stop Twoich Świętych węża depcących niegodny Podnóżek i Atomik. Autor Operis.
AEthere, tum terrîs fiunt quae Magna, MARIA. In Titulos vellem vertere Virgo Tuos, Imôque literulas scripsi quot tempore vitae In Te iacto meum Diva MARIA Mare Idem Author. Do CZYTELNIKA ŁASKAWEGO
Czytać to nie lenuj się Zacny Czytelniku: Wszak w Przemowie instruktarz i uwag bez liku.
TRZECIA z łaski BOGA najwyższego Część, albo SUPLEMENT (nim Czwarta nastąpi) książki mojej NOWE ATENY zwanej na świat wychodzi. Wiele w Częściach dwóch pierwszych, to dla krótkości i uniknienia sumptu, to dla nienabytej jeszcze wtedy wiadomości (gdyż dies diei eructat verbum, et nox nocti indicat scientiam,
stop Twoich Swiętych węża depcących niegodny Podnożek y Atomik. Autor Operis.
AEthere, tum terrîs fiunt quae Magna, MARIA. In Titulos vellem vertere Virgo Tuos, Imôque literulas scripsi quot tempore vitae In Te iacto meum Diva MARIA Mare Idem Author. Do CZYTELNIKA ŁASKAWEGO
Czytać to nie lenuy się Zacny Czytelniku: Wszak w Przemowie instruktarz y uwag bez liku.
TRZECIA z łaski BOGA naywyższego Część, albo SUPPLEMENT (nim Czwarta nastapi) ksiąszki moiey NOWE ATENY zwaney na świat wychodzi. Wiele w Częściach dwoch pierwszych, to dla krotkości y uniknienia sumptu, to dla nienabytey ieszcze wtedy wiadomości (gdyż dies diei eructat verbum, et nox nocti indicat scientiam,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 5
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Fabryce.
sem menstruatis prodest, jako też koniom na niektóre defekta. Więcej jeśli chcesz wiedzieć o drzewach vide fabryka, ogród tu włoski etc. E E E
EKonom nazwany jest od dobrego gospodarowania w dobrach, w Kluczu sobie powierzonym. Ma mieć oko na Gubernatorów, Administratorów, Pisarzów. Powinien mieć u siebie dyspozycje, instruktarze copiatim, inwentarze wsi, folwarków; je obieżdzać, złe rządy korygować, w wielkich okkurencjach radzić się Komisarza lub pryncypała, wielkiej summienności, i biegłości w ekonomice. Człek powinien być który na to bywa wysadzony, rozumny, wersat, gospodarz, aby z Administratorami nie miał niesprawiedliwych kointeliencyj z krzywdą Pryncypała swego; a dopiero
Fabryce.
sem menstruatis prodest, iako też końiom na niektore defekta. Więcey iezli chcesz wiedzieć o drzewach vide fabryka, ogrod tu włoski etc. E E E
EKonom nazwany iest od dobrego gospodarowania w dobrach, w Kluczu sobie powierzonym. Ma mieć oko na Gubernatorow, Administratorow, Pisarzow. Powinien mieć u siebie dyspozycye, instruktarze copiatim, inwentarze wsi, folwarkow; ie obieżdzać, złe rządy korrygować, w wielkich okkurencyach radzić się kommisarza lub pryncypała, wielkiey summienności, y biegłości w ekonomice. Człek powinien bydź ktory na to bywa wysadzony, rozumny, wersat, gospodarz, aby z Administratorami nie miał niespráwiedliwych kointeliencyi z krzywdą Pryncypała swego; á dopiero
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 394
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
G G
Gnój choć rzecz szpetna, ma jednak swoje zalecenie: na śmierdzącym rodzą się woniejące kwiaty: na rzeczy obrzydliwej, rośnie bujno chleb smaczny i piękny: na ekskrementach, frugum incrementa znajdują się. Nie każdy jednak gnój zda się na każde nasienia i pole. Gnój najlepszy jest dla o- O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
ogrodów i pola wołowy; po nim owczy, potym kozi. Według Kasiusza i Warrona ptaszy gnój osobliwie gołębi, jest najlepszy, iż suszy, i grzeje, po nim człowieczy. Gnój żeby się wyprawił, w domu potrzeba mieć gnojowisko jedne całoroczne, alias dół, do którego gnuj zrzucać, i wodą bagnistą
G G
GNoy choć rzecz szpetna, ma iednak swoie zalecenie: na smierdzącym rodzą się wonieiące kwiaty: na rzeczy obrzydliwey, rosnie buyno chleb smaczny y piękny: na exkrementach, frugum incrementa znayduią się. Nie każdy iednak gnoy zda się na każde nasienia y pole. Gnoy naylepszy iest dla o- O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
ogrodow y pola wołowy; po nim owczy, potym kozi. Według Kassiusza y Warrona ptaszy gnoy osobliwie gołębi, iest naylepszy, iż suszy, y grzeie, po nim człowieczy. Gnoy żeby się wyprawił, w domu potrzeba mieć gnoiowisko iedne całoroczne, alias doł, do ktorego gnuy zrzucać, y wodą bagnistą
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 414
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
i dlatego głęboko się w ziemi chowające zwierzęta, są jadowite, iż tam słońce niedosiąga, Wgnojeniu ogroda, lub pola obserwować, aby to czynić wtedy, kiedy od zachodu Ekwinokcjalnego wiatry wieją. i Księżyc jest na wschodzie, i to suchy; takim bowiem obserwowaniem cudna nadarza się obfitość wedłu Pliniusza. I I I INSTRUKTARZ, INWENTARZ.
INstruktarz Gospodarzom, Administratorom podany, jest to O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
reguła, której się mają trzymać, i Pańską na folwarkach egzekwować dyspozycją. Ta jeśli nie będzie na folwarku zostawiona reguła, nie słusznie Pan, lub Komisarz, Rachmistrz persekwuje Administratora. I BÓG póki nie wydał Prawa swego
y dlatego głęboko się w ziemi chowaiące zwierzęta, są iadowite, iż tam słońce niedosiąga, Wgnoieniu ogroda, lub pola obserwować, aby to czynić wtedy, kiedy od zachodu Ekwinokcyalnego wiatry wieią. y Xiężyc iest na wschodzie, y to suchy; takim bowiem obserwowaniem cudna nadarza się obfitość wedłu Pliniusza. I I I INSTRUKTARZ, INWENTARZ.
INstruktarz Gospodarzom, Administratorom podany, iest to O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
reguła, ktorey się maią trzymać, y Pańską na folwarkach exekwować dyspozycyą. Ta iezli nie będzie na folwarku zostawiona reguła, nie słusznie Pan, lub Kommisarz, Rachmistrz persekwuie Administratora. I BOG poki nie wydał Prawa swego
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 415
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
w ziemi chowające zwierzęta, są jadowite, iż tam słońce niedosiąga, Wgnojeniu ogroda, lub pola obserwować, aby to czynić wtedy, kiedy od zachodu Ekwinokcjalnego wiatry wieją. i Księżyc jest na wschodzie, i to suchy; takim bowiem obserwowaniem cudna nadarza się obfitość wedłu Pliniusza. I I I INSTRUKTARZ, INWENTARZ.
INstruktarz Gospodarzom, Administratorom podany, jest to O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
reguła, której się mają trzymać, i Pańską na folwarkach egzekwować dyspozycją. Ta jeśli nie będzie na folwarku zostawiona reguła, nie słusznie Pan, lub Komisarz, Rachmistrz persekwuje Administratora. I BÓG póki nie wydał Prawa swego, nie było grzechu
w ziemi chowaiące zwierzęta, są iadowite, iż tam słońce niedosiąga, Wgnoieniu ogroda, lub pola obserwować, aby to czynić wtedy, kiedy od zachodu Ekwinokcyalnego wiatry wieią. y Xiężyc iest na wschodzie, y to suchy; takim bowiem obserwowaniem cudna nadarza się obfitość wedłu Pliniusza. I I I INSTRUKTARZ, INWENTARZ.
INstruktarz Gospodarzom, Administratorom podany, iest to O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
reguła, ktorey się maią trzymać, y Pańską na folwarkach exekwować dyspozycyą. Ta iezli nie będzie na folwarku zostawiona reguła, nie słusznie Pan, lub Kommisarz, Rachmistrz persekwuie Administratora. I BOG poki nie wydał Prawa swego, nie było grzechu
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 415
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, Wgnojeniu ogroda, lub pola obserwować, aby to czynić wtedy, kiedy od zachodu Ekwinokcjalnego wiatry wieją. i Księżyc jest na wschodzie, i to suchy; takim bowiem obserwowaniem cudna nadarza się obfitość wedłu Pliniusza. I I I INSTRUKTARZ, INWENTARZ.
INstruktarz Gospodarzom, Administratorom podany, jest to O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
reguła, której się mają trzymać, i Pańską na folwarkach egzekwować dyspozycją. Ta jeśli nie będzie na folwarku zostawiona reguła, nie słusznie Pan, lub Komisarz, Rachmistrz persekwuje Administratora. I BÓG póki nie wydał Prawa swego, nie było grzechu. Ubi enim non est lex, nec praevarciatio mówi Paweł Z.
, Wgnoieniu ogroda, lub pola obserwować, aby to czynić wtedy, kiedy od zachodu Ekwinokcyalnego wiatry wieią. y Xiężyc iest na wschodzie, y to suchy; takim bowiem obserwowaniem cudna nadarza się obfitość wedłu Pliniusza. I I I INSTRUKTARZ, INWENTARZ.
INstruktarz Gospodarzom, Administratorom podany, iest to O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
reguła, ktorey się maią trzymać, y Pańską na folwarkach exekwować dyspozycyą. Ta iezli nie będzie na folwarku zostawiona reguła, nie słusznie Pan, lub Kommisarz, Rachmistrz persekwuie Administratora. I BOG poki nie wydał Prawa swego, nie było grzechu. Ubi enim non est lex, nec praevarciatio mowi Paweł S.
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 415
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Ta jeśli nie będzie na folwarku zostawiona reguła, nie słusznie Pan, lub Komisarz, Rachmistrz persekwuje Administratora. I BÓG póki nie wydał Prawa swego, nie było grzechu. Ubi enim non est lex, nec praevarciatio mówi Paweł Z. do Rzymian cap. 4. Powinien tedy Pan dobrze się rządzący na wszystkich folwarkach podawać instruktarze, co mają i kiedy robić, jakie zbierać intraty, skąd? 1mo Koło budynków prykazać i opisać, aby je konserwowali w całości, ochędostwie; ruinom zabiegać, czego potrzeba, de nova wystawić radice, wlecie nie w jesieni, połepić, szarwarkami to zrobić, i mielnikami bez skarbowej ekspensy, bez krzywdy jednak
Ta iezli nie będzie na folwarku zostawiona reguła, nie słusznie Pan, lub Kommisarz, Rachmistrz persekwuie Administratora. I BOG poki nie wydał Prawa swego, nie było grzechu. Ubi enim non est lex, nec praevarciatio mowi Paweł S. do Rzymian cap. 4. Powinien tedy Pan dobrze się rządzący na wszystkich folwarkach podawać instruktarze, co maią y kiedy robić, iakie zbierać intraty, zkąd? 1mo Koło budynkow prykazać y opisać, aby ie konserwowali w całości, ochędostwie; ruinom zabiegać, czego potrzeba, de nova wystawić radice, wlecie nie w iesieni, połepić, szarwarkami to zrobić, y mielnikami bez skarbowey expensy, bez krzywdy iednak
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 416
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, nadaremnie pańszczyzny nie marnotrawiąc, przy niej być gdy się co robi. Nie sumienni i nie rozeznani Administratorowie, często, co by mogli kilkunastu ludźmi zrobić, kilkadziesiąt do tego zażywają z krzywdą Pańską. 7mo Podwód nie ma Pan Administrator na cokolwiek dawać, albo sobie brać, czynsze, ro- O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
gowszczyzn etc. jeśli Administrator ma odbierać, ma to czynić sumiennie. 8vo Zalecić Podstarościom bardzo zebranie krescencyj wczesne, snopy każąc żąć, wiązać pomierne, zbytków spoddanemi nie czyniąc: bo potym nie wymłacają dobrze chłopi, a wożąc, wozy sobie łamią, bydlęta zrywają, albo mało biorą. Snop albo dziesięcinę kazać
, nadaremnie pańszczyzny nie marnotrawiąc, przy niey bydź gdy się co robi. Nie sumienni y nie rozeznani Administratorowie, często, co by mogli kilkunastu ludzmi zrobić, kilkadziesiąt do tego zażywaią z krzywdą Pańską. 7mo Podwod nie ma Pan Administrator na cokolwiek dawać, albo sobie brać, czynsze, ro- O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
gowszczyzn etc. iezli Administrator ma odbierać, ma to czynić sumiennie. 8vo Zalecić Podstarościom bardzo zebranie krescencyi wczesne, snopy każąc żąć, wiązać pomierne, zbytkow zpoddanemi nie czyniąc: bo potym nie wymłacaią dobrze chłopi, á wożąc, wozy sobię łamią, bydlęta zrywaią, albo mało biorą. Snop albo dziesięcinę kazać
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 416
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
albo mało biorą. Snop albo dziesięcinę kazać na Kościół oddać sprawiedliwie, 9no Poddanych Pan Administrator nie ma traktować jako tyran, bo ich rozżenie, gniew Boski na Pana ściągnie, ale za słuszność, skarać pomiarkowanie; większe akcje, kryminały Panu donieść, grzywnami nie oprymować. Najlepiej żeby lub Pan sam, lub Komisarz w instruktarzu dołożył, które sprawy Pan Administrator ma sądzić, i jak wiele wziąć nakładu. 10mo Zalecić mu stawy, aby czujność miał osobliwie w nocy, aby ryb chłopi nie wyławiali, to kozulkami, to więcierzami, aby je reparował przy kończących się stawach. Groble najbardziej mu mają być polecone, aby zepsute reparował, nie mierzwą
albo mało biorą. Snop albo dziesięcinę kazać na Kościoł oddać sprawiedliwie, 9no Poddanych Pan Administrator nie ma traktować iako tyran, bo ich rozżenie, gniew Boski na Pana sciągnie, ale za słuszność, skarać pomiarkowanie; większe akcye, kryminały Panu donieść, grzywnami nie opprymować. Naylepiey żeby lub Pan sam, lub Kommissarz w instruktarzu dołożył, ktore sprawy Pan Administrator ma sądzić, y iak wiele wziąć nakładu. 10mo Zalecić mu stawy, aby czuyność miał osobliwie w nocy, aby ryb chłopi nie wyławiali, to kozulkami, to więcierzami, aby ie reparował przy kończących się stawach. Groble naybardziey mu maią bydź polecone, aby zepsute reparował, nie mierzwą
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 417
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Mostów należy do Administratorów drogi złe reparować w dobrach do siębię należących, chrustem, darniem, wypełniając koleje, błota. Sami chłopi aby bydła swego nie kaleczyli, wozów sobie nie łamali, powinni by to czynić, a że chłop dla lenistwa nic niechce zrobić, Dwór go powinien compellere. O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
Inwentarz jest to jako regestr wszystkich rzeczy zostających na gruncie na folwarku. Powinien czyli sam Pan i pryncypał, czyli Ekonom albo Komisarz wszystko ad minimum iota skonnotowane oddać przy ludziach Panu Podstarościemu, i to wszystko spisawszy, jeden przy sobie drugi przynim regestr zostawiwszy. Jako to opisanie Dworu, Zamków, Oficyn,
Mostow należy do Administratorow drogi złe reparować w dobrach do siębię należących, chrustem, darniem, wypełniaiąc koleie, błota. Sami chłopi aby bydła swego nie kaleczyli, wozow sobie nie łamali, powinni by to czynić, á że chłop dla lenistwa nic niechce zrobić, Dwor go powinien compellere. O Ekonomice, mianowicie o Instruktarzu etc.
Inwentarz iest to iako regestr wszystkich rzeczy zostaiących na gruncie na folwarku. Powinien czyli sam Pan y pryncypał, czyli Ekonom albo Kommissarz wszystko ad minimum iota skonnotowane oddać przy ludziach Panu Podstarościemu, y to wszystko spisawszy, ieden przy sobie drugi przynim regestr zostawiwszy. Iako to opisanie Dworu, Zamkow, Officyn,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 417
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
