a oto każda baba, ustawicznie na chałupie swojej rachując krydki, mogłaby o nas prawdziwe sztychować annales. A oto pyszny generalstwa, pułkownictwa, rotmistrzostwa predykament, jedna bez kary licencja i szarpanina, szacowny towarzystwa przywilej, sama wołoska czupryna albo przywiązanie hameliki swacie, stempel za pasem, cybuch za kołnierzem albo ruchawe morzysko i gryzienie, szarawary pohane, haust bezmierny, brawura i grube znaczą obyczaje, sami zaś ogromnych znaków towarzysze jesteśmy poddanymi słabości serca, prędkiej trwodze, długim związkom, cnocie kopyta, słowem, jednej nie powetowanej konfuzji i obeldze. Niech się nikt nie gniewa, do siebie mówię. Zniść uboga i najobfitsza konsystencja wymyślnych zbytków, wytwornych
a oto każda baba, ustawicznie na chałupie swojej rachując krydki, mogłaby o nas prawdziwe sztychować annales. A oto pyszny generalstwa, pułkownictwa, rotmistrzostwa predykament, jedna bez kary licencyja i szarpanina, szacowny towarzystwa przywilej, sama wołoska czupryna albo przywiązanie hameliki swacie, stempel za pasem, cybuch za kołnierzem albo ruchawe morzysko i gryzienie, szarawary pohane, haust bezmierny, brawura i grube znaczą obyczaje, sami zaś ogromnych znaków towarzysze jesteśmy poddanymi słabości serca, prędkiej trwodze, długim związkom, cnocie kopyta, słowem, jednej nie powetowanej konfuzyi i obeldze. Niech się nikt nie gniewa, do siebie mówię. Zniść uboga i najobfitsza konsystencyja wymyślnych zbytków, wytwornych
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 283
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
cośmy powiedzieli, koniecznie potrzeba, że phlogisticitas czyli materia mogąca się zapalić znajduje się w żarze, lecz w daleko mniejszej obfitości, niźli w dobrze preparowanym węglu, w którym materia ta ożywiona jest nieco acido vitriolico. Jeżeli uważemy jeszcze, że dym z drew wychodzący nie jest tak szkodliwy jako dym węglowy, lubo sprawia gryzienie w oczach złączone z wielkim bólem, można przypisać tę różnicę temu, że sposobna do palenia się substancja, wychodząca z dymem z palącego się drzewa, zmieszana jest z znaczną częścią wody i grubej tłustości, która jej temperuje dzielność, przeciwnie substancja znajdająca się w węglu nie ma żadnej przeszkody od żadnej obcej materyj, któraby
cośmy powiedzieli, koniecznie potrzeba, że phlogisticitas czyli materya mogąca się zapalić znayduie sie w żarze, lecz w daleko mnieyszey obfitosci, niźli w dobrze preparowanym węglu, w ktorym materya ta ożywiona iest nieco acido vitriolico. Ieżeli uważemy ieszcze, że dym z drew wychodzący nie iest tak szkodliwy iako dym węglowy, lubo sprawia gryzienie w oczach złączone z wielkim bolem, mozna przypisać tę rożnicę temu, że sposobna do palenia się substancya, wychodząca z dymem z palącego się drzewa, zmieszana iest z znaczną częscią wody i grubej tłustosci, ktora iey temperuie dzielność, przeciwnie substancya znaydaiąca się w węglu nie ma żadney przeszkody od żadney obcey materyi, ktoraby
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 6
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
się dla miłości Boskiej i dla upodobania Zbawicielowi swemu/ od jakiej lubieżności wstrzyma; niż gdy by swej żądzy dosyć uczynił. Bo przez to swoje powściągnienie/ nietylko sobie ale i samemu Bogu pociechy rości. Przeciwnym zaś sposobem/ by niewiem jaka rozkosz była/ nigdy człowiekowi pragnącemu nieba/ serca jak należy ucieszyć gryzienie/ i tak jawne Zbawienia niebezpieczeństwo/ i nakoniec jeśli by czasu do poprawy nie dano/ wieczna pewna zguba koniecznie nastąpić musi. 4. Gardziłci zawsze Zbawiciel nasz i godnościami gdy powagę ich jako jednę marność deptał. Osobliwie jednak przez owe ośmnaście lat/ przez które cale ukryty/ nic się światu niepokazując/
się dlá miłośći Boskiey y dlá upodobaniá Zbáwićielowi swemu/ od iákiey lubieżnośći wstrzyma; niż gdy by swey żądzy dosyć uczynił. Bo przez to swoie powśćiągnienie/ nietylko sobie ále y sámemu Bogu poćiechy rośći. Przećiwnym záś sposobem/ by niewiem iáka roskosz była/ nigdy człowiekowi prágnącemu niebá/ sercá iák náleży ućieszyć gryźienie/ y ták iáwne Zbáwieniá niebespieczeństwo/ y nákoniec ieśli by czásu do popráwy nie dano/ wieczna pewna zgubá koniecznie nástąpić muśi. 4. Gardźiłći záwsze Zbáwićiel nász y godnośćiámi gdy powágę ich iáko iednę márność deptał. Osobliwie iednák przez owe ośmnáśćie lát/ przez ktore cále ukryty/ nic się świátu niepokázuiąc/
Skrót tekstu: BujnDroga
Strona: 291
Tytuł:
Droga do domu
Autor:
Michał Bujnowski
Drukarnia:
Akademia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
wodki. Kamień krzy.
Kamień i piasek/ tak z nerek jako z pęcherza moczem wywodzi/ po piąci albo sześci łyżkach jej na cczo ciepło pijąc.
Też wywodzi i wychędaża wszelakie szłamowatości i wilgotności z tychże tam miejsc/ w których się kamień mnoży. Macicy.
Macicę zaziębłą rozgrzewa/ tym sposobem jej używając.
Gryzienie w niej uśmierza/ Miesięcznej
Miesięczną chorobę białogłowską/ nad przyrodzenie zatrzymaną wzbudza. Ściatyce
Ściatyczne w biodrach boleści układa Kłóciu
Kłocie w boku uśmierza. Piersiom
Piersi ciasne rozprzestrzenia/ Krwi
Krew poleruje w ciele/ Serca
Od serca wszelaką ciężkość oddala. Wietrzności
Wietrzności w ciele rozgania. Truciznie.
Truciznie i jadu się przeciwi. A to
wodki. Kámień krzy.
Kámien y piasek/ ták z nyrek iáko z pęchyrzá moczem wywodźi/ po piąći álbo szesći łyżkách iey ná cczo ćiepło piiąc.
Też wywodźi y wychędaża wszelákie szłámowátości y wilgotnośći z tychże tám mieysc/ w ktorych sie kámień mnoży. Máćicy.
Mácicę záźiębłą rozgrzewa/ tym sposobem iey vżywáiąc.
Gryźienie w niey vśmierza/ Mieśięczney
Mieśięczną chorobę białogłowską/ nád przyrodzenie zátrzymáną wzbudza. Sciátjce
Sciátyczne w biodrach boleśći vkłáda Kłoćiu
Kłocie w boku vśmierza. Pierśiom
Pierśi ćiásne rozprzestrzenia/ Krwi
Krew poleruie w ciele/ Serca
Od sercá wszeláką ćiężkość oddala. Wietrznośći
Wietrznośći w ćiele rozgánia. Trućiznie.
Trućiznie y iádu sie przećiwi. A to
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 71
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
Zatwardzenie jej odmiękcza/ gdzieby przez dni sześćdziesiat/ ustawnie na każdy dzień trzykroć rano po południu i na noc po kwincie/ ze trzema łyżkoma wodki skalnej rzasy/ którą Callitrychon Grekowie zowią/ abo z włosków Matki Bożej był trunkiem używany. Paniom brzemienym.
Paniom przy porodzeniu/ gdzieby ciężkie a ostre bole i gryzienie w żywocie abo morzenie przyszło/ w tym Ekstrakcie obmaczać lniany płat mający szerokość na dobrą dłoń/ i przyłożyć ciepło/ począwszy od krzyżów przez krok aż do progu łona. Macicy.
Macicy zaduszeniu abo wzgórę zstąpieniu broni.
W Macicy tejże bole uśmierza. Sól z tego Biedrzeńca. Sal.
Sól z Biedrzeńcu wyższej się
.
Zátwárdzenie iey odmiękcza/ gdźieby przez dni sześćdźieśiat/ vstáwnie ná káżdy dźień trzykroć ráno po południu y ná noc po kwinćie/ ze trzemá łyszkomá wodki skalney rzásy/ ktorą Callitrychon Grekowie zowią/ ábo z włoskow Mátki Bożey był trunkiem vżywány. Pániom brzemienym.
Pániom przy porodzeniu/ gdźieby ćiężkie á ostre bole y gryźienie w żywocie ábo morzenie przyszło/ w tym Extrakcie obmaczáć lniány płát máiący szyrokość ná dobrą dłoń/ y przyłożyć ćiepło/ począwszy od krzyżow przez krok áż do progu łoná. Máćicy.
Máćicy záduszeniu ábo wzgorę zstąpieniu broni.
W Máćicy teyże bole vsmierza. Sol z tego Biedrzeńcá. Sal.
Sol z Biedrzeńcu wysszey sie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 77
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. To co nasubtelniej utrzeć/ a z wodką lada którą pomienioną/ po ćwierci łota tego używać. Chorobom wnętrzn: Pleurze.
Proch z korzenia Dzięgielowego wszytkim wnętrznymchorobom służyć/ a zwłaszcza: Pleurze/ zrazu go na przodku używając. Płucom naruszonym.
Służy też i płucomnaruszonym/ z których Kaszle i Dychawice pochodzą. Gryzienie/ albo Kolikę w kiszkach uśmierza. Urynie z ciężkością i kapaniem odchodzącej. Miesięczną zastanowioną Paniom Ciężkiemu rodzeniu jest ratunkiem. Puchliny wnętrzne leczy. Opuszenia z wietrzności zawarte rozpędza. Gryzienie i strzekanie w macicy układa Kaszlu. Kolice. Moczu ciężkiemu. Ciężkiemu rodzeniu. Puchlinie Opuszeniu żywot. W macicj boleniu. Gryzawkom popor.
. To co nasubtelniey vtrzeć/ á z wodką ledá ktorą pomienioną/ po czwierći łotá tego vżywáć. Chorobom wnętrzn: Pleurze.
Proch z korzeniá Dźięgielowego wszytkim wnętrznymchorobom służyć/ á zwłasczá: Pleurze/ zrázu go ná przodku vżywáiąc. Płucom náruszonym.
Służy też y płucomnáruszonym/ z ktorych Kászle y Dycháwice pochodzą. Gryźienie/ álbo Kolikę w kiszkách vśmierza. Vrynie z ćięszkośćią y kápániem odchodzącey. Mieśięczną zástánowioną Pániom Cięszkiemu rodzeniu iest rátunkiem. Puchliny wnętrzne leczy. Opuszenia z wietrznośći záwárte rozpądza. Gryźienie y strzekánie w máćicy vkłáda Kászlu. Kolice. Moczu ćiężkiemu. Ciężkiemu rodzeniu. Puchlinie Opuszeniu żywot. W mácicj boleniu. Gryzawkom popor.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 89
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
użyteczne. Piersiom.
Oziębłości piersi i płuc/ rozgrzewa. Kolice.
Pleurze i kłóciu w bokach dobre. Moczu.
Moczu zatrzymanemu nad przyrodzenie służy. Miesięcznej.
Miesięcznej chorobie/ także nad zwyczaj przyrodzony zatrzymałej Paniom/ pijąc/ jest lekarstwem. Oboje abowiem to wzbudza i wywodzi. Bolom macicznym.
Bole w macicy/ i gryzienie uśmierza/ i od tychże przypadków zachowuje.
Także tym wszystkim chorobom/ wyższej pomienionym/ którym sam korzeń służy/ wino to jest lekarstwem. 2.
Inni zaś biorą tegoż korzenia według upodobania/ jako chcą mieć wino Dzięgielowe mocne/ abo słabe/ wiele abo mało. I warząc go w Moszcie do wywrzenia trzeciej
vżyteczne. Piersiom.
Oźiębłośći pierśi y płuc/ rozgrzewa. Kolice.
Pleurze y kłoćiu w bokách dobre. Moczu.
Moczu zátrzymánemu nád przyrodzenie służy. Mieśięczney.
Mieśięczney chorobie/ tákże nád zwyczay przyrodzony zátrzymáłey Paniom/ piiąc/ iest lekárstwem. Oboie ábowiem to wzbudza y wywodźi. Bolom máćicznym.
Bole w máćicy/ y gryźienie vśmierza/ y od tychże przypadkow záchowuie.
Tákże tym wszystkim chorobom/ wysszey pomienionym/ ktorym sam korzeń służy/ wino to iest lekárstwem. 2.
Ini záś biorą tegoż korzeniá według vpodobánia/ iáko chcą mieć wino Dźięgielowe mocne/ ábo słábe/ wiele ábo máło. Y warząc go w Moszćie do wywrzenia trzećiey
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 95
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
Mocz nad przyrodzenie zatrzymany wywodzi/ pijąc na czczo i na noc. Piasek i muł wyw
Muł i Piasek z Pęcherza z Nerek moczem wywodzi. Kamieniu.
W Nyrkach kamień krzy. Miesięcznej.
Miesięczną chorobę Paniom wzbudza. Łożysku.
Łożysko pozostałe po porodzeniu wywodzi. Zaśniatu
Zaśniat albo zaporzysko z macice wymiata. W macicj gryzieniu.
Gryzienie w Macicy układa/ które podczas niektórym rado zaraz po porodzeniu bywa/ ciepło pijąc/ albo z Zufką jej używając: miara na raz pięć łyżek. Pleurze.
Pleurze/ i kłóciu w bokach. Scjatyce.
Scjatyce/ i łupaniu w biodrach. Mleku.
Mleku zsiadłemu w Żołądku. Krwi skr.
Krwi we
.
Mocz nád przyrodzenie zátrzymány wywodźi/ piiąc ná czczo y ná noc. Piasek y muł wyw
Muł y Piasek z Pęchyrzá z Nyrek moczem wywodźi. Kámieniu.
W Nyrkách kámień krzy. Mieśięczney.
Mieśięczną chorobę Pániom wzbudza. Lożysku.
Lożysko pozostáłe po porodzeniu wywodźi. Zaśniátu
Záśniat álbo zaporzysko z mácice wymiátá. W máćicj gryźieniu.
Gryźienie w Máćicy vkłáda/ ktore podczás niektorym rádo záraz po porodzeniu bywa/ ćiepło piiąc/ álbo z Zufką iey vżywáiąc: miárá ná raz pięć łyżek. Pleurze.
Pleurze/ y kłociu w bokách. Scyátyce.
Scyátyce/ y łupániu w biodrách. Mleku.
Mleku zśiádłemu w Zołądku. Krwi skr.
Krwi we
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 120
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
nad przyrodzenie zatrzymany wywodzi/ pijąc na czczo i na noc. Piasek i muł wyw
Muł i Piasek z Pęcherza z Nerek moczem wywodzi. Kamieniu.
W Nyrkach kamień krzy. Miesięcznej.
Miesięczną chorobę Paniom wzbudza. Łożysku.
Łożysko pozostałe po porodzeniu wywodzi. Zaśniatu
Zaśniat albo zaporzysko z macice wymiata. W macicj gryzieniu.
Gryzienie w Macicy układa/ które podczas niektórym rado zaraz po porodzeniu bywa/ ciepło pijąc/ albo z Zufką jej używając: miara na raz pięć łyżek. Pleurze.
Pleurze/ i kłóciu w bokach. Scjatyce.
Scjatyce/ i łupaniu w biodrach. Mleku.
Mleku zsiadłemu w Żołądku. Krwi skr.
Krwi we wnętrznościach skrzepłej
nád przyrodzenie zátrzymány wywodźi/ piiąc ná czczo y ná noc. Piasek y muł wyw
Muł y Piasek z Pęchyrzá z Nyrek moczem wywodźi. Kámieniu.
W Nyrkách kámień krzy. Mieśięczney.
Mieśięczną chorobę Pániom wzbudza. Lożysku.
Lożysko pozostáłe po porodzeniu wywodźi. Zaśniátu
Záśniat álbo zaporzysko z mácice wymiátá. W máćicj gryźieniu.
Gryźienie w Máćicy vkłáda/ ktore podczás niektorym rádo záraz po porodzeniu bywa/ ćiepło piiąc/ álbo z Zufką iey vżywáiąc: miárá ná raz pięć łyżek. Pleurze.
Pleurze/ y kłociu w bokách. Scyátyce.
Scyátyce/ y łupániu w biodrách. Mleku.
Mleku zśiádłemu w Zołądku. Krwi skr.
Krwi we wnętrznościách skrzepłey
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 120
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i Nasienia/ przerzeczonym sposobem używać go/ dobrze. (Dios.)
Albo to oboje w winie z Figami warząc/ i pijąc. Abowiem flegmiste slamowatości rozgrzewa i wysusza. (Plat.) Sok. Krwi skrzepłej.
Krew zsiadłą w żołądku rozprawuje Wietrzn.
Wietrzności w ciele rozpędza. Morzysku u gryzieniu.
Morzysko i gryzienie w żywocie układa/ warząc w winie nasienie/ liście i korzeń/ a na czczo ciepło pijąc. Też prochu po ćwierci łota z winem dobrze używać. Dychawicznym.
Dychawicznym jest użytecznym trunkiem. Płuca z flegmy lipkiej i gęstej wychędażając i wysuszając. Flegmie.
Korzeń żuchany/ albo w uściech trzymany/ z głowy flegmę tak
y Naśienia/ przerzeczonym sposobem vżywáć go/ dobrze. (Dios.)
Albo to oboie w winie z Figámi wárząc/ y piiąc. Abowiem flegmiste slámowátośći rozgrzewa y wysusza. (Plat.) Sok. Krwi skrzepłey.
Kreẃ zśiádłą w żołądku rozpráwuie Wietrzn.
Wietrznośći w ćiele rozpądza. Morzysku u gryźieniu.
Morzysko y gryźienie w żywoćie vkłáda/ wárząc w winie naśienie/ liśćie y korzeń/ á ná czczo ćiepło piiąc. Też prochu po czwierći łotá z winem dobrze vżywáć. Dycháwicznym.
Dycháwicznym iest vżytecznym trunkiem. Płucá z flágmy lipkiey y gęstey wychędażáiąc y wysuszáiąc. Flágmie.
Korzeń żuchány/ álbo w vśćiech trzymány/ z głowy flágmę ták
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 139
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
