/ który żółtawy/ Smak w nim nie słodki: ale gorzkawy. Przykrość zasobą gdy gryziesz wnosi/ Taki Kupcowi nic się nie prosi.
Gummi Arabicum. Gdy w nim a świetne biją promienie/ A nie kazi go jakie zaćmienie. Zakupuj takie do twej Apteki/ Do Inkanstu/ ba i na leki.
Galbanum. Galban. Galban kupujesz/ bądź go sprawiony/ Ba i z cienkość[...] zły co glanc mieni. Hermedactitus Szafran dziki Tu sadzi tylko a samo oko/ Szafrany jako cenić wysoko.
Liquiritia Lakrycja. Lakrycją kto z prochu osądzi/ Szafrannej farby teń nie pobądzi.
Myrobolani. Bukiew Turecka Ciężką obieraj Bukiew kupując/ I przeźroczystość w niej
/ ktory żołtáwy/ Smák w nim nie słodki: ále gorzkáwy. Przykrość zásobą gdy gryziesz wnośi/ Táki Kupcowi nic się nie prośi.
Gummi Arabicum. Gdy w nim á świetne biią promienie/ A nie kázi go iákie záćmienie. Zákupuy tákie do twey Apteki/ Do Inkánstu/ bá y ná leki.
Galbanum. Galban. Galbán kupuiesz/ bądź go spráwiony/ Bá y z ćienkość[...] zły co glánc mieni. Hermedactitus Szafrán dziki Tu sádzi tylko á sámo oko/ Száfrány iáko cenić wysoko.
Liquiritia Lákrycya. Lákrycyą kto z prochu osądzi/ Száfránney fárby teń nie pobądzi.
Myrobolani. Bukiew Turecka Cięszką obieray Bukiew kupuiąc/ Y przeźrocżystość w niey
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: F3v
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
żółtawy/ Smak w nim nie słodki: ale gorzkawy. Przykrość zasobą gdy gryziesz wnosi/ Taki Kupcowi nic się nie prosi.
Gummi Arabicum. Gdy w nim a świetne biją promienie/ A nie kazi go jakie zaćmienie. Zakupuj takie do twej Apteki/ Do Inkanstu/ ba i na leki.
Galbanum. Galban. Galban kupujesz/ bądź go sprawiony/ Ba i z cienkość[...] zły co glanc mieni. Hermedactitus Szafran dziki Tu sadzi tylko a samo oko/ Szafrany jako cenić wysoko.
Liquiritia Lakrycja. Lakrycją kto z prochu osądzi/ Szafrannej farby teń nie pobądzi.
Myrobolani. Bukiew Turecka Ciężką obieraj Bukiew kupując/ I przeźroczystość w niej upatrując Wierzch
żołtáwy/ Smák w nim nie słodki: ále gorzkáwy. Przykrość zásobą gdy gryziesz wnośi/ Táki Kupcowi nic się nie prośi.
Gummi Arabicum. Gdy w nim á świetne biią promienie/ A nie kázi go iákie záćmienie. Zákupuy tákie do twey Apteki/ Do Inkánstu/ bá y ná leki.
Galbanum. Galban. Galbán kupuiesz/ bądź go spráwiony/ Bá y z ćienkość[...] zły co glánc mieni. Hermedactitus Szafrán dziki Tu sádzi tylko á sámo oko/ Száfrány iáko cenić wysoko.
Liquiritia Lákrycya. Lákrycyą kto z prochu osądzi/ Száfránney fárby teń nie pobądzi.
Myrobolani. Bukiew Turecka Cięszką obieray Bukiew kupuiąc/ Y przeźrocżystość w niey vpátruiąc Wierzch
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: F3v
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
mazane/ a według złożenia jego/ nie uczynicie temu podobnego: bo święty jest/ i święty wam będzie. 33. Ktobykolwiek uczynił takową maść/ a namazałby nią kogo obcego/ wytracony będzie z ludu swego. 34. I rzekł PAN do Mojżesza: Weźmi sobie rzeczy wonnych/ Balsamu/ i Onnychy/ i Galbanu wonnego/ i kadzidła czystego: wszystkiego w równej wadze: 35. A uczynisz z tego kadzenia wonne/ robotą Aptekarską/ to zmieszanie czyste/ i święte będzie: 36. A utłukłszy to miałko/ kłaść będziesz z niego przed świadectwem w Namiocie zgromadzenia/ gdzie się z tobą schodzić będę: Naświętsze to będzie. 37
mázáne/ á według złożenia jego/ nie uczynićie temu podobnego: bo święty jest/ y święty wam będźie. 33. Ktobykolwiek uczynił tákową máść/ á namázałby nią kogo obcego/ wytrácony będźie z ludu swego. 34. Y rzekł PAN do Mojzeszá: Weźmi sobie rzeczy wonnych/ Bálsámu/ y Onnychy/ y Gálbánu wonnego/ y kádźidłá czystego: wszystkiego w rowney wadze: 35. A uczynisz z tego kádzenia wonne/ robotą Aptekárską/ to zmieszánie czyste/ y święte będźie: 36. A utłukłszy to miáłko/ kłáść będźiesz z niego przed świádectwem w Námioćie zgromádzenia/ gdźie śię z tobą zchodźić będę: Naświętsze to będźie. 37
Skrót tekstu: BG_Wj
Strona: 88
Tytuł:
Biblia Gdańska, Księga Wyjścia
Autor:
Anonim
Tłumacz:
Daniel Mikołajewski
Drukarnia:
Andreas Hünefeld
Miejsce wydania:
Gdańsk
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
Biblia
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1632
Data wydania (nie wcześniej niż):
1632
Data wydania (nie później niż):
1632
. Item, Sok Limoniowy z Cukrem dobry jest. Item. Skorupy jajowe spal, żeby były białe, włóż do węzełka, namocz przez noc w rosołku, nazajutrz wycisnąwszy węzełek, daj rosół ciepło wypić Item. Piołon, Aloes, Czosnek, zetrzyj wraz rozłoż na chustce, przyłóż na żywot. Item. Pigułki z Galbanu zrobione, do zażywania skuteczne są. Item. Czopki ze smoły, albo z mięsa solonego tłustego dobre są. Item. Enema uwarzona z Fyssopu, z Centurytej, i nasienai Krokosowego dobra jest. Item. Mercurius dulcificatus, cum extracto Rhabarbari, jeżeliby była dadętość żywota. R. Fol. lanacenti, Absinthii, Abrotani
. Item, Sok Limoniowy z Cukrem dobry iest. Item. Skorupy iáiowe spal, żeby były białe, włoż do węzełká, námocz przez noc w rosołku, názáiutrz wyćisnąwszy węzełek, day rosoł ciepło wypić Item. Piołon, Aloes, Czosnek, zetrzyi wraz rozłoż ná chustce, przyłoż ná żywot. Item. Pigułki z Gálbánu zrobione, do záżywánia skuteczne są. Item. Czopki ze smoły, álbo z mięsa solonego tłustego dobre są. Item. Enemá uwárzona z Physsopu, z Centurytey, y nasienai Krokosowego dobra iest. Item. Mercurius dulcificatus, cum extracto Rhabarbari, ieżeliby byłá dádętość żywotá. R. Fol. lanacenti, Absinthii, Abrotani
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 259
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
) Nyrkom i Lędźwiom
W Nyrkach i w Lędźwiach boleści z zimna pochodzące uśmierza/ tąż maścią namazując. (Emilius.) Węże i inne bestie z domu wygania.
Węże/ i inne jadowite bestie/ dym i kurzawa z tego korzenia po domu czyniona/ wypędza. Albo: Wziąć korzenia tego/ Czartowego Lania/ Galbanu/ Czarnuchy/ Jeleniego rogu/ Izopu/ Siarki/ Wiprzyńcowego korzenia po równej części. To wszystko co namielej utłuc/ winnym octem mocnym rozczynić/ a kołaczki/ albo Trociszki porobić/ i po jednemu na żarzyste węgle kładąc/ kurzawę po tych miejscach czyniąc/ gdzieby się takowe bestie przechowywały. (Floren.) Ocet
) Nyrkom y Lędźwiom
W Nyrkách y w Lędźwiách boleśći z źimná pochodzące vśmierza/ tąż máśćią námázuiąc. (Emilius.) Węże y inne bestyie z domu wygania.
Węże/ y ine iádowite bestyie/ dym y kurzáwá z tego korzeniá po domu czyniona/ wypądza. Albo: Wźiąć korzeniá tego/ Czartoweg^o^ Lania/ Gálbanu/ Czárnuchy/ Ieleniego rogu/ Izopu/ Siarki/ Wiprzyńcoweg^o^ korzeniá po rowney częśći. To wszystko co namieley vtłuc/ winnym octem mocnym rozczynić/ á kołaczki/ álbo Troćiszki porobić/ y po iednemu ná żarzyste węgle kłádąc/ kurzáwę po tych miejscách czyniąc/ gdźieby sie tákowe bestye przechowywáły. (Floren.) Ocet
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 160
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
która się na spiży zielono sadzi zmieszany/ jako się na Zwonach znajduje/ na międnicach/ i na miedzianych blachach. Z tego wszytkiego czopki poczynić/ a w nozdrza wprawować. Miesięcznej.
Miesięczną zawściągnioną chorobę. Także Łożysku.
Łożysko po porodznieu Paniom pozostałe wywodzi/ czopek albo węzełek z tego Soku utoczony/ a z Galbanu/ a z Serapinu/ i z Armoniaku/ Nawet z samego soku/ obmaczawszy go w oliwie/ albo w Maśle/ albo w Miedzie/ żeby wnętrzności nie obraził/ w otwór łona puścić. Płodu m:
Toż też Płód martwy z żywota wyrzuca. Bydłu rogatemu.
Daje też tego Soku/ abo Lana Czartowego
ktora sie ná spiży źielono sádźi zmieszány/ iáko sie ná Zwonách znáyduie/ ná międnicách/ y ná miedźiánych bláchách. Z tego wszytkiego czopki poczynić/ á w nozdrzá wpráwowáć. Mieśięczney.
Mieśięczną záwśćiągnioną chorobę. Tákże Lożysku.
Lożysko po porodznieu Pániom pozostáłe wywodźi/ czopek álbo węzełek z tego Soku vtoczony/ á z Gálbanu/ á z Serapinu/ y z Armoniaku/ Náwet z sámego soku/ obmaczawszy go w oliwie/ álbo w Másle/ álbo w Miedźie/ żeby wnętrznośći nie obráźił/ w otwor łoná puśćić. Płodu m:
Toż też Płod martwy z żywotá wyrzuca. Bydłu rogátemu.
Dáie też tego Soku/ ábo Laná Czártowego
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 194
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wierzchu żółto rumienny/ we wnątrz biały/ smaku ostrego/ usta rozpalający/ sczmiący/ i gorzki. Przyrodzenie
SOk jest przyrodzenia w trzecim stopniu rozgrzewającego/ we wtórym wysuszającego/ jako Egineta pisze. Istności jest przenikającej/ odmiękcza/ ściencza/ wyciera/ wyciąga. Ma też coś wonnego w sobie jakoby z soku Cyrenajskiego a z Galbanu z mieszanego rozprawuje/ rozgania/ i pobudza. Moc i skutki. Zielnik D. Simona Syrenniusa/
Płucom i Piersiom bolejącym. Także Bokom. Kaszlom zastarzałym. Pokurczonym i pokrzywionym. Przepukłym. Padającej chorobie. ćwierć łota w polewce Omanu albo Ruty warzonej trunkiem używany. Płucom. Piersiom Pleurze. Kaszlu. Pokurczo Przepukl:
wierzchu żołto rumienny/ we wnątrz biały/ smaku ostrego/ vstá rozpaláiący/ sczmiący/ y gorzki. Przyrodzenie
SOk iest przyrodzenia w trzećim stopniu rozgrzewáiącego/ we wtorym wysuszáiącego/ iáko AEgineta pisze. Istności iest przenikáiącey/ odmiękcza/ śćiencza/ wyćiera/ wyćiąga. Ma też coś wonnego w sobie iákoby z soku Cyrenáyskiego á z Gálbanu z mieszánego rozpráwuie/ rozgania/ y pobudza. Moc y skutki. Zielnik D. Simoná Syrenniusá/
Płucom y Pierśiom boleiącym. Tákże Bokom. Kászlom zástárzáłym. Pokurczonym y pokrzywionym. Przepukłym. Padáiącey chorobie. ćwierć łotá w polewce Omanu álbo Ruty wárzoney trunkiem vżywány. Płucom. Piersiom Pleurze. Kaszlu. Pokurczo Przepukl:
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 102
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jest lekarstwem. Dychawicy.
Dychawicznym/ jest ratunkiem/ piersi nim plastrując/ abo też pijąc. (Mes.) Albo w wodzie Jęczmiennej Góryczkę uwarzyć/ a w tej wodzie tego Soku Sagapeńskiego ćwierć łota pic. (Plat.) Truciznie
Jadom i szkodliwym truciznom tenże Sok jest użyteczny/ barziej/ i więcej niźli Galban. (Gal.) (Armasia.) Żywot odmiękcza.
Żywot z lekka odmiękcza. (Abug.) Złotem żyłkom nap.
Złotym żyłkom bolącym/ bądź sam przez się/ bądź z inymi przystojnymi lekarstwy używany/ jest użyteczny.(Abug) Lekarstwom ciężkim.
Tym lekarstwom/ które ciężko/ i z
iest lekárstwem. Dycháwicy.
Dycháwicznym/ iest rátunkiem/ pierśi nim plastruiąc/ ábo też piiąc. (Mes.) Albo w wodźie Ięczmienney Goryczkę vwárzyć/ á w tey wodźie tego Soku Ságápeńskieg^o^ czwierć łotá pic. (Plat.) Trućiznie
Iádom y szkodliwym trućiznom tenże Sok iest vżyteczny/ bárźiey/ y więcey niźli Gálban. (Gal.) (Armasia.) Zywot odmiękcza.
Zywot z lekká odmiękcza. (Abug.) Złotem żyłkom náp.
Złotym żyłkom bolącym/ bądź sam przez się/ bądź z inymi przystoynymi lekárstwy vżywány/ iest vżyteczny.(Abug) Lekárstwom ćiężkim.
Tym lekárstwom/ ktore cięszko/ y z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 204
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Miesięcznej.
Wziąć Gałbanu dwie części/ bobrowego stroju/ Purpur Konstantynopolskich/ które Łacinnicy Blattas Biznatinas zowią/ po części. To wespół zmieszawszy/ na węglisty ogień włożyć/ a ten dym lejkiem w otwór łona puszczać. To zaś wzbudza Miesięczną chorobę Paniam zawściągnioną/ przystojnych i zwykłych czasów. Toż czyni Czopek albo węzełek z Galbanu uczyniony/ w otwór łona wprawiony. Niektórzy też ten Czopek czynią z wodą/ w którejby Słonecznik z Piołunem był pierwej warzony. Item. Item. Zaśniatu
Zaśniat albo zaporzysko z żywota Paniam wywodzi/ tenże Czopek w otwór łona puszczony. Albo z Ciemierzyce białej/ a z Bobrowych strojów/ z Gałbanem z ognia
Mieśięczney.
Wźiąć Gałbanu dwie częśći/ bobrowego stroiu/ Purpur Konstántynopolskich/ ktore Láćinnicy Blattas Biznatinas zowią/ po częśći. To wespoł zmieszáwszy/ ná węglisty ogień włożyć/ á ten dym liykiem w otwor łoná pusczáć. To zaś wzbudza Mieśięczną chorobę Pániam záwśćiągnioną/ przystoynych y zwykłych czásow. Toż czyni Czopek álbo węzełek z Galbanu vczyniony/ w otwor łoná wpráwiony. Niektorzy też ten Czopek czynią z wodą/ w ktoreyby Słonecznik z Piołunem był pierwey wárzony. Item. Item. Zaśniátu
Záśniat álbo zaporzysko z żywotá Pániam wywodźi/ tenże Czopek w otwor łoná pusczony. Albo z Ciemierzyce białey/ á z Bobrowych stroiow/ z Gałbanem z ogniá
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 214
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ po ośmi łotów/ Żywice Terpentynowej cztery łoty/ Glinki Ormiańskiej dwa łoty/ Aloesu cztery łoty/ Czerwonego kamienia dwa łoty/ Glejty obojej żółtej i białej po łocie/ Mumiej/ Mirry/ mastyksu po łocie/ Burstynu/ który karabę zowią/ kwiatu jabłek Granatowych/ glist na popiół spalonych/ roży czerwonej po łocie/ Galbanu wychędożonego/ Amoniaku przeczyszczonego po pułtoru łociu/ żywicę rozpuść w occie/ do tego miej trzy patelle/ więtszą jednę/ dwie równiejsze: w patelli więtszej/ rozpuść wosk wsztuki połamany/ kolofonią/ żywicę: w drugiej rozpuść także nad wolnym ogniem smołę z okrętu/ którą zaraz do pierwszych rzeczy roztopionych przydasz do wielkiej patelle
/ po ośmi łotow/ Zywice Terpentynowey cztery łoty/ Glinki Ormieńskiey dwá łoty/ Aloesu cztery łoty/ Czerwonego kámieniá dwá łoty/ Gleyty oboiey żołtey y białey po łoćie/ Mumiey/ Mirrhy/ mástyksu po łoćie/ Burstynu/ ktory kárábę zowią/ kwiátu iábłek Gránátowych/ glist ná popioł spalonych/ roży czerwoney po łoćie/ Gálbánu wychędożonego/ Ammoniáku przeczysczonego po pułtoru łoćiu/ żywicę rospuść w ocćie/ do tego miey trzy pátelle/ więtszą iednę/ dwie rownieysze: w pátelli więtszey/ rospuść wosk wsztuki połamány/ kolophonią/ żywicę: w drugiey rospuść tákże nád wolnym ogniem smołę z okrętu/ ktorą záraz do pierwszych rzeczy roztopionych przydasz do wielkiey pátelle
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 259
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
