skutki. Ciekączkom wszelakim.
Korzenie w ciepłym winie warzone/ i na czczo/ i na noc trunkim używane/ wszelkie ciekączki/ tak krwawe/ jako inne hamuje. Upławom
Upławy białogłowskie/ tenże trunek zawściąga. (Dios. Gal.) Płucom z ropionym.
Płucom zropionym/ z zawrzedziałości/ jest ratunkiem wychędożając i gojąc. Krwią charkającym.
Krwią charkaniu tymże sposobem używany w winie czerwonym/ a w wodzie warzony/ jest lekarstwem. (Gal.) Aëti.) Przeto. Suchotnym.
Suchotnym/ jako Fernelius świadczy/ jest wielkim ratunkiem/ korzenie jego tłukąc/ a z wodą jego/ abo i z prostą pijąc/ jeszcze lepiej
skutki. Ciekączkom wszelákim.
Korzenie w ćiepłym winie wárzone/ y ná czczo/ y ná noc trunkim vżywáne/ wszelkie ćiekączki/ ták krwáwe/ iáko ine hámuie. Vpłáwom
Vpławy białogłowskie/ tenże trunek záwśćiąga. (Dios. Gal.) Płucom z ropionym.
Płucom zropionym/ z záwrzedźiáłośći/ iest rátunkiem wychędożáiąc y goiąc. Krwią chárkáiącym.
Krwią charkániu tymże sposobem vżywány w winie czerwonym/ á w wodźie wárzony/ iest lekárstwem. (Gal.) Aëti.) Przeto. Suchotnym.
Suchotnym/ iáko Fernelius świádczy/ iest wielkim rátunkiem/ korzenie iego tłukąc/ á z wodą iego/ ábo y z prostą piiąc/ iescze lepiey
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 258
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
długo aż się wygoi. Item.
Abo tak/ wziąć korzenia i z zielem/ abo z liściem jego dwie garści/ Gruszczycki/ Zanklu/ Wołowego języka/ liścia Podróżnikowego po garści: posiekać i w pułgarcu wina/ abo piwa/ przez trzy godziny warzyć/ przecedzić/ a pomienionym sposobem używać. Fistułom.
Fistuły zawiera gojąc/ wziąć tego ziela i z korzeniem/ Wrotycze/ ziela Biedrzeńcowego/ Ziębych nożków/ Kozłku/ Myszych uszek/ abo Kosmaczku/ po garści/ posiekać/ nalać na to wina/ abo piwa pułgarca/ a przerzeczonym obyczajem zaszpontowawszy/ przez trzy godziny w kotle ukropu wrzącego warzyć/ rano i na noc po trunku tego używać
długo áż się wygoi. Item.
Abo ták/ wźiąć korzenia y z źielem/ ábo z liśćiem iego dwie gárśći/ Grusczycki/ Zánklu/ Wołowego ięzyká/ liśćia Podrożnikowego po gárśći: pośiekáć y w pułgárcu winá/ ábo piwá/ przez trzy godźiny wárzyć/ przecedźić/ á pomienionym sposobem vżywáć. Fistułom.
Fistuły záwiera goiąc/ wźiąć tego źiela y z korzeniem/ Wrotycze/ źiela Biedrzeńcowego/ Ziębych nożkow/ Kozłku/ Myszych vszek/ ábo Kosmaczku/ po gárśći/ posiekáć/ nálać ná to winá/ ábo piwá pułgárcá/ á przerzeczonym obyczáiem zászpontowawszy/ przez trzy godźiny w kotle vkropu wrzącego wárzyć/ ráno y ná noc po trunku tego vżywáć
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 269
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Wrzodom i bolączkom otworzystym.
Rany i wrzody otworzyste/ świeże/ goi/ tłukąc samo ziele/ a przykładając/ bo wysusza/ i ściąga je w kupę. Także proch z liścia i z kłącza/ nim je zasypując. (Fuch Sadzelom zastarzałym
Starym sadzelom ciekącym/ tenże proch barzo służy wysuszając je/ i gojąc. (Fuch. Ustom zawrzedziałym.
Ustom zawrzedziałym. Gnilcowi. gardłu zranionemu.
Ranom i dziurom w gardle/ jest ratunkiem wielkim i znamienietym/ warząc ziele w sycie miodowej/ i w oliwie/ a ciepło tym usta płocząc/ i charkanie/ albo gargaryzmi często czyniąc. Zębom osłabiałym
Zęby osłabiałe/ i chwirocące umacnia/
. Wrzodom y bolączkom otworzystym.
Rány y wrzody otworzyste/ świeże/ goi/ tłukąc sámo źiele/ á przykłádáiąc/ bo wysusza/ y śćiąga ie w kupę. Tákże proch z liśćia y z kłącza/ nim ie zásypuiąc. (Fuch Sadzelom zástárzáłym
Stárym sádzelom ćiekącym/ tenże proch bárzo służy wysuszáiąc ie/ y goiąc. (Fuch. Vstom záwrzedźiałym.
Vstom záwrzedźiáłym. Gnilcowi. gárdłu zránionemu.
Ránom y dźiurom w gárdle/ iest rátunkiem wielkim y známienietym/ wárząc źiele w syćie miodowey/ y w oliwie/ á ćiepło tym vstá płocząc/ y chárkánie/ álbo gárgáryzmi często czyniąc. Zębom osłábiáłym
Zęby osłábiáłe/ y chwirocące vmacnia/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 307
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
albo parzyć/ a w tym nogi kąpać. Też po pas albo pępek w tej kąpieli siadając: Paniam upławy/ i złotych żyłek tok zbytni zawściąga. upałwom Złote żyłki zawiera. wrzodom. Sadzelom.
Do maści i plastrów na rany/ i
Sadzele złe/ a ciało roziadające/ w chodzi wychędażając/ wysuszając/ i gojąc. Też warząc w wodzie/ albo w winie/ a wymywając dwa i trzy kroć na dzień/ i prochem tegoż ziela zasypując/ toż czyni. Glidwaser zastanawia.
Glidwaser zastanawia prochem tego korzenia zasypując/ a zwierzchu toż ziele i z korzeniem swym tłukąc i plastrując. Drudzy biorą tegoż korzenia i z
álbo párzyć/ á w tym nogi kąpáć. Też po pás álbo pępek w tey kąpieli śiadáiąc: Pániam vpławy/ y złotych żyłek tok zbytni záwśćiąga. vpáłwom Złote żyłki záwiera. wrzodom. Sadzelom.
Do maśći y plastrow ná rány/ y
Sadzele złe/ á ciáło roziádáiące/ w chodźi wjchędażáiąc/ wjsuszáiąc/ y goiąc. Też wárząc w wodźie/ álbo w winie/ á wymywáiąc dwá y trzy kroć ná dźień/ y prochem tegoż źiela zásypuiąc/ toż czyni. Glidwáser zástánawia.
Glidwáser zástánawia prochem tego korzenia zásypuiąc/ á zwierzchu toż źiele y z korzeniem swym tłukąc y plastruiąc. Drudzy biorą tegoż korzenia y z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 313
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Bierz dzisiaj/ jutro u mnie nie bendziesz na stypie. Fraszek Do Ekshirurga pienieznego.
PIerwej Balwierską zyłeś/ Głowy/ brody goliłeś/ Włosów przystrzygał/ myłeś/ Kamień lejąc kurzyłeś/ Franca cię mistrzem znała/ Umiałeś zganiać z Ciała/ Galen ci nieplagował/ Z tamtym długoś pracował. Rannych gojąc potrosze/ Na celbat biorąc grosze. Krew puszczał z medianny Gdy chory wszedł do wanny. I Kupidowe krosty/ Jako Lekarz nieprosty. Merkury potrzebniejszy/ Z tym masz mieszek pełniejszy. Panny Fraucymerny Votum.
BOdajże te Francuskie przepadły wymysły/ I stroje marne/ świeżo co do Polski przyszły. Jakać mi chwalna moda/
Bierz dźiśiay/ iutro v mnie nie bęndźiesz ná stypie. Frászek Do Exhirurgá pięnieznego.
PIerwey Balwierską zyłeś/ Głowy/ brody goliłeś/ Włosow przystrzygał/ myłeś/ Kámień leiąc kurzyłeś/ Fráncá ćię mistrzem znáłá/ Vmiałeś zgániáć z Ciáłá/ Gálen ći nieplágował/ Z támtym długoś prácował. Ránnych goiąc potrosze/ Ná celbat biorąc grosze. Krew puszczał z medyánny Gdy chory wszedł do wánny. Y Kupidowe krosty/ Iáko Lekarz nieprosty. Merkury potrzebnieyszy/ Z tym masz mieszek pełnieyszy. Pánny Fraucymerny Votum.
BOdayże te Fráncuskie przepádły wymysły/ Y stroie márne/ świeżo co do Polski przyszły. Iákać mi chwalna modá/
Skrót tekstu: KochProżnEp
Strona: 64
Tytuł:
Epigramata polskie
Autor:
Wespazjan Kochowski
Drukarnia:
Wojciech Górecki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1674
Data wydania (nie wcześniej niż):
1674
Data wydania (nie później niż):
1674
jest, to mu następującą herbatę pić dawaj.
Weźmi: Macierzanki. Ziołka Arnicae verae Svedensis, każdego garść jednę. Kwiatu Krwawnikowego dwie garści. Kwiatu maczku polnego, trzy garści. Anyżku i kopru włoskiego każdego pułłota.
Mydło Weneckie z olbrotem ciepło w mleku rozpuszczone w wszelkim stłuczeniu bardzo pomocne jest, i mocno rozwalnia, gojąc wewnętrznie. Oleum hyperici compositum, to jest olejek Z. Jana z różnemi ingredyencjami cudownie (że tak rzekę) leczy. Wzwyż pomienione ziołka zamiast cukru z Julepkiem z żywokostu preparowanym zacywać się mogą. ROZDZIAŁ VII. O Febrze Codziennej i Tercjannie.
O tych wiele okoliczności piórem określać, nie widzę potrzeby. Każdego doświadczenie uczy
iest, to mu następuiącą herbatę pić daway.
Weźmi: Macierzanki. Ziołka Arnicae verae Svedensis, każdego garść iednę. Kwiatu Krwawnikowego dwie garśći. Kwiatu macżku polnego, trzy garśći. Anyżku y kopru włoskiego każdego pułłota.
Mydło Weneckie z olbrotem ćiepło w mleku rozpuszczone w wszelkim stłuczeniu bardzo pomocne iest, y mocno rozwalnia, goiąc wewnętrznie. Oleum hyperici compositum, to iest oleiek S. Jana z rożnemi ingredyencyami cudownie (że tak rzekę) leczy. Wzwyż pomienione źiołka zamiast cukru z Julepkiem z żywokostu preparowanym zaćywać się mogą. ROZDZIAŁ VII. O Febrze Codzienney y Tercyannie.
O tych wiele okolicznośći piorem okryślać, nie widzę potrzeby. Każdego doswiadczenie uczy
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 127
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
, na nabrzmiałość onegoż, na zatwardksenie śledziony etc. Plaster Pruski.
WEźmi Oliwy półkwarty, Glejty utartej łotów dziesięć, Gryszpanu w occie rozpuszczonego łot, usmaż pierwy Oliwę z Glejtą do gęsto- ści, ku koncowi włóż Gryszpan, smaż do konsistencyj. różnych plastów.
Służy na wszelkie rany zastarzałe, czyszcząc je i gojąc, dziwe mięso trawiąc. Plaster na Febry.
WEźmi Terpentyny rzadkiej łotów trzy, rozpuść nad wolnym ogniem, zdejmi, włóż do niej Pająków żywych dwadzieścia, mieszaj pistlikiem tak długo, aż ich znać nie będzie, potym znowu przydaj smoły twardej, Salarmoniaku utartego, obojga po trzy łoty, umieszaj i postaw niech tak będzie
, ná nábrzmiałość onegoż, ná zatwárdxenie śledźiony etc. Plaster Pruski.
WEźmi Oliwy pułkwárty, Gleyty utártey łotow dźieśięć, Gryszpanu w octćie rospuszczonego łot, usmaż pierwy Oliwę z Gleytą do gęsto- śći, ku koncowi włoż Gryszpan, smaż do consistencyi. roźnych plastow.
Służy ná wszelkie rány zástárzałe, czyszcząc ie y goiąc, dźiwe mięso tráwiąc. Plaster ná Febry.
WEźmi Terpentyny rzadkiey łotow trzy, rospuść nád wolnym ogniem, zdeymi, włoż do niey Páiąkow żywych dwádźieśćia, mieszay pistlikiem ták długo, ász ich znáć nie będźie, potym znowu przyday smoły twárdey, Salarmoniáku utártego, oboygá po trzy łoty, umieszay y postaw niech ták będźie
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 215
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
