na ostatek ku schyłkowi wieku za konsensem króla imci Michała, zbywszy laskę Hilaremu Połubińskiemu, a zostawszy kasztelanem wileńskim, plenus dierum et meritorum za panowania króla imci in primordiis tronu jego, umarł mając lat 94. Ten był wnukiem Józefa, wojewody wendeńskiego, synem Andrzeja podskarbiego. Miał brata jednego jezuitę, Cursus filosophiae w Wilnie fundatora. Żonę miał Katarzynę Tyszkiewiczównę, wojewodziankę mińską, wielkiej piękności oraz i pobożności matronę, z którą zostawił Andrzeja, Jana, Teklę i Zofię. Minister to i senator był Veriducus, którego i majestaty się bały, a wszyscy tanquam patrem patriae obserwowali. Czasów wielkiego w ojczyźnie zamieszania, był komisarzem do traktatów z Moskwą nas
na ostatek ku schyłkowi wieku za konsensem króla imci Michała, zbywszy laskę Hilaremu Połubińskiemu, a zostawszy kasztelanem wileńskim, plenus dierum et meritorum za panowania króla imci in primordiis tronu jego, umarł mając lat 94. Ten był wnukiem Józefa, wojewody wendeńskiego, synem Andrzeja podskarbiego. Miał brata jednego jezuitę, Cursus filosophiae w Wilnie fundatora. Żonę miał Katarzynę Tyszkiewiczównę, wojewodziankę mińską, wielkiéj piękności oraz i pobożności matronę, z którą zostawił Andrzeja, Jana, Teklę i Zofię. Minister to i senator był Veriducus, którego i majestaty się bały, a wszyscy tanquam patrem patriae obserwowali. Czasów wielkiego w ojczyznie zamieszania, był kommisarzem do traktatów z Moskwą nas
Skrót tekstu: ZawiszaPam
Strona: 7
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Krzysztof Zawisza
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1715 a 1717
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1717
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Julian Bartoszewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Jan Zawisza
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1862
em/ jeżeli taż jest nasza teraz/ która za przodków naszych wiara była/ która od nich z wolej Bożej do nas była zawitała/ która nie odszedszy od nich/ nas była w przodkach naszych doszła. Jeźli my zwycięskiego od nich do nas Ewangelskiego źrzodła duszę zbawienną wodę pijemy/ którą pili Ojcowię nasi Ruskiej Cerkwie fundatorowie/ i budownicze. Takli czystą światło przezroczystą? Tegożli smaku/ tej wdzięczności i tejże zdrowości? Abym o tym od nich prawdziwie uwiadomiony bywszy/ Ciebie o tymże przezacny narodzie Ruski w niezajrzącym mi sumnieniu mojem uwiadomił. A uczyniłem to nie z żadnej lekkości jakiej/ ani próżnej w tym sławy szukając
em/ ieżeli táż iest nászá teraz/ ktora zá przodkow nászych wiárá byłá/ ktora od nich z woley Bożey do nas byłá záwitáłá/ ktora nie odszedszy od nich/ nas byłá w przodkách nászych doszłá. Jeźli my zwyćieskiego od nich do nas Ewángelskiego źrzodłá duszę zbáwienną wodę pijemy/ ktorą pili Oycowię nási Ruskiey Cerkwie fundatorowie/ y budownicże. Tákli cżystą świátło przezroczystą? Tegożli smáku/ tey wdźięczności y teyże zdrowośći? Abym o tym od nich prawdźiwie vwiadomiony bywszy/ Ciebie o tymże przezacny národźie Ruski w niezáyrzącym mi sumnieniu moiem vwiádomił. A vcżyniłem to nie z żadney lekkośći iákiey/ áni prożney w tym sławy szukáiąc
Skrót tekstu: SmotApol
Strona: 2
Tytuł:
Apologia peregrinacjej do Krajów Wschodnich
Autor:
Melecjusz Smotrycki
Miejsce wydania:
Dermań
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1628
Data wydania (nie wcześniej niż):
1628
Data wydania (nie później niż):
1628
, Płockie, i Chełmińskie.
Naród Polski jest naturalnie sposobny do pojęcia wszelkich ściencyj, sztuk, i języków: szczery, przywiązany do wolności, żarliwy o Religią, wierny Królom swoim, ludzki ku Cudzoziemcom, i zbytek lubiący.
Polska od pola ma imię, ponieważ prawie cała w ślicznych równinach jest położona. Pierwszy jej Fundator był Lech I. około R. P. 550. Ten całemu Państwu nadał za Herb Orła Białego z rozciągnionemi skrzydłami dla tego, iż na tym miejscu gdzie pierwsze miasto założyć umyślił, wiele miał znaleźć gniazd Orlich, od których miasto założone, Gnieźniem nazwał. P. Jakie są granice Polski, i W. Księstwa
, Płockie, y Chełmińskie.
Narod Polski iest naturalnie sposobny do poięcia wszelkich sciencyi, sztuk, y iezykow: szczery, przywiązany do wolności, żarliwy o Religią, wierny Krolom swoim, ludzki ku Cudzoziemcom, y zbytek lubiący.
Polska od pola ma imię, ponieważ prawie cała w ślicznych rowninach iest położona. Pierwszy iey Fundator był Lech I. około R. P. 550. Ten całemu Państwu nadał za Herb Orła Białego z rozciągnionemi skrzydłami dla tego, iż na tym mieyscu gdzie pierwsze miasto założyć umyślił, wiele miał znaleść gniazd Orlich, od ktorych miasto założone, Gnieznem nazwał. P. Jakie są granice Polski, y W. Xięstwa
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 116
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Kazimierzem nad Wisłą jest Góra nazwana Skałka, na której jest Kościół Z. Pawła Pustelnika, w którym jest miejsce i ołtarz, gdzie Stanisław Biskup Krakowski przy Mszy Z. był rozsiekany. W wigilią Koronacyj Król każdy odprawiać powinien drogę z procesją. Pod Kazimierzem jest most składany na Wiśle, a za Wisłą jest Mogiła Krakusa Fundatora miasta Krakowa. Wielkorządy Krakowskie należą do dóbr Stołowych Królewskich. ATLAS DZIECINNY. KARTA XVII.
3tio. Dzieli się na 8. Powiatów, Krakowski, Sądecki, Biecki, Preszowski, Księżki, Czchowski, Lelowski , Szczerzycki. Starostwa Grodowe: Krakowskie, Starosta jest Generałem Małopolskim, i ma pod swoją Jurysdykcją prócz Grodu Krakowskiego
Kazimierzem nad Wisłą iest Gora nazwana Skałka, na ktorey iest Kościoł S. Pawła Pustelnika, w ktorym iest mieysce y ołtarz, gdzie Stanisław Biskup Krakowski przy Mszy S. był rozsiekany. W wigilią Koronacyi Krol każdy odprawiać powinien drogę z processyą. Pod Kazimierzem iest most składany na Wiśle, a za Wisłą iest Mogiła Krakusa Fundatora miasta Krakowa. Wielkorządy Krakowskie należą do dobr Stołowych Krolewskich. ATLAS DZIECINNY. KARTA XVII.
3tio. Dzieli się na 8. Powiatow, Krakowski, Sądecki, Biecki, Preszowski, Xięzki, Czchowski, Lelowski , Szczerzycki. Starostwa Grodowe: Krakowskie, Starosta iest Generałem Małopolskim, y ma pod swoią Jurisdykcyą procz Grodu Krakowskiego
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 161
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
w Krasnostawie był osadzony. Tu Katedra Biskupstwa Chełmskiego Ritus Latini. Zamość Miasto Stołeczne Ordyracyj Zamojskiej, położone w obszernych polach i równinach pięknych, na około murem opasane, wałami i fosami obwiedzione; Zamkiem zmocnione, przy którym jest Kolegiata, a w niej Dziekan Insułatem, Prałatami zaś i Kanonikami Akademicy z tamecznej Akademii, której Fundator Wielki Zamojski. Tu Unia Rusi Polskiej z Kościołem Łacińskim potwierdzona jest Roku 1720. W Ziemi tej są grunta na wielu miejscach z krydy. ATLAS DZIECINNY. O Województwie Bełzkim c. 20.
1mo. Rzeki znaczniejsze ma te: c. Bug, Wieprz 6.
2do. 20. Miasto Stołeczne Bełz pod numer.
w Krasnostawie był osadzony. Tu Katedra Biskupstwa Chełmskiego Ritûs Latini. Zamość Miasto Stołeczne Ordyracyi Zamoyskiey, położone w obszernych polach y rowninach pięknych, na około murem opasane, wałami y fossami obwiedzione; Zamkiem zmocnione, przy ktorym iest Kollegiata, a w niey Dziekan Insułatem, Prałatami zaś y Kanonikami Akademicy z tameczney Akademii, ktorey Fundator Wielki Zamoyski. Tu Unia Rusi Polskiey z Kościołem Łacińskim potwierdzona iest Roku 1720. W Ziemi tey są grunta na wielu mieyscach z krydy. ATLAS DZIECINNY. O Woiewodztwie Bełzkim c. 20.
1mo. Rzeki znacznieysze ma te: c. Bug, Wieprz 6.
2do. 20. Miasto Stołeczne Bełz pod numer.
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 179
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
świętokradzstwo /kradzież pospolitej rzeczy: ludzi chwytanie i przedawanie. Stąd bierz sobie to za pożytek Praw: Czytel: na swój pożytek nie brać pożytków Cerkiewnych/ boć te tym służą/ którzy Ołtarzowi służą/ ci abowiem sądu powinni będą/ którzy daremnie wiosek i dóbr Cerkiewnych/ ekscludowawszy Zakonników zażywają/ jakoby merè im świętobliwi Fundatorowie nadali/ zaiste tym ci konferowali/ którzy Pana Boga ustawicznie za nich proszą/ co czynią Zakonnicy sami: Zaczym minąwszy tych szerszeniów/ im przysłuszają. Ci zaś którzy je im dają/ niech sobie to dobrze reuminują/ co mówi święty Hieronim: Rzeczy ubogich dać nieubogim/ jest część świętokradztwa. I. Cor: o
świętokradzstwo /kradźież pospolitey rzeczy: ludźi chwytánie y przedawánie. Ztąd bierz sobie to zá pożytek Práw: Czytel: ná swoy pożytek nie bráć pożytkow Cerkiewnych/ boć te tym służą/ ktorzy Ołtarzowi służą/ ći ábowiem sądu powinni bedą/ ktorzy dáremnie wiosek y dobr Cerkiewnych/ excludowawszy Zakonnikow záżywáią/ iákoby merè im świętobliwi Fundatorowie nádáli/ záiste tym ći conferowáli/ ktorzy Páná Bogá vstáwicznie zá nich proszą/ co czynią Zakonnicy sámi: Záczym minąwszy tych szerszeniow/ im przysłuszáią. Ci zás ktorzy ie im dáią/ niech sobie to dobrze reuminuią/ co mowi swięty Hieronim: Rzeczy vbogich dác nieubogim/ iest część świętokradztwa. I. Cor: o
Skrót tekstu: KalCuda
Strona: 123.
Tytuł:
Teratourgema lubo cuda
Autor:
Atanazy Kalnofojski
Drukarnia:
Drukarnia Kijowopieczerska
Miejsce wydania:
Kijów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1638
Data wydania (nie wcześniej niż):
1638
Data wydania (nie później niż):
1638
te zaś są; fundamenta, ściany, i dach: pod tym podobieństwem, idę do fundamentów, które radbym żeby żałożone były nie na chwiejącym się trzęsawisku, ale na opoczistej skale; o którą choćby się wszystkie burze i impety obijały, żeby circum latrantes dissipet undas mole suâ.
Przyznać potrzeba że nasi antecesorowie, pierwsi fundatorowie Rzeczy pospolitej, najwarowniejsże żałozili fundamenta in justo aequilibrio, między powagą majestatu, i władzą praw i prerogatyw wolności, tą intencją, aby królowie powagą majestatu wstrzymywali wolność; z drugiej strony, żeby wolność per rigorem prawa, hamował ambicją królów, jeżeliby ich pobudzała do wielowładnego panowania. Ale coź za skutek tak zbawiennej symetryj?
te zaś są; fundamenta, sćiany, y dach: pod tym podobienstwem, idę do fundamentow, ktore radbym źeby źałoźone były nie na chwieiącym się trzęsawisku, ale na opocźystey skale; o ktorą choćby się wszystkie burze y impety obiiały, źeby circum latrantes dissipet undas mole suâ.
Przyznáć potrzeba źe naśi antecessorowie, pierwśi fundatorowie Rzeczy pospolitey, naywarownieysźe załoźyli fundamenta in justo aequilibrio, między powagą majestatu, y władzą praw y prerogatyw wolnośći, tą intencyą, aby krolowie powagą majestatu wstrzymywali wolność; z drugiey strony, źeby wolność per rigorem prawa, hamował ambicyą krolow, ieźeliby ich pobudzała do wielowładnego panowania. Ale coź za skutek tak zbawienney symetryi?
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 3
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
bronić sacrosancte immunitatem Ecclesiasticam, a zatym anathema sit, i pomyślić o tym żeby świecka jurysdykcja miała mieć moc nad Duchowną, i żeby ręka świecka posięgła się do Trybularza.
Ale że Dobra Duchowne są oraz pars territorij et Dominij królestwa, ma bez wątpienia Rzeczpospolita prawo inquirere jaki usus się dzieje tak znacznych prowentów; które świątobliwi fundatorowie legowali na chwałę Boską, albo jałmuźny ubogim; nie na zbytek niegodziwy i proźną ostentacją; a przytym to co mówię per modum reprezentacyj, nie potrzebuje, tylko jawnej prawdy uznania, która sama sufficiens jest ad justam regulam przywieść to w czym się per illicitum abusum wykroczyło.
Idę do definicyj Duchowieństwa; CHRYSTUS PAN przy
bronić sacrosancte immunitatem Ecclesiasticam, á zatym anathema sit, y pomyslić o tym źeby swiecka iurisdykcya miała mieć moc nad Duchowną, y źeby ręka swiecka posięgła się do Trybularza.
Ale źe Dobra Duchowne są oraz pars territorij et Dominij krolestwa, ma bez wątpienia Rzeczpospolita prawo inquirere iaki usus się dzieie tak znacznych prowentow; ktore swiątobliwi fundatorowie legowali na chwałę Boską, albo iałmuźny ubogim; nie na zbytek niegodźiwy y proźną ostentacyą; a przytym to co mowię per modum reprezentacyi, nie potrzebuie, tylko iawney prawdy uznania, ktora sama sufficiens iest ad justam regulam przywieść to w czym się per illicitum abusum wykroczyło.
Idę do definicyi Duchowieństwa; CHRYSTUS PAN przy
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 16
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
Chrystusowch; raczej tych, których za sobą powołuje, po tym poznać, kiedy wszystko owszem co mają porzucają, kiedy krzyż dźwigają, i utrapienia w cierpliwości i pokorze. Też sposoby bowiem, które słuziły, do erekcyj, i rozszerzenia kościoła świętego i wiary, słuzić zapewne powinny do utrzymania jej. Wie każdy że ten fundator Niebieski nie zaziwał władzy, powagi, albo bogactw do fundowania kościoła swego, a zatym temiź sposobami konserwować go należy, któremi powstał.
In tanta contrarietate maksym, między światem i Ewangelią; kto jej świętą naukę najbardziej utrzymywać powinien, jeżeli nie Duchowieństwo, uzbrojone, wszystkiemi attributis, które, constituunt ten święty charakter, któremi
Chrystusowch; raczey tych, ktorych zá sobą powołuie, po tym poznać, kiedy wszystko owszem co maią porzucaią, kiedy krzyź dźwigaią, y utrapienia w ćierpliwośći y pokorze. Teź sposoby bowiem, ktore słuźyły, do erekcyi, y rozszerzenia kośćioła swiętego y wiary, słuźyć zapewne powinny do utrzymania iey. Wie kaźdy źe ten fundator Niebieski nie zaźywał władzy, powagi, albo bogactw do fundowania kośćioła swego, á zatym temiź sposobami konserwować go naleźy, ktoremi powstał.
In tanta contrarietate maxym, między swiatem y Ewangelią; kto iey swiętą naukę naybardźiey utrzymywać powinien, ieźeli nie Duchowieństwo, uzbroione, wszystkiemi attributis, ktore, constituunt ten swięty charakter, ktoremi
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 19
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
żeby byli, dali by się poznać z dystynkcją większą przez pokorę i abnegacją, niżeli przez chciwość i wspaniałość; ale na to trzeba żeby się sami na sobie znali, i mówili z Augustynem świętym Domine ostende mihi me ipsum.
Praevenio co mi kto może zarzucić, że ten projekt stałby się przeciwny intencyj, fundatorów, którzy, to co dali, chcieli żeby było ad certum usum obrócone, i na miejscach które naznaczyli; na to odpowiedam, że się to codzień dzieje za konsensem Stolicy Apostołskiej po wszystkich krajach, że dobra i dochody przenosżą tam, gdzie urget większa potrzeba dla chwały Boskiej: Nie mówię tu tego żeby przez
źeby byli, dali by śię poznać z dystynkcyą większą przez pokorę y abnegacyą, niźeli przez chćiwość y wspańiałość; ale na to trzeba źeby śię sami na sobie znali, y mowili z Augustynem swiętym Domine ostende mihi me ipsum.
Praevenio co mi kto moźe zarzućić, źe ten proiekt stałby śię przećiwny intencyi, fundatorow, ktorzy, to co dali, chćieli źeby było ad certum usum obrocone, y na mieyscach ktore naznaczyli; na to odpowiedam, źe śię to codźień dźieie za konsensem Stolicy Apostolskiey po wszystkich kraiach, źe dobra y dochody przenosźą tam, gdźie urget większa potrzeba dla chwały Boskiey: Nie mowię tu tego źeby przez
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 23
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
