.
Bibenalla nigra, et Pimpinella hirsuta. Schwartz Bibenell. BIedrzeniec czarny/ korzenia jest mocnego/ na palec wzmiąsz/ zwierzchu czarnego/ we wnątrz białego/ Soku pełnego/ który gdy z niego wyżmą/ żółtawy bywa: Smaku ostrego. Rozgę ma wełnistą i kosmatą/ we wnątrz czczą: kolankowata i mocna. Liścia Labrzystego/ i głęboko wykrawanego: a do środku listu prawie zielone/ na stopkach równo parą pochodzące: zapachu wdzięcznego: Na wierzchu rózg okołki pełne kwiecia białego/ jako na Kminie: W Lipcu/ i w Sierpniu kwitnie. Z tych potym nasienie podobne Pietrusczanemu. Korzeń Korzeń Kłącze. Rózga. Liście. Kwiat. Nasienie.
.
Bibenalla nigra, et Pimpinella hirsuta. Schwartz Bibenell. BIedrzeniec czarny/ korzeniá iest mocnego/ ná pálec wzmiąsz/ zwierzchu czarnego/ we wnątrz białego/ Soku pełnego/ ktory gdy z niego wyżmą/ żołtawy bywa: Smáku ostrego. Rozgę ma wełnistą y kosmátą/ we wnątrz czczą: kolankowáta y mocna. Liśćia Lábrzystego/ y głęboko wykrawánego: á do środku listu práwie źielone/ ná stopkách rowno parą pochodzące: zapáchu wdźięcznego: Ná wierzchu rozg okołki pełne kwiećia białego/ iáko ná Kminie: W Lipcu/ y w Sierpniu kwitnie. Z tych potym naśienie podobne Pietruscżánemu. Korzeń Korzeń Kłącze. Rozgá. Liśćie. Kwiát. Naśienie.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 78
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
cienkiego/ od tego ddnożki drobne. Pręt. Nasienie. Księgi Pierwsze. Korzeń. Liście.
Wtóry także dwułokietnego wzrostu/ krzaczysty: Listeczki także z obu stron stopki/ po cztery mając/ Dzięgielowym podobne/ jeno więtsze/ i głębiej około krajów wykrawane/ do tego okrąglejsze i tępsze: Na końcu stopki osobno jedne listeczek labrzysty/ wszystkie ostre: Kłącza także ostrokośmatego: Na wierzchu tych w okołkach Nasienie ostre/ po parze pochodzące: Korzeń też niewielki i cienki. Kłącze. Nasienie. Korzeń. Miejsce.
W Naszych tu północnych stronach mało znajome. Także w Niemieckich jest gościem: Jednak że się w ziołach rozmaitych cudzoziemskich (więcej niżli naszy)
ćienkiego/ od tego ddnożki drobne. Pręt. Nasienie. Kśięgi Pierwsze. Korzeń. Liśćie.
Wtory tákże dwułokietnego wzrostu/ krzaczysty: Listeczki tákże z obu stron stopki/ po cztery máiąc/ Dźięgielowym podobne/ ieno więtsze/ y głębiey około kráiow wykrawáne/ do tego okrągleysze y tępsze: Ná końcu stopki osobno iedne listecżek lábrzysty/ wszystkie ostre: Kłącza tákże ostrokosmáte^o^: Ná wierzchu tych w okołkách Naśienie ostre/ po parze pochodzące: Korzeń też niewielki y ćienki. Kłącze. Naśienie. Korzeń. Mieysce.
W Nászych tu połnocnych stronách máło znáiome. Tákże w Niemieckich iest gośćiem: Iednák że sie w źiołách rozmáitych cudzoźiemskich (więcey niżli nászy)
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 142
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Sphondylis. Chamaeplatanus. Rutinalis herba. Verticularis et verticilarys herba. Beerenklawe. Beerentacz.
TO ziele/ Miarzowi jest barzo podobne. Przeto drudzy trzecim go Miarzem mienią/ krom zapachu/ który ma przyjemniejszy. Mocy i skutków słabszych. Korzenia bielszego łokietnego/ w kilka odnóg/ takież jako i sam miąższych rozdzielny. Liścia Labrzystego/ więtszego/ dłuższego/ i szerszego/ Jaworowemu barzo podobnego/ po piąci na jednej stopce. Ciemno zielone/ i ostro wełniste. Kłącza na półtora łokcia wzwyż/ we wnątrz czczego/ tucznego rumiennego/ laskowanego/ albo stryfiastego/ kolankowatego/ z którego Liście na swych stopkach/ jako skrzydła jakie wyrasta. Korzeń Soku pełny
Sphondylis. Chamaeplatanus. Rutinalis herba. Verticularis et verticilaris herba. Beerenklawe. Beerentacz.
TO źiele/ Miarzowi iest bárzo podobne. Przeto drudzy trzećim go Miarzem mienią/ krom zápáchu/ ktory ma przyiemnieyszy. Mocy y skutkow słábszych. Korzeniá bielszego łokietnego/ w kilká odnog/ tákież iáko y sam miąższych rozdźielny. Liśćia Labrzystego/ więtszego/ dłuższego/ y szyrszego/ Iáworowemu bárzo podobnego/ po piąći ná iedney stopce. Ciemno źielone/ y ostro wełniste. Kłącza ná połtorá łokćiá wzwysz/ we wnątrz czczego/ tucznego rumiennego/ laskowánego/ álbo stryfiástego/ kolankowátego/ z ktorego Liśćie ná swych stopkách/ iáko skrzydłá iákie wyrasta. Korzeń Soku pełny
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 172
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ samiec i samica. Nawłaśniejszy Zankiel jest samiec. Korzenia cienkiego/ włosienkowatego/ rozpierzchłego/ czarnego /właśnie jako u Ciemierzyce/ we wnątrz białego/ smaku gorzkiego. Liścia podobnego Opichowemu/ albo Winnemu/ abo Liściu Nosków bocianich/ z korzenia gęsto na długich stopkach rumiennych pochodzącego/ na pięcioro rozdzielonego/ głęboko wykrojonego/ i labrzystego/ jako liście Piecipersyu/ gładkiego/ i jasno zielonego/ mając na krajach rozdziałów i rozkrojów swych czerwone kropki. Rosczki także cienki/ obłe/ długie/ na połtory/ podczas i na dwie piędzi/ ku gorze puszczając z siebie niemało odnóżek/ które w wierzchach swych kwiatki białe w Czyrwcu wydają/ jako jakie korzonki albo
/ sámiec y sámicá. Nawłaśnieyszy Zánkiel iest sámiec. Korzeniá ćienkiego/ włośienkowátego/ rozpierzchłego/ czarnego /właśnie iáko v Ciemierzyce/ we wnątrz białego/ smáku gorzkiego. Liśćia podobnego Opichowemu/ álbo Winnemu/ ábo Liśćiu Noskow bocianich/ z korzeniá gęsto ná długich stopkách rumiennych pochodzącego/ ná pięćioro rozdźielonego/ głęboko wykroionego/ y labrzystego/ iáko liśćie Piećipersyu/ głádkiego/ y iásno źielonego/ máiąc ná kráiách rozdźiałow y roskroiow swych czerwone kropki. Rosczki tákże ćienki/ obłe/ długie/ ná połtory/ podczás y ná dwie piędźi/ ku gorze pusczáiąc z śiebie niemáło odnożek/ ktore w wierzchách swych kwiatki białe w Czyrwcu wydáią/ iáko iákie korzonki álbo
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 246
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Wund glõckem. Haylglõckem. Bergsanickel. Albsanickel. ZArzyczka/ albo Zankiel górny/ ma wiele cienkich a włosienkowatych korzonków/ pochodzących od główki spodniej liścia/ i kłącza swego podobieństwem korzonków Ciemierzyce. Liście także jako innych ziół/ na Wiosnę z nich się puszcza/ na stopkach obmiąższych/ po jednym szczególnym na każdej/ okrągło labrzyste/ i miałko wytrawane/ żyłowania pełne/ połyskające/ a zlekka wełniste. Ze środku tego Liścia wyrasta pręt/ i Kłącze twarde/ i mocne/ proste a obłe/ i gołe bez listeczków wyrastających: w wirzchu których w Maju i w Czerwcu dziewięć albo dziesięć rożyczek czerwonych na swych stopkach/ jako zwoneczki/ na
Wund glõckem. Haylglõckem. Bergsanickel. Albsanickel. ZArzyczká/ álbo Zánkiel gorny/ ma wiele ćienkich á włośienkowátych korzonkow/ pochodzących od głowki spodniey liśćia/ y kłącza sweg^o^ podobieństwem korzonkow Ciemierzyce. Liśćie tákże iáko inych źioł/ ná Wiosnę z nich sie puscza/ ná stopkách obmiąższych/ po iednym sczegulnym na káżdey/ okrągło labrzyste/ y miáłko wytrawáne/ żyłowánia pełne/ połyskáiące/ á zlekká wełniste. Ze środku tego Liśćia wyrasta pręt/ y Kłącze twárde/ y mocne/ proste á obłe/ y gołe bez listecżkow wyrastáiących: w wirzchu ktorych w Máiu y w Czerwcu dźiewięć álbo dźieśięć rożyczek czerwonych ná swych stopkách/ iáko zwoneczki/ ná
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 251
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Bruch wurtzl Leberkletten. Königskraut
RZepik/ ziele o jednym prątku/ podczas o dwu/ na końcu księżyca Maja z ziemi się puszcza: a te twardo chrostowate/ ciemno zielone/ abo szaro ciemne/ cienkie/ proste/ i oble/ wełnistokośmate/ wzwyż na łokieć/ podczas wyssze/ od nich liście jako odnożki gałązkowate/ Labrzyste/ na troje rozkrawane/ a pokrajach drobno karbowane/ parami na obdłużnych stopkach mniejsze przy więtszych pochodzące/ a nawierzchu potrzech/ podobne Srebrnikowym/ abo Pięćperstowym. Ciemnozielony także jako kłącze wełnistokośmate. Kwitem bladożółtym/ począwszy od śrzodku pręta aż do wierzchu kwitnie. Z tego nasienie obdłużne/ ku ziemi się skłaniające
Bruch wurtzl Leberkletten. Königskraut
RZepik/ źiele o iednym prątku/ podczás o dwu/ ná końcu kśiężycá Máiá z źiemi się puscza: á te twárdo chrostowáte/ ćiemno źielone/ ábo száro ćiemne/ ćienkie/ proste/ y oble/ wełnistokosmáte/ wzwysz ná łokieć/ podczás wyssze/ od nich liśćie iáko odnożki gáłąskowate/ Lábrzyste/ ná troie roskráwáne/ á pokráiách drobno kárbowáne/ parámi ná obdłużnjch stopkách mnieysze przj więtszjch pochodzące/ á náwierzchu potrzech/ podobne Srebrnikowym/ ábo Pięćperstowym. Ciemnoźielony tákże iáko kłącze wełnistokosmate. Kwitem bládożółtym/ począwszy od śrzodku prętá áż do wierzchu kwitnie. Z tego naśienie obdłużne/ ku źiemi się skłániáiące
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 273
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
a napospolitszy/ który naczęściej do lekarstw przychodzi. Ma rosczki cienkie/ oble/ piędziste/ na kształt ździebełek cienkich/ abo stopek. Na wierzchu każdego po piąciu listków obdłużnych/ Rzepikowym/ abo Srebrnikowym jakokolwiek karbowanim podobne około krajów/ żyłowate: zaś u każdej stopki u spodku/ gdzie z klącza swego pochodzi/ pięć mniejszych labrzystych listeczków/ począwszy od korzenia/ aż ku wierzchu pochodzi. Klącze na piądź wzwyż/ rumianawe niekiedy/ według bujności miejsca na pułtory/ i na dwie piędzi roście. W wierzchu miewa wiele odnóżek/ albo gałązek nie wielkich/ także pięciu listeczkami drobnemi i karbowanemi obsiadłe: na tych rosczkach kwiateczki blado żółte/ z piąciu listków
á napospolitszy/ ktory naczęśćiey do lekarstw przychodźi. Ma rosczki ćienkie/ oble/ piędźiste/ ná kształt źdźiebełek ćienkich/ ábo stopek. Ná wierzchu káżdego po piąćiu listkow obdłużnych/ Rzepikowym/ ábo Srebrnikowym iákokolwiek kárbowánim podobne około kráiow/ żyłowáte: záś v káżdey stopki v spodku/ gdźie z klącza swego pochodźi/ pięć mnieyszych lábrzystych listeczkow/ począwszy od korzenia/ áż ku wierzchu pochodźi. Klącze ná piądź wzwysz/ rumiánáwe niekiedy/ według buynośći mieyscá ná pułtory/ y ná dwie piędźi rośćie. W wierzchu miewa wiele odnożek/ albo gáłązek nie wielkich/ tákże pięćiu listeczkámi drobnemi y kárbowanemi obśiádłe: ná tych rosczkách kwiáteczki bládo żołte/ z piąćiu listkow
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 294
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
