bezuardowej esencyj czterdzieści pięć, albo i pięćdziesiąt kropel w Herbacie dać możesz. A ponieważ ta esencja w różnych przypadkach skuteczna wielce, a nie siła kosztuje, życzyłbym ją więc każdemu gospodarzowi mieć w domu.
Weźmi: Korzenia dziegielowego Korzenia imperatoria lub mistrzownik nazwanego Korżenia biedrzęcowego. Omonu. Korzenia Wince toxicum lub trojeść. Encjanny czerwonej. Scordium lub czosnkowego ziela. Każdego w równej części według upodobania. Pokrajawszy drobno, nalej na te species wodki dobrej na cztery palce wyżej, i niechaj stoi przez kilka dni wciepłym miejscu, potym przecadziwszy, esencją w flaszce dobrze zawiązaną dla potrzeby chowaj.
Kto zaś dostatecznie potem opływa; ten niechaj niezazywa tej
bezuardowey essencyi czterdzieśći pięc, albo y pięcdziesiąt kropel w Herbacie dac mozesz. A ponieważ ta essencya w roznych przypadkach skuteczna wielce, a nie siła kosztuie, zyczyłbym ią więc każdemu gospodarzowi miec w domu.
Weźmi: Korzenia dziegielowego Korzenia imperatoria lub mistrzownik nazwanego Korżenia biedrzęcowego. Omonu. Korzenia Wince toxicum lub troieść. Encyanny czerwoney. Scordium lub czosnkowego źiela. Każdego w rowney częśći według upodobania. Pokraiawszy drobno, naley na te species wodki dobrey na cztery palce wyzey, y niechay stoi przez kilka dni wciepłym mieyscu, potym przecadziwszy, essencyą w flaszce dobrze zawiązaną dla potrzeby choway.
Kto zas dostatecznie potem opływa; ten niechay niezazywa tey
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 24
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
15. gran: dorosłym zaś ludziom półćwierci łota, a w czasie potrzeby 60. gran. Tenże proszek ordynaryjnie, a przynajmniej częstokroć febrę doszczętu znosi. Jeżeliby zaś tak skutecznemu lekarstwu pokonać się niedała: to zażywaj następującego, które za Bożą pomocą bez ochyby to złe wykorzeni.
Weźmi: Proszku korżenia Encjanny czerwonej łot jeden. Centuryj. Proszku skorup jajecznych. Soli piołunkowej, każdego ćwierć łota. Muszkatowej gałki półćwierci łota.
To wszystko na drobny proszek starszy, zmięszaj z konfektem bzowym lub miodem praśnym, i zażywaj co 4. godksiny, biorąc porcją jak orzech włoski wielką. To lekarstwo nieomyli nadziei twojej wpozyskaniu zdrowia
15. gran: dorosłym zaś ludźiom połćwierći łota, a w czaśie potrźeby 60. gran. Tenże proszek ordynaryinie, a przynaymniey częstokroć febrę doszczętu znośi. Jeżeliby zaś tak skutecznemu lekarstwu pokonać się niedała: to zażyway następuiącego, ktore za Bozą pomocą bez ochyby to złe wykorzeni.
Weźmi: Proszku korżenia Encyanny czerwoney łot ieden. Centuryi. Proszku skorup iaiecznych. Soli piołunkowey, każdego ćwierć łota. Muszkatowey gałki połćwierći łota.
To wszystko na drobny proszek starszy, zmięszay z konfektem bzowym lub miodem praśnym, y zażyway co 4. godxiny, biorąc porcyą iak orzech włoski wielką. To lekarstwo nieomyli nadźiei twoiey wpozyskaniu zdrowia
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 134
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
nie zaszkodzi, osobliwie temu, który do picia wina przyzwyczajony. W dzień przypadającej febry tak od wina jak od wszelkich gorących trunków koniecznie umartwić się należy. A gdy febra zginie, to zrób sobie następujące gorzkie vinum medicatum.
Weźmi: Piołunu. Trifolium febrinum. Kwiatu Centuryj. Cardui benedicti, każdego garść jednę. Korżenia Encjanny Czerwonej Cykoryj Korżenia, każdego po półćwierci łota. Pomeranczowych skorek łot jeden. Jałowcu świeżego, garść jednę.
Pokrajawszy i stłukszy, nalej starego wina połgarca, gotuj przez kwadrans nakrywszy, tegoż likworu codzień trzy razy: kieliszek wypić możesz. Ten trunek pozostałe szkodliwe materie niszczy, i od przyszłych insultów zachowuje. Między
nie zaszkodźi, osobliwie temu, ktory do pićia wina przyzwyczaiony. W dźien przypadaiącey febry tak od wina iak od wszelkich gorących trunkow koniecznie umartwić się należy. A gdy febra zginie, to zrob sobie następuiące gorzkie vinum medicatum.
Weźmi: Piołunu. Trifolium febrinum. Kwiatu Centuryi. Cardui benedicti, każdego garść iednę. Korżenia Encyanny Czerwoney Cykoryi Korżenia, każdego po połćwierći łota. Pomeranczowych skorek łot ieden. Jałowcu swieżego, garść iednę.
Pokraiawszy y stłukszy, naley starego wina połgarca, gotuy przez kwadrans nakrywszy, tegoż likworu codźien trźy razy: kieliszek wypić możesz. Ten trunek pozostałe szkodliwe materye niszczy, y od przyszłych insultow zachowuie. Między
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 138
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
Ten proszek wszelkie obstrukcje wątroby i śledziony oraz zaklejenie w glandulach skutecznie rozwalnia, a żeby ten proszek lepszą i prędszą mógł pokazać cnotę w rezolwowaniu tego zatkania, to zażywaj przy nim następujące
Vinum medicatum:
Weźmi, Korzenia kopytnikowego, (vulgo azarum) półtora łota. Cebuli morskiej (vulgo squilla) łot jeden i ćwierć. Encjanny czerwonej półłota. Gumi Amoniacum, trzy ćwierci łota. Hellebori nigri, łot jeden. Cremor Tartari, łote jeden.
Na te wszystkie species drobno pokrajane nalej gorącej wody rzecznej połkwarty, a kiedy się ostudzi, to wlej kwartę wina dobrego Francuskiego, i pij na dwie godziny przed obiadem kwaterkę jednę, przeagytuj się potym.
Ten proszek wszelkie obstrukcye wątroby y śledziony oraz zaklejenie w glandulach skutecznie rozwalnia, a żeby ten proszek lepszą y prędszą mogł pokazać cnotę w rezolwowaniu tego zatkania, to zażyway przy nim następuiące
Vinum medicatum:
Weźmi, Korźenia kopytnikowego, (vulgo azarum) połtora łota. Cebuli morskiey (vulgo squilla) łot ieden y ćwierć. Encyanny czerwoney połłota. Gumi Amoniacum, trźy ćwierći łota. Hellebori nigri, łot ieden. Cremor Tartari, łote ieden.
Na te wszystkie species drobno pokraiane naley gorącey wody rzeczney połkwarty, a kiedy śię ostudźi, to wley kwartę wina dobrego Francuzkiego, y piy na dwie godźiny przed obiadem kwaterkę iednę, przeagytuy się potym.
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 154
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
uchowaj! Gdy zaś Kwartanna długo trwa, i zaleconemi dopiero lekarstwy wypędzić się nieda, to pijawki na Hemoroidy postawić trzeba; przez co zatkanie wątroby i śledziony doskonale rozwolnione bywa. A kiedy wzwyż opisanemi lekarstwy ciało do dobrej przyprowadzisz pory; to zażywaj konfektu bzowego w przeszłym rozdziale rekomendowanego, do którego dwa łoty proszku z encjanny przymięszaj, i co cztery godziny w dni od febry wolne dosim w wielkości orzecha włoskiego bierz. Dla odmiany zrób sobie następującą przedfebryczną esencją.
Weźmi: Encjanny 4. łoty. Trifolium febrinum półłota. Centuryj. Cardui Benedicti. Czosnowego ziela albo Scordium. Wierzchołków piołunkowych stłuczonych, każdego po łocie jednym.
Na to nalej dobrej
uchoway! Gdy zaś Kwartanna długo trwa, y zaleconemi dopiero lekarstwy wypędźić się nieda, to piiawki na Hemoroidy postawić trźeba; przez co zatkanie wątroby y śledźiony doskonale rozwolnione bywa. A kiedy wzwyz opisanemi lekarstwy ciało do dobrey przyprowadźisz pory; to zażyway konfektu bzowego w przeszłym rozdźiale rekommendowanego, do ktorego dwa łoty proszku z encyanny przymięszay, y co cztery godźiny w dni od febry wolne dosim w wielkośći orzecha włoskiego bierz. Dla odmiany zrob sobie następuiącą przedfebryczną essencyą.
Weźmi: Encyanny 4. łoty. Trifolium febrinum połłota. Centuryi. Cardui Benedicti. Czosnowego źiela albo Scordium. Wierzchołkow piołunkowych stłuczonych, każdego po łoćie iednym.
Na to naley dobrey
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 156
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
śledziony doskonale rozwolnione bywa. A kiedy wzwyż opisanemi lekarstwy ciało do dobrej przyprowadzisz pory; to zażywaj konfektu bzowego w przeszłym rozdziale rekomendowanego, do którego dwa łoty proszku z encjanny przymięszaj, i co cztery godziny w dni od febry wolne dosim w wielkości orzecha włoskiego bierz. Dla odmiany zrób sobie następującą przedfebryczną esencją.
Weźmi: Encjanny 4. łoty. Trifolium febrinum półłota. Centuryj. Cardui Benedicti. Czosnowego ziela albo Scordium. Wierzchołków piołunkowych stłuczonych, każdego po łocie jednym.
Na to nalej dobrej wodki Francużkiej połkwarty, co niechaj stoi przez trzy dni w ciepłym miejscu dobrze zaszpuntowane, czwartego dnia zażywaj 4. razy na dzień po połłyzki w dzień wolny
śledźiony doskonale rozwolnione bywa. A kiedy wzwyz opisanemi lekarstwy ciało do dobrey przyprowadźisz pory; to zażyway konfektu bzowego w przeszłym rozdźiale rekommendowanego, do ktorego dwa łoty proszku z encyanny przymięszay, y co cztery godźiny w dni od febry wolne dosim w wielkośći orzecha włoskiego bierz. Dla odmiany zrob sobie następuiącą przedfebryczną essencyą.
Weźmi: Encyanny 4. łoty. Trifolium febrinum połłota. Centuryi. Cardui Benedicti. Czosnowego źiela albo Scordium. Wierzchołkow piołunkowych stłuczonych, każdego po łoćie iednym.
Na to naley dobrey wodki Francużkiey połkwarty, co niechay stoi przez trzy dni w ćiepłym mieyscu dobrze zaszpuntowane, czwartego dnia zażyway 4. razy na dźień po połłyzki w dźien wolny
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 156
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
. Wierzchołków piołunkowych stłuczonych, każdego po łocie jednym.
Na to nalej dobrej wodki Francużkiej połkwarty, co niechaj stoi przez trzy dni w ciepłym miejscu dobrze zaszpuntowane, czwartego dnia zażywaj 4. razy na dzień po połłyzki w dzień wolny od febry.
Albo weźmi:
Proszku Skorki chinae de china, 2. łoty. Proszku Encjanny półłota. Reguli Antimonii medicinalis. Soli piołunkowej każdego po 20. gran. Julepku maczku polnego 2. łoty, albo zamiast tego konfektu bzowego rzadkiego tyleż.
Co wszystko zmięszaj, zrób konfekt, i zażywaj co 4. godziny w wielkości orzecha włoskiego byle nie wdzień febry.
NB. Pod czas zażywania tego konfektu żadnych
. Wierzchołkow piołunkowych stłuczonych, każdego po łoćie iednym.
Na to naley dobrey wodki Francużkiey połkwarty, co niechay stoi przez trzy dni w ćiepłym mieyscu dobrze zaszpuntowane, czwartego dnia zażyway 4. razy na dźień po połłyzki w dźien wolny od febry.
Albo weźmi:
Proszku Skorki chinae de china, 2. łoty. Proszku Encyanny połłota. Reguli Antimonii medicinalis. Soli piołunkowey każdego po 20. gran. Julepku maczku polnego 2. łoty, albo zamiast tego konfektu bzowego rzadkiego tyleż.
Co wszystko zmięszay, zrob konfekt, y zażyway co 4. godźiny w wielkośći orźecha włoskiego byle nie wdźien febry.
NB. Pod cżas zażywania tego konfektu żadnych
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 157
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
wdzień febry.
NB. Pod czas zażywania tego konfektu żadnych lekarstw na poty i purgans brać nie trzeba; lepiej wypić szklankę dobrego węgrzyna, albo Francuza mianowicie z początku Kwartanny; bo w dalszym czasie wino szkodliwe.
Albo Zamiast tego konfektu.
Weźmi: Skorki chinae de china, łot jeden. Skorki Kaskarylli półłota. Encjanny półłota. Salis armoniaci, Rakowych oczu, Tartari solubilis, Nitri antimoniati, każdego ćwierć łota. Extracti trifolii febrini, Extracti absynthii, Electuarii Diascordii , każdego po półtorej ćwierci łota. Olejku Kwiatu Muszkatowego, Kopru włoskiego, każdego po 4. krople.
To wszytko dobrze zmięszawszy zrób 12. pigułek, posyp cukrem, i
wdźien febry.
NB. Pod cżas zażywania tego konfektu żadnych lekarstw na poty y purgans brać nie trźeba; lepiey wypić szklankę dobrego węgrzyna, albo Francuza mianowićie z początku Kwartanny; bo w dalszym czaśie wino szkodliwe.
Albo Zamiast tego konfektu.
Weźmi: Skorki chinae de china, łot ieden. Skorki Kaskarylli połłota. Encyanny połłota. Salis armoniaci, Rakowych oczu, Tartari solubilis, Nitri antimoniati, każdego ćwierć łota. Extracti trifolii febrini, Extracti absynthii, Electuarii Diascordii , każdego po połtorey ćwierći łota. Oleyku Kwiatu Muszkatowego, Kopru włoskiego, każdego po 4. krople.
To wszytko dobrze zmięszawszy zrob 12. pigułek, posyp cukrem, y
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 158
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
rozwalniający proszek, który jest taki:
Weźmi, Proszku Skorup jajecznych. Ostrzyg morskich. Cukru białego albo kandysbrotu w cynowym Pułmisku dobrze startego każdego ćwierć łota.
Zmięszawszy na drobny proszek zażywaj, biorąc na koniec noza rano i wieczor. Niemniej rzecz pożyteczna przytym kilka razy na dzień mianowicie przy obiedzie zażywać extractum Centuryi; extractum Encjanny czerwonej, także biorąc na koniec noża. A jeżeli zażywanie tych lekarstw febrę ci przywróci, to szczęśliwym będziesz której (Boże uchowaj) nagle naprzykład skorką China de China tamować, raczej w przód danej rady mojei słuchaj, i onej się trzymaj. Jeżeli zaś który chory zdrową radę moję lekkce sobie wazyć będzie, to
rozwalniaiący proszek, ktory iest taki:
Weźmi, Proszku Skorup iaiecznych. Ostrzyg morskich. Cukru białego albo kandysbrotu w cynowym Pułmisku dobrze startego każdego ćwierć łota.
Zmięszawszy na drobny proszek zażyway, biorąc na koniec noza rano y wieczor. Niemniey rzecz pożyteczna przytym kilka razy na dźien mianowićie przy obiedzie zażywać extractum Centuryi; extractum Encyanny czerwoney, także biorąc na koniec noża. A ieźeli zazywanie tych lekarstw febrę ći przywroći, to szczęśliwym będźiesz ktorey (Boze uchoway) nagle naprzykład skorką China de China tamować, raczey w przod daney rady moiei słuchay, y oney się trzymay. Jeźeli zaś ktory chory zdrową radę moię lekkce sobie wazyć będźie, to
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 174
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
