niech mi się godzi, że daleko jest inna rzecz nazywać się, inna zaś być w samej istocie Doktorem; naczym zaś zależy być doskonałym Doktorem, Fryderyk Hofman w przedmowie do Tomu 3. powiada: Nie dosyć natym ażeby kto doświadcze- nia, i praktyki miał wielkie, potrzeba nad to gruntownie umieć Anatomią, Fizykę, Mechanikę, chymią, czyli raczej teorią Doktorską, która służy do zrozumienia opisania chorób, i różnych onej przyczyn, dla tego niech się strzegą na potym ażeby się nie wdawali w to czego nie umieją, ani z tak wielką szkodą chorych zdań swoich czynić nie odważali się, o chorobach, i sposobie ich leczenia.
niech mi się godzi, że daleko iest inna rzecz nazywać się, inna zaś być w samey istocie Doktorem; naczym zaś zależy być doskonałym Doktorem, Fryderyk Hoffman w przedmowie do Tomu 3. powiada: Nie dosyć natym ażeby kto doświadcze- nia, y praktyki miał wielkie, potrzeba nad to gruntownie umieć Anatomią, Fizykę, Mechanikę, chymią, czyli raczey teoryą Doktorską, ktora służy do zrozumienia opisania chorob, y rożnych oney przyczyn, dla tego niech się strzegą na potym ażeby się nie wdawali w to czego nie umieią, ani z tak wielką szkodą chorych zdań swoich czynić nie odważali się, o chorobach, y sposobie ich leczenia.
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 22
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
ZIEMIA Element Zimny i Suchy. O tych ktociusienko. PIERWSZY EKEMENT OGNIA,
OOGNIU traktując nie zapalam Ja Egipskich Farusów, ani Trojańskich Pożarów: Nie wzniecam Etnejskich płomieni, ani Feniksowych stosów: Non subijcio Oczom Czytelnika fatuos ignes, bo o tym wszystkim na swoich miejscach tu w tym Opusculum traktuję. Nie wchodzę w Arcana Fizyki, ale tylko niektóre iskierski OGNIA excutiam illuminaturus Czytelnika.
OGNIA Autorem BÓG, nie Prometeusz. który (bają Poetowie) ukradł z Nieba, i za to do Skały Kaukazu na wieki przykowany. Pliniusz Naturalista świadczy, że na Insule Dełos, Ogień wynałazł Protogonus, tarciem drzewa o drzewo. Laercjusz pisze: Fulmen detulit in
ZIEMIA Element Zimny y Suchy. O tych ktociusienko. PIERWSZY EKEMENT OGNIA,
OOGNIU traktuiąc nie zápalam Ia Egypskich Pharusow, ani Troiańskich Pożarow: Nie wzniecam Etneyskich płomieni, ani Fenixowych stosow: Non subiicio Oczom Czytelnika fatuos ignes, bo o tym wszystkim na swoich mieyscach tu w tym Opusculum traktuię. Nie wchodzę w Arcana Fizyki, ale tylko niektore iskierski OGNIA excutiam illuminaturus Czytelnika.
OGNIA Autorem BOG, nie Prometeusz. ktory (baią Poetowie) ukradł z Nieba, y za to do Skały Kaukazu na wieki przykowany. Pliniusz Naturalista swiadczy, że na Insule Dełos, OGIEN wynałazł Protogonus, tarciem drzewa o drzewo. Laercyusz pisze: Fulmen detulit in
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 539
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, tylko wkoziej namoczony krwi, toż samo przyznaje Isidorus, Veteres secutus; stej racyj Symbolista przypisał nad tak macerowanym Diamentem: Cruore disolvor. Ale teraźniejsi dociekli Naturalistowie, że Diament w subtelny może się zetrzeć proszek w moździerzu, jako też długim paleniem w wapno się obraca, jako wywodzi Autor Le Grand. Kiesślingius Autor w Fizyce Eksperientalnej dowodzi, że krwią kozła cale zmiękczony być nie może. Ale według Agrykoli de natura Fossilium traktującego, rznięty i polerowany bywa, strocin, opiłków własnych, a tak suo se robore vincit, Trociny Diamentu ad omnes Celaturas innych idą kamieni, nie tylko do polerowania, jego samego; za jeden skrupuł opiłków albo trocin
, tylko wkoziey namoczony krwi, toż samo przyznaie Isidorus, Veteres secutus; ztey racyi Symbolista przypisał nad tak macerowanym Dyamentem: Cruore disolvor. Ale teraznieysi dociekli Naturalistowie, że Dyament w subtelny może się zetrzeć proszek w mozdzierzu, iako też długim paleniem w wapno się obraca, iako wywodzi Autor Le Grand. Kiesślingius Autor w Fizyce Experientalney dowodzi, że krwią kozła cale zmiękćzony bydź nie może. Ale według Agrykoli de natura Fossilium traktuiącego, rznięty y polerowany bywa, ztrocin, opiłkow włásnych, a tak suo se robore vincit, Trociny Dyamentu ad omnes Celaturas innych idą kamieni, nie tylko do polerowania, iego samego; za ieden skrupuł opiłkow albo trocin
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 652
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
sprawa padła na zsperanie, nie ładnie. Geograsia Generalna i partyhularna
Inspector, Inspektór Influentia, Influencja Jnstigator, Larva, Larwa Lustratio, Lustracja Magnes, Magnes Motivum, Marci panis, Marcypan Mensura Natura, Natura Oppugnare, opugnować Paenitens, Penitent Purgans, Pandura, Bandura Peremptorie, Perpendiculum, Perpendykuł Parasitus, Pasorzyt Physica, Fizyka Patiens, Pacjent Purpura, Purpura Persvasio, Perswazja Ptisana, Ptyzana
Dozorca, Patrzyciel. szpetnie: Pan Patrzyciel. Ładniej: Pan Inspektór. Wpływanie. Nie ładnie: wpływanie Niebieskie Podszczuwacz. Gniewał by się Instigator: K. tak go po Polsku nazwawszy. Maszkara, Maszka Okazżka, okazanie, zwiedzenie. Ładniej: Będzie
sprawa padła na zsperanie, nie ładnie. Geograsia Generalna y partyhularna
Inspector, Inspektor Influentia, Influencya Jnstigator, Larva, Lárwa Lustratio, Lustracya Magnes, Magnes Motivum, Marci panis, Marcypan Mensura Natura, Natura Oppugnare, opugnować Paenitens, Penitent Purgans, Pandura, Bandura Peremptorie, Perpendiculum, Perpendikuł Parasitus, Pasorzyt Physica, Fizyka Patiens, Pacyent Purpura, Purpura Persvasio, Perswazya Ptisana, Ptyzana
Dozorca, Patrzyciel. szpetnie: Pán Patrzyciel. Ładniey: Pan Inspektor. Wpływanie. Nie ładnie: wpływanie Niebieskie Podszczuwacz. Gniewał by się Instigator: K. tak go po Polsku nazwawszy. Maszkara, Maszka Okazżka, okazanie, zwiedzenie. Ładniey: Będzie
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 377
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
porown[...] nie; zobaczy w tym porównaniu nie zmierną różnicę, którą to nie tresunkowi jakiemu; lecz tym usiłowaniom, które od tej epoki ku wydoskonaleniu Geometryj, Mechaniki, Chimii, Optyki, Anatomii etc. zmierzały przypisać potrzeba.
Nie potrzebaż będzie spodziewać się nowego sztuk wszystkich wydoskonalenia, gdy mądrzy Ludzie wysoce w różnych częściach Fizyki wydoskonaleni, pilnie przypatrywać się będą operacjom częstokroć dowcipnym, które Rzemieślnik na swoim czyni warsztacie? gdy poznają potrzeby każdej Sztuki, i jej granice, trudności które jej nie dają dalej postąpić, i te łatwość z którąby z jednej do drugiej przejść można Sztuki, której to częstokroć Rzemieślnik nie widzi? Geometra, Mechanik,
porown[...] nie; zobaczy w tym porownaniu nie zmierną rożnicę, ktorą to nie tresunkowi iakiemu; lecz tym uśiłowaniom, ktore od tey epoki ku wydoskonaleniu Geometryi, Mechaniki, Chimii, Optyki, Anatomii etc. zmierzały przypisać potrzeba.
Nie potrzebaż będzie spodziewać się nowego sztuk wszystkich wydoskonalenia, gdy mądrzy Ludzie wysoce w rożnych częsciach Fizyki wydoskonaleni, pilnie przypatrywać się będą operacyom częstokroć dowcipnym, ktore Rzemieślnik na swoim czyni warsztacie? gdy poznaią potrzeby każdey Sztuki, i iey granice, trudnosci ktore iey nie daią daley postąpić, i te łatwość z ktorąby z iedney do drugiey przeyść można Sztuki, ktorey to częstokroć Rzemieślnik nie widzi? Geometra, Mechanik,
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 4
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
opisania. Dzieło to byłoby doskonalsze, gdyby wiele w nim nie było omyłek.
Bogu niech będzie dzięka pozostaje jej jeszcze wiele Materiałów, któreby ustawicznie mogła rozdawać, dla uformowania z nich doskonałego opisania wielkiej liczby sztuk. Materiały te były rozdane w R. 1759 pomiedzy Akademików, którzy się najosobliwiej w Mechanice i Fizyce uczynili doskonałemi. Ci obowiązawszy się kończyć opisania już zaczęte, przydać do tych, które już były przy początku tego wieku uczynione nowe praktyki, tudzież nowe sposoby które już były wynalezione, i które teraz sa w używaniu; mieć fobie będą za powinność nie ubliżyć sprawiedliwości tym, których fobie mieli za wodzów, i tym którzy
opisania. Dźieło to byłoby doskonalsze, gdyby wiele w nim nie było omyłek.
Bogu niech będzie dzięka pozostaie iey ieszcze wiele Materyałow, ktoreby ustawicznie mogła rozdawać, dla uformowania z nich doskonałego opisania wielkiey liczby sztuk. Materyały te były rozdane w R. 1759 pomiedzy Akademikow, ktorzy się nayosobliwiey w Mechanice i Fizyce uczynili doskonałemi. Ci obowiązawszy sie kończyć opisania iuż zaczęte, przydac do tych, ktore iuż były przy początku tego wieku uczynione nowe praktyki, tudzież nowe sposoby ktore iuz były wynalezione, i ktore teraz sa w używaniu; mieć fobie będą za powinność nie ubliżyć sprawiedliwosci tym, ktorych fobie mieli za wodzow, i tym ktorzy
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 5
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
WĘGLARSKA czyli SPOSÓB ROBIENIA WĘGLÓW Z DRZEWA. PRZEZ P. DUHAMEL DU MONCEAU.
SZTUKA WĘGLARSKA CZYLI SPOSÓB ROBIENIA WĘGLÓW Z DRZEWA. Sposób robienia węglów z drzewa tak jest łatwy, że sztuka Węglarska mniej zdaje się interesującą. Może więc być, że nas dla tego samego łatwiej przekona, iż żadnej nie masz części fizyki, żadnej sztuki, któraby naszych nie była godna względów, i że nawet w sztukach pospolitych, na wielu nam schodzi wiadomościach. Używanie węglów jest arcydawne, ponieważ Teosrastus i Pliniusz mówią o sposobie robienia arcydobrych węglów, i do czego mogą być użyte z różnych drzew węgle. W Pugilaresie P. de Reaumur znalazłem
WĘGLARSKA czyli SPOSOB ROBIENIA WĘGLOW Z DRZEWA. PRZEZ P. DUHAMEL DU MONCEAU.
SZTUKA WĘGLARSKA CZYLI SPOSOB ROBIENIA WĘGLOW Z DRZEWA. Sposob robienia węglow z drzewa tak iest łatwy, że sztuka Węglarska mniey zdaie się interessuiącą. Może więc być, że nas dla tego samego łatwiey przekona, iż żadney nie masz częsci fizyki, żadney sztuki, ktoraby naszych nie była godna względow, i że nawet w sztukach pospolitych, na wielu nam schodzi wiadomosciach. Używanie węglow iest arcydawne, ponieważ Theosrastus i Pliniusz mowią o sposobie robienia arcydobrych węglow, i do czego mogą być użyte z różnych drzew węgle. W Pugilaresie P. de Reaumur znalazłem
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 3
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
KOMETY Roku 1680, widziane, O KtórYCH jest tu Relacja z Prognostykiem do Roku 1686 służącym, PRZEZ M. STANISŁAWA NIEWIELSKIEGO Nauk wyzwolonych i Filozofii Doktora, Fizyki w Akademii Zamojskiej Profesora i Astronoma. OPISANA Drukowano w ZAMOŚCIVRoku 1681 / w Miesiącu Lutym.
Omni saeculo experientiâ comprobatum, Cometas, aliasq; apparentias de rarò contingentes, prodigia extitisse futurorum grãdium euentuum etc. ANDREAS ARGOLVS, Medicus, et Mathematicus Patauinus. Cap: 75. in Pand: Spgaer. Et FRANCISCVS IVNCTINVS
KOMETY Roku 1680, widźiáne, O KTORYCH iest tu Relácya z Prognostykięm do Roku 1686 służącym, PRZEZ M. STANISŁAWA NIEWIELSKIEGO Náuk wyzwolonych y Filozofiey Doktora, Fizyki w Akádemiey Zamoyskiey Professorá y Astronoma. OPISANA Drukowano w ZAMOSCIVRoku 1681 / w Mieśiącu Lutym.
Omni saeculo experientiâ comprobatum, Cometas, aliasq; apparentias de rarò contingentes, prodigia extitisse futurorum grãdium euentuum etc. ANDREAS ARGOLVS, Medicus, et Mathematicus Patauinus. Cap: 75. in Pand: Spgaer. Et FRANCISCVS IVNCTINVS
Skrót tekstu: NiewiesKom
Strona:
Tytuł:
Komety roku 1680 widziane
Autor:
Stanisław Niewieski
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
, wybornie i fundamentalnie piszącego w swoim ojczystym języku, ile gdy zwykłe na inny język tłumaczenia, albo nie zawsze są sprawiedliwe, albo też nie prędko na świat się pokazują. P. Nauczywszy się cokolwiek niektórych potrzebniejszych języków, cóż potym czynić? F. Potym udać się do Matematyki, Filozofii, jako to Logiki, Fizyki, Etyki, Polityki, Jurysprudencyj, Historyj etc. P. Cale cudowną słyszę nauk dyspozycją; wszak przecie po Gramatyce Poëtyka, Retoryka, potym Filozofia Teologia. Takim i ja uczyłem się porządkiem, a o Matematyce ledwie słyszałem, więc o niej chyba na końcu szkół dawać się może lekcja dla wiadomości tylko,
, wybornie y fundamentalnie piszącego w swoim oyczystym ięzyku, ile gdy zwykłe na inny ięzyk tłumaczenia, albo nie zawsze są sprawiedliwe, albo też nie prętko na swiat się pokazuią. P. Nauczywszy się cokolwiek niektorych potrzebnieyszych ięzykow, coż potym czynić? F. Potym udać się do Matematyki, Filosofii, iako to Logiki, Fizyki, Etyki, Polityki, Jurisprudencyi, Historyi etc. P. Cale cudowną słyszę nauk dyspozycyą; wszak przećie po Gramatyce Poëtyka, Rhetoryka, potym Filozofia Theologia. Takim y ia uczyłem się porządkiem, a o Mathematyce ledwie słyszałem, więc o niey chyba na końcu szkoł dawać się może lekcya dla wiadomośći tylko,
Skrót tekstu: AkDziec
Strona: 46
Tytuł:
Akademia dziecinna albo zbiór nauk różnych
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia JKM i Rzeczypospolitej Scholarum Piarum
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1761
Data wydania (nie wcześniej niż):
1761
Data wydania (nie później niż):
1761
, do traktowania z przyjaciółmi, i nieprzyjaciółmi, i z ludźmi obcego kraju; do zniewolenia serc, i do rządzenia jako się podoba, rozumu żołnierzy i Narodów. Filozofia nie mniej jest pożyteczna; formuje bowiem nieskończenie rozum, objaśnia go, i bardziej go rozprzestrzenia. Logika i Metafizyka czyni go sposobniejszym i subtelniejszym; a Fizyka otwierając mu sekreta natury; i dając mu poznać piękność, porządek, i przedziwne złączenie różnych części świata, nakłania go oraz do adorowania Autora tak dziwnego dzieła. Nauka języków, poprzedzić powinna naukę umiejętności wyższych, wyjąwszy naukę moralną, której pryncypalnych reguł nigdy zbyt prędko nauczyć się nie możemy. Nie trzeba zaniedbywać ćwiczenia ciała,
, do traktowania z przyiaciołmi, y nieprzyiaciołmi, y z ludzmi obcego kraiu; do zniewolenia serc, y do rządzenia iako się podoba, rozumu żołnierzy y Narodow. Filozofia nie mniey iest pożyteczna; formuie bowiem nieskończenie rozum, obiaśnia go, y bardziey go rosprzestrzenia. Logika y Metafizyka czyni go sposobnieyszym y subtelnieyszym; a Fizyka otwieraiąc mu sekreta natury; y daiąc mu poznać piękność, porządek, y przedziwne złączenie roźnych części świata, nakłania go oraz do adorowania Autora tak dziwnego dzieła. Nauka ięzykow, poprzedzić powinna naukę umieiętności wyższych, wyiąwszy naukę moralną, ktorey pryncypalnych reguł nigdy zbyt prędko nauczyć się nie możemy. Nie trzeba zaniedbywać ćwiczenia ciała,
Skrót tekstu: AkDziec
Strona: 73
Tytuł:
Akademia dziecinna albo zbiór nauk różnych
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia JKM i Rzeczypospolitej Scholarum Piarum
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1761
Data wydania (nie wcześniej niż):
1761
Data wydania (nie później niż):
1761
