grzech; i to kłopot, i to, Tam na dzieci, tu orać, pocąc się, na żyto. Święcze się, księży stanie: bez pługu, bez brony Ma żyto; co rzecz większa: ma dzieci bez żony. 459. ZĘBY
Uskarżał mi się jeden szlachcic stary srodze, Że już tylko samymi dziąsłami chleb głodzę, Że mu jedne wygniły, a drugie, w chorobie, Przed bólem balwierzowi kazał wybrać sobie. „Bale cię też już w piekle czart nie będzie witał, Bo czymże byś tam — rzekę — wedle Pisma, zgrzytał?” 460. DO UTRACJUSZA
Starzałeś się, nieboże, ani wiedzieć
grzech; i to kłopot, i to, Tam na dzieci, tu orać, pocąc się, na żyto. Święćże się, księży stanie: bez pługu, bez brony Ma żyto; co rzecz większa: ma dzieci bez żony. 459. ZĘBY
Uskarżał mi się jeden szlachcic stary srodze, Że już tylko samymi dziąsłami chleb głodzę, Że mu jedne wygniły, a drugie, w chorobie, Przed bólem balwierzowi kazał wybrać sobie. „Bale cię też już w piekle czart nie będzie witał, Bo czymże byś tam — rzekę — wedle Pisma, zgrzytał?” 460. DO UTRACJUSZA
Starzałeś się, nieboże, ani wiedzieć
Skrót tekstu: PotFrasz1Kuk_II
Strona: 204
Tytuł:
Ogród nie plewiony
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
; Dołek w niej na pół palca; ostra starczy kłódka Z brudnej i chudej szyje, gdzie wszytkie kawałki,
Wszytkie przez krztań puszczone policzysz michałki. Ucho trochę obwisłe i tu, nową modą, Trzęsidło czy starego indyka pod brodą? Że rdza padnie na wargi, że ropą opuchną, Pianka zawsze w kącikach, że dziąsła kęs cuchną, Nic cię to nie odraża, kiedy bez przestanku, Siedzący w ubrukanym na głowie baranku, Zwierciadło twa zabawka; w sobie, jako w tęczy, Wzrok pasiesz, nawieszawszy na szyi obręczy. Moja droga Krystyno, zgadni: kto cię wyda? Ty nic; zwierciadło za cię i ciebie się wstyda.
; Dołek w niej na pół palca; ostra starczy kłódka Z brudnej i chudej szyje, gdzie wszytkie kawałki,
Wszytkie przez krztań puszczone policzysz michałki. Ucho trochę obwisłe i tu, nową modą, Trzęsidło czy starego indyka pod brodą? Że rdza padnie na wargi, że ropą opuchną, Pianka zawsze w kącikach, że dziąsła kęs cuchną, Nic cię to nie odraża, kiedy bez przestanku, Siedzący w ubrukanym na głowie baranku, Zwierciadło twa zabawka; w sobie, jako w tęczy, Wzrok pasiesz, nawieszawszy na szyi obręczy. Moja droga Krystyno, zgadni: kto cię wyda? Ty nic; zwierciadło za cię i ciebie się wstyda.
Skrót tekstu: PotFrasz4Kuk_I
Strona: 396
Tytuł:
Fraszki albo Sprawy, Powieści i Trefunki.
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1669
Data wydania (nie wcześniej niż):
1669
Data wydania (nie później niż):
1669
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
trzy palce być ma/ bo jako krótsze między nimi zostawi pole/ tedy takie czanki/ do piersi będzie przykładał Koń. Monsztyk żadnymi wymysły/ ale prosty ma być/ dwie sztuce nie dętę/ jednym kołkiem zgięte/ u którego igrzysko językowi być ma/ a sztucki od dziąsł Końskich mają być płaskie/ aby nigdy na dziąsłach nie czyniły rany. Sposób chowania 3. 4. 5. Koni. 6. 7. 8. Sposób chowania 9. 10. 11. Sposób chowania 12. 13. 14. Wizerunk Monsztuka Koni. 15.
W monsztuku tedy jeśliby się Koń dla języka gniewać chciał/ co snadnie to poznać po jeżdzeniu
trzy pálce bydź ma/ bo iáko krotsze między nimi zostáwi pole/ tedy tákie czánki/ do pierśi będźie przykłádał Koń. Monsztyk żadnymi wymysły/ ále prosty ma bydź/ dwie sztuce nie dętę/ iednym kołkiem zgięte/ v ktorego igrzysko ięzykowi bydź ma/ á sztucki od dźiąsł Końskich máią bydź płáskie/ áby nigdy ná dźiąsłách nie czyniły rány. Sposob chowania 3. 4. 5. Koni. 6. 7. 8. Sposob chowánia 9. 10. 11. Sposob chowánia 12. 13. 14. Wizerunk Monsztuká Koni. 15.
W monsztuku tedy ieśliby sie Koń dla ięzyká gniewáć chćiał/ co snádnie to poznáć po ieżdzeniu
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 10
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
aby mu Monsztuk/ ani wąski/ ani szeroki nie był/ Monsztuk w miejscach sobie należących/ ani na dół/ ani w zgórę nie ma przemykać się/ boby też tak i po gębie musiał Końskiej. Zskądby Koniowi przypadał nie zawżdy jednaki umiar/ w czymby Munsztuk/ nie jedno omierznąć/ ale i dziąsła odrzećby mógł. Łańcuszek ten miąższe ogniwka a krótki być ma/ któremu podpięciem w umiar ugadzać/ tak jakoby za vięciem wodzy Koniowi b brody prawie w rowku leżeć mógł. A Monsztuk/ tak w dobrej jako we złej gębie żeby co najbliżej kłów przypuszczon był. Coby jedno w bieganiu Koniowi nie zapadł za kieł
áby mu Monsztuk/ áni wąski/ áni szeroki nie był/ Monsztuk w mieyscách sobie należących/ áni ná doł/ áni w zgorę nie ma przemykáć sie/ boby też ták y po gębie muśiáł Końskiey. Zskądby Koniowi przypadał nie záwżdy iednáki vmiar/ w czymby Munsztuk/ nie iedno omierznąć/ ále y dźiąsłá odrzećby mogł. Láńcuszek ten miąższe ogniwká á krotki bydź ma/ ktoremu podpięćiem w vmiar vgadzáć/ ták iákoby zá vięćiem wodzy Koniowi b brody práwie w rowku leżeć mogł. A Monsztuk/ ták w dobrey iáko we złey gębie żeby co naybliżey kłow przypuszczon był. Coby iedno w biegániu Koniowi nie západł zá kieł
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 11
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
by wrzało/ sałwia/ skorka morowego drzewa/ koriandrowe nasienie przyprawne/ i gallas. Abo naparzać usta parą/ z warzeniem sałwiej/ cząbru/ majeranu z wina. A jeśli przyczynę bólu zimną być poznasz/ zębowi bolącemu/ i uchowi bliższemu wpuścić jednę i drugą kropkę olejku gozdzikowego/ abo sałwiowego/ abo dzięcielnikowego/ abo dziąsła i z zębem natrzeć mirtridatem abo driakwią/ i trochę w ząb włożysz jeśli dziurawy/ abo też pieprzu tartego/ abo goździków. Jeśli zaś będzie przyczyna gorąca/ żadną inszą pomocą prędzej ból nie bywa odjęty/ jako trzymaniem ustawnym zimnej wody/ która jako prędko się pocznie zagrzewać/ wypluwać/ inszą co raz biorąc/ i
by wrzáło/ sałwia/ skorká morowego drzewá/ koriandrowe náśienie przypráwne/ y gállás. Abo náparzáć vstá párą/ z wárzeniem sałwiey/ cząbru/ máieranu z winá. A ieśli przyczynę bolu źimną być poznasz/ zębowi bolącemu/ y vchowi bliższemu wpuśćić iednę y drugą kropkę oleyku gozdźikowego/ ábo sałwiowego/ abo dźięćielnikowego/ ábo dźiąsłá y z zębem nátrzeć mirtridatem ábo driakwią/ y trochę w ząb włożysz ieśli dźiuráwy/ ábo też pieprzu tártego/ ábo gozdźikow. Ieśli záś będźie przyczyná gorąca/ żadną inszą pomocą prędzey bol nie bywa odięty/ iáko trzymániem vstáwnym źimney wody/ ktora iáko prędko się pocznie zágrzewáć/ wypluwáć/ inszą co raz biorąc/ y
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Gv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
wpuszczając/ a zaraz olejkiem rucianym w cebuli wielkiej usmażonym/ meaty one w uszu zawarte zatykając. dobrze przedtym ciało przepurgowawszy/ co w używaniu tej wody na każdą chorobę zachować potrzeba. W nozdrzach będąli krosty/ łupieże/ mięso narosłe/ (Polipum i odenas zowią) tą wodą ciepliczną ratować się mogą. Zębom i dziąsłom/ które zranienie/ narościenie/ descensy/ krosty/ osłabienie/ a wielkie odwilżenie cierpią/ ta woda pomocna usta płocząc. Trzyma o Wojciech Oczkoże ta woda jest też pomocna na osłabienie żołądka/ i na grubości które z niego pochodzą. gdyż tak pijąc/ jako i w niej siedząc/ wiatrom/ surowości/ zgadze
wpuszcżáiąc/ á záraz oleykiem rućianym w cebuli wielkiey vsmáżonym/ meaty one w vszu záwárte zátykaiąc. dobrze przedtym ćiáło przepurgowawszy/ co w vżywániu tey wody ná káżdą chorobę záchować potrzebá. W nozdrzách będąli krosty/ łupieże/ mięso nárosłe/ (Polipum y odenas zowią) tą wodą ćiepliczną rátowáć się mogą. Zębom y dźiąsłom/ ktore zránienie/ nárośćienie/ descensy/ krosty/ osłábienie/ á wielkie odwilżenie ćierpią/ ta wodá pomocna vstá płocżąc. Trzyma o Woyćiech Ocżkoże tá wodá iest też pomocna ná osłabienie żołądká/ y ná grubośći ktore z niego pochodzą. gdyż ták piiąc/ iáko y w niey śiedząc/ wiátrom/ surowośći/ zgádze
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 143.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
TRAKTAT I. O Chorobach pierwszej części Ciała To jest, Głowy, Oczu, Uszu, Nosam, Twarzy, Ust, Podniebienia, Języka Gardła, Zębów, Dziąseł, etc. O Boleniu Głowy.
DWojaka przyczyna bólu głowy, jedna powierzchnia, druga wnetrzna. Powierzchnia jest, gdy się głowa rozpali z gorąca słonecznego, albo inszego, z picia zbytecznego, z uderzenia, z padku, z turbacyj, z utrudzenia, z fetoru, etc. Wnętrzna zaś jest, gdy ze wnętrznych
TRAKTAT I. O Chorobach pierwszey częśći Ciáła To iest, Głowy, Oczu, Uszu, Nosam, Twarzy, Ust, Podniebienia, Ięzyká Gárdłá, Zębow, Dźiąseł, etc. O Boleniu Głowy.
DWoiaka przyczyná bolu głowy, iedná powierzchnia, druga wnetrzna. Powierzchnia iest, gdy się głowá rozpali z gorącá słonecznego, álbo inszego, z pićia zbytecznego, z uderzenia, z padku, z turbácyi, z utrudzenia, z fetoru, etc. Wnętrzna záś iest, gdy ze wnętrznych
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 39
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Gdy spada do żołądka, tłumiąc w nim fermentacją, czyni niesposobność do trawienia albo też wznieca zbytnią fermetnacją, skąd bywa apetytu stracenie, pełność wielka w żołądku, jakby się najlepiej najadł, Zgaga, sposobność do womitów, etc. Gdy spada do nosa, zatyka go; skąd ciężki oddech. Gdy spływa do ust, dziąsła nabrzmiewają, a gdy zbytnie ostra materia będzie, trawi je i niszczy, Spływa i do zębów, subtelny ostry humor Limphaticus sprawuje bole w nich nieznośne, wkradnie się i do oczu, w których sprawuje zapalenia, płynieni łez, zawieranie materią grubą, zaćmienie, etc. Spada i do uszu, kędy sprawuje szumy,
Gdy spáda do żołądká, tłumiąc w nim fermentácyą, czyni niesposobność do trawienia álbo też wznieca zbytnią fermetnácyą, zkąd bywa ápetytu strácenie, pełność wielka w żołądku, iákby się naylepiey náiadł, Zgágá, sposobność do womitow, etc. Gdy spada do nosa, zátyka go; zkąd ćięszki oddech. Gdy spływa do ust, dźiąsłá nábrzmiewáią, á gdy zbytnie ostra máterya będzie, trawi ie y niszczy, Spływa y do zębow, subtelny ostry humor Limphaticus spráwuie bole w nich nieznośne, wkrádnie się y do oczu, w ktorych spráwuie zápalenia, płynieni łez, záwieránie máteryą grubą, zaćmienie, etc. Spada y do uszu, kędy spráwuie szumy,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 46
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
distill, ter cohobando. Zgania wszelkie z oczu zmazy, łez płynienie zatrzymywa, wszystkie złe humory rozpędza, wzrok bystry czyni, wpuszczając ją kroplami w oczy letnio. Jedna osoba dziesięć lat niewidziała, tą wodką zakrapiając oczy, przyszła do widzenia. Traktat Pierwszy O CHOROBACH UST. To jest: Podniebienia, Języka, Dziąseł Zębów, etc.
PIerwsza afekcja zębów jest stretwienie od jedzenia rzeczy kwaśnych. 2. Czarność zębów z jedzenia i picia często rzeczy słodkich. 3. Chwianie się zębów z częstych defluksów z głowy. 4. Ból zębów, który się Odontalga zowie. 5. Nabrzmienie Dziąseł, które nazywa się Parulis, Pryszczyki zaś około
distill, ter cohobando. Zgania wszelkie z oczu zmázy, łez płynienie zátrzymywa, wszystkie złe humory rozpędza, wzrok bystry czyni, wpusczáiąc ią kroplámi w oczy letnio. Iedná osobá dzieśięć lat niewidziáłá, tą wodką zákrapiáiąc oczy, przyszłá do widzenia. Tráktát Pierwszy O CHOROBACH UST. To iest: Podniebienia, Ięzyká, Dźiąseł Zębow, etc.
PIerwsza áffekcya zębow iest ztretwienie od iedzenia rzeczy kwáśnych. 2. Czarność zębow z iedzenia y picia często rzeczy słodkich. 3. Chwianie się zębow z częstych defluxow z głowy. 4. Bol zębow, ktory się Odontalga zowie. 5. Nábrzmienie Dziąseł, ktore názywa się Parulis, Prysczyki záś około
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 70
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
UST. To jest: Podniebienia, Języka, Dziąseł Zębów, etc.
PIerwsza afekcja zębów jest stretwienie od jedzenia rzeczy kwaśnych. 2. Czarność zębów z jedzenia i picia często rzeczy słodkich. 3. Chwianie się zębów z częstych defluksów z głowy. 4. Ból zębów, który się Odontalga zowie. 5. Nabrzmienie Dziąseł, które nazywa się Parulis, Pryszczyki zaś około zębów nazywają się Epulis, 6. Zmniejszenie, alebo strawienie Dziąseł, albo gnicie, skąd się Szkorbut rodzi. 7. Descens do szczeki. 8. Wrzody, albo Ranki w ustach, które się nazywają Aphtae, Dzieciom są pospolite. 9. O żabie pod językiem
UST. To iest: Podniebienia, Ięzyká, Dźiąseł Zębow, etc.
PIerwsza áffekcya zębow iest ztretwienie od iedzenia rzeczy kwáśnych. 2. Czarność zębow z iedzenia y picia często rzeczy słodkich. 3. Chwianie się zębow z częstych defluxow z głowy. 4. Bol zębow, ktory się Odontalga zowie. 5. Nábrzmienie Dziąseł, ktore názywa się Parulis, Prysczyki záś około zębow názywáią się Epulis, 6. Zmnieyszenie, álebo ztrawienie Dźiąseł, álbo gnićie, zkąd się Szkorbut rodźi. 7. Descens do sczeki. 8. Wrzody, álbo Ránki w ustách, ktore się názywáią Aphtae, Dźiećiom są pospolite. 9. O żábie pod ięzykiem
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 70
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
