: przez którą przechodząc radiacja rzeczy widomych, z niejakim nadłomaniem promieni swoich, rożmaite oku wydaje pozory. Mijam sposoby wyrobienia tych szkieł. Ich własności, i kombinacją jednych z drugiemi. Gdyż nauka z siebie przytrudna, obszerna, bez figur niepojęta. Atoli nie co z praktycznej Dioptryki namienię.
XIX. Wiele instrumentów Dioptrycznych z inwentowali Matematycy, które oku ludzkiemu do różnych reprezentacyj służą. Pierwsze są Telescopia albo perspektywy, które odległe objecta i gołym okiem niedojrzane, zbliżają, i widome czynią. A te są wielorakie. Jedne pojedyncze o dwóch szkiełkach, z których bliższe oka, jest wydrożone; bliższe zaś objectum, jest wypuklaste: i te służą do
: przez ktorą przechodząc radyacya rzeczy widomych, z nieiakim nadłomaniem promieni swoich, rożmaite oku wydáie pozory. Miiam sposoby wyrobienia tych szkieł. Jch własności, y kombinacyą iednych z drugiemi. Gdyż náuka z siebie przytrudna, obszerna, bez figur niepoięta. Atoli nie co z praktyczney Dyoptryki námienię.
XIX. Wiele instrumentow Dyoptrycznych z inwentowali Matematycy, ktore oku ludzkiemu do rożnych reprezentácyi służą. Pierwsze są Telescopia álbo perspektywy, ktore odległe objecta y gołym okiem niedoyrzane, zbliżaią, y widome czynią. A te są wielorakie. Jedne poiedyncze o dwoch szkiełkach, z ktorych bliższe oka, iest wydrożone; bliższe zaś objectum, iest wypuklaste: y te służą do
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Y3v
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Kraje, w Akademii Bonońskiej nie co zabawiwszy, przeniósł się do Rzmu gdzie publicznym był Profesorem Mateamatyki. Powróciwszy do Polski i do swej Ojczyzny, uczyniony był Kanonikiem Warmińskim od Łukasza Wacelroda Biskupa Warmińskiego swego Wuja. Wtedy zaczął pilnie pracować około swego Systema czyli Rozporządzenia Świata, które niegdyś Pytagóras, Arystarchus Samius, i Kardynał Cusanus inwentowali i układali. Jego tedy zdanie jest takie (patrz na Figurę D.) Słońce jest w centrum całego Świata, koło którego ¤ Wenus najbliżej będąca obraca się jako i ¤ Merkuriusz; idzie potym Cyrkuł ziemi, która koło Słońca obrót swój odprawuje, w koło ziemi nieodstenie chodzi miesiąc, tak dalece, że wraz w
Kraie, w Akademii Bonońskiey nie co zabawiwszy, przeniosł się do Rzmu gdzie publicznym był Professorem Mateamatyki. Powrociwszy do Polski i do swey Oyczyzny, uczyniony był Kanonikiem Warmińskim od Łukasza Watzelroda Biskupa Warmińskiego swego Wuia. Wtedy zaczął pilnie pracować około swego Systema czyli Rozporządzenia Swiata, ktore niegdyś Pythagoras, Aristarchus Samius, y Kardynał Cusanus inwentowali y układali. Jego tedy zdanie iest takie (patrz na Figurę D.) Słońce iest w centrum całego Swiata, koło ktorego ¤ Venus naybliżey będąca obraca się iako y ¤ Merkuriusz; idzie potym Cyrkuł ziemi, ktora koło Słońca obrot swoy odprawuie, w koło ziemi nieodstęnie chodzi miesiąc, tak dalece, że wraz w
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 277
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
potrzebnej. Trzymali te Systema Macrobius, i Beda. Czwarte SYSTEMA COPERNICANUM, nie dla tego od jego nazwane Imienia, jakby go Mikołaj Kopernik Prusak z Torunia Kanonik Warmiński, Anno D. 1543. zmarły miał z inwetować, ale że mu dał powagę et perfectioncem, jako główny suo saeculo Astronom: Lecz te SYSTEMA z inwentowali dawno Filoanus Pytagóryk, i Arystarchus z Insuły Samos Te SYSTEMA jest błędne, contra Fidem, trzyma, że Słońce jest in Centro Świata nie ruchome (intellige quo ad motum translationis) a koło Słońca lokuje Merkuriusza, Wenusa, ziemię z całą Elementarną SFERĄ. Twierdzi, że ziemia obrotem dziwnie prędkim in spatio 24. godzin
potrzebney. Trzymáli te Systema Macrobius, y Beda. Czwarte SYSTEMA COPERNICANUM, nie dlá tego od iego nazwane Imienia, iakby go Mikołay Kopernik Prusak z Torunia Kanonik Warmiński, Anno D. 1543. zmarły miał z inwetować, ale że mu dał powagę et perfectioncem, iako głowny suo saeculo Astronom: Lecz te SYSTEMA z inwentowali dawno Philoanus Pytagoryk, y Arystarchus z Insuły Samos Te SYSTEMA iest błędne, contra Fidem, trzyma, że Słońce iest in Centro Swiata nie ruchome (intellige quo ad motum translationis) a koło Słońca lokuie Merkuryusza, Wenusa, ziemię z całą Elementarną SFERĄ. Twierdzi, że ziemia obrotem dziwnie prędkim in spatio 24. godzin
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 170
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
często Succesu felici łamali mury to Arietibus, to jest taranami, to Testudinibus, Vineis, które opisałem fundamentalnie tu sub Titulo MAJESTAT DOSTĘPNY. Tandem nie dawnych wieków wynaleziony proch strzelbny, który niedobyte fortece obraca w prochy, równa z Ziemią Przecież im cięższa Vis Adversa, tym fortior być powinna Virtus, potężne i mocne inwentując Fortyfikację. Aksjomata Architekture Militarys te są: 1. Ze Fortece mieć powinny wały i Propugnacula, alias z Francuskiego języka Bastiony, po Włosku Beleardy, z mocnej kamiennej, lub cegiełnej materyj. 2. Ze Munimenta, albo Fortyfikacje triangularne są niedoskonałe; pięcią węgielne dobre, Poligona, albo wielu węgielne najlepsze, z doświadczenia
często Succesu felici łamali mury to Arietibûs, to iest taranami, to Testudinibus, Vineis, ktore opisałem fundamentalnie tu sub Titulo MAIESTAT DOSTĘPNY. Tandem nie dawnych wiekow wynaleziony proch strzelbny, ktory niedobyte fortece obraca w prochy, rowna z Ziemią Przecież im cięższa Vis Adversa, tym fortior bydź powinna Virtus, potężne y mocne inwentuiąc Fortyfikacyę. Axiomata Architecturae Militaris te są: 1. Ze Fortece mieć powinny wały y Propugnacula, alias z Francuskiego ięzyka Bastiony, po Włosku Beleardy, z mocney kámienney, lub cegiełney materyi. 2. Ze Munimenta, albo Fortyfikacye tryangularne są niedoskonałe; pięcią węgielne dobre, Polygona, albo wielu węgielne naylepszé, z doswiadczenia
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 234
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
była ciężka do pojęcia i obserwowania, dlatego Łacinnicy od czasów Boecjusza, i Świętych Ambrożego, Augustyna, i Grzegorza Wielkiego, co raz krótsze Muzykom formowali Compendia, aż do Gwidona z Aretium Miasta Florenckiego Benedyktyna, który około Roku 1024 wynałazł nowy Modelusz śpiewania, i nauczenia się arte śpiewać w Europejskich Krajach, to jest z inwentował 5 Syłlab za znaki głosów, albo Tonów, to jest: UT. RE, MI, FA, SOL, LA, alias wziął pierwsze Sylaby z Strof Hymnu Kościelnego o Świętym JANIE Chrzcicielu owego.
UT queánt LAxis, REsonare fibris. MIra gestorum, FAmuli tuorum, SOLve pulluti LAbii reorum,
Sancte Ioannes.
Co
była cięszka do poięcia y obserwowania, dlatego Łacinnicy od czasow Boecyusza, y Swiętych Ambrożego, Augustyna, y Grzegorza Wielkiego, co raz krotsze Muzykom formowali Compendia, aż do Gwidona z Aretium Miasta Florenckiego Benedyktyna, ktory około Roku 1024 wynałazł nowy Modelusz spiewania, y nauczenia się arte spiewać w Europeyskich Kraiach, to iest z inwentował 5 Syłlab za znaki głosow, albo Tonow, to iest: UT. RE, MI, FA, SOL, LA, alias wziął pierwsze Syllaby z Strof Hymnu Kościelnego o Swiętym IANIE Chrzcicielu owego.
UT queánt LAxis, REsonare fibris. MIra gestorum, FAmuli tuorum, SOLve pulluti LAbii reorum,
Sancte Ioannes.
Co
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 343
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
od Herkulesa z gruntu zrujnowane, druga za Priama Króla, kiedy od Parysa dla Heleny Królewny, po dziesięciu letnym oblężeniu, tandem dobyte, zrujnowane, i to non Marte, sed Arte, niejakiego Sinona Greka, według innych od Epea Panopeuszowego Syna, który z Ulisesem na tęż oblężenie Ilium, albo Troi przybywszy, z inwentował Machinę ad formam Konia, w nim wybornych zamknąwszy Rycerżów, sub specie Nabożeństwa na Ofiarę Pallady Bogini u Trojanów wymógł, aby był wprowadzony w Miasto przed jej Kościół. Co gdy uczynili Trojańczykowie, w nocy Rycerze w koniu utajeni, wiadomemi sobie wyszedłszy drzwiczkami, Ilium zapalili. Natym Koniu sub specie Nabożeństwa zdradzieckim, taka
od Herkulesa z gruntu zruynowane, druga za Priama Krola, kiedy od Parysa dla Heleny Krolewny, po dziesięciu letnym oblężeniu, tándem dobyte, zruynowane, y to non Marte, sed Arte, nieiakiego Sinona Greka, według innych od Epèá Panopèúszowego Syna, ktory z Ulysesem ná tęż oblężenie Ilium, albo Troi przybywszy, z inwentował Machinę ad formam Konia, w nim wybornych zamknąwszy Rycerżow, sub specie Nabożeństwà na Ofiarę Pallady Bogini u Troianow wymogł, aby był wprowadzony w Miasto przed iey Kościoł. Co gdy uczynili Troiańczykowie, w nocy Rycerze w koniu utaieni, wiadomemi sobie wyszedłszy drzwiczkami, Ilium zapalili. Natym Koniu sub specie Nabożeństwa zdradzieckim, taka
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 418
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
aby jeden dwa razy na tej niebył godności i funkcyj, Pospólstwu nieznośnej; i żeby żadnego niemiał swego Substytuta, według Liwiusza i Plutarcha. Potentia in Armis Rzymianów
Bywało ich zrazu po dwóch jako i Konsulów. Ich te było munus, tak publiczne Rzeczy Pospolitej Dobra, Fortunę, Skarby; jako i prywatne Patriotów inwentować, popisować; Lustrum conderè, tojest co pięć lat lud Rzymski konwokować, ich oczyszczać pewnemi ceremoniami, Pospólstwo na Centurias, albo setne Roty podzielić, o Ekspensach do Ofiar służących myśleć, Cła Arędować, Prawa po Prowincjach nazwane Censorias stanowić, Fabryki publiczne w swoim mieć dozorze. Livius, Cicero Plutarchus. Mores zaś ucząc
aby ieden dwa razy na tey niebył godności y funkcyi, Pospolstwu nieznośney; y żeby żadnego niemiał swego Substytuta, według Liwiusza y Plutarcha. Potentia in Armis Rzymianow
Bywało ich zrazu po dwoch iako y Konsulow. Ich te było munus, tak publiczne Rzeczy Pospolitey Dobra, Fortunę, Skarby; iako y prywatne Patriotow inwentować, popisować; Lustrum conderè, toiest co pięć lat lud Rzymski konwokować, ich oczyszczać péwnemi ceremoniami, Pospolstwo na Centurias, álbo setne Roty podzielić, o Expensach do Ofiar służących myśleć, Cła Arędować, Prawa po Prowincyach názwane Censorias stanowić, Fabryki publiczne w swoim mieć dozorze. Livius, Cicero Plutarchus. Mores zaś ucząc
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 458
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
z inwentowanych, z mosiądzu i żelaza zrobionych, jako konstat z Relacyj Andreae de Aquirre Prowincjała Z. Augustyna Zakonu, na Filipowych Insułach będą- Potencja Rzymianów in Armim
cego. O czym Europa nie mając przez długi czas z Chińczykami komunikacyj, nie wiedziała; aż dopiero Bartoldus Niger albo Szwarc Niemiec, Zakonnik, Chymicus PROCH z inwentował Annô Damini 1330 i Strzełbę Sposób zaś wyrychtowania albo wymierzenia do mety z inwentował Bartholomaeus Coleonus z Miasta Bergama.
Wyliczam te i zgruntu opisuję MACHINY WOJENNE. 1mo ARIES, Baran, Taran. Była to Machina bardzo długie i grube drzewo jak Tram, Balka, albo Maszt, na stop 80 a czasem 120. na
z inwentowanych, z mosiądzu y żelaza zrobionych, iako constat z Relacyi Andreae de Aquirre Prowincyała S. Augustyna Zakonu, na Philippowych Insułach będą- Potencya Rzymianow in Armim
cego. O czym Europa nie maiąc przez długi czas z Chińczykami kommunikacyi, nie wiedziała; aż dopiero Bartholdus Niger albo Szwartz Niemiec, Zakonnik, Chymicus PROCH z inwentował Annô Damini 1330 y Strzełbę Sposob zaś wyrychtowania albo wymierzenia do mety z inwentował Bartholomaeus Coleonus z Miasta Bergama.
Wyliczam te y zgruntu opisuię MACHINY WOIENNE. 1mo ARIES, Baran, Taran. Była to Machina bardzo długie y grube drzewo iak Tram, Balka, albo Masżt, na stop 80 a czasem 120. na
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 463
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
de Aquirre Prowincjała Z. Augustyna Zakonu, na Filipowych Insułach będą- Potencja Rzymianów in Armim
cego. O czym Europa nie mając przez długi czas z Chińczykami komunikacyj, nie wiedziała; aż dopiero Bartoldus Niger albo Szwarc Niemiec, Zakonnik, Chymicus PROCH z inwentował Annô Damini 1330 i Strzełbę Sposób zaś wyrychtowania albo wymierzenia do mety z inwentował Bartholomaeus Coleonus z Miasta Bergama.
Wyliczam te i zgruntu opisuję MACHINY WOJENNE. 1mo ARIES, Baran, Taran. Była to Machina bardzo długie i grube drzewo jak Tram, Balka, albo Maszt, na stop 80 a czasem 120. na końcu mająca głowę Baranią, żelazną, bardzo ważną; które drzewo tak zakute
de Aquirre Prowincyała S. Augustyna Zakonu, na Philippowych Insułach będą- Potencya Rzymianow in Armim
cego. O czym Europa nie maiąc przez długi czas z Chińczykami kommunikacyi, nie wiedziała; aż dopiero Bartholdus Niger albo Szwartz Niemiec, Zakonnik, Chymicus PROCH z inwentował Annô Damini 1330 y Strzełbę Sposob zaś wyrychtowania albo wymierzenia do mety z inwentował Bartholomaeus Coleonus z Miasta Bergama.
Wyliczam te y zgruntu opisuię MACHINY WOIENNE. 1mo ARIES, Baran, Taran. Była to Machina bardzo długie y grube drzewo iak Tram, Balka, albo Masżt, na stop 80 a czasem 120. na końcu maiąca głowę Baranią, żelazną, bardzo ważną; ktore drzewo tak zakute
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 463
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
krótkim powetował.
Jest też IGNIS GRAECUS osobliwy, tak rzeczony od Greka Inwentora; inaczej się nazywa IGNIS MARINUS, od Wojny Morskiej. Zonaras Autor twierdzi, że wynalezcą tego jest Amulius Rzymianin. Segeberta zaś zdanie, że Gallinichus Gallimachus, czyli Gallinicius Architekt od Miasta Heliopolu Syryiskiego do Rzymian uszedł, i tu Ogień ten z inwentował, którym Rzymianie Saracenów palili Okręty. Jestto taka kompozycja dziwna tego OGNIA, że od wody się zajmuje, do wszelkiej Ignie i chwyta się materyj, miedź, kamienie trawiący. Ten sam wieloraki jest, jeden który olejem, drugi który octem tylko, trżeci który niczym ugasić nie da się INGOR Król Ruski Konstantynopol obległ był
krotkim powetował.
Iest też IGNIS GRAECUS osobliwy, tak rzeczony od Greka Inwentora; inaczey się nazywa IGNIS MARINUS, od Woyny Morskiey. Zonaras Autor twierdzi, że wynalezcą tego iest Amulius Rzymianin. Segeberta zaś zdanie, że Gallinichus Gallimachus, czyli Gallinicius Architekt od Miasta Heliopolu Syryiskiego do Rzymian uszedł, y tu OGIEN ten z inwentowáł, ktorym Rzymianie Saracenow palili Okręty. Iestto taka kompozycya dziwna tego OGNIA, że od wody się zaymuie, do wszelkiey Ignie y chwyta się materyi, miedź, kamienie trawiący. Ten sam wieloraki iest, ieden ktory oleiem, drugi ktory octem tylko, trżeci ktory niczym ugasić nie da się INGOR Krol Ruski Konstantynopol obległ był
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 540
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755