fortecy, osobliwie w tę stronę, która się być zda najsłabsza. J w tej bliskości wysypują baterię, aby na nich osadzone działa rozwalać mogły, czyli zewnętrzne czyli wewnętrzne fortyfikacje. Moździerze donosic bomb w samę fortecę. 5to. Po Aproszowaniu się i zbliżeniu pod fortyfikacją zewnętrzną, jeżeli która jest, albo ostatnie przed forteczne szańce; jeżeli jeszcze po bombardowaniu, uporczywie się nie poddaje forteca, ani akorduje, oblegający wszelką silą się starają albo o demolicją zewnętrznej fortyfikacyj, albo o jej opanowani, zbliżenie swoich bateryj, z których by mogli usilniej z dział rozwalać osobliwie bastiony. Fosę przebyć. Wału się albo oczywistym szturmem dobijać, albo podziemnemi lochami
fortecy, osobliwie w tę stronę, ktora się bydź zda naysłabsza. J w tey bliskości wysypuią bateryę, áby ná nich osadzone działa rozwaláć mogły, czyli zewnętrzne czyli wewnętrzne fortyfikacye. Mozdzierze donosic bomb w samę fortecę. 5to. Po Aproszowaniu się y zbliżeniu pod fortyfikácyą zewnętrzną, ieżeli ktora iest, álbo ostátnie przed forteczne szańce; ieżeli ieszcze po bombardowaniu, uporczywie się nie poddáie forteca, áni akkorduie, oblegáiący wszelką silą się staraią álbo o demolicyą zewnętrzney fortyfikacyi, álbo o iey opanowáni, zbliżenie swoich bateryi, z ktorych by mogli usilniey z dział rozwaláć osobliwie bastyony. Fossę przebyć. Wału się álbo oczywistym szturmem dobiiać, álbo podziemnemi lochámi
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: Kv
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
odsypując. Gdy zaś do tego terminu przychodzi fosa, iż na celu stawia kopaczów oblężonym, tedy na tym terminie stawa. A w jej końcu podobny redukt pierwszemu się daje. J tak co raz z lewej w prawą, i z prawej w lewą poty się powtarzają ukosne fosy z swymi reduktami, póki pod samę fortyfikacją forteczną się nie podsuną oblegający.
3tio. Szerokość dolna fosy daje się na stop 6. szerokość górna na stop 12. mniej więcej. Zgoła taka, aby dostateczny szaniec mogła wysypać i redukty, ziemia z fosy wybrana. Podnóżka szańcu szerokość ma być na 2. lub 3. stopy. Wysokość szańcu na stop 6.
odsypuiąc. Gdy zaś do tego terminu przychodzi fossa, iż ná celu stawia kopaczow oblężonym, tedy ná tym terminie stawa. A w iey końcu podobny redukt pierwszemu się dáie. J ták co raz z lewey w prawą, y z prawey w lewą poty się powtarzaią ukosne fossy z swymi reduktámi, poki pod samę fortyfikácyą forteczną się nie podsuną oblegaiący.
3tio. Szerokość dolna fossy daie się ná stop 6. szerokość gorna ná stop 12. mniey więcey. Zgołá táka, áby dostateczny szaniec mogła wysypáć y redukty, ziemia z fossy wybrana. Podnożka szańcu szerokość ma być ná 2. lub 3. stopy. Wysokość szańcu ná stop 6.
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: K4v
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
się temu przez prędką kompozycją inter status zabiegło, usiłują, wierzę, na pana Wojewodę przyczynę kładziesz, że autor turbacji takich. Ukażcie raczej waszych, którzy inter metas suas się nie dzierżąc, opprimunt libertates aliorum; ci ojczyznę w niebezpieczeństwa wdają, ci, którzy z nabożeństwa sacrilegia czynią w kościelech jego, z tych baszty forteczne murują, którzy immoderate chleba duchownego ad illecebras, luxus, ad superbiam, fastus, ad oppressiones aliorum używają, thesauros hic congerunt ex pane pauperum ad oppressiones promovendas, ci właśnie i z tobą samym są Epicurei, apostatae gorsi, niż Iulianus, że przez was ołtarze i chwała Boża prawdziwa pohańbienie bierze, kapłani cnotliwi łajania
się temu przez prędką kompozycyą inter status zabiegło, usiłują, wierzę, na pana Wojewodę przyczynę kładziesz, że autor turbacyi takich. Ukażcie raczej waszych, którzy inter metas suas się nie dzierżąc, opprimunt libertates aliorum; ci ojczyznę w niebezpieczeństwa wdają, ci, którzy z nabożeństwa sacrilegia czynią w kościelech jego, z tych baszty forteczne murują, którzy immoderate chleba duchownego ad illecebras, luxus, ad superbiam, fastus, ad oppressiones aliorum używają, thesauros hic congerunt ex pane pauperum ad oppressiones promovendas, ci właśnie i z tobą samym są Epicurei, apostatae gorsi, niż Iulianus, że przez was ołtarze i chwała Boża prawdziwa pohańbienie bierze, kapłani cnotliwi łajania
Skrót tekstu: PismoPotwarzCz_II
Strona: 50
Tytuł:
Na pismo potwarzające ludzie cnotliwe pod tytułem »Otóż tobie rokosz«, wydane na ohydę rycerstwa na rokoszu będącego, prawdziwa i krótka odpowiedź.
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1606
Data wydania (nie wcześniej niż):
1606
Data wydania (nie później niż):
1606
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1918
oko i cel wystawiała postrzałom nieprzyjacielskim. Drugiej tej, iż podsunąwszy się nieprzyjaciel pod tak wysokie mury, już był bezpieczny, pod ich zasłoną i wolny do psowania murów, przystawiania drabin, i szturmem dobywania. Którym dwiema defektom teraźniejszej mody fortyfikacje zabiegły, tak dysponując wały, na nich kosze, naróżnie beluardy, iż zakryty forteczny żołnierz zewsząd widzieć, i sam bezpieczny, czyli działami czyli ręczną strzelbą odstrzeliwać może natarczywego Nieprzyjaciela.
V. Więc że utrzymanie całości państw, ochrona tak pospolitego jako i prywatnego dobra wiele należy i tym gruntowniej się osadza, im doskonalsze są fortece. Nauka Architektury wojennej to poważne przed się bierze objectum: jako najlepiej oneż
oko y cel wystawiała postrzałom nieprzyiacielskim. Drugiey tey, iż podsunąwszy się nieprzyiaciel pod ták wysokie mury, iuż był bezpieczny, pod ich zasłoną y wolny do psowania murow, przystawiánia drabin, y szturmem dobywania. Ktorym dwiema defektom teraznieyszey mody fortyfikácye zábiegły, ták dysponuiąc wały, ná nich kosze, narożnie beluardy, iż zakryty forteczny żołnierz zewsząd widzieć, y sam bezpieczny, czyli działami czyli ręczną strzelbą odstrzeliwać może natárczywego Nieprzyiaciela.
V. Więc że utrzymánie cáłości państw, ochrona ták pospolitego iáko y prywatnego dobra wiele należy y tym gruntowniey się osadza, im doskonalsze są fortece. Nauka Architektury woienney to poważne przed się bierze objectum: iáko naylepiey oneż
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: F3
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Beluardu. 4. Głowa Beluardu: jest wewnętrzna linia albo odległość od angułu figury albo szyj, aż do Angułu Beluardu. Kortyna: jest część fortyfikacyj, która oznacza wał, albo mur, między dwiema Beluardami zamknięty. Kortyny pomniejsze części są także linie albo rzeczywiste albo imaginaryine, i Anguły. 1. Bok albo ściana fortecznej figury, jest linia wału od centrum jednego do centrum drugiego Beluardu prowadzona. 2. linia dłuższej defensyj: jest linia imaginaryina od samego rogu albo angułu kawalera jednego ciągnąca się do kąta zewnętrznego, złożonego z skrzydła Beluardu drugiego, i zlinii wału. Która oznacza dość doniosny impet kuli z strzelby ręcznej obudwu Beluardów zobopolnie się
Beluardu. 4. Głowa Beluardu: iest wewnętrzna linia álbo odległość od angułu figury álbo szyi, aż do Angułu Beluardu. Kortyna: iest część fortyfikácyi, ktora oznacza wał, álbo mur, między dwiema Beluardami zamknięty. Kortyny pomnieysze części są także linie álbo rzeczywiste álbo imaginaryine, y Anguły. 1. Bok álbo ściana forteczney figury, iest linia wału od centrum iednego do centrum drugiego Beluardu prowadzona. 2. linia dłuszszey defensyi: iest linia imaginaryina od samego rogu álbo angułu kawalera iednego ciągnąca się do kąta zewnętrznego, złożonego z skrzydłá Beluardu drugiego, y zlinii wału. Ktora oznacza dość doniosny impet kuli z strzelby ręczney obudwu Beluardow zobopolnie się
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: F3v
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
zlinii wału. Która oznacza dość doniosny impet kuli z strzelby ręcznej obudwu Beluardów zobopolnie się broniących. 3. Linia krótszej defensyj: jest linia imaginaryina według linii frontu Beluardu pociągniona do samego wału. 4. Między temi dwiema liniami dłuższej i krótszej defensyj, części zabrane wału, zowią się skrzydła kortyny. 5. Semidiameter fortecznej figury: jest linia albo odległość od centrum imaginaryinego cyrkułu całej fortecy, do centrum Beluardu, to jest angułu dwóch kortyn z sobą się schodzących. 6. Anguł centru fortecy: jest ten anguł w pośród samej fortecy, który czynią dwa semidiametry z linią kortyny czyniące trianguł. Tych tedy linii i angułów składających całą figurę fortecy
zlinii wału. Ktora oznacza dość doniosny impet kuli z strzelby ręczney obudwu Beluardow zobopolnie się broniących. 3. Linia krotszey defensyi: iest linia imaginaryina według linii frontu Beluardu pociągniona do samego wału. 4. Między temi dwiema liniami dłuszszey y krotszey defensyi, części zabrane wału, zowią się skrzydła kortyny. 5. Semidiameter forteczney figury: iest linia álbo odległość od centrum imaginaryinego cyrkułu całey fortecy, do centrum Beluardu, to iest angułu dwoch kortyn z sobą się zchodzących. 6. Anguł centru fortecy: iest ten anguł w posrod samey fortecy, ktory czynią dwa semidyametry z linią kortyny czyniące tryanguł. Tych tedy linii y angułow składáiących całą figurę fortecy
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: F3v
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Quotus wychodzi liczba 90. to jest wymiar Angułu centrowego gradusów 90. Tymże sposobem innych więcej granistych fortec determinuje się anguły centrowe co do swego wymiaru.
Wymiar Angułu figury, wychodzi z subtrakcyj liczby gradusów angułu centrowego, z liczby 180, Reszta bowiem z tej subtrakcyj zostająca, jest wymiar to jest liczba gradusów Angułu figury fortecznej. J tak chcąc determinować anguł figury czworograniastej, należy uczynić subtrakcją gradusów 90. to jest wymiaru angułu centrowego z liczby 180, to jest z gradusów połowy cyrkułu, reszta tedy zostająca, liczba 90. jest wymiar angułu figury czworograniastej.
Wymiar angułu beluardowego wychodzi z addycyj liczby 15. do połowy gradusów Angułu figury. Summa
Quotus wychodzi liczba 90. to iest wymiar Angułu centrowego gradusow 90. Tymże sposobem innych więcey granistych fortec determinuie się anguły centrowe co do swego wymiaru.
Wymiar Angułu figury, wychodzi z subtrakcyi liczby gradusow angułu centrowego, z liczby 180, Reszta bowięm z tey subtrakcyi zostaiąca, iest wymiar to iest liczba gradusow Angułu figury forteczney. J ták chcąc determinowáć anguł figury czworograniastey, należy uczynić subtrakcyą gradusow 90. to iest wymiaru angułu centrowego z liczby 180, to iest z gradusow połowy cyrkułu, reszta tedy zostaiąca, liczba 90. iest wymiar angułu figury czworograniastey.
Wymiar angułu beluardowego wychodzi z addycyi liczby 15. do połowy gradusow Angułu figury. Summa
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: G
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Szósty Szaniec przedforteczny: którego jedneż części co i wałowego, oprócz spadzistości zewnętrznej. Wymiar części składających ortografią fortec.
XV. Wał ani wyższy się daje nad 18. Stop Geometrycznych. Aby zbliżającego się Nieprzyjaciela pod fortecę nie zasłaniał od celu. A ni niższy nad stop 12. albo 10. Aby mógł dostatecznie zasłonić forteczne praesidium. Szerokość wyższa wału nie ma przechodzić stop 60. dla niepotrzebnej ekspensy. Albo nie dochodzić stop 30. Gdyż mniejsza niebyłaby dostatecznym stanowiskiem żołnierzowi do obrony fortecy. Ani by wytrzymała impetu dział przeciwnych. Gdyż według Goldmana działo Kanon z odległości na 400. stop, kulą 48. funtów ważącą, na 200
Szosty Szaniec przedforteczny: ktorego iedneż części co y wałowego, oprocz spadzistości zewnętrzney. Wymiar części składaiących ortografią fortec.
XV. Wał áni wyższy się dáie nad 18. Stop Geometrycznych. Aby zbliżaiącego się Nieprzyiaciela pod fortecę nie zasłaniał od celu. A ni niższy nad stop 12. álbo 10. Aby mogł dostatecznie zasłonić forteczne praesidium. Szerokość wyższa wału nie ma przechodzić stop 60. dla niepotrzebney expensy. Albo nie dochodzić stop 30. Gdyż mnieysza niebyłáby dostatecznym stanowiskiem żołnierzowi do obrony fortecy. Ani by wytrzymałá impetu dział przeciwnych. Gdyż według Goldmana dziáło Kanon z odległości ná 400. stop, kulą 48. funtow ważącą, ná 200
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: G4v
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
figurę fortecy na przykład sześćgranistej według sposobu opisanego w liczbie X. albo XI. Informacyj I.
2do. Niech obaczy w tablicy ortograficznej pod liczbą XV. podanej, jaką szerokość dolną mieć powinien wał fortecy sześćgranistej. Znaleziony wymiar stop. 60. zabrawszy w cyrkiel ze skali, według której narysowana forteca, niech wewnątrz figury fortecznej wpuści, i liniami parallelowemi albo równo odległemi kortynom, ten wymiar zamknie. Szerokość tedy zamknięta między temi dwiema parallelowemi liniami, oznaczy szerokość niższą wału.
3tio. W tejże tablicy niech obaczy podwala szerokość, znajdzie ją na stop 15. Do tego niech obaczy szerokość dolną szańcu podwałowego, która że jest równa szerokości szańcu
figurę fortecy ná przykład sześćgranistey według sposobu opisanego w liczbie X. álbo XI. Jnformacyi I.
2do. Niech obaczy w tablicy ortograficzney pod liczbą XV. podaney, iáką szerokość dolną mieć powinien wał fortecy sześćgranistey. Znaleziony wymiar stop. 60. zabrawszy w cyrkiel ze skali, według ktorey narysowana forteca, niech wewnątrz figury forteczney wpuści, y liniami parallelowemi álbo rowno odległemi kortynom, ten wymiar zamknie. Szerokość tedy zamknięta między temi dwiema parallelowemi liniami, oznaczy szerokość niższą wału.
3tio. W teyże tablicy niech obaczy podwala szerokość, znaydzie ią ná stop 15. Do tego niech obaczy szerokość dolną szańcu podwałowego, ktora że iest rowna szerokości szańcu
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: H3
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
centrum zawiedziony oznaczy figurę zewnętrzną pułksiężycową.
Pułksiężyc też części, to jest wał, szaniec, i fosę, i tenże ich ma wymiar, co i Rawelin. Zaczym Ichnografia i Ortografia pułksiężycznej fortyfikacyj z tejże tablicy powinna się zabierać co i Rawelinów.
Ze zaś Raweliny i Pułksiężyce swoje miejsce mają tuż brzegu zewnętrznego fosy fortecznej: Więc gdy do fortecy przydają się te zewnętrzne fortyfikacje, tym samym ostatni przedforteczny szaniec dalej się czyli na karcie w abrysie, czyli na placu samym, w pole posunąc powinien, i wszystkie bastiony z swemi Pułksiężycami, kortyny z swemi Rawelinami do koła opasać. O Kleszczach.
XXV. Kleszcze jest fortyfikacja zewnętrzna
centrum záwiedziony oznaczy figurę zewnętrzną pułxiężycową.
Pułxiężyc też części, to iest wał, szaniec, y fossę, y tenże ich ma wymiar, co y Rawelin. Zaczym Jchnografia y Ortografia pułxiężyczney fortyfikacyi z teyże tablicy powinna się zábieráć co y Rawelinow.
Ze zaś Raweliny y Pułxiężyce swoie mieysce maią tuż brzegu zewnętrznego fossy forteczney: Więc gdy do fortecy przydaią się te zewnętrzne fortyfikácye, tym samym ostatni przedforteczny szaniec daley się czyli ná karcie w abrysie, czyli ná placu samym, w pole posunąc powinien, y wszystkie bastyony z swemi Pułxiężycami, kortyny z swemi Rawelinami do kołá opasać. O Kleszczach.
XXV. Kleszcze iest fortyfikácya zewnętrzna
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: I2
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
