na walniejszych jarmarkach. Obfituje w owce osobliwie Wielkopolskaiż ledwie nie każdy folwark tysiącami ich liczy. W świnie których tysiącami na Śląsk pędzą. Zwierza różnego rodzaju. Jeziora, stawy, rzeki rybne różnego rodzaju ryb, pasieki, sady różnych owoców, minerały rozmaite, zioła medyczne. Ma w każdym prawie Województwie huty, rudy, hamernie, lasy sosnowe, dębowe, bukowe etc. Ale osobliwie w Prusiech i małej Polsce całe lasy postronne kraje zakupują, Holandia, Anglia, Dania, Francja, wywożąc maszty, bale do budowania okrętów. Zgoła gdyby jeszcze industria przystąpiła do obfitującego i sposobnego do wszystkiego tego kraju, z ziemią obiecaną mógłby się komparować,
ná walnieyszych iarmárkách. Obfituie w owce osobliwie Wielkopolskáiż ledwie nie każdy folwark tysiącami ich liczy. W świnie ktorych tysiącami ná Sląsk pędzą. Zwierzá rożnego rodzáiu. Ieziorá, stawy, rzeki rybne rożnego rodzáiu ryb, pásieki, sády rożnych owocow, mineráły rozmáite, ziołá medyczne. Má w káżdym práwie Woiewodztwie huty, rudy, hamernie, lasy sosnowe, dębowe, bukowe etc. Ale osobliwie w Prusiech y małey Polszcze cáłe lásy postronne kráie zakupuią, Hollandya, Angliá, Dániá, Fráncya, wywożąc mászty, bále do budowániá okrętow. Zgołá gdyby ieszcze industrya przystąpiłá do obfituiącego y sposobnego do wszystkiego tego kráiu, z ziemią obiecaną mogłby się komparować,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: Hv
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Miechovita, Munsterus. Także pod Kielcami Sandomierzem, o srebrnym kruszcu, miedzi, żelaznej rudzie świadczy Starowolski: Pod Chęcinami o miedzi i kamieniu Lazurowym: Długosz. Pod Sączem i Bożęcinem o miedzi: Starowolski. Rudy żelazne znajdują się pod Wąchockiem, Szydłowcem, Bożęcinem, Odrowążem, Końskiem, Samsonowem, Grzegorzewicami. Pod Staszowem Hamernie Stalowe, gdzie Szable pławią. Pod Solcem, Kunowem, Szydłowcem, o marmurze różnego koloru świadczy Pretorius. Pod Chęcinami z marmuru tamecznego kolumna wyrobiona Zygmunta Króla w Warszawie stoi. Pod Sandomierzem Kamińska góra marmuru i Alabastru ma znaki. Grunta ma po wielkiej części pszeniczne, dlaczego najwięcej z tąd do Gdańska pszenicy idzie. WojewództWO
Miechovita, Munsterus. Tákże pod Kielcami Sandomirzem, o srebrnym kruszcu, miedzi, żelazney rudzie świadczy Starowolski: Pod Chęcinami o miedzi y kámieniu Lazurowym: Dlugosz. Pod Sączem y Bożęcinem o miedzi: Starowolski. Rudy żelázne znayduią się pod Wąchockiem, Szydłowcem, Bożęcinem, Odrowążem, Końskiem, Samsonowem, Grzegorzewicámi. Pod Staszowem Hámernie Stálowe, gdzie Száble płáwią. Pod Solcem, Kunowem, Szydłowcem, o mármurze rożnego koloru świádczy Praetorius. Pod Chęcinami z mármuru tamecznego kolumna wyrobioná Zygmunta Krolá w Wárszáwie stoi. Pod Sandomirzem Kamińska gora marmuru y Alabastru má znaki. Grunta má po wielkiey części pszeniczne, dlaczego naywięcey z tąd do Gdańská pszenicy idzie. WOIEWODZTWO
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: H3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Hennemberg iż w Prusiech Krzyżacy z tegoż kraju srebra najwięcej bili pieniędzy. J w roku 1700. górnicy Sasej o mineralnych kruszcach w Prusiech po wielu miejscach swoje dali zdanie świadczy Zamelius.
O rudzie żelaznej i vitriolum w tymże kraju znajdującym się pisze Długosz. Mosiądz robiono i na blachy bito pod Zukowem i Zagorzem. Hamernie mają osobliwie Prusy pod Gdańskiem, które i stal od żelaza odbierają. Jezior, rzek, i stawów w Prusiech na 2037. liczy Cellarius. Znaczniejsze jeziora są Charzykowy pod Choinicami: w którym na 30. różnego od siebie rodzaju ryb liczą. Swornogac na 7. mil w zdłuż. Wdzice na mil 5. się
Hennemberg iż w Prusiech Krzyżacy z tegoż kraiu srebra naywięcey bili pieniędzy. J w roku 1700. gornicy Sasey o mineralnych kruszcach w Prusiech po wielu mieyscach swoie dáli zdánie swiadczy Zamelius.
O rudzie żelazney y vitriolum w tymże kráiu znaiduiącym się pisze Długosz. Mosiądz robiono y ná blachy bito pod Zukowem y Zagorzem. Hamernie maią osobliwie Prusy pod Gdańskiem, ktore y stal od żelaza odbieráią. Jezior, rzek, y stáwow w Prusiech ná 2037. liczy Cellarius. Znacznieysze ieziora są Charzykowy pod Choinicámi: w ktorym ná 30. rożnego od siebie rodzáiu ryb liczą. Swornogac ná 7. mil w zdłuż. Wdzice ná mil 5. się
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: I3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Jesiotry poławia. XVII. San: z gór Beszkiedzkich wypada: pod Sandomierzem wpada w Wisłę. Szkuty nim mają swoję nawigacją. Jest wiele innych znaczniejszych rzek: jako to Wieprz, Prosna, Styr, Bustrzyca, Pilcza, Wdna, Wilia, Ciecieres etc: które częścią stawy zarybiają, częścią Oficynom służą jako to Hamerniom, Papierniom, Foluszom, Tartakom etc. Częścią do transportu i nawigacyj. STATUS ZAKONNY W PolscE.
W Królestwie Polskim znajduje się Opactw Benedyktyńskich 8. Klasztorów W. Panień Benedyktynek 20. Opactw Cystercjeńskich 16. Klasztorów W: Panien Cystersek 2. Klasztorów W: Panien Brygidek 8. W. O. Augustyanów Prowincją 1
Jesiotry połáwia. XVII. San: z gor Beszkiedzkich wypada: pod Sandomierzem wpada w Wisłę. Szkuty nim máią swoię náwigácyą. Jest wiele innych znácznieyszych rzek: iáko to Wieprz, Prosna, Styr, Bustrzyca, Pilcza, Wdna, Wilia, Ciecieres etc: ktore częścią stáwy zárybiaią, częścią Officynom służą iáko to Hamerniom, Papierniom, Foluszom, Tartákom etc. Częścią do transportu y náwigacyi. STATUS ZAKONNY W POLSZCZE.
W Krolestwie Polskim znayduie się Opáctw Benedyktyńskich 8. Klasztorow W. Panień Benedyktynek 20. Opactw Cystercyeńskich 16. Klasztorow W: Panien Cystersek 2. Klasztorow W: Panien Brygidek 8. W. O. Augustyanow Prowincyą 1
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: K4
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Butle na wodki, szklane Alembiki, By nie wadziły za ściany wymiotać, Ba tyle warte bez ognia pomocy, Jak by kto czytać chciał w śrzód ciemnej nocy. Pańskie pokoje, wesela, pogrzeby, Czy się obejdą bez ognia, bez świecy, Niemasz tej chaty u chłopa, ażeby Ognia nie było; w hamerni, w kuźnicy, W hucie, w kominie, w piecu ogień bywa, Podróżnych w lasach oświeca, ogrzywa. Wreszcie gdy ognia dosyć nie wychwalę Z jego własności, mocy, z jego ciepła, Niechaj mu więcej Slusarze, Kowale, Przydadzą, bo ja w zimnym wieku skrzepła, Na to go tylko zażyję
Butle ná wodki, szklane Alembiki, By nie wádziły zá ściany wymiotać, Ba tyle warte bez ognia pomocy, Ják by kto czytać chciał w śrzod ciemney nocy. Pańskie pokoje, wesela, pogrzeby, Czy się obeydą bez ognia, bez świecy, Niemasz tey chaty u chłopa, ażeby Ognia nie było; w hamerni, w kuźnicy, W hucie, w kominie, w piecu ògień bywa, Podrożnych w lasach oświeca, ogrzywa. Wreszcie gdy ognia dosyć nie wychwálę Z iego własności, mocy, z iego ciepła, Niechay mu więcey Slusarze, Kowale, Przydadzą, bo ia w zimnym wieku skrzepła, Ná to go tylko zażyię
Skrót tekstu: DrużZbiór
Strona: 149
Tytuł:
Zbiór rytmów
Autor:
Elżbieta Drużbacka
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
pieśni, poematy epickie, satyry, żywoty świętych
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1752
Data wydania (nie wcześniej niż):
1752
Data wydania (nie później niż):
1752
jej taka delikatna, że przeźwisko onym w jedwabne kozły odmieniła, którymi ich teraz zowią tu w tych krajach. 10. Jeździłem, czasu nie tracąc, do majętności WYM pana barona Duseint, nazwanej Szenau, srodze w ślicznym położeniu i obszyrnym, do której i dwie jeszcze wsie należą i miasteczko targowe. W którym hamernią wielką i, gdzie pławią różne klingi, trzyma pan Mincberg arendą od tegoż jegomości. Pałac niewielki ani tyż strukturą dobrą co do oka, lecz co do wygód, nie wiem, czy może mu być równy. Ogród srodze obszyrny, murem obwiedziony naokół, w tymże bażantarnia, dwie bobrownie, w których po
jej taka delikatna, że przeźwisko onym w jedwabne kozły odmieniła, którymi ich teraz zowią tu w tych krajach. 10. Jeździłem, czasu nie tracąc, do majętności WJM pana barona Duseint, nazwanej Szenau, srodze w ślicznym położeniu i obszyrnym, do której i dwie jeszcze wsie należą i miasteczko targowe. W którym hamernią wielką i, gdzie pławią różne klingi, trzyma pan Mincberg arendą od tegoż jegomości. Pałac niewielki ani tyż strukturą dobrą co do oka, lecz co do wygód, nie wiem, czy może mu być równy. Ogród srodze obszyrny, murem obwiedziony naokół, w tymże bażantarnia, dwie bobrownie, w których po
Skrót tekstu: RadziwHDiar
Strona: 165
Tytuł:
Diariusze
Autor:
Hieronim Radziwiłł
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1747 a 1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1747
Data wydania (nie później niż):
1756
Tekst uwspółcześniony:
tak
w których po parze starych z młodymi, tu już spłodzonemi, gatunku najprostszych, bo są rude z sierści. Manifaktura zaś jedna jak druga wielki profit czynić może i będzie niemylnie, ile głównie w takim robią gatunku, że żadne inne mu nie dotrzyma, ciąwszy żelazo, na nich bowiem ni znaku najmniejszego. Lecz i hamernia niepodła, gdy spod jednego młota 30 razem wychodzi gotowych kotłów różnych miar i wielkości, a takich młotów wodą obracanych jest 14 i dwie kuźnie w końcach, w których miedź rozpala. Miasteczko te zowie się Solenau, dość jednak ludne, miejsce bowiem, gdzie się pławią, jest kupione wiecznością od tegoż, co arenduje
w których po parze starych z młodymi, tu już spłodzonemi, gatunku najprostszych, bo są rude z szerści. Manifaktura zaś jedna jak druga wielki profit czynić może i będzie niemylnie, ile głównie w takim robią gatunku, że żadne inne mu nie dotrzyma, ciąwszy żelazo, na nich bowiem ni znaku najmniejszego. Lecz i hamernia niepodła, gdy spod jednego młota 30 razem wychodzi gotowych kotłów różnych miar i wielkości, a takich młotów wodą obracanych jest 14 i dwie kuźnie w końcach, w których miedź rozpala. Miasteczko te zowie się Solenau, dość jednak ludne, miejsce bowiem, gdzie się pławią, jest kupione wiecznością od tegoż, co arenduje
Skrót tekstu: RadziwHDiar
Strona: 165
Tytuł:
Diariusze
Autor:
Hieronim Radziwiłł
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1747 a 1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1747
Data wydania (nie później niż):
1756
Tekst uwspółcześniony:
tak
niepodła, gdy spod jednego młota 30 razem wychodzi gotowych kotłów różnych miar i wielkości, a takich młotów wodą obracanych jest 14 i dwie kuźnie w końcach, w których miedź rozpala. Miasteczko te zowie się Solenau, dość jednak ludne, miejsce bowiem, gdzie się pławią, jest kupione wiecznością od tegoż, co arenduje hamernią. Gruntu tego jest w kwadrat podłużny kroków 500 wszystkiego, a już go kosztuje, jak mówi, a parte kupna, co dał za grunt WYM panu baronowi, 60 tysięcy złotych tutejszych. Miarkować jednak, że zarobek jednoroczny we dwoje mu się wypłaci, ile gdy na wszystkie rejmenta on kling z chowami dodaje. U
niepodła, gdy spod jednego młota 30 razem wychodzi gotowych kotłów różnych miar i wielkości, a takich młotów wodą obracanych jest 14 i dwie kuźnie w końcach, w których miedź rozpala. Miasteczko te zowie się Solenau, dość jednak ludne, miejsce bowiem, gdzie się pławią, jest kupione wiecznością od tegoż, co arenduje hamernią. Gruntu tego jest w kwadrat podłużny kroków 500 wszystkiego, a już go kosztuje, jak mówi, a parte kupna, co dał za grunt WJM panu baronowi, 60 tysięcy złotych tutejszych. Miarkować jednak, że zarobek jednoroczny we dwoje mu się wypłaci, ile gdy na wszystkie rejmenta ón kling z chowami dodaje. U
Skrót tekstu: RadziwHDiar
Strona: 165
Tytuł:
Diariusze
Autor:
Hieronim Radziwiłł
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1747 a 1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1747
Data wydania (nie później niż):
1756
Tekst uwspółcześniony:
tak
