychędaża/ y ćiáłem zdrowym wypełni/ zásypuiąc ie nim/ albo świeży tłukąc y przykłádáiąc. Apul. Mieśięczney.
Miesięczną Pániom záwśćiągnioną nád przyrodzenie wywodźi. Płodu.
Płod martwy z żywotá wyrzuca. Łożysko
Tákże łożysko pozostáłe po porodzeniu położnicom wywodźi/ korzeń Dyptanowy Sokiem swym/ álbo z bylicą záczyniony/ á w otwor łoná węzełkiem álbo czopkiem wpráwiony. Plat. Káduku
Pádaiącą chorobę leczy/ dáiąc miáłko vtártego z Bobrowym stroiem á z Rućiáńym Sokiem pić.
Toż czyni sarkáiąc go nosem/ álbo w nozdrza lany. Tenże. Páráliżem náruszo:
Tymże mázáć y náćieráć
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: K
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
są naruszeni. Tenże. Ranom świezym
Świeże rany dziwnie prędko leczy z Palecznikiem albo Posypkiem/ który Ambrosiam Łacinnicy zowią tłukąc/ a z młodym masłem plastrując/ bez Soki. Apul. Szkodzi. Szkodzi.
Brzemienne nie mają go przy sobie nosić/ zwłaszcza na gołym ciale. Albowiem poronienie czyni. Dios. Plastr Dyptanowy.
Opisuje ten plastr Galenus i skutki jego/ o których się niżej powie. Każe wziąć Oliwy co nastarszej półtrzecia funta/ Glejty funt i łot jeden/ Rdze/ z miedzi albo Gryszpanu dwa łoty/ Luski z miedzi obitej półtora łota/ Smoły Greckiej/ którą żółta zowią/ połtrzynasta łota/ Mąki albo prochu miałkiego z
są náruszeni. Tenże. Ránom świezjm
Swieże rány dźiwnie prędko leczy z Palecznikiem álbo Posypkiem/ ktory Ambrosiam Láćinnicy zowią tłukąc/ á z młodym másłem plastruiąc/ bez Soki. Apul. Szkodźi. Szkodźi.
Brzemienne nie máią go przy sobie nośić/ zwłasczá ná gołym ćiale. Albowiem poronienie czyni. Dios. Plastr Dyptanowy.
Opisuie ten plastr Galenus y skutki iego/ o ktorych sie niżey powie. Każe wźiąć Oliwy co nastárszey połtrzeciá funtá/ Gleyty funt y łot ieden/ Rdze/ z miedźi albo Gryszpanu dwa łoty/ Luski z miedźi obitey połtora łotá/ Smoły Greckiey/ ktorą żołtá zowią/ połtrzynastá łotá/ Mąki álbo prochu miáłkiego z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: K
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jadu dobrze z winem. Wodka ta bywa wonna/ i skuteczna dla jadu. Także kłaść korzeń do octu/ a ocet ten pić/ abo z potrawami używać/ pożyteczno. Do piwa go kłaść a moczyć/ i pić to piwo/ barzo potrzebno i skuteczno będzie przeciw jadowi i zarazie. O powietrzu. Dyptam.
Dyptamowy korzeń z octem abo z wodką rożaną pić/ niszczy jad i wszelaką truciznę. Także może być wodka z niego używana. Góryczka
Góryczka też jest barzo dobra przeciwko morowemu powietrzu: ta grube wilgotności scieńca/ ociera/ ciasnych meatów zatkanie otwiera. Ale oprócz tego/ na ukąszenie wężowe i wściekłego psa/ dają ją pić.
iádu dobrze z winem. Wodká tá bywa wonna/ y skuteczna dla iádu. Także kłáść korzeń do octu/ á ocet ten pić/ ábo z potráwami vżywáć/ pożyteczno. Do piwá go kłáść á moczyć/ y pić to piwo/ bárzo potrzebno y skuteczno będźie przećiw iádowi y zaráźie. O powietrzu. Dyptam.
Dyptamowy korzeń z octem ábo z wodką rożáną pić/ nisczy iad y wszeláką trućiznę. Tákże może być wodká z niego vżywána. Gorycżká
Goryczká też iest bárzo dobra przećiwko morowemu powietrzu: tá grube wilgotnośći zćieńca/ ociera/ ćiásnych meatow zátkánie otwiera. Ale oprocz tego/ ná vkąszenie wężowe y wśćiekłego psá/ dáią ią pić.
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: D4
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
