triangułowi RDB. Nauka XXXV. Odległość niedostępną z obydwóch terminów, przemierzać snadniej niż w Nauce 24. na Karcie 29. NA stacyj E, odlicz na Węgielnicy cmn, to jest Lbd, brzegu jednym przemierzoną odległość EB, i utwierdź ją na Tablicy tak, żeby ostatnia cząstka odliczona, stanęła przy E, czyniąc trianguł krzyżokątny Ebd. Potym: Przystawiwszy do E, linią z Celami, i upatrzywszy przez jej cele terminy niedostępne N, i D, zosobna; nanotuj liczbę części n, i d, odcięte zramienia bn Węgielnice Lbd. A gdy wyjmiesz mniejszą bn, zwiększej b, d; zostanie nd, liczba łokci odległości niedostępnej
tryángułowi RDB. NAVKA XXXV. Odległość niedostępną z obudwoch terminow, przemierzáć snádniey niż w Náuce 24. ná Kárćie 29. NA stácyi E, odlicz ná Węgielnicy cmn, to iest Lbd, brzegu iednym przemierzoną odległość EB, y vtwierdź ią ná Tablicy ták, żeby ostátnia cząstká odliczona, stánęłá przy E, czyniąc tryánguł krzyżokątny Ebd. Potym: Przystáwiwszy do E, liniią z Celámi, y vpátrzywszy przez iey cele terminy niedostępne N, y D, zosobná; nánotuy liczbę częśći n, y d, odćięte zrámięnia bn Węgielnicé Lbd. A gdy wyymiesz mnieyszą bn, zwiększey b, d; zostánie nd, liczbá łokći odległosći niedostępney
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 34
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
łokci, będzie prawdżywa wysokość CB. DEMONSTRACJA. PRzeciągnąwszy wciąż przez koniec E, cieniu załamanego DE, linią HES, krzyżową samej wysokości CHB, i postawiwszy na niej ES, długość stylu ES na Instrumencie reprezentującą: i w jej końcu Z, przydawszy krzyżową SG, wyrażającą długość cieniu na instrumencie części 15; stanie kwadrat krzyżokątny CHED, o równych ścianach przeciwnych CH, DE, i CD, HE: staną także dwa trianguły podobne BHE, i GSE. Zaczym: Jako ES do SG: tak EH do HB. A przeto musi być wiadoma HB. Znowu: że HC jest równa samej ED wiadomej, przydawszy HC, do HB,
łokći, będźie prawdżiwa wysokość CB. DEMONSTRACYA. PRzećiągnąẃszy ẃćiąż przez koniec E, ćieniu záłamánego DE, liniią HES, krzyżową sámey wysokośći CHB, y postáwiwszy ná niey ES, długość stylu ES ná Instrumenćie reprezentuiącą: y w iey końcu S, przydawszy krzyżową SG, wyrażáiącą długość ćieniu ná instrumenćie częśći 15; stánie kwádrat krzyżokątny CHED, o rownych śćianách przećiwnych CH, DE, y CD, HE: stáną tákże dwá tryánguły podobne BHE, y GSE. Záczym: Iáko ES do SG: ták EH do HB. A przeto muśi bydź wiádoma HB. Znowu: że HC iest rowna sámey ED wiádomey, przydawszy HC, do HB,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 43
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
800, do DH 400. Tak CN dłuższa 1000, do czwartego. Wynidzie miara ściany dłuższej NL, w łokciach 500. Także ściany CL dłuższej, łokci 1117: i 1. ze 2. Nauka III. Dwie ściany triangułu wystawić, i wyrachować, z jednej ściany, i z angułu jednego, wtriangule krzyżokątnym. NIech będzie dana jedna ściana CD, triangułu CDH, łokci 1000, i anguł gradusów 30; a trzeba drugie dwie ściany DH, i CH, wystawić, i wyrachować ich długość. Zrysowawszy linią jakąkolwiek CD, przeniesiesz na nią z skali cząstek 1000, i z końca jej C, zrysujesz lunetę EF, a
800, do DH 400. Ták CN dłuższa 1000, do czwartego. Wynidżie miárá śćiány dłuższey NL, w łokćiách 500. Tákże śćiány CL dłuższey, łokći 1117: y 1. ze 2. NAVKA III. Dwie śćiány tryángułu wystáwić, y wyráchowáć, z iedney śćiány, y z ángułu iednego, wtryángule krzyżokątnym. NIech będźie dána iedná śćiáná CD, tryángułu CDH, łokći 1000, y ánguł gradusow 30; á trzebá drugie dwie śćiány DH, y CH, wystáwić, y wyráchowáć ich długość. Zrysowawszy liniią iákąkolwiek CD, przenieśiesz ná nię z skáli cząstek 1000, y z końcá iey C, zrysuiesz lunetę EF, á
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 65
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
C, i F, przeciągniesz linią prostą wbród CFH, i z drugiego końca D, linii CD, wystawisz krzyżową DH, zabiegającą linii CH na H: stanie trianguł CDH, którego ściany niewiadome DH, i CH, opowie skala, gdy te linie na nią przeniesiesz. Nauka IV. Dwie ściany triangułu nie krzyżokątnego wystawić i opowiedzieć, z jednej ściany, i ze dwóch angułów wiadomych. NIech będzie dana ściana CD w łokci 100, i anguły dwa C, D, przyległe wiadomej ścianie: a trzeba postawić drugie dwie ściany CH, i HD, i miarę ich wyrachować. Zabawa VIII.
Objąwszy na skali 100 cząstek, postaw
C, y F, przećiągniesz liniią prostą wbrod CFH, y z drugiego końcá D, linii CD, wystáwisz krzyżową DH, zábiegáiącą linii CH ná H: stánie tryánguł CDH, ktorego śćiány niewiádome DH, y CH, opowie skálá, gdy te liniie ná nię przenieśiesz. NAVKA IV. Dwie śćiány tryángułu nie krzyżokątnego wystáwić y opowiedźieć, z iedney śćiány, y ze dwoch ángułow wiádomych. NIech będźie dána śćiáná CD w łokći 100, y ánguły dwá C, D, przyległe wiádomey śćiánie: á trzebá postáwić drugie dwie śćiány CH, y HD, y miárę ich wyráchowáć. Zábáwá VIII.
Obiąwszy ná skáli 100 cząstek, postaw
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 66
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
sobie zamyka. Gdy Geometra mówi: wynidzie abo stanie pole figury z multyplikacyj dwóch ścian, (długości naprzykład, i szerokości) sens jego jest, że plac tyle ma łokci naprzykład kwadratowych, jako wielka jest liczba, która wychodzi z liczby łokci długości przemultyplikowanej przez liczbę łokci szerokości. Nauka J. Pole kwadratu Krzyżokątnego znaleźć. JEżeli kwadrat krzyżowkątny jest doskonały; to jest mający równe wszytkie cztery ściany; długość jednej ściany zmultyplikuj w się, a produkt, będzie plac kwadratu doskonałego.
Naprzykład: Ściana kwadratu doskonałęgo CHUZ jest łokci 4. multyplikuj 4 przez 4. wychodży łokci 16. kwadratowych, wiele ich zawiera w sobie pole kwadratu
sobie zámyka. Gdy Geometrá mowi: wynidźie ábo stanie pole figury z multyplikácyi dwoch śćian, (długośći náprzykład, y szerokośći) sens iego iest, że plác tyle ma łokći náprzykład kwádratowych, iako wielka iest liczbá, ktora wychodźi z liczby łokći długośći przemultyplikowáney przez liczbę łokći szerokośći. NAVKA J. Pole kwádratu Krzyżokątnego ználeść. IEżeli kwádrat krzyżowkątny iest doskonáły; to iest máiący rowne wszytkie cztery śćiány; długość iedney śćiány zmultyplikuy w śię, á produkt, będżie plác kwádratu doskonáłego.
Náprzykład: Sćiáná kwádratu doskonáłęgo CHVZ iest łokći 4. multyplikuy 4 przez 4. wychodżi łokći 16. kwádratowych, wiele ich záwiera w sobie pole kwádratu
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 75
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
jest doskonały; to jest mający równe wszytkie cztery ściany; długość jednej ściany zmultyplikuj w się, a produkt, będzie plac kwadratu doskonałego.
Naprzykład: Ściana kwadratu doskonałęgo CHUZ jest łokci 4. multyplikuj 4 przez 4. wychodży łokci 16. kwadratowych, wiele ich zawiera w sobie pole kwadratu doskonałego CHUZ. Jeżeli kwadrat krzyżokątny jest podłużny, to jest dwie ściany mający dłuższe od inszych dwóch. Jako kwadrat LMNT, którego ściany LM, TN sa po trzy łokcie, ściany zaś MN, LT, po cztery łokcie, Rozmierzywszy dwie ściany przyległe LM, i LT; multyplikuj je przez się (3. naprzykład, przez 4) wynidzie
iest doskonáły; to iest máiący rowne wszytkie cztery śćiány; długość iedney śćiány zmultyplikuy w śię, á produkt, będżie plác kwádratu doskonáłego.
Náprzykład: Sćiáná kwádratu doskonáłęgo CHVZ iest łokći 4. multyplikuy 4 przez 4. wychodżi łokći 16. kwádratowych, wiele ich záwiera w sobie pole kwádratu doskonáłego CHVZ. Jeżeli kwádrat krzyżokątny iest podłużny, to iest dwie śćiány máiący dłuszsze od inszych dwoch. Iáko kwádrat LMNT, ktorego śćiány LM, TN sa po trzy łokćie, śćiány záś MN, LT, po cztery łokćie, Rozmierzywszy dwie śćiány przyległe LM, y LT; multyplikuy ie przez się (3. náprzykład, przez 4) wynidźie
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 75
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
łokci w ścianie LT. Zaczym w całym kwadracie TM, tyle jest łokci kwadratowych, jaka jest liczba (12.) która wyszła z mułtyplikacyj ściany LM (3.) przez ścianę LT, (4.) PRZESTROGA. Począł Geometra rozmierzanie Pol wfigurach, nie od triangułu, pierwszej figury, ale od kwadratu krzyżokątnego. Ponieważ na sposobie rozmierzania pola kwadratu krzyżokątnego; funduje się inszych wszytkich figur płaskich rozmierzanie. Wykład. Z tej Nauki wyrachujesz. Wiele ludzi zmieścić się może w Kościele, którego nawa srzędnia, ode drzwi aż do kratek Ołtarzowych, jest długa na 100 łokci, a szeroka na 10, dawszy każdej osobie miejsca po łokciu
łokći w śćiánie LT. Záczym ẃ cáłym kwádraćie TM, tyle iest łokći kwádratowych, iaka iest liczbá (12.) ktora wyszłá z mułtyplikácyi śćiány LM (3.) przez śćiánę LT, (4.) PRZESTROGA. Począł Geometrá rozmierzánie Pol wfigurách, nie od tryángułu, pierwszey figury, ále od kwádratu krzyżokątnego. Ponieważ ná sposobie rozmierzánia pola kwadratu krzyżokątnego; funduie się inszych wszytkich figur płáskich rozmierzánie. Wykłád. Z tey Náuki wyráchuiesz. Wiele ludźi zmieśćić się może w Kośćiele, ktorego nawá srzędnia, ode drzwi áż do kratek Ołtarzowych, iest długa ná 100 łokći, á szeroka ná 10, dawszy káżdey osobie mieysca po łokćiu
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 76
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
kwadracie TM, tyle jest łokci kwadratowych, jaka jest liczba (12.) która wyszła z mułtyplikacyj ściany LM (3.) przez ścianę LT, (4.) PRZESTROGA. Począł Geometra rozmierzanie Pol wfigurach, nie od triangułu, pierwszej figury, ale od kwadratu krzyżokątnego. Ponieważ na sposobie rozmierzania pola kwadratu krzyżokątnego; funduje się inszych wszytkich figur płaskich rozmierzanie. Wykład. Z tej Nauki wyrachujesz. Wiele ludzi zmieścić się może w Kościele, którego nawa srzędnia, ode drzwi aż do kratek Ołtarzowych, jest długa na 100 łokci, a szeroka na 10, dawszy każdej osobie miejsca po łokciu jednym kwadratowym, dla sposobnego uklęknienia. Gdy
kwádraćie TM, tyle iest łokći kwádratowych, iaka iest liczbá (12.) ktora wyszłá z mułtyplikácyi śćiány LM (3.) przez śćiánę LT, (4.) PRZESTROGA. Począł Geometrá rozmierzánie Pol wfigurách, nie od tryángułu, pierwszey figury, ále od kwádratu krzyżokątnego. Ponieważ ná sposobie rozmierzánia pola kwadratu krzyżokątnego; funduie się inszych wszytkich figur płáskich rozmierzánie. Wykłád. Z tey Náuki wyráchuiesz. Wiele ludźi zmieśćić się może w Kośćiele, ktorego nawá srzędnia, ode drzwi áż do kratek Ołtarzowych, iest długa ná 100 łokći, á szeroka ná 10, dawszy káżdey osobie mieysca po łokćiu iednym kwádratowym, dla sposobnego vklęknięnia. Gdy
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 76
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
(CBGD.) Około Rozmierzania Pola Figur.
Naprzykład. W kwadracie CBGD, ściana CB, ma łokci 40. Linia krzyżowa BN, łokci 50: których dwóch liczb produkt 2000; jest pole kwadratu CBGD. DEMONSTRACJA. Wyprowadżywszy z punktu D, i G, linie krzyżowe DF, GE, kwadrat DFEG, krzyżokątny, jest równy kwadratowi nierwnokątnemu DCBG (według Własności 115. Zabawy 6.) Ale kwadratu DFEG, krzyżokątnego pole, wychodzi z multyplikacyj DG, przez GE, według Nauki 1. tej Zabawy. Toć i kwadratu nierównokątnego DCBG. PRZESTROGA. Jeżeli od ściany CB, do ściany DG, przeszkoda jaka nie dopuści przemierzenia
(CBGD.) Około Rozmierzánia Polá Figur.
Náprzykład. W kwádraćie CBGD, śćiáná CB, ma łokći 40. Liniia krzyżowa BN, łokći 50: ktorych dwoch liczb produkt 2000; iest pole kwádratu CBGD. DEMONSTRACYA. Wyprowádżiwszy z punktu D, y G, liniie krzyżowe DF, GE, kwádrat DFEG, krzyżokątny, iest rowny kwádratowi nierwnokątnemu DCBG (według Własnośći 115. Zábáwy 6.) Ale kwádratu DFEG, krzyżokątnego pole, wychodźi z multyplikácyi DG, przez GE, według Náuki 1. tey Zábáwy. Toć y kwádratu nierownokątnego DCBG. PRZESTROGA. Jeżeli od śćiány CB, do śćiány DG, przeszkodá iáka nie dopuśći przemierzenia
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 77
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
łokci 40. Linia krzyżowa BN, łokci 50: których dwóch liczb produkt 2000; jest pole kwadratu CBGD. DEMONSTRACJA. Wyprowadżywszy z punktu D, i G, linie krzyżowe DF, GE, kwadrat DFEG, krzyżokątny, jest równy kwadratowi nierwnokątnemu DCBG (według Własności 115. Zabawy 6.) Ale kwadratu DFEG, krzyżokątnego pole, wychodzi z multyplikacyj DG, przez GE, według Nauki 1. tej Zabawy. Toć i kwadratu nierównokątnego DCBG. PRZESTROGA. Jeżeli od ściany CB, do ściany DG, przeszkoda jaka nie dopuści przemierzenia linii krzyżowej BN: Zrysujesz na karcie kwadrat DCBG, biorąc z skale miarę ścian; i wyprowadzisz linią krzyżową
łokći 40. Liniia krzyżowa BN, łokći 50: ktorych dwoch liczb produkt 2000; iest pole kwádratu CBGD. DEMONSTRACYA. Wyprowádżiwszy z punktu D, y G, liniie krzyżowe DF, GE, kwádrat DFEG, krzyżokątny, iest rowny kwádratowi nierwnokątnemu DCBG (według Własnośći 115. Zábáwy 6.) Ale kwádratu DFEG, krzyżokątnego pole, wychodźi z multyplikácyi DG, przez GE, według Náuki 1. tey Zábáwy. Toć y kwádratu nierownokątnego DCBG. PRZESTROGA. Jeżeli od śćiány CB, do śćiány DG, przeszkodá iáka nie dopuśći przemierzenia linii krzyżowey BN: Zrysuiesz ná kárćie kwádrat DCBG, biorąc z skálé miárę śćian; y wyprowádźisz liniią krzyżową
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 77
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
