et Croneae. 10. Strabismus, to jest zyzowatość. 11. Pqralisz w Oku. 12. Zaćmienie wzroku, zowie się Caligo, Amatrosis, Gutta Serena. 13. Rozerwanie zrzenice. 14. Phlictenae, to jest krosteczki, albo pryszczyki bolejące na błonce, którą Corneam zowią. 15. Carcinoma, to jest kancer w Oku. 16. Epiphora, to jest łez płynienie. O Chorobach Oczu. Sposób i do leczenia, tak w pospolitości, jako w osobności.
NAprzód zyzowatość żadną miarą uleczona być nie może, w dzieciach jednak świeżo urodzonych może, temi sposobami, zrobić Maszkarkę z dziurkami na oczy, które mają być prosto oczu
et Croneae. 10. Strabismus, to iest zyzowátość. 11. Pqrálisz w Oku. 12. Zaćmienie wzroku, zowie się Caligo, Amatrosis, Gutta Serena. 13. Rozerwánie zrzenice. 14. Phlictenae, to iest krosteczki, álbo prysczyki boleiące ná błonce, ktorą Corneam zowią. 15. Carcinoma, to iest káncer w Oku. 16. Epiphora, to iest łez płynienie. O Chorobách Oczu. Sposob y do leczenia, ták w pospolitośći, iáko w osobnośći.
NAprzod zyzowátość żadną miárą uleczona bydź nie może, w dziećiách iednák świeżo urodzonych może, temi sposobámi, zrobić Mászkárkę z dziurkámi ná oczy, ktore máią bydź prosto oczu
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 61
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
O Chorobach Oczu. Na krostki, które Flictenes zowią.
DObra jest Wodka z Koperwasu białego także z białków jajowych, albo aqua Ophtalmica, Viridis Mynsinchti, i insze. Na Cancer w Oku.
NIc lepszego nad proszek z błonek spodnich z skorup jajecznych, z których się kurczęta wylęgły, zasypuj niem, dalej leczyć jako Kancer, o którym będzie gdzie indziej. Na płynienie łez z Oczu.
TRzeba brać purganse, krew puścić, Vesicatoria uczynić. Item. Weś skorek Grantowych łot jeden, warz je w wódce Rozanej, przecedź, przydaj kamienia od urazu, (który się Hemmatites zowie) pułtory ćwierci łota, maczaj w tym liquorze chustki
O Chorobách Oczu. Ná krostki, ktore Phlictenes zowią.
DObra iest Wodká z Koperwásu białego tákże z białkow iáiowych, álbo aqua Ophtalmica, Viridis Mynsinchti, y insze. Na Cancer w Oku.
NIc lepszego nád proszek z błonek spodnich z skorup iáiecznych, z ktorych się kurczętá wylęgły, zásypuy niem, dáley leczyć iáko Káncer, o ktorym będźie gdzie indziey. Ná płynienie łez z Oczu.
TRzeba bráć purgánse, krew puśćić, Vesicatorya uczynić. Item. Weś skorek Grántowych łot ieden, warz ie w wodce Rozáney, przecedz, przyday kámieniá od urázu, (ktory się Hemmatites zowie) pułtory ćwierći łotá, maczay w tym liquorze chustki
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 63
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
krosty w wargach; także jeżeli Enemy dane zaraz wychodzą, także Carunculae pokazują się w ekskrementach (co znaczy ex ortationem) złe bardzo znaki są: które pospolicie śmiercią się kończą. Dysenteria pochodząca ab atra bili, to jest ż cholery, zmelan cholią złączonej spalonej: śmiertelny jest, z niej abowiem owrzedzenie kiszek, w kancer się obraca. Jeżeli zaś atra bilis w Dysenterie pokaże się Critice, nie tak niebezpieczna jest. Jednak rozeznac potrzeba krew spiekłą, a materią melancholiczną podobną jej, co wielu oszukiwa Medyków. Dysenterapochodząca z flegmy słonej, gorsza jest nad inne: ta bowiem gdy poprzylega jako klej do kiszek, rani je, i wydymanie wielkie
krosty w wárgách; tákże ieżeli Enemy dáne záraz wychodzą, tákże Carunculae pokázuią się w exkrementach (co znaczy ex ortationem) złe bárdzo znáki są: ktore pospolicie śmierćią się kończą. Dysenterya pochodząca ab atra bili, to iest ż cholery, zmelán cholią złączoney spaloney: śmiertelny iest, z niey ábowiem owrzedzenie kiszek, w káncer się obraca. Ieżeli záś atra bilis w Dysenterye pokaże się Critice, nie ták niebespieczna iest. Iednák rozeznác potrzebá krew spiekłą, á máteryą meláncholiczną podobną iey, co wielu oszukiwa Medykow. Dysenterápochodząca z flegmy słoney, gorsza iest nád inne: tá bowiem gdy poprzylega iáko kliy do kiszek, ráni ie, y wydymánie wielkie
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 231
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
tu zaś ustawiczne, przytym in Tenesmo wychodzi trochę śluzu, to jest, kliowatej Materii, albo ropistej ze krwią, w Dysenteriej zaś materia różnego koloru, i wiele jej odchodzi. Progn. Wydymanie samo przez się; łatwie jest do uleczenia, lubo bardzo uprzykrzone. Jeżeli ab atra bili pochodzi niebezpieczne jest, albowiem kancer przynosi. Oprócz tego Jeżeli Białejgłowie Ciężarnej przyda się, częstokroć płód morzy. Jeżeli też wrzód ku końcowi kiszki jest, Fistułę nieuleczoną przynosi, gdy przez długi czas trwać będzie Item. Jeżeli do wrzodku przydaje się zapalenie, na ten czas bywa stranguria, to jest trudność w puszczaniu uryny. Leczenie tej ckoroby, mało się
tu záś ustáwiczne, przytym in Tenesmo wychodźi trochę śluzu, to iest, kliowatey Máteryey, álbo ropistey ze krwią, w Dysenteryey záś máterya rożnego koloru, y wiele iey odchodzi. Progn. Wydymánie samo przez się; łátwie iest do uleczenia, lubo bárdzo uprzykrzone. Ieżeli ab atra bili pochodzi niebespieczne iest, álbowiem káncer przynośi. Oprocz tego Ieżeli Białeygłowie Ciężarney przyda się, częstokroć płod morzy. Ieżeli też wrzod ku końcowi kiszki iest, Fistułę nieuleczoną przynośi, gdy przez długi czás trwać będźie Item. Ieżeli do wrzodku przydáie się zápalenie, ná ten czás bywa stranguria, to iest trudność w pusczániu uryny. Leczenie tey ckoroby, máło się
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 240
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Mera są guziki twarde, mięsiste, które nie tylko in Ano, ale też na wstydliwych miejscach rodzą się, podobne brodawkom, koloru białego. ale trochę czerwonego 4. Fici, albo sicosis, są guziki mięsiste, większe a niżeli Thimi, sine bolejące, i podobne Haemorrhoidom: te pod czas eksulcerują się, zaczym kancer następuje. 5. Cryte, są ekskrescencje in ano, podobne kurzem grzebykom, bez żadnego bólu, jest rzecz wielom pospolita. 6. Intertrigo, to jest zatarcie. 7. Zapalenia i zatwardzenia, często sprawują Fistułę nieuleczoną. 8. Mariseae, są ekskrescencje twarde, pospolite w dworskiej chorobie. 9. Atrices,
Mera są guziki twárde, mięsiste, ktore nie tylko in Ano, ále też ná wstydliwych mieyscách rodzą się, podobne brodáwkom, koloru białego. ále trochę czerwonego 4. Fici, álbo sicosis, są guźiki mięśiste, większe á niżeli Thimi, śine boleiące, y podobne Haemorrhoidom: te pod czas exulceruią się, záczym káncer nástępuie. 5. Cryte, są exkrescencye in ano, podobne kurzem grzebykom, bez żadnego bolu, iest rzecz wielom pospolita. 6. Intertrigo, to iest zátárćie. 7. Zápalenia y zátwárdzenia, często spráwuią Fistułę nieuleczoną. 8. Mariseae, są exkrescencye twárde, pospolite w dworskiey chorobie. 9. Atrices,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 268
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
kiedy jest Exquisitus) gdy zaś nie jest Exquisitus, ból bywa mały. Item. Lecznei trudne na bok lewy, albowiem wątroba twarda, żołądek naciska, przytym bywa cera blada, i ciało powoli niszczeje. Progn. Styrrhus Exquisitus: jest nieuleczony, albowiem przynosi puchlinę. Jeżeli się zaś zbierze, Gangrenę, albo Kancer sprawuje, a potym śmierć. Jeżeli się przyda w żółtącce albo też żółtaczka do niego, wielkim niebezpieczeństwem grozi. Gdy zaś Scyrrhus nie będzie Exquisitus, może być uleczony, ale z wielką bardzo trudnością. O Wrzedzie. Sposoby do Leczenia.
Kuracja zawiła in aperientibus et solventibus decoctionibus, jako masz o tym in obstructione hepatis
kiedy iest Exquisitus) gdy záś nie iest Exquisitus, bol bywa máły. Item. Lecznei trudne ná bok lewy, álbowiem wątrobá twarda, zołądek náciska, przytym bywá cerá bláda, y ciáło powoli nisczeie. Progn. Styrrhus Exquisitus: iest nieuleczony, álbowiem przynośi puchlinę. Ieżeli się záś zbierze, Gángrenę, álbo Kancer spráwuie, á potym śmierć. Ieżeli się przyda w zołtącce álbo też żołtaczká do niego, wielkim niebespieczeństwem grozi. Gdy záś Scyrrhus nie będzie Exquisitus, może bydź uleczony, ále z wielką bardzo trudnośćią. O Wrzedzie. Sposoby do Leczenia.
Kuracyá záwiłá in aperientibus et solventibus decoctionibus, iáko masz o tym in obstructione hepatis
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 291
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
/ po pół garści/ Dzięgielu/ korzenia Benedyktowego/ po łocie/ to wszytko pokrajać/ i kwartę wina dobrego/ a wody chędogiej drugą/ na to nalać/ a w konwi Cynowej/ w ukropie wrzącym warzyć/ przez cztery godziny/ tego na czczo i na noc/ po trunku/ dawać ciepło. Item. Kancer i Fistuły leczy.
Przeciwko Fistułom i wrzodowi/ który Cancer, to jest/ Rak zowią/ trunek bazo osobliwy: Wziąć liścia Biedrzeńcu średniego/ z połtory garści liścia Bukwice Czerwonej/ Rzepiku/ Sporyszu/ liścia Biedrzeńca wielkiego po garści: Posiekać drobno/ warzyć w pułtoru garncu wody studzianej/ aż trzecia część wywre/ potym
/ po poł gárśći/ Dźięgielu/ korzenia Benedyktowego/ po łoćie/ to wszytko pokráiáć/ y kwartę winá dobrego/ á wody chędogiey drugą/ ná to nálać/ á w konwi Cynowey/ w vkropie wrzącym wárzyć/ przez cztery godźiny/ tego ná czczo y ná noc/ po trunku/ dawáć ćiepło. Item. Káncer y Fistuły leczy.
Przećiwko Fistułom y wrzodowi/ ktory Cancer, to iest/ Rák zowią/ trunek bázo osobliwy: Wźiąć liśćia Biedrzeńcu średniego/ z połtory gársći liśćia Bukwice Czerwoney/ Rzepiku/ Sporyszu/ liśćia Biedrzeńcá wielkiego po gárśći: Posiekáć drobno/ wárzyć w pułtoru gárncu wody studźiáney/ áż trzećia część wywre/ potym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 69
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
połtory garści liścia Bukwice Czerwonej/ Rzepiku/ Sporyszu/ liścia Biedrzeńca wielkiego po garści: Posiekać drobno/ warzyć w pułtoru garncu wody studzianej/ aż trzecia część wywre/ potym przecedzić i wyżąć mocno: do tej juchy przydaj trzy funty/ albo połtory kwarty miodu chędogiego/ i znowu warz co napilniej szymując/ a temu co Kancer/ albo Fistułę ma/ po sześci łyżek dobrych ciepło rano i na noc pić dawaj/ dokądby nie ozdrowiał. Item.
Trunek osobliwy przeciwko Fistułom: Wziąć liścia mniejszego albo średniego Biedrzeńca/ także drugiego/ który namniejszym albo kędzierzawym zowią/ po półtory garści/ Kozłku/ Rzepiku/ Kardusu/ albo Tureckiego Czubku liścia/
połtory gársći liśćia Bukwice Czerwoney/ Rzepiku/ Sporyszu/ liśćia Biedrzeńcá wielkiego po gárśći: Posiekáć drobno/ wárzyć w pułtoru gárncu wody studźiáney/ áż trzećia część wywre/ potym przecedźić y wyżąć mocno: do tey iuchy przyday trzy funty/ álbo połtory kwarty miodu chędogiego/ y znowu warz co napilniey szymuiąc/ á temu co Káncer/ álbo Fistułę ma/ po sześći łyżek dobrych ćiepło ráno y ná noc pić daway/ dokądby nie ozdrowiał. Item.
Trunek osobliwy przećiwko Fistułom: Wźiąć liśćia mnieyszego álbo średniego Biedrzeńcá/ tákże drugiego/ ktory namnieyszym álbo kędźierzáwym zowią/ po półtory gárśći/ Kozłku/ Rzepiku/ Kárdusu/ álbo Tureckiego Czubku liśćia/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 69
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jako strzały albo żelesca/ Kule/ Kości/ drzazgi/ Tarnie/ wyciąga/ utłukszy korzeń Biedrzeńcowy na ranę albo postrzał przyłożyć. (Tabe.) Ogniem opaloni
Opalonym od ognia plastr osobliwy/ korzeń tenże utłuc miałko z liściem/ z Sokiem jego/ i z białkiem jajowym/ i przyłożyć. Fistułom
Fistuły i Kancer
Kancer leczy/ sok z liścia i z korzenia jego w nie puszczając/ a liściem jego utartym zwierzchu plastrując. Item.
Kancer leczy/ wziąć korzenia biedrzeńcowego i z liściem dwie części/ czarnej Ciemierzyce część: To co namielej i nasubtylniej utłuc/ z Oliwą zaczynić. A tego poranu i na noc na wrzód przykładaj
iáko strzáły álbo żelescá/ Kule/ Kośći/ drzazgi/ Tarnie/ wyćiąga/ vtłukszy korzeń Biedrzeńcowy ná ránę álbo postrzał przyłożyć. (Tabe.) Ogniem opaloni
Opalonym od ogniá plastr osobliwy/ korzeń tenże vtłuc miáłko z liśćiem/ z Sokiem iego/ y z białkiem iáiowym/ y przyłożyć. Fistułom
Fistuły y Káncer
Káncer leczy/ sok z liśćia y z korzenia iego w nie pusczáiąc/ á liśćiem ieg^o^ vtártym zwierzchu plástruiąc. Item.
Káncer leczy/ wźiąć korzenia biedrzeńcowego y z liśćiem dwie częśći/ czarney Ciemierzyce część: To co namieley y nasubtylniey vtłuc/ z Oliwą záczynić. A tego poránu y ná noc ná wrzod przykłáday
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 70
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
(Tabe.) Ogniem opaloni
Opalonym od ognia plastr osobliwy/ korzeń tenże utłuc miałko z liściem/ z Sokiem jego/ i z białkiem jajowym/ i przyłożyć. Fistułom
Fistuły i Kancer
Kancer leczy/ sok z liścia i z korzenia jego w nie puszczając/ a liściem jego utartym zwierzchu plastrując. Item.
Kancer leczy/ wziąć korzenia biedrzeńcowego i z liściem dwie części/ czarnej Ciemierzyce część: To co namielej i nasubtylniej utłuc/ z Oliwą zaczynić. A tego poranu i na noc na wrzód przykładaj/ tak długo/ aż zbieleje. Potym wziąć łoju Kozłowego/ wosku/ po dwie części/ rozpuścić/ i Kadzidła kramnego miałko
(Tabe.) Ogniem opaloni
Opalonym od ogniá plastr osobliwy/ korzeń tenże vtłuc miáłko z liśćiem/ z Sokiem iego/ y z białkiem iáiowym/ y przyłożyć. Fistułom
Fistuły y Káncer
Káncer leczy/ sok z liśćia y z korzenia iego w nie pusczáiąc/ á liśćiem ieg^o^ vtártym zwierzchu plástruiąc. Item.
Káncer leczy/ wźiąć korzenia biedrzeńcowego y z liśćiem dwie częśći/ czarney Ciemierzyce część: To co namieley y nasubtylniey vtłuc/ z Oliwą záczynić. A tego poránu y ná noc ná wrzod przykłáday/ ták długo/ áż zbieleie. Potym wźiąć łoiu Kozłowego/ wosku/ po dwie częśći/ rospuśćić/ y Kádźidłá kramnego miáłko
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 70
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
