? Parki nielitościwe, okrutne boginie, Czy nie wiecie, że z kusiem oraz i świat ginie? Mogłyście go, zwyczajem Starego Zakonu, Obrzezać, ciemnego nań nie przywodząc skonu; Mogłyście świata taką nie smęcić żałobą, Nie śmiertelną, choć ciężką, złożyć go chorobą: Albo weszkami wyssać, albo skrzywić kiłą, Albo francą zarazić starą i zawiłą. Ale żeście się z ostrą rzuciły nań kosą, Jedneż mary nasz naród i kusia wyniosą. Priape Lampsaceński, czyś spał, czyś pijany Nie uważał, jakie świat odniósł przez to rany, Żeś swojemu kumowi nie dodał pomocy I nie wyrwałeś ojca
? Parki nielutościwe, okrutne boginie, Czy nie wiecie, że z kusiem oraz i świat ginie? Mogłyście go, zwyczajem Starego Zakonu, Obrzezać, ciemnego nań nie przywodząc skonu; Mogłyście świata taką nie smęcić żałobą, Nie śmiertelną, choć ciężką, złożyć go chorobą: Albo weszkami wyssać, albo skrzywić kiłą, Albo francą zarazić starą i zawiłą. Ale żeście się z ostrą rzuciły nań kosą, Jedneż mary nasz naród i kusia wyniosą. Pryjape Lampsaceński, czyś spał, czyś pijany Nie uważał, jakie świat odniósł przez to rany, Żeś swojemu kumowi nie dodał pomocy I nie wyrwałeś ojca
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 313
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
mnie dopną się doktorzy,
Chociaż na jawi, chociaż też i w śpiączki, Bo mię pociągniesz w kompaniją miją. Lub troczkiem idzie, lub się cedzi w sączki,
Oberwałeś co, taj to wszytką siłą, I jak się prędko przyznasz do rzeżączki, I ja się przyznam, żem już w targu z kiłą. NA TRAF DWORSKI WOŁOWICZ POSŁAŁ ŚWINKĘ PO PODSTOLSTWO
Wół, i niechudy, wzgardziwszy swą strawę Z siana, na pańską kasał się potrawę; Nie dosyć na tym (ba, wej tego wołu!): Chciał mieć i urząd u pańskiego stołu. Posłał wprzód Świnkę dla lepszego toru; Wypchnięto bydło z niszczym ode dworu
mnie dopną się doktorzy,
Chociaż na jawi, chociaż też i w śpiączki, Bo mię pociągniesz w kompaniją miią. Lub troczkiem idzie, lub się cedzi w sączki,
Oberwałeś co, taj to wszytką siłą, I jak się prędko przyznasz do rzeżączki, I ja się przyznam, żem już w targu z kiłą. NA TRAF DWORSKI WOŁOWICZ POSŁAŁ ŚWINKĘ PO PODSTOLSTWO
Wół, i niechudy, wzgardziwszy swą strawę Z siana, na pańską kasał się potrawę; Nie dosyć na tym (ba, wej tego wołu!): Chciał mieć i urząd u pańskiego stołu. Posłał wprzód Świnkę dla lepszego toru; Wypchnięto bydło z niszczym ode dworu
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 334
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
Tabor przebić/ długo się strzelał/ i przecię ze dwudziestą kilą/ dwa razy ranny/ przebił się. Ja przed tym trochę nie mając towarzystwa żadnego/ samem się na łaskę Bożą puścji przez wojsko Pogańskie/ i za zasłoną Anioła stróża swego/ przebił do swoich/ za co niech będzie Pan Bóg pochwalon. Z hakownic kiłą wozków i ze dwiema lekkiemi działy/ których z koł nie zejmowano też uszto/ co na potym niech będzie prze- Relacja prawdziw
skrogą. W tej potrzebie na placu jako się potym gdy nieprzyjaciel odstąpił od nas widziało/ legło naszych do 300 abo 350 pojmanych przy tym prawym Taborku niemało. Pogan jako sami zeznali legło 3500.
Tabor przebić/ długo się strzelał/ y przećię ze dwudziestą kilą/ dwá rázy ránny/ przebił się. Ia przed tym trochę nie máiąc towárzystwá żadnego/ samem się ná łáskę Bożą puśćii przez woysko Pogáńskie/ y zá zasłoną Anyołá strożá swego/ przebił do swoich/ zá co niech będzie Pan Bog pochwalon. Z hakownic kiłą wozkow y ze dwiemá lekkiemi dziáły/ ktorych z koł nie zeymowano też vszto/ co ná potym niech będzie prze- Relácya prawdziw
skrogą. W tey potrzebie ná plácu iáko się potym gdy nieprzyiaćiel odstąpił od nas widziáło/ legło nászych do 300 ábo 350 poimánych przy tym práwym Taborku niemáło. Pogan iáko sámi zeználi legło 3500.
Skrót tekstu: SzembRelWej
Strona: A4
Tytuł:
Relacja prawdziwa o weszciu wojska polskiego do Wołoch
Autor:
Teofil Szemberg
Drukarnia:
Jan Rossowski
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1621
Data wydania (nie wcześniej niż):
1621
Data wydania (nie później niż):
1621
twardym.
Wrzody Maciczne twarde zmiękcza/ otwiera i wychędaża/ tęż Sól z woskiem a z Wainsztynem białym upalonym/ miałko utartym/ i z trochą mąki rżanej zaczyniwszy/ Czopek na Palec wzdłuż i zmiąsz utoczyć/ i tegoż ziela Olejkiem pomazać: Tawtą go ociągnąć/ albo rzadką kitajką /i w otwór łona wprawić. Kile. krostom. Dymienicom. Francowatym..
Z tegoż też wszystkiego plastr uczyniony dymienicom francowatym i wrzodom/ Zielnik D. Symona Syrenniusa.
Kile/ na członkach wstydliwych/ przykładając/ wielkim jest lekarstwem.
Wrzodom Francowatym zastarzałym/ ciało psującym/ wydubniałym ta maść barzo jest użyteczna/ przydawszy do tego Mercurij praecipitatij żółtego z potrzebę
twárdym.
Wrzody Máćiczne twárde zmiękcza/ otwiera y wychędaża/ tęż Sol z woskiem á z Wainsztynem białym vpalonym/ miáłko vtártym/ y z trochą mąki rżáney záczyniwszy/ Czopek ná Pálec wzdłuż y zmiąsz vtoczyć/ y tegoż źiela Oleykiem pomázáć: Táwtą go oćiągnąć/ álbo rzadką kitájką /y w otwor łoná wpráwić. Kile. krostom. Dymienicom. Fráncowátym..
Z tegoż też wszystkieg^o^ plástr vczyniony dymienicom fráncowátym y wrzodom/ Zielnik D. Symoná Syrenniusá.
Kile/ ná członkách wstydliwych/ przykłádáiąc/ wielkim iest lekárstwem.
Wrzodom Fráncowátym zástárzáłym/ ćiáło psuiącym/ wydubniáłym ta máść bárzo iest vżyteczna/ przydawszy do tego Mercurij praecipitatij żołtego z potrzebę
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 148
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
mąki rżanej zaczyniwszy/ Czopek na Palec wzdłuż i zmiąsz utoczyć/ i tegoż ziela Olejkiem pomazać: Tawtą go ociągnąć/ albo rzadką kitajką /i w otwór łona wprawić. Kile. krostom. Dymienicom. Francowatym..
Z tegoż też wszystkiego plastr uczyniony dymienicom francowatym i wrzodom/ Zielnik D. Symona Syrenniusa.
Kile/ na członkach wstydliwych/ przykładając/ wielkim jest lekarstwem.
Wrzodom Francowatym zastarzałym/ ciało psującym/ wydubniałym ta maść barzo jest użyteczna/ przydawszy do tego Mercurij praecipitatij żółtego z potrzebę. Rany bez sczmienia goi.
Rany świeże łaskawie/ i bez sczmienia goi/ przydawszy tej soli/ i Olejku z tegoż ziela do maści
mąki rżáney záczyniwszy/ Czopek ná Pálec wzdłuż y zmiąsz vtoczyć/ y tegoż źiela Oleykiem pomázáć: Táwtą go oćiągnąć/ álbo rzadką kitájką /y w otwor łoná wpráwić. Kile. krostom. Dymienicom. Fráncowátym..
Z tegoż też wszystkieg^o^ plástr vczyniony dymienicom fráncowátym y wrzodom/ Zielnik D. Symoná Syrenniusá.
Kile/ ná członkách wstydliwych/ przykłádáiąc/ wielkim iest lekárstwem.
Wrzodom Fráncowátym zástárzáłym/ ćiáło psuiącym/ wydubniáłym ta máść bárzo iest vżyteczna/ przydawszy do tego Mercurij praecipitatij żołtego z potrzebę. Rány bez sczmienia goi.
Rány świeże łáskáwie/ y bez sczmienia goi/ przydawszy tey soli/ y Oleyku z tegoż źiela do máśći
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 149
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ bez przymieszania innych rzeczy/ zwierzchnym na ciele zmazom/ Planom. Także też Item.
Muszkułom/ i inszym mięsistym członkom w ciele przynależy. Przeto do wrzodów złych zagniłych/ z źmnych wilgotności pochodzących i płynacych/ które ciało wyjadając psuje/ jest użyteczny. Fistułom i bolacz:
Fustułom/ i wszystkim inym Bolączkom otworzonym. Kile.
Kile na wstydliwych członkach/ i z przymiotem jej ognistym/ jest lekarstwem. Wrzodomwsparnem
Z osobności i własności wrzodom sparnym. Zanokcicom
Zanokcicom tak w rękach/ jako i w nogach. Dymienicom.
Dymienicom morowym już otworzonym/ i do gojenia trudnym/ jest lekarstwem. Bolączkom i wrzodom wydrożałym.
Bolączkom i wrzodom wydrożonym/
/ bez przymieszánia inych rzeczy/ zwierzchnym ná ćiele zmázom/ Plánom. Tákże też Item.
Muszkułom/ y inszym mięśistym członkom w ćiele przynależy. Przeto do wrzodow złych zágniłych/ z źmnych wilgotnośći pochodzących y płynacych/ ktore ćiáło wyiadáiąc psuie/ iest vżyteczny. Fistułom y bolacz:
Fustułom/ y wszystkim inym Bolączkom otworzonym. Kile.
Kile ná wstydliwych członkách/ y z przymiotem iey ognistym/ iest lekárstwem. Wrzodomwspárnem
Z osobnośći y własności wrzodom spárnym. Zánokcicom
Zánokćicom ták w rękách/ iáko y w nogách. Dymienicom.
Dymienicom morowym iuż otworzonym/ y do goienia trudnym/ iest lekárstwem. Bolączkom y wrzodom wydrożáłym.
Bolączkom y wrzodom wydrożonym/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 179
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
przymieszania innych rzeczy/ zwierzchnym na ciele zmazom/ Planom. Także też Item.
Muszkułom/ i inszym mięsistym członkom w ciele przynależy. Przeto do wrzodów złych zagniłych/ z źmnych wilgotności pochodzących i płynacych/ które ciało wyjadając psuje/ jest użyteczny. Fistułom i bolacz:
Fustułom/ i wszystkim inym Bolączkom otworzonym. Kile.
Kile na wstydliwych członkach/ i z przymiotem jej ognistym/ jest lekarstwem. Wrzodomwsparnem
Z osobności i własności wrzodom sparnym. Zanokcicom
Zanokcicom tak w rękach/ jako i w nogach. Dymienicom.
Dymienicom morowym już otworzonym/ i do gojenia trudnym/ jest lekarstwem. Bolączkom i wrzodom wydrożałym.
Bolączkom i wrzodom wydrożonym/ a jadowitej
przymieszánia inych rzeczy/ zwierzchnym ná ćiele zmázom/ Plánom. Tákże też Item.
Muszkułom/ y inszym mięśistym członkom w ćiele przynależy. Przeto do wrzodow złych zágniłych/ z źmnych wilgotnośći pochodzących y płynacych/ ktore ćiáło wyiadáiąc psuie/ iest vżyteczny. Fistułom y bolacz:
Fustułom/ y wszystkim inym Bolączkom otworzonym. Kile.
Kile ná wstydliwych członkách/ y z przymiotem iey ognistym/ iest lekárstwem. Wrzodomwspárnem
Z osobnośći y własności wrzodom spárnym. Zánokcicom
Zánokćicom ták w rękách/ iáko y w nogách. Dymienicom.
Dymienicom morowym iuż otworzonym/ y do goienia trudnym/ iest lekárstwem. Bolączkom y wrzodom wydrożáłym.
Bolączkom y wrzodom wydrożonym/ á iádowitey
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 179
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
niej maczając. Krostom.
Krosty/ i inne Zmazom na ciele.
Zmazy na twarzy sciera. Także z innych części ciała. Wrzodom
Wrzody. Krosty. Rany. Ślinogorz. w uściech/ w garle goi ciepło nią często usta płocząc/ i gargaryzując/ goi. (Taber.) Krostom. Ranom. Ślinóg. Kile.
Kile/ i Szyszkom
Szyski w siedzeniu. Starciu albo przczosu
Starcie i osadnienie w siedzeniu leczy/ cipeło wymywając/ a flajtuch w niej maczając/ na sadzele przykładać. Głowie.
Głowie napuchłej. Twarzy nabrzmiałej.
Twarzy nabrzmiałej/ chusty w niej maczając/ a ciepło przykładając. Abowiem wyciąga znich puchlinę. Pleurze.
niey maczáiąc. Krostom.
Krosty/ y ine Zmázom ná ćiele.
Zmázy ná twarzy zćiera. Tákże z inych częśći ciáłá. Wrzodom
Wrzody. Krosty. Rány. Slinogorz. w vśćiech/ w gárle goi ćiepło nią często vstá płocząc/ y gárgáryzuiąc/ goi. (Taber.) Krostom. Ránom. Slinog. Kile.
Kile/ y Szyszkom
Szyski w śiedzeniu. Stárćiu álbo przczosu
Stárćie y osádnienie w śiedzeniu leczy/ ćipeło wymywáiąc/ á fláytuch w niey maczáiąc/ ná sádzele przykłádáć. Głowie.
Głowie nápuchłey. Twarzy nábrzmiáłey.
Twarzy nábrzmiáłey/ chusty w niey maczáiąc/ á ćiepło przykłádáiąc. Abowiem wyćiąga znich puchlinę. Pleurze.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 243
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Krostom.
Krosty/ i inne Zmazom na ciele.
Zmazy na twarzy sciera. Także z innych części ciała. Wrzodom
Wrzody. Krosty. Rany. Ślinogorz. w uściech/ w garle goi ciepło nią często usta płocząc/ i gargaryzując/ goi. (Taber.) Krostom. Ranom. Ślinóg. Kile.
Kile/ i Szyszkom
Szyski w siedzeniu. Starciu albo przczosu
Starcie i osadnienie w siedzeniu leczy/ cipeło wymywając/ a flajtuch w niej maczając/ na sadzele przykładać. Głowie.
Głowie napuchłej. Twarzy nabrzmiałej.
Twarzy nabrzmiałej/ chusty w niej maczając/ a ciepło przykładając. Abowiem wyciąga znich puchlinę. Pleurze.
Pleurze z
. Krostom.
Krosty/ y ine Zmázom ná ćiele.
Zmázy ná twarzy zćiera. Tákże z inych częśći ciáłá. Wrzodom
Wrzody. Krosty. Rány. Slinogorz. w vśćiech/ w gárle goi ćiepło nią często vstá płocząc/ y gárgáryzuiąc/ goi. (Taber.) Krostom. Ránom. Slinog. Kile.
Kile/ y Szyszkom
Szyski w śiedzeniu. Stárćiu álbo przczosu
Stárćie y osádnienie w śiedzeniu leczy/ ćipeło wymywáiąc/ á fláytuch w niey maczáiąc/ ná sádzele przykłádáć. Głowie.
Głowie nápuchłey. Twarzy nábrzmiáłey.
Twarzy nábrzmiáłey/ chusty w niey maczáiąc/ á ćiepło przykłádáiąc. Abowiem wyćiąga znich puchlinę. Pleurze.
Pleurze z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 243
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
pilno warzyć/ i po łyżce abo trzech każdego poranku/ pić ciepło dawać rannemu/ także na noc. Doświadczony trunek rannym.
Gnilec w uściech leczy/ wodką prostą z Zanku ciepło i często płocząc.
Rany i dziury Francowatym w garle.
Rany i zawrzedziałości ust także leczy/ płokaniem swym i gargaryzowanim.
Rany/ albo kiłę/ na wstydliwych członkach/ także szyszki w siedzeniu/ często nią wymywając/ i Flajtuch obmaczawszy na nie kładąc.
Sadno koniowi także nią często przemywać/ i prochem Zanklu liścia zasypować/ goi. A w niedostatku wodki/ ziele warzyć Zanklowe/ i tą juchą wymywać. Wino z Zanklu.
Wziąć liścia i z korzeniem/
pilno wárzyć/ y po łyszce ábo trzech káżdego poránku/ pić ćiepło dawáć ránnemu/ tákże ná noc. Doświádczony trunek ránnym.
Gnilec w vśćiech leczy/ wodką prostą z Zánku ćiepło y często płocząc.
Rány y dźiury Fráncowátym w gárle.
Rány y záwrzedźiáłośći vst tákże leczy/ płokániem swym y gárgáryzowánim.
Rány/ álbo kiłę/ ná wstydliwych członkách/ tákże szyszki w śiedzeniu/ często nią wymywáiąc/ y Fláytuch obmaczawszy ná nie kłádąc.
Sádno koniowi tákże nią często przemywáć/ y prochem Zánklu liśćia zásypowáć/ goi. A w niedostátku wodki/ źiele wárzyć Zánklowe/ y tą iuchą wymywáć. Wino z Zánklu.
Wźiąć liśćia y z korzeniem/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 250
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
