część/ albo połowica wina/ abo wody/ wywre/ a przecedziwszy/ znowu z cukrem przywarzyć/ i pić. Toż w konsekcie przerzeczonym używany czyni. Świnim wrzodom
Zauszne/ albo świnie wrzody/ które Łacinnicy Scrophulas zowią/ korzeń Kosacowy w Winie Włoskim warzony/ a z mąką Jęczmienną utarty/ ciepło plastrowany rozpędza. Gnilcu
Gnilec w uściech leczy/ z Mirrą w winie warzony/ a tym ciepło płokany. Żyłom suchym.
Żyły Flegmą gęstą a lipką ogarnione i zatkane/ otwiera korzeń Fiołkowy w winie warzony/ a trunkiem używany. Abowiem flusy gęste rozrzedza/ rozprawia i rozpędza. Z miodem też pitym używany do tegoż dobry/ jako
częsć/ álbo połowicá winá/ ábo wody/ wywre/ á przecedźiwszy/ znowu z cukrem przywárzyć/ y pić. Toż w konsekćie przerzeczonym vżywany czyni. Swinim wrzodom
Záuszne/ álbo świnie wrzody/ ktore Láćinnicy Scrophulas zowią/ korzeń Kosacowy w Winie Włoskim wárzony/ á z mąką Ięczmienną vtárty/ ćiepło plastrowany rospądza. Gnilcu
Gnilec w vśćiech leczy/ z Mirrhą w winie wárzony/ á tym ćiepło płokány. Zyłom suchym.
Zyły Flágmą gęstą á lipką ogárnione y zátkáne/ otwiera korzeń Fiołkowy w winie wárzony/ á trunkiem vżywány. Abowiem flusy gęste rozrzedza/ rospráwia y rospędza. Z miodem też pitym vżywány do tegoż dobry/ iáko
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 8
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ albo połowica wina/ abo wody/ wywre/ a przecedziwszy/ znowu z cukrem przywarzyć/ i pić. Toż w konsekcie przerzeczonym używany czyni. Świnim wrzodom
Zauszne/ albo świnie wrzody/ które Łacinnicy Scrophulas zowią/ korzeń Kosacowy w Winie Włoskim warzony/ a z mąką Jęczmienną utarty/ ciepło plastrowany rozpędza. Gnilcu
Gnilec w uściech leczy/ z Mirrą w winie warzony/ a tym ciepło płokany. Żyłom suchym.
Żyły Flegmą gęstą a lipką ogarnione i zatkane/ otwiera korzeń Fiołkowy w winie warzony/ a trunkiem używany. Abowiem flusy gęste rozrzedza/ rozprawia i rozpędza. Z miodem też pitym używany do tegoż dobry/ jako A
/ álbo połowicá winá/ ábo wody/ wywre/ á przecedźiwszy/ znowu z cukrem przywárzyć/ y pić. Toż w konsekćie przerzeczonym vżywany czyni. Swinim wrzodom
Záuszne/ álbo świnie wrzody/ ktore Láćinnicy Scrophulas zowią/ korzeń Kosacowy w Winie Włoskim wárzony/ á z mąką Ięczmienną vtárty/ ćiepło plastrowany rospądza. Gnilcu
Gnilec w vśćiech leczy/ z Mirrhą w winie wárzony/ á tym ćiepło płokány. Zyłom suchym.
Zyły Flágmą gęstą á lipką ogárnione y zátkáne/ otwiera korzeń Fiołkowy w winie wárzony/ á trunkiem vżywány. Abowiem flusy gęste rozrzedza/ rospráwia y rospędza. Z miodem też pitym vżywány do tegoż dobry/ iáko A
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 8
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
plastrowaniem. Miesięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zatrzymaną wzbudza i wywodzi/ przerzeczonym sposobem używany. (Gal:) Wrzodom plugawym/ i goić się nie chcącym.
Wrzody/ które dla zbytniej wilgotności goić się niechcą/ warzonego juchą przemywać dobrze/ a Prochem jego zasypować/ też do maści przymieszany osobliwie je wysusza i goi. Gnilcu i zawrzedziałości w uściech
Zawrzedziałości w uściech/ i Gnilec leczy/ płócząc je tą naprzód wodą/ w którejby był warzony/ a potym prochem jego zasypując wycierając. (Gal Eginera) A jako Damascenus pisze: z miodem umieszawszy/ tym namazując. Nyrkom Pęcherzom.
Nyrki zatkane.
Pęcherz zamulony. Żyłom zatkanym.
plastrowániem. Mieśięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zátrzymáną wzbudza y wywodźi/ przerzeczonym sposobem vżywány. (Gal:) Wrzodom plugáwym/ y goić sie nie chcącym.
Wrzody/ ktore dla zbytniey wilgotności goić sie niechcą/ wárzonego iuchą przemywáć dobrze/ á Prochem ieg^o^ zásypowáć/ też do máśći przymieszány osobliwie ie wysusza y goi. Gnilcu y záwrzedziáłośći w vśćiech
Záwrzedźiáłośći w vściech/ y Gnilec leczy/ płócząc ie tą naprzod wodą/ w ktoreyby był wárzony/ á potym prochem ieg^o^ zásypuiąc wyćieráiąc. (Gal Eginera) A iáko Damascenus pisze: z miodem vmieszawszy/ tym námázuiąc. Nyrkom Pęchyrzom.
Nyrki zátkáne.
Pęchyrz zámulony. Zyłom zatkánym.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 27
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wywodzi/ przerzeczonym sposobem używany. (Gal:) Wrzodom plugawym/ i goić się nie chcącym.
Wrzody/ które dla zbytniej wilgotności goić się niechcą/ warzonego juchą przemywać dobrze/ a Prochem jego zasypować/ też do maści przymieszany osobliwie je wysusza i goi. Gnilcu i zawrzedziałości w uściech
Zawrzedziałości w uściech/ i Gnilec leczy/ płócząc je tą naprzód wodą/ w którejby był warzony/ a potym prochem jego zasypując wycierając. (Gal Eginera) A jako Damascenus pisze: z miodem umieszawszy/ tym namazując. Nyrkom Pęcherzom.
Nyrki zatkane.
Pęcherz zamulony. Żyłom zatkanym.
Żyły także zaćpane grubemi zimnemi a flegmistemi wilgotnościami otwiera i
wywodźi/ przerzeczonym sposobem vżywány. (Gal:) Wrzodom plugáwym/ y goić sie nie chcącym.
Wrzody/ ktore dla zbytniey wilgotności goić sie niechcą/ wárzonego iuchą przemywáć dobrze/ á Prochem ieg^o^ zásypowáć/ też do máśći przymieszány osobliwie ie wysusza y goi. Gnilcu y záwrzedziáłośći w vśćiech
Záwrzedźiáłośći w vściech/ y Gnilec leczy/ płócząc ie tą naprzod wodą/ w ktoreyby był wárzony/ á potym prochem ieg^o^ zásypuiąc wyćieráiąc. (Gal Eginera) A iáko Damascenus pisze: z miodem vmieszawszy/ tym námázuiąc. Nyrkom Pęchyrzom.
Nyrki zátkáne.
Pęchyrz zámulony. Zyłom zatkánym.
Zyły tákże záćpáne grubemi źimnemi á flágmistemi wilgotnościámi otwiera y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 27
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Zielnik D. Simona Syrenniusza. Mdłości serdeczne. Mózg posila.
Mózg mdły i zaziębiony rozgrzewa i posila swym zapachem. Także jego proch w nozdrza puszczając. Toż czyni/ do ługu go kładąc/ a głowę przemywać.
Do Rheubarbarum moczonego bywa trochę korzenia jego przydano/ dla więtszej potężności w skutkach jego. Dziegnie. Gnilcu
Dzięgnę i
Gnilec w uściech leczy/ jego prochem zasypując je. Macice do płodu sposabia/ zimną rozgrzewa/ vilgotną wysusza/ plugawą wychędaża.
Macice do płodu sposobną czyni/ zaziębioną rozgrzewając/ wilgotną wysuszając/ zaplugawioną wychędażając czopek albo węzełek/ na kształt palca/ z jego prochu/ subtylnie utartego/ uczyniony/ w Olejku Piżmowym
Zielnik D. Simoná Syrenniuszá. Mdłośći serdeczne. Mozg posila.
Mozg mdły y záźiębiony rozgrzewa y pośila swym zapáchem. Tákże iego proch w nozdrzá pusczáiąc. Toż cżyni/ do ługu go kłádąc/ á głowę przemywáć.
Do Rheubarbarum moczonego bywa trochę korzenia ie^o^ przydano/ dla więtszey potężnośći w skutkách iego. Dźiegnie. Gnilcu
Dźięgnę y
Gnilec w vśćiech leczy/ ieg^o^ prochem zásypuiąc ie. Mácice do płodu sposabia/ źimną rozgrzewa/ vilgotną wysusza/ plugáwą wychędaża.
Máćice do płodu sposobną czyni/ záźiębioną rozgrzewáiąc/ wilgotną wysuszáiąc/ záplugáwioną wychędażáiąc czopek álbo węzełek/ ná ksztáłt pálcá/ z iego prochu/ subtylnie vtártego/ vczyniony/ w Oleyku Piżmowym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 32
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Simona Syrenniusza. Mdłości serdeczne. Mózg posila.
Mózg mdły i zaziębiony rozgrzewa i posila swym zapachem. Także jego proch w nozdrza puszczając. Toż czyni/ do ługu go kładąc/ a głowę przemywać.
Do Rheubarbarum moczonego bywa trochę korzenia jego przydano/ dla więtszej potężności w skutkach jego. Dziegnie. Gnilcu
Dzięgnę i
Gnilec w uściech leczy/ jego prochem zasypując je. Macice do płodu sposabia/ zimną rozgrzewa/ vilgotną wysusza/ plugawą wychędaża.
Macice do płodu sposobną czyni/ zaziębioną rozgrzewając/ wilgotną wysuszając/ zaplugawioną wychędażając czopek albo węzełek/ na kształt palca/ z jego prochu/ subtylnie utartego/ uczyniony/ w Olejku Piżmowym/ albo w
Simoná Syrenniuszá. Mdłośći serdeczne. Mozg posila.
Mozg mdły y záźiębiony rozgrzewa y pośila swym zapáchem. Tákże iego proch w nozdrzá pusczáiąc. Toż cżyni/ do ługu go kłádąc/ á głowę przemywáć.
Do Rheubarbarum moczonego bywa trochę korzenia ie^o^ przydano/ dla więtszey potężnośći w skutkách iego. Dźiegnie. Gnilcu
Dźięgnę y
Gnilec w vśćiech leczy/ ieg^o^ prochem zásypuiąc ie. Mácice do płodu sposabia/ źimną rozgrzewa/ vilgotną wysusza/ plugáwą wychędaża.
Máćice do płodu sposobną czyni/ záźiębioną rozgrzewáiąc/ wilgotną wysuszáiąc/ záplugáwioną wychędażáiąc czopek álbo węzełek/ ná ksztáłt pálcá/ z iego prochu/ subtylnie vtártego/ vczyniony/ w Oleyku Piżmowym/ álbo w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 32
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Muszkułom.
Balsam z korzenia tego ziela/ służy Muszkułom/ i inym częściom ciała. Też Ranom i wrzodom/ tak wnętrznym jako zwierzchnym użyteczny. Ranom. Wrzodom wnętrzn:
Wnętrze wrzody które pochodzą z wilgotności słonych/ które Grekowie i Łacinnicy Lupias zowią/ i inne tym podobne leczy i goi. Sorbach/ albo szkorbut.
Gnilec wnętrzny/ który Szorbachem albo Skorbutem zowiemy/ poranu porządnie go używając/ przez dziewięć dni jest wielkim i doświadczonym lekarstwem namazując nim szczeki albo żuchawice/ winem je pirwej wypłokawszy/ wody do tego by namniej nie używając. Pleurze.
Pleurom niebezpiecznym/ i prędko do śmierci człowieka przywodzącym/ albo długo trapiącym/ jest znamienitym ratunkiem
Muszkułom.
Bálsam z korzeniá tego źiela/ służy Muszkułom/ y inym częśćiom ćiáłá. Też Ránom y wrzodom/ ták wnętrznym iáko zwierzchnym vżyteczny. Ránom. Wrzodom wnętrzn:
Wnętrze wrzody ktore pochodzą z wilgotnośći słonych/ ktore Grekowie y Láćinnicy Lupias zowią/ y ine tym podobne leczy y goi. Sorbách/ álbo szkorbut.
Gnilec wnętrzny/ ktory Szorbáchem álbo Skorbutem zowiemy/ poránu porządnie go vżywáiąc/ przez dźiewięć dni iest wielkim y doświadczonym lekárstwem námázuiąc nim sczeki álbo żucháwice/ winem ie pirwey wypłokawszy/ wody do tego by namniey nie vzywáiąc. Pleurze.
Pleurom niebespiecznym/ y prędko do śmierći człowieká przywodzącym/ álbo długo trapiącym/ iest známienitym rátunkiem
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 156
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z olejkiem zmieszana/ a używana/ z których zamulenie wychędaża/ i mdłe posila. Kamieniu N. P.
Kamień/ tak z Nerek/ jako z Pęcherza krzy/ i wywodzi/ dając jej połkwinty z wodką z tegoż ziela korzenia dystylowaną/ trzy kroć każdego dnia. To przez cały Księżyc czyniąc. Sorboch albo Gnilec.
Szorbok/ abo gnilec/ leczy w uściech/ a Dziąsłom znowu dobrym i zdrowym ciałem narosłym/ pirwszy rumieniec przywraca. Zębom
Zęby osłabiałe i chwierocące utwierdza/ z białą gorczycą utartą/ i tym usta często wypłokując. Ocet. Acetum.
Bywa Ocet z korzeniem tego ziela barzo użyteczny/ czyniony tym sposobem: Wziąć Octu
z oleykiem zmieszána/ á vżywána/ z ktorych zámulenie wychędaża/ y mdłe pośila. Kámieniu N. P.
Kámień/ ták z Nyrek/ iáko z Pęchyrzá krzy/ y wywodźi/ dáiąc iey połkwinty z wodką z tegoż źiela korzeniá dystyllowáną/ trzy kroć káżdego dniá. To przez cáły Kśiężyc czyniąc. Sorboch álbo Gnilec.
Szorbok/ ábo gnilec/ leczy w vśćiech/ á Dźiąsłom znowu dobrym y zdrowym ćiáłem nárosłym/ pirwszy rumieniec przywráca. Zębom
Zęby osłábiáłe y chwierocące vtwierdza/ z białą gorczycą vtártą/ y tym vstá często wypłokuiąc. Ocet. Acetum.
Bywa Ocet z korzeniem tego źiela bárzo vżyteczny/ czyniony tym sposobem: Wźiąć Octu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 156
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
używana/ z których zamulenie wychędaża/ i mdłe posila. Kamieniu N. P.
Kamień/ tak z Nerek/ jako z Pęcherza krzy/ i wywodzi/ dając jej połkwinty z wodką z tegoż ziela korzenia dystylowaną/ trzy kroć każdego dnia. To przez cały Księżyc czyniąc. Sorboch albo Gnilec.
Szorbok/ abo gnilec/ leczy w uściech/ a Dziąsłom znowu dobrym i zdrowym ciałem narosłym/ pirwszy rumieniec przywraca. Zębom
Zęby osłabiałe i chwierocące utwierdza/ z białą gorczycą utartą/ i tym usta często wypłokując. Ocet. Acetum.
Bywa Ocet z korzeniem tego ziela barzo użyteczny/ czyniony tym sposobem: Wziąć Octu rozanego/ co nasilniejszego/
vżywána/ z ktorych zámulenie wychędaża/ y mdłe pośila. Kámieniu N. P.
Kámień/ ták z Nyrek/ iáko z Pęchyrzá krzy/ y wywodźi/ dáiąc iey połkwinty z wodką z tegoż źiela korzeniá dystyllowáną/ trzy kroć káżdego dniá. To przez cáły Kśiężyc czyniąc. Sorboch álbo Gnilec.
Szorbok/ ábo gnilec/ leczy w vśćiech/ á Dźiąsłom znowu dobrym y zdrowym ćiáłem nárosłym/ pirwszy rumieniec przywráca. Zębom
Zęby osłábiáłe y chwierocące vtwierdza/ z białą gorczycą vtártą/ y tym vstá często wypłokuiąc. Ocet. Acetum.
Bywa Ocet z korzeniem tego źiela bárzo vżyteczny/ czyniony tym sposobem: Wźiąć Octu rozánego/ co nasilnieyszego/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 156
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
każdego dnia trzykroć: na świtaniu/ w Południe/ i na noc używał/ z trunkiem wodki z Kwiecia tegoż dystylowanej. (Turn:) Mamkom dostatek mleka daje:
Paniam Piersiami dziatki swe karmiącym/ albo Mamkom/ obficie mleka daje/ po dziewięć go kropli/ z mlekiem kozim/ ciepło na noc pijąc. Gnilec leczy.
Szorboch albo szkorbut leczy/ wziąwszy nasienia Rzotkwianego co namielej utłuczonego trzy części/ Oleju z Siarki jednę część/ Oleju Lubczykowego trzy części. To pomieszać/ i Maść z tych wszystkich rzeczy uczynić: a szczęki albo żuchwie/ i ciało wszystko/ tym namazać: a zaraz po namazaniu do suchej łaźnie iść/ i
káżdego dniá trzykroć: ná świtániu/ w Południe/ y ná noc vżywał/ z trunkiem wodki z Kwiecia tegoż dystyllowáney. (Turn:) Mámkom dostátek mleká dáie:
Pániam Pierśiámi dźiatki swe karmiącym/ álbo Mámkom/ obficie mleká dáie/ po dźiewięć go kropli/ z mlekiem koźim/ ćiepło ná noc piiąc. Gnilec leczy.
Szorboch álbo szkorbut leczy/ wźiąwszy naśienia Rzotkwiáneg^o^ co namieley vtłuczonego trzy częśći/ Oleiu z Siarki iednę część/ Oleiu Lubsczykowego trzy częśći. To pomieszác/ y Máść z tych wszystkich rzeczy vczynić: á sczęki álbo żuchwie/ y ciáło wszystko/ tym námázáć: á záraz po námázániu do suchej łáźnie iść/ y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 244
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613