. III
Dambrowskim-eś się nazwał - zow się i Dębowskim, Możesz jeśli chcesz jeszcze zwać się Powrozowskim. Wszytko to tobie służy: dąb, powróz, dąbrowa, Godnyś żeby twa była kruczą strawą głowa. Godzieneś gdzie na dębie drwa rąbić piętami, Godzieneś tak dąbrowy strzec wespół z sowami. Lepiej ci być gajowym, niż dusz ludzkich katem, Lepiej niż ludzie zwodzić, pożegnać się z światem. IV
Wielka by cię godność ksze Dambrowski podkała, Gdyby cię gdzie w dąbrowie gałąź kołysała. Byłbyś superpendentem z prostego ministra, Wyrażając Judasza twego magistra. Natenczas by był czysty kaznodzieja z ciebie, Na Łysy Górze tylko wróble masz
. III
Dambrowskim-eś się nazwał - zow się i Dębowskim, Możesz jeśli chcesz jeszcze zwać się Powrozowskim. Wszytko to tobie służy: dąb, powróz, dąbrowa, Godnyś żeby twa była kruczą strawą głowa. Godzieneś gdzie na dębie drwa rąbić piętami, Godzieneś tak dąbrowy strzec wespół z sowami. Lepiej ci być gajowym, niż dusz ludzkich katem, Lepiej niż ludzie zwodzić, pożegnać się z światem. IV
Wielka by cię godność ksze Dambrowski podkała, Gdyby cię gdzie w dąbrowie gałąź kołysała. Byłbyś superpendentem z prostego ministra, Wyrażając Judasza twego magistra. Natenczas by był czysty kaznodzieja z ciebie, Na Łysy Górze tylko wróble masz
Skrót tekstu: RamMKolKontr
Strona: 263
Tytuł:
Kolenda
Autor:
Mikołaj Aleksander Ramułt
Drukarnia:
Jan Wolrab
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
pisma religijne, satyry
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Kontrreformacyjna satyra obyczajowa w Polsce XVII wieku
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Zbigniew Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Gdańsk
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Gdańskie Towarzystwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1968
dla rannych miasto lekarstwa chowają. Za którego używaniem/ rany tak sztychowe/ jako cięte/ i postrzały leczą. Zielnik D. Simona Syrenniusa/
Drudzy tak przyprawują to wino: biorą Zanklu z liściem i z korzeniem sześć garzci/ Grusczycki trzy garzci/ Koziej stopki abo Podagryczniku/ Dzięgielu/ Złotych głowenek/ Wężownikowego/ albo Gajowej miedunki ziela po dwu garzci/ Wołowego języku polnego/ Centurii małej/ po połtory garzci/ Podrzrzału garzć. Te wszystkie zioła drobno pokrajać/ Rapontyku albo Jasieńcu trzy łoty/ także drobno pokrajanego/ i wbić to w pięć garncową Baryłkę/ a Mosztu dobrego nalać/ i dać temu wykisnąć/ a chować do roku. Barzo
dla ránnych miásto lekárstwá chowáią. Zá ktorego vżywániem/ rány ták sztychowe/ iáko ćięte/ y postrzały leczą. Zielnik D. Simoná Syrenniusá/
Drudzy ták przypráwuią to wino: biorą Zánklu z liśćiem y z korzeniem sześć garzći/ Gruscżycki trzy garzći/ Koźiey stopki ábo Podágryczniku/ Dźięgielu/ Złotych głowenek/ Wężownikoweg^o^/ álbo Gáiowey miedunki źiela po dwu garzći/ Wołowego ięzyku polnego/ Centuryey máłey/ po połtory garzći/ Podrźrzału garzć. Te wszystkie źiołá drobno pokráiáć/ Rhápontyku álbo Iaśieńcu trzy łoty/ tákże drobno pokráiánego/ y wbić to w pięć gárncową Báryłkę/ á Mosztu dobrego nálać/ y dáć temu wykisnąć/ á chowáć do roku. Bárzo
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 251
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
ośmiu/ albo dziewiąciu łyżek pijąc. Zielnik D. Simona Syreniusa/ Rany goi. Item.
Item, Ranom ciętym/ kłotym/ i tłuczonym/ trunek barzo osobliwy/ wziąwszy Pięciorniku z korzeniem z pułtory garści/ Zanklu/ liścia Rożyncowego i z kłączem młodym/ po garści/ Sadźcu/ Podróżniku/ liścia Belsynowego/ liścia gajowej miedunki/ albo Wężownikowego/ Muszetrza wielkiego które i Kurzym ślepem mianujemy/ liścia Wołowego języka po pułgarści. To wszystko pokrajawszy/ pułgarca wina na to białego nalać/ w flaszy cynowej zaszrobować/ abo w konwi zaszputnować/ i w kotle ukropu wrzącego/ przez cztery godziny warz/ a tego każdy dzień naczczo i na noc po
ośmiu/ álbo dźiewiąćiu łyżek piiąc. Zielnik D. Simoná Syreniusá/ Rány goi. Item.
Item, Ránom ćiętym/ kłotym/ y tłuczonym/ trunek barzo osobliwy/ wźiąwszy Pięćiorniku z korzeniem z pułtory gárśći/ Zánklu/ liśćiá Rożyncowego y z kłączem młodym/ po gárśći/ Sadźcu/ Podrożniku/ liśćia Belsynowego/ liśćia gáiowey miedunki/ álbo Wężownikowego/ Muszetrza wielkiego ktore y Kurzym slepem miánuiemy/ liśćia Wołowego ięzyká po pułgárści. To wszystko pokráiawszy/ pułgárcá winá ná to białego nalać/ w flászy cynowey zászrobowáć/ ábo w konwi zászputnowáć/ y w kotle vkropu wrzącego/ przez cztery godźiny warz/ á tego káżdy dźien náczczo y ná noc po
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 298
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
ratunkiem nim zasypanim. Liszajom ciekącym.
Liszaje śliwiące i ciekące leczy/ także je zasypując prochem tego ziela. Nogom bolejącym podagrze.
Nóg bolenie do trzeciego dnia uskramia/ z oliwą utarty i tym przez trzy dni nogi nacierając. (Apud.)
Owa wszystkie te skutki ma/ które Brytanika/ także Wężownik/ albo gajowa Miedunka/ które i Pięciornik ma. Co się z opisania tych wszystkich baczyć może. Wodka z Kurzego ziela. Aqua Styllatitia Tormenillae.
Naprzystojniejszy czas i nalepszy/ do wyciągnienia z tego ziela wodki/ gdy na nawiętsze kwitnie/ co bywa w Maju/ i w Czerwcu/ biorąc go z korzeniem/ z nacią i z
rátunkiem nim zásypánim. Liszáiom ćiekącym.
Liszáie śliwiące y ćiekące leczy/ tákże ie zásypuiąc prochem tego źiela. Nogom boleiącym podágrze.
Nog bolenie do trzećiego dniá vskrámia/ z oliwą vtárty y tym przez trzy dni nogi náćieráiąc. (Apud.)
Owa wszystkie te skutki ma/ ktore Brytániká/ tákże Wężownik/ álbo gáiowa Miedunká/ ktore y Pięćiornik ma. Co się z opisánia tych wszystkich baczyć może. Wodka z Kurzego źiela. Aqua Styllatitia Tormenillae.
Naprzystoynieyszy czás y nalepszy/ do wyćiągnienia z tego źiela wodki/ gdy ná nawiętsze kwitnie/ co bywa w Máiu/ y w Czerwcu/ biorąc go z korzeniem/ z náćią y z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 314
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Macicy.
Białychgłów maćcy nader wilgotnej/ i inym niedostatkom z zbytnich wilgotności w ciele będącym/ pod pomienioną miarą/ na noc kladąc się/ używany/ dobrze czyni. Rozsądek.
Z zupełnego i z dostatecznego od nas opisania tego ziołka/ każdy obaczyć może/ jeśli ma jaki kształt i podobieństwo z Wężownikiem/ abo z Gajową Miodunką/ jako niektórzy Herbuarzystowie chcą mieć/ i tak udają. Nie spominąm o skutkach/ któremi są sobie równe. Mylą się i ci którzy go Pięciornikiem własnym być twierdzą. Chocia z nim także jest podobnych skutków. Białawiec/ abo Srebrnik Włoski. Rozdz. 92.
Leucas, Leuce, et Leucea, Mesoleucon,
. Máćicy.
Białychgłow máćcy náder wilgotney/ y inym niedostátkom z zbytnich wilgotnośći w ćiele będącym/ pod pomienioną miárą/ ná noc kládąc się/ vżywány/ dobrze czyni. Rozsądek.
Z zupełnego y z dostátecznego od nas opisánia tego źiołká/ káżdy obaczyć może/ iesli ma iáki kształt y podobieństwo z Wężownikiem/ ábo z Gáiową Miodunką/ iáko niektorzy Herbuárzystowie chcą mieć/ y ták vdáią. Nie spominąm o skutkách/ ktoremi są sobie rowne. Mylą się y ći ktorzy go Pięćiornikiem własnym bydź twierdzą. Choćia z nim tákze iest podobnych skutkow. Białáwiec/ ábo Srebrnik Włoski. Rozdź. 92.
Leucas, Leuce, et Leucea, Mesoleucon,
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 315
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ sok też lejąc/ toż czyni. Kamień w nyrkach
Kamień z nerek wywodzi krsząc go/ z Ślązu/ Lakryciej/ i korzenia Pietruszczanego przydawszy/ warzyć/ a juchę pić. Biegunkom.
Biegunki jakiekolwiek zawściąga proch z niego uczyniony/ przedać do tego Species Diarrhodon Abbatis. Glinki Ormiańskiej/ i korzenia Wężownikowego/ który zowiemy Gajową miedunką/ i z konfektem Rożanym starym zmieszać/ a na raz jako Włoski/ abo Kasztanowy orzech/ używać rano i na noc. wnętrznościom zapalonym. Żołądkowi. wątrobie.
Zapalenie wnętrzne/ jako ust żołądkowych/ wątroby/ nerek/ pęcherza/ gasi/ warząc go z Lakrycją a z trochą cukru w wodzie/ a pijąc
/ sok też leiąc/ toż czyni. Kámień w nyrkách
Kámień z nyrek wywodźi krsząc go/ z Slązu/ Lákryciey/ y korzenia Pietrusczánego przydawszy/ wárzyć/ á iuchę pić. Biegunkom.
Biegunki iákiekolwiek záwśćiąga proch z niego vczyniony/ przedáć do tego Species Diarrhodon Abbatis. Glinki Ormiáńskiey/ y korzenia Wężownikowego/ ktory zowiemy Gáiową miedunką/ y z konfektem Rożánym stárym zmieszáć/ á ná raz iáko Włoski/ ábo Kásztanowy orzech/ vżywáć ráno y ná noc. wnętrznośćiom zápalonym. Zołądkowi. wątrobie.
Zápalenie wnętrzne/ iáko vst żołądkowych/ wątroby/ nyrek/ pęchyrzá/ gáśi/ wárząc go z Lákrycyą á z trochą cukru w wodźie/ á piiąc
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 322
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
za prawem, daje czynszu zł. 4, kapłonów 4, dróg do Elbląga 7. żytem odprawuje 2. Turowski — 2, za przywilejem in anno 1692 na lal 40 danym daje czynszu zł. 2 et onera Reipublicae. Leśny — 2, za przywilejem in anno 1706, w którym obligowany boru jeglyjskiego doglądać, gajowe wiernie oddawać do dworu, zwierza gdy ubije za konsolacją na proch do zamku oddawać pod karą za przeświadczeniem. Kontraktowych — 4, które trzyma Marzęncki i Pokój, z domostwami, stodołami i szopami pańskimi przez lata wolne od nich budowane; według zgody dają czynszu na ś. Marcin, tak z budynków, ogrodów i ról
za prawem, daje czynszu zł. 4, kapłonów 4, dróg do Elbiąga 7. żytem odprawuje 2. Turowski — 2, za przywilejem in anno 1692 na lal 40 danym daje czynszu zł. 2 et onera Reipublicae. Leśny — 2, za przywilejem in anno 1706, w którym obligowany boru jeglyjskiego doglądać, gajowe wiernie oddawać do dworu, zwierza gdy ubije za konsolacją na proch do zamku oddawać pod karą za przeświadczeniem. Kontraktowych — 4, które trzyma Marzęncki i Pokoy, z domostwami, stodołami i szopami pańskimi przez lata wolne od nich budowane; według zgody dają czynszu na ś. Marcin, tak z budynków, ogrodów i ról
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 207
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
się do rozsądku najwyższej zwierzchności. Leśny — 1, za prawem danym in anno 1704 ad decursum annorum 30, podług którego daje czynszu zł. 2, żyta półkorce, pszenicy półkorce albo jęczmienia korzec. Tenże 1 nadaną mu, jako sam powiada, na pilnowanie boru Rybińskiego, aby przestrzegał gajenia i wiernie oddawał pieniądze gajowe. Lemańskich — 2, za prawem wiecznym, podług którego płaci na ś. Marcin zł. 4, żyta kor. 1, jęczmienia kor. 2, wywozi żyta pańskiego do Elbląga kor. 24. Lemańska — 1, za prawem danym in anno 1700 na lat 30, podług którego daje na ś. Marcin
się do rozsądku najwyższej zwierzchności. Leśny — 1, za prawem danym in anno 1704 ad decursum annorum 30, podług którego daje czynszu zł. 2, żyta półkorcze, pszenicy półkorcze albo jęczmienia korzec. Tenże 1 nadaną mu, jako sam powiada, na pilnowanie boru Rybińskiego, aby przestrzegał gajenia i wiernie oddawał pieniądze gajowe. Lemańskich — 2, za prawem wiecznym, podług którego płaci na ś. Marcin zł. 4, żyta kor. 1, jęczmienia kor. 2, wywozi żyta pańskiego do Elbiąga kor. 24. Lemańska — 1, za prawem danym in anno 1700 na lat 30, podług którego daje na ś. Marcin
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 209
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
10 a sobie jedenasty. Jeziora: Rybienek, Rybinko, Niliwa, do granic przybija jezioro Rumieńskie; na tych jeziorach robią rybacy rybińscy lecie i płacą wzwyż wyrażony czynsz. Bór rybiński, w którym jest barci 30; w tym boru, kto się gai, za kwitem ze dwora hartowieckiego, tego doglądać powinien leśny i gajowe według kwitów wiernie oddawać na ś. Marcin. Jako też i z pastewniku owiec należy, czego dogląda leśny. Granice: z Dembieniem, Rumianem, Szczuplinami, które po samo jezioro ma granice, dlaczego i samo jezioro należy do biskupstwa; potem rzeka Wel graniczy, z Rudą, Grabaczem, Koszelewkami i Tarczynami. C
10 a sobie jedenasty. Jeziora: Rybienek, Rybinko, Niliwa, do granic przybija jezioro Rumieńskie; na tych jeziorach robią rybacy rybińscy lecie i płacą wzwyż wyrażony czynsz. Bór rybiński, w którym jest barci 30; w tym boru, kto się gai, za kwitem ze dwora hartowieckiego, tego doglądać powinien leśny i gajowe według kwitów wiernie oddawać na ś. Marcin. Jako też i z pastewniku owiec należy, czego dogląda leśny. Granice: z Dęmbieniem, Rumianem, Szczuplinami, które po samo jezioro ma granice, dlaczego i samo jezioro należy do biskupstwa; potem rzeka Wel graniczy, z Rudą, Grabaczem, Koszelewkami i Tarczynami. C
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 209
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
kryjomu, Choć też czasem nieborak małżonek postrzegał,
Ale nie chciał się wadzić z możniejszym, i legał. Nużby, złaziwszy żonę, jemu strzepał grzbietu? Lecz skoro to poczęło wychodzić z sekretu: „Mości panie — zjechawszy w dom do niego — wierę, Z żoną mi Waszmość sypiasz, a dzisia siekierę Wziął gajowy waszmościn memu chłopu w boru; Nie takiegom się za to spodziewał faworu.” A starosta: „Nie wiedział znać ten zdrajca o tem, Inaczej byłby pewnie za słusznym kłopotem; Panie bracie, obiema nic nam po kradzieży, Bierzcie wy z mego boru to tylko, co leży. Ze pnia bez mojej woli
kryjomu, Choć też czasem nieborak małżonek postrzegał,
Ale nie chciał się wadzić z możniejszym, i legał. Nużby, złaziwszy żonę, jemu strzepał grzbietu? Lecz skoro to poczęło wychodzić z sekretu: „Mości panie — zjechawszy w dom do niego — wierę, Z żoną mi Waszmość sypiasz, a dzisia siekierę Wziął gajowy waszmościn memu chłopu w boru; Nie takiegom się za to spodziewał faworu.” A starosta: „Nie wiedział znać ten zdrajca o tem, Inaczej byłby pewnie za słusznym kłopotem; Panie bracie, obiema nic nam po kradzieży, Bierzcie wy z mego boru to tylko, co leży. Ze pnia bez mojej woli
Skrót tekstu: PotFrasz2Kuk_II
Strona: 464
Tytuł:
Ogrodu nie wyplewionego część wtora
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
