od prawej ręki spodnia się ryga zaczyna/ ale do Diuizjej już od lewej/ jako w tym przykładzie widzisz: Część Pierwsza
Drugi, Trzeba wiedzieć/ iż tylko dwie rydze należą do tego sposobu/ pierwsza zwierzchnia ma być zawsze większa niż spodnia/ i zowie się wierzchna Ryga Mnóstwo, druga spodnia zowie się Dzielni, którego Dzielnika trzeba numerus/ tyle razy pisać/ ile na rydze mnóstwa numerów będzie/ jakoć się niżej pokaże. Trzeci, Wiedzieć masz/ iż na wiele razy Dzielnika liczba/ Mnóstwa numery podzielić możesz/ to jest/ jakom ci przykładem objaśnił/ wiele twemu Dzielnikowi równych razów znajdziesz (a to raz abo 2/ więcej
od práwey ręki spodnia się rygá záczyna/ ále do Diuizyey iuż od lewey/ iáko w tym przykładźie widźisz: Część Pierwsza
Drugi, Trzebá wiedźieć/ iż tylko dwie rydze należą do tego sposobu/ pierwsza zwierzchnia ma bydź záwsze większa niż spodnia/ y zowie się wierzchna Rygá Mnostwo, druga spodnia zowie się Dźielni, ktorego Dźielniká trzebá numerus/ tyle rázy pisáć/ ile ná rydze mnostwá numerow będźie/ iákoć się nizey pokaże. Trzeći, Wiedźieć masz/ iż ná wiele rázy Dźielniká liczba/ Mnostwá numery podźielić możesz/ to iest/ iákom ći przykładem obiáśnił/ wiele twemu Dźielnikowi rownych rázow znáydźiesz (á to raz ábo 2/ więcey
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 32
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
dwie rydze należą do tego sposobu/ pierwsza zwierzchnia ma być zawsze większa niż spodnia/ i zowie się wierzchna Ryga Mnóstwo, druga spodnia zowie się Dzielni, którego Dzielnika trzeba numerus/ tyle razy pisać/ ile na rydze mnóstwa numerów będzie/ jakoć się niżej pokaże. Trzeci, Wiedzieć masz/ iż na wiele razy Dzielnika liczba/ Mnóstwa numery podzielić możesz/ to jest/ jakom ci przykładem objaśnił/ wiele twemu Dzielnikowi równych razów znajdziesz (a to raz abo 2/ więcej jednak nad 9 nie bywa) tyle razów napiszesz na prawej ręce za linią/ uczyniwszy ją sobie tak (która to liczba za tą linią/ zowie się Quotient
dwie rydze należą do tego sposobu/ pierwsza zwierzchnia ma bydź záwsze większa niż spodnia/ y zowie się wierzchna Rygá Mnostwo, druga spodnia zowie się Dźielni, ktorego Dźielniká trzebá numerus/ tyle rázy pisáć/ ile ná rydze mnostwá numerow będźie/ iákoć się nizey pokaże. Trzeći, Wiedźieć masz/ iż ná wiele rázy Dźielniká liczba/ Mnostwá numery podźielić możesz/ to iest/ iákom ći przykładem obiáśnił/ wiele twemu Dźielnikowi rownych rázow znáydźiesz (á to raz ábo 2/ więcey iednák nád 9 nie bywa) tyle rázow nápiszesz ná práwey ręce zá linią/ vczyniwszy ią sobie ták (ktora to liczba zá tą linią/ zowie się Quotient
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 32
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
wierzchna Ryga Mnóstwo, druga spodnia zowie się Dzielni, którego Dzielnika trzeba numerus/ tyle razy pisać/ ile na rydze mnóstwa numerów będzie/ jakoć się niżej pokaże. Trzeci, Wiedzieć masz/ iż na wiele razy Dzielnika liczba/ Mnóstwa numery podzielić możesz/ to jest/ jakom ci przykładem objaśnił/ wiele twemu Dzielnikowi równych razów znajdziesz (a to raz abo 2/ więcej jednak nad 9 nie bywa) tyle razów napiszesz na prawej ręce za linią/ uczyniwszy ją sobie tak (która to liczba za tą linią/ zowie się Quotient, abo wielość tych razów/ które twemu dzielnikowi korespondują/ na przykład/ będzie potrzeba dzielić między 3
wierzchna Rygá Mnostwo, druga spodnia zowie się Dźielni, ktorego Dźielniká trzebá numerus/ tyle rázy pisáć/ ile ná rydze mnostwá numerow będźie/ iákoć się nizey pokaże. Trzeći, Wiedźieć masz/ iż ná wiele rázy Dźielniká liczba/ Mnostwá numery podźielić możesz/ to iest/ iákom ći przykładem obiáśnił/ wiele twemu Dźielnikowi rownych rázow znáydźiesz (á to raz ábo 2/ więcey iednák nád 9 nie bywa) tyle rázow nápiszesz ná práwey ręce zá linią/ vczyniwszy ią sobie ták (ktora to liczba zá tą linią/ zowie się Quotient, ábo wielość tych rázow/ ktore twemu dźielnikowi corresponduią/ ná przykład/ będźie potrzebá dźielić między 3
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 32
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
jest/ jakom ci przykładem objaśnił/ wiele twemu Dzielnikowi równych razów znajdziesz (a to raz abo 2/ więcej jednak nad 9 nie bywa) tyle razów napiszesz na prawej ręce za linią/ uczyniwszy ją sobie tak (która to liczba za tą linią/ zowie się Quotient, abo wielość tych razów/ które twemu dzielnikowi korespondują/ na przykład/ będzie potrzeba dzielić między 3 persony 78. zł. które postawiwszy według nauki/ będą tak: o całej Liczbie.
Zaczynam tedy tym sposobem/ mówiąc trzy w siedmi/ mam dwa razy/ to jest właśnie jakobym te 6 na dwa rzędy po 3 roztawił/ które to dwa razy za
iest/ iákom ći przykładem obiáśnił/ wiele twemu Dźielnikowi rownych rázow znáydźiesz (á to raz ábo 2/ więcey iednák nád 9 nie bywa) tyle rázow nápiszesz ná práwey ręce zá linią/ vczyniwszy ią sobie ták (ktora to liczba zá tą linią/ zowie się Quotient, ábo wielość tych rázow/ ktore twemu dźielnikowi corresponduią/ ná przykład/ będźie potrzebá dźielić między 3 persony 78. zł. ktore postáwiwszy według náuki/ będą ták: o cáłey Liczbie.
Záczynam tedy tym sposobem/ mowiąc trzy w śiedmi/ mam dwa rázy/ to iest właśnie iákobym te 6 ná dwá rzędy po 3 rostáwił/ ktore to dwá rázy zá
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 32
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
/ mówiąc tak/ 6 od 7 zostaje mi jedna/ przekreśliwszy tedy tę na wierzchu/ piszę pozostałą nad nią/ a tę 6 na spodku mażę tak.
A iż widzisz że podle tych 7 przekreślonych/ jest jeszcze Numerus 8/ które jakoby dają znać/ iż one także potrzeba diuidować/ przeto piszę znowu takiegoż dzielnika pod nią/ jako ten przekreślony jest 3/ i mówię jako u pierwszej/ 3 w 18 (dla tego w 18 iż jedna pozostała jest od pierwszej diuizjej) czynią 6 razy/ to jest tym trzema w 18/ nie masz podobnych par tylko 6/ które to 6 piszę na Quotiencie za linią/ i multiplikuję
/ mowiąc ták/ 6 od 7 zostáie mi iedná/ przekreśliwszy tedy tę ná wierzchu/ piszę pozostáłą nád nią/ á tę 6 ná spodku máżę ták.
A iż widźisz że podle tych 7 przekreślonych/ iest ieszcze Numerus 8/ ktore iákoby dáią znáć/ iż one tákże potrzebá diuidować/ przeto piszę znowu tákiegoż dźielniká pod nią/ iáko ten przekreślony iest 3/ y mowię iáko v pierwszey/ 3 w 18 (dla tego w 18 iż iedná pozostáła iest od pierwszey diuizyey) czynią 6 rázy/ to iest tym trzemá w 18/ nie mász podobnych par tylko 6/ ktore to 6 piszę ná Quotienćie zá linią/ y multiplikuię
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 33
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
18 iż jedna pozostała jest od pierwszej diuizjej) czynią 6 razy/ to jest tym trzema w 18/ nie masz podobnych par tylko 6/ które to 6 piszę na Quotiencie za linią/ i multiplikuję nazad te 3 przez 6/ mówiąc 6 razy (abo iż tak raźniej 3 razy 6) czynią 18/ przekreśliwszy dzielnika/ piszę pod nim ten produkt 18/ i potym subtrahuję od rygi mnóstwa/ a ponieważ 18 od 18 nie zostaje nic/ przetoż też nic nie piszę/ jako tu widzisz Część Pierwsza
Ta tedy liczba na quotiencie znaczy/ iż jest rzędów 26 gdy po 3 staną/ abo talerów jest 26 gdy złotych będzie 78
18 iż iedná pozostáła iest od pierwszey diuizyey) czynią 6 rázy/ to iest tym trzemá w 18/ nie mász podobnych par tylko 6/ ktore to 6 piszę ná Quotienćie zá linią/ y multiplikuię názad te 3 przez 6/ mowiąc 6 rázy (ábo iż ták ráźniey 3 rázy 6) czynią 18/ przekreśliwszy dźielniká/ piszę pod nim ten produkt 18/ y potym subtráhuię od rygi mnostwá/ á ponieważ 18 od 18 nie zostáie nic/ przetoż też nic nie piszę/ iáko tu widźisz Część Pierwsza
Tá tedy liczbá ná quotienćie znáczy/ iż iest rzędow 26 gdy po 3 stáną/ ábo talerow iest 26 gdy złotych będźie 78
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 34
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
18 od 18 nie zostaje nic/ przetoż też nic nie piszę/ jako tu widzisz Część Pierwsza
Ta tedy liczba na quotiencie znaczy/ iż jest rzędów 26 gdy po 3 staną/ abo talerów jest 26 gdy złotych będzie 78. Czwarty. A jeśli będzie mniejszy zaraz Numerus, na rydze mnóstwa z początku/ a dzielnik większy/ tedy go masz pomknąć pod drugą postę/ tak
Bo w jednej nie możesz mieć i razu/ ale gdy pomkniesz/ masz już 4 razy w 13/ które napisawszy naQuotiencie/ a będziesz nazad multiplikował/ uczynią 12/ temi tedy subtrahując od 13/ zostanie 1/ i będzie już dla drugiego Numerus dzielnika mnóstwo
18 od 18 nie zostáie nic/ przetoż też nic nie piszę/ iáko tu widźisz Część Pierwsza
Tá tedy liczbá ná quotienćie znáczy/ iż iest rzędow 26 gdy po 3 stáną/ ábo talerow iest 26 gdy złotych będźie 78. Czwarty. A ieśli będźie mnieyszy záraz Numerus, ná rydze mnostwá z początku/ á dźielnik większy/ tedy go masz pomknąć pod drugą postę/ ták
Bo w iedney nie możesz mieć y rázu/ ále gdy pomkniesz/ masz iuż 4 rázy w 13/ ktore nápisawszy náQuotienćie/ á będźiesz názad multiplikował/ vczynią 12/ temi tedy subtráhuiąc od 13/ zostánie 1/ y będźie iuż dla drugiego Numerus dźielniká mnostwo
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 34
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
a dzielnik większy/ tedy go masz pomknąć pod drugą postę/ tak
Bo w jednej nie możesz mieć i razu/ ale gdy pomkniesz/ masz już 4 razy w 13/ które napisawszy naQuotiencie/ a będziesz nazad multiplikował/ uczynią 12/ temi tedy subtrahując od 13/ zostanie 1/ i będzie już dla drugiego Numerus dzielnika mnóstwo/ bo luboć ten dzielnik będzie pod 0 której nie może dzielić/ ale iż Resta jest od pierwszej Posty/ tedy już będzie dzielił nie 0 ale 10. A w 10 mogę mieć 3 razy/ z któremi nazad multiplikując dzielnika 3/ uczynią 9/ zostanie tedy 9 od 10/ Resty 1/ tak
á dźielnik większy/ tedy go masz pomknąć pod drugą postę/ ták
Bo w iedney nie możesz mieć y rázu/ ále gdy pomkniesz/ masz iuż 4 rázy w 13/ ktore nápisawszy náQuotienćie/ á będźiesz názad multiplikował/ vczynią 12/ temi tedy subtráhuiąc od 13/ zostánie 1/ y będźie iuż dla drugiego Numerus dźielniká mnostwo/ bo luboć ten dźielnik będźie pod 0 ktorey nie może dźielić/ ále iż Restá iest od pierwszey Posty/ tedy iuż będźie dźielił nie 0 ále 10. A w 10 mogę mieć 3 rázy/ z ktoremi nazad multiplikuiąc dźielniká 3/ vczynią 9/ zostánie tedy 9 od 10/ Resty 1/ ták
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 35
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
pomknąć pod drugą postę/ tak
Bo w jednej nie możesz mieć i razu/ ale gdy pomkniesz/ masz już 4 razy w 13/ które napisawszy naQuotiencie/ a będziesz nazad multiplikował/ uczynią 12/ temi tedy subtrahując od 13/ zostanie 1/ i będzie już dla drugiego Numerus dzielnika mnóstwo/ bo luboć ten dzielnik będzie pod 0 której nie może dzielić/ ale iż Resta jest od pierwszej Posty/ tedy już będzie dzielił nie 0 ale 10. A w 10 mogę mieć 3 razy/ z któremi nazad multiplikując dzielnika 3/ uczynią 9/ zostanie tedy 9 od 10/ Resty 1/ tak tedy masz par 43/ i jedna
pomknąć pod drugą postę/ ták
Bo w iedney nie możesz mieć y rázu/ ále gdy pomkniesz/ masz iuż 4 rázy w 13/ ktore nápisawszy náQuotienćie/ á będźiesz názad multiplikował/ vczynią 12/ temi tedy subtráhuiąc od 13/ zostánie 1/ y będźie iuż dla drugiego Numerus dźielniká mnostwo/ bo luboć ten dźielnik będźie pod 0 ktorey nie może dźielić/ ále iż Restá iest od pierwszey Posty/ tedy iuż będźie dźielił nie 0 ále 10. A w 10 mogę mieć 3 rázy/ z ktoremi nazad multiplikuiąc dźielniká 3/ vczynią 9/ zostánie tedy 9 od 10/ Resty 1/ ták tedy masz par 43/ y iedná
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 35
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
temi tedy subtrahując od 13/ zostanie 1/ i będzie już dla drugiego Numerus dzielnika mnóstwo/ bo luboć ten dzielnik będzie pod 0 której nie może dzielić/ ale iż Resta jest od pierwszej Posty/ tedy już będzie dzielił nie 0 ale 10. A w 10 mogę mieć 3 razy/ z któremi nazad multiplikując dzielnika 3/ uczynią 9/ zostanie tedy 9 od 10/ Resty 1/ tak tedy masz par 43/ i jedna nie parzysta. Część Pierwsza
Piąty. Trafili się/ iż w posrzodku rygi mnóstwa/ będzie mniejsza niż dzielnik/ wtedy masz tylko dzielnika napisawszy pod nią/ 0 na quotiencie pisać tak.
Szósty.
temi tedy subtráhuiąc od 13/ zostánie 1/ y będźie iuż dla drugiego Numerus dźielniká mnostwo/ bo luboć ten dźielnik będźie pod 0 ktorey nie może dźielić/ ále iż Restá iest od pierwszey Posty/ tedy iuż będźie dźielił nie 0 ále 10. A w 10 mogę mieć 3 rázy/ z ktoremi nazad multiplikuiąc dźielniká 3/ vczynią 9/ zostánie tedy 9 od 10/ Resty 1/ ták tedy masz par 43/ y iedná nie parzysta. Część Pierwsza
Piąty. Tráfili się/ iż w posrzodku rygi mnostwá/ będźie mnieysza niż dźielnik/ wtedy masz tylko dźielniká nápisawszy pod nią/ 0 ná quotienćie pisáć ták.
Szosty.
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 35
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
