, przytępszy wzrok czyni. Atoli przez okulary utraconą figurę tego humoru nadgradzające, w należytym widzeniu oko utrzymane być może: byle proporcjonalnych do tego defektu szkiełek okularnych dobrać. Trzeci humor jest niby szklany gęstszy nad wodny, miększy nad kryształowy Retynie przyległy. Ta cała struktura oka utrzymuje się i ma komunikacją z samym muzgiem przez żyłowaty kanalik, nazwany Nervus Ophius. Lubo są insze muszkuły, to jest suche żyły, które obracają oko, to w prawą, to w lewą, to na dół, to do góry.
LIV. Co się tycze rzeczy widomych? względem nich pierwsza jest prawda. Iż każda rzecz widoma, powinna być kolorem jakim i światłem
, przytępszy wzrok czyni. Atoli przez okulary utraconą figurę tego humoru nadgradzáiące, w należytym widzeniu oko utrzymane być może: byle proporcyonalnych do tego defektu szkiełek okularnych dobráć. Trzeci humor iest niby szklany gęstszy nad wodny, miększy nad kryształowy Retynie przyległy. Tá całá struktura oka utrzymuie się y ma kommunikácyą z samym muzgiem przez żyłowaty kánalik, názwany Nervus Ophius. Lubo są insze muszkuły, to iest suche żyły, ktore obrácáią oko, to w prawą, to w lewą, to ná doł, to do gory.
LIV. Co się tycze rzeczy widomych? względem nich pierwsza iest prawda. Jż każda rzecz widoma, powinna być kolorem iákim y światłem
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: Ev
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
kształt konchy wyrobiony. Trzeci meat labirynt nazwany, różnemi pomniejszemi meatami i anfraktami podzielony. Czwarty nakształt ślimaczej skorupy. A że trzy meaty napełnia subtelne powietrze: które w swoich anfraktach jest zasklepione suchą i dobrze natężoną błonką nakształt pęcherzowej. Ta cała struktura ucha ma komunikacją z muzgiem, i łący sięz muzgiem przez żyłowaty kanalik nervus auditorius nazwany.
LVIII. Co się tycze objectum słuchu? Względem tego pierwsza jest prawda. Iż ogłos rzeczy słyszanych dzieje się albo przez kolizją rzeczy przytwardszej jednej o drugą. Jaki ogłos dzieje się gdy w kotły biją, dzwonią we dzwony, rąbią etc. Albo przez tchnięcie i gwałtowne powietrza rozrywanie. Jaki ogłos dzieje
kształt konchy wyrobiony. Trzeci meat labirynt nazwany, rożnemi pomnieyszemi meátami y anfraktámi podzielony. Czwarty nakształt ślimáczey skorupy. A że trzy meaty nápełnia subtelne powietrze: ktore w swoich anfraktach iest zasklepione suchą y dobrze nátężoną błonką nákształt pęcherzowey. Tá całá struktura ucha ma kommunikácyą z muzgiem, y łączy sięz muzgiem przez żyłowaty kánalik nervus auditorius názwany.
LVIII. Co się tycze objectum słuchu? Względem tego pierwsza iest prawda. Jż ogłos rzeczy słyszánych dzieie się álbo przez kollizyą rzeczy przytwardszey iedney o drugą. Jáki ogłos dzieie się gdy w kotły biią, dzwonią we dzwony, rąbią etc. Albo przez tchnięcie y gwałtowne powietrza rozrywanie. Jáki ogłos dzieie
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: E3
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
ku muzgowi, przez który od muzgu spływają excrementa do nosa, częstokroć i do gardła, a czasem i w wnetrzności: osobliwiew katarach podczas snu twardego. Przez co sprawuje się kaszel, i piersi ciężkość. Ten meat kończy się kością dziurkowatą na kształt durższlaka, albo sita. Do której kości są przypojone dwa mięsiste mammilarne kanaliki nakształt gębki, z samym muzgiem złączone, które napełnione humorami od muzgu odchodzącemi, przez kość durższlakową do nosa spływają. Co się tycze objectum powonienia? Eksperiencja uczy, że jako rzeczy widome swoje obrazki, rzeczy brzmiące swój ogłos, tak rzeczy woniejące, swoję wonią, to jest species czyli pachniące, czyli śmierdzące z
ku muzgowi, przez ktory od muzgu spływaią excrementa do nosa, częstokroć y do gardła, á czásem y w wnetrzności: osobliwiew kátárach podczas snu twardego. Przez co sprawuie się kászel, y piersi ciężkość. Ten meat kończy się kością dziurkowatą ná kształt durszszlaka, álbo sita. Do ktorey kości są przypoione dwa mięsiste mammilarne kanaliki nákształt gębki, z samym muzgiem złączone, ktore napełnione humorami od muzgu odchodzącemi, przez kość durszszlakową do nosa spływaią. Co się tycze objectum powonienia? Experyencya uczy, że iáko rzeczy widome swoie obrazki, rzeczy brzmiące swoy ogłos, ták rzeczy wonieiące, swoię wonią, to iest species czyli pachniące, czyli śmierdzące z
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: E4
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
tropią zwierza, tylko przez wonią z świeżych śladach uczutą, i zwierza od zwierza rozeznają, według rozmaitości woni uczutej swego zwierza, wydając szczekaniem. Co się tycze samego powonienia ludzkiego? to w ten się dzieje sposób. Ze wonia przez nozdrza, dwa pierwsze meaty, i kość durższlakową, się przebiwszy, w gębczasto mięsistych kanalikach się opiera. Którą wonią jako w żyjącym organum pojmuje dusza ludzka, i tym samym witalne powonienie sprawuje. Zmysły zwierzchnie ludzkie smakowania i dotykania.
LXII. Co do zmysłu smakowania należy? Tego instrument jest język ludzki, w swojej organizacyj wydoskonalony, i duszą ludzką ożywiony. Osobliwiej jednak koniec języka, od którego żyłki pochodzące
tropią zwierza, tylko przez wonią z swieżych śládach uczutą, y zwierza od zwierza rozeznaią, według rozmaitości woni uczutey swego zwierza, wydáiąc szczekániem. Co się tycze samego powonienia ludzkiego? to w ten się dzieie sposob. Ze wonia przez nozdrza, dwa pierwsze meaty, y kość durszszlakową, się przebiwszy, w gębczasto mięsistych kanalikach się opiera. Ktorą wonią iáko w żyiącym organum poimuie dusza ludzka, y tym samym witalne powonienie sprawuie. Zmysły zwierzchnie ludzkie smakowania y dotykania.
LXII. Co do zmysłu smakowania należy? Tego instrument iest ięzyk ludzki, w swoiey organizacyi wydoskonalony, y duszą ludzką ożywiony. Osobliwiey iednak koniec ięzyká, od ktorego żyłki pochodzące
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: E4
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Nona wyspa/ którą czyni jeden mały kanał: w okrąg jej trochę mniej nad milę/ a ma blisko tysiąca ludzi. Przeciw Sebenico/ wydaje się jedna skała/ mając fortecę ś. Mikołaja/ którą może położyć miedzy lepsze na tym morzu. Może też położyć miedzy wyspy Trau/ gdyż ją od lądu odłącza jeden mały kanalik: ale niemasz jej w okrąg ledwo ćwierć mile. Na przeciw Spalatro jest wyspa Stolta/ której w około jest 40 mil: lecz grunt jej skalisty i nieurodzajny jest/ i przetoż nie barzo nasiadły. I Brazza także jest kamienista/ ale ma porty piękne i dogadzające. ma niektóre doliny/ po których ma
Noná wyspá/ ktorą czyni ieden máły kánał: w okrąg iey trochę mniey nád milę/ á ma blisko tyśiącá ludźi. Przećiw Sebenico/ wydáie się iedná skáłá/ máiąc fortecę ś. Mikołáiá/ ktorą może położyć miedzy lepsze ná tym morzu. Może też położyć miedzy wyspy Trau/ gdyż ią od lądu odłącza ieden máły kánalik: ále niemász iey w okrąg ledwo czwierć mile. Ná przećiw Spálátro iest wyspá Stoltá/ ktorey w około iest 40 mil: lecz grunt iey skálisty y nieurodzáyny iest/ y przetoż nie bárzo náśiádły. Y Brázzá tákże iest kámienista/ ále ma porty piękne y dogadzáiące. ma niektore doliny/ po ktorych ma
Skrót tekstu: BotŁęczRel_II
Strona: 104
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. II
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
