z Kopytniku. Aq̃a stillaticia. Oczom mdłym.
Wódka z Kopytniku wydystyllowana/ oczóm mdłym/ z Alenką w nie puszczając/ jest użyteczna. Febrom.
Febry wszelakie odpędza. Krew spaloną poletuje.
Krew koleryczną spaloną w wątrobie wychędaża. Olejek z Kopytniku. Oleum Phil:
Kopytnikowy Olejek tak bywa czyniony: Wziąć korzenia jego/ Ladanu/ albo Pryskirzyce/ ile kto chce/ i nalać na to Oliwy/ żeby dobrze zagrąznęło/ i to przez długi czas na Słońcu jarkim moczyć/ czesto wzruszając. Może go też przywarzyć/ ale barzo krótko/ dla utracenia mocy. Tenże: Febrom długim i zastarzałym.
Febry długie a zastarzałe leczy/ Pacierze i
z Kopytniku. Aq̃a stillaticia. Oczom mdłym.
Wódká z Kopytniku wydystyllowána/ oczóm mdłym/ z Alenką w nie pusczáiąc/ iest vżyteczna. Febrom.
Febry wszelákie odpądza. Krew spaloną poletuie.
Kreẃ koleryczną spaloną w wątrobie wychędaża. Oleiek z Kopytniku. Oleum Phil:
Kopytnikowy Oleiek ták bywa czyniony: Wźiąć korzenia iego/ Ládanu/ álbo Pryskirzyce/ ile kto chce/ y nálać ná to Oliwy/ żeby dobrze zágrąznęło/ y to przez długi czás ná Słońcu iárkim moczyć/ czesto wzruszáiąc. Może g^o^ też przywárzyć/ ále bárzo krotko/ dla vtrácenia mocy. Tenże: Febrom długim y zástárzáłym.
Febry długie á zástárzáłe leczy/ Páćierze y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 46
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
przykładać/ przez kilka dni to czyniąc/ dwa i trzykroć przez dzień/ po dobrej chwili trzymając/ i jedno odejmując/ drugie przykładając. Połgłowku bolejącemu.
Gdyby połgłowy niezmiernie bolało/ sam tylko Gałban plastowany/ oddala ból. A gdyby chciał to lekarstwo mieć potężniejsze: wziąć Gałbanu dwa łota/ Kadzidła białego miałko utartego/ Ladanu po pół łota. Gałban w winie rozpuścić/ i z inymi rzeczami miałko utartymi umięszać/ a na połgłowek bolejący ciepło plastrować. Kościom odszczepionym.
Kości odszczepione/ z ciała wyciąga/ jak sam przez się plastowany jako inym maściom przymięszany. Brodawkom.
Brodawki z rąk spądza/ Gałban z octem rozczyniony/ a na nie przykładany
przykłádáć/ przez kilká dni to czyniąc/ dwá y trzykroć przez dźień/ po dobrey chwili trzymáiąc/ y iedno odeymuiąc/ drugie przykłádáiąc. Połgłowku boleiącemu.
Gdyby połgłowy niezmiernie bolało/ sam tylko Gáłban plastowány/ oddala bol. A gdjby chćiał to lekárstwo mieć potężnieysze: wźiąć Gáłbanu dwá łotá/ Kádźidłá białego miáłko vtárteg^o^/ Ládanu po poł łotá. Gáłban w winie rospuśćić/ y z inymi rzeczámi miáłko vtártymi vmięśzáć/ á ná połgłowek boleiący ćiepło plastrowáć. Kośćiom odsczepionym.
Kośći odszczepione/ z ćiáłá wyćiąga/ iák sam przez się plastowány iáko inym máśćiom przymięszány. Brodáwkom.
Brodawki z rąk spądza/ Gáłban z octem rozczyniony/ á ná nie przykłádány
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 213
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i z Olejkiem Fiołkowym/ przydać Gałbanu rozpuszczonego/ a potym znienagła Tragant sypać/ i co napilniej i nadłużej mieszać. A gdzieby zbytnie maść twarda była/ tedy Olejku pomienionego więcej przylać/ a na rozpadliny i posieczenie ciała plastrować. Mosznom albo jądrom opuchłym.
Mosznom/ albo Jądrom męskim opuchłym: Wziąć Gałbanu/ Ladanu po dwa łoty/ Olejków rumienkowego/ a Lilijej białej/ po dwa także łoty/ albo po dwie łyżce/ Kminu kramnego miałko utartego pół łota/ Wosku półtora łota/ Gałban i z Ladanem w Occie rozpuścić: wosk także z olejkami przy ogniu: potym Kmin wsypać/ i co nalepiej umieszać/ a tym Moszna okładać
y z Oleykiem Fiołkowym/ przydáć Gáłbanu rospusczonego/ á potym znienagłá Trágánt sypáć/ y co napilniey y nadłużey mieszáć. A gdźieby zbytnie máść twárda byłá/ tedy Oleyku pomienioneg^o^ więcey przylać/ á ná rospádliny y pośieczenie ćiáłá plastrowáć. Mosznom álbo iądrom opuchłym.
Mosznom/ álbo Iądrom męskim opuchłym: Wźiąć Gałbanu/ Ládánu po dwá łoty/ Oleykow rumienkoweg^o^/ á Liliiey białey/ po dwá tákże łoty/ álbo po dwie łyszce/ Kminu kramnego miáłko vtártego poł łotá/ Wosku połtorá łotá/ Gałban y z Ládanem w Ocćie rospuśćić: wosk tákże z oleykámi przy ogniu: potym Kmin wsypáć/ y co nalepiey vmieszáć/ á tym Moszná okłádáć
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 214
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ a na rozpadliny i posieczenie ciała plastrować. Mosznom albo jądrom opuchłym.
Mosznom/ albo Jądrom męskim opuchłym: Wziąć Gałbanu/ Ladanu po dwa łoty/ Olejków rumienkowego/ a Lilijej białej/ po dwa także łoty/ albo po dwie łyżce/ Kminu kramnego miałko utartego pół łota/ Wosku półtora łota/ Gałban i z Ladanem w Occie rozpuścić: wosk także z olejkami przy ogniu: potym Kmin wsypać/ i co nalepiej umieszać/ a tym Moszna okładać. Płód martwy wyw:
Płód martwy z żywota wywodzi/ czopek/ albo węzełek z niego w otwór łona wpuściwszy. Toż dym spalonego czyni/ lejkiem w otwór łona puszczając. Potężniej będzie
/ á ná rospádliny y pośieczenie ćiáłá plastrowáć. Mosznom álbo iądrom opuchłym.
Mosznom/ álbo Iądrom męskim opuchłym: Wźiąć Gałbanu/ Ládánu po dwá łoty/ Oleykow rumienkoweg^o^/ á Liliiey białey/ po dwá tákże łoty/ álbo po dwie łyszce/ Kminu kramnego miáłko vtártego poł łotá/ Wosku połtorá łotá/ Gałban y z Ládanem w Ocćie rospuśćić: wosk tákże z oleykámi przy ogniu: potym Kmin wsypáć/ y co nalepiey vmieszáć/ á tym Moszná okłádáć. Płod martwy wyw:
Płod martwy z żywotá wywodźi/ czopek/ álbo węzełek z niego w otwor łoná wpuśćiwszy. Toż dym zpalonego czyni/ liykiem w otwor łoná pusczáiąc. Potężniey będźie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 214
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wołową żołcią/ czopek w otwór łona uczyniwszy/ wpuścić. Item.
Armoniaku wziąć Panakowego korzenia Soku/ abo Żywice/ zarówno/ z Sokiem korzenia Slazowego/ czopek z tego utoczywszy/ w otwór łona wprawić. Płód martwy wyw:
Toż też Plód martwy z żywota wywodzi. Macicy zaduszonej.
Zaduszeniu Macice/ Armoniak z Ladanem po równej części na węgle żarzyste kładąc/ dym w się brać dobrze. Item.
Przeciwko temuż: Wziąć Amoniaku/ Mastyki po łocie/ Balsamu Indyjskiego z Peru/ Olejku Kosatcu Słowieńskiego/ ile potrzeba każdego z tych/ i czopek utoczyć z tego/ a w łono puścić. Paznogciom chropowatym
Paznogciom chropowatym/ Armoniak z
wołową żołćią/ czopek w otwor łoná vczyniwszy/ wpuśćić. Item.
Armoniaku wźiąć Pánakowego korzeniá Soku/ ábo Zywice/ zárowno/ z Sokiem korzeniá Slazowego/ czopek z tego vtoczywszy/ w otwor łoná wpráwić. Płod martwy wyw:
Toż też Plod martwy z żywotá wywodźi. Máćicy záduszoney.
Záduszeniu Máćice/ Armoniak z Ládanem po rowney częśći ná węgle żárzyste kłádąc/ dym w śię bráć dobrze. Item.
Przećiwko temuż: Wźiąć Ammoniaku/ Mástyki po łoćie/ Bálsamu Indiyskiego z Peru/ Oleyku Kosátcu Słowieńskiego/ ile potrzebá káżdeg^o^ z tych/ y czopek vtoczyć z teg^o^/ á w łono puśćić. Páznogćiom chropowátym
Páznogćiom chropowátym/ Armoniak z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 221
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
zimne obierać/ zwłaszcza lecie. Co jeśliby nie mogło się naleźć takie/ uczynić je może rozumem/ potrząsnąwszy w mieszkaniu wonne zioła/ zimne i suche/ jako są/ roża/ rożana wodka/ Camfora/ ocet/ jabłka wonne/ gruszki/ pigwy. Do tego kadzić z skorek ich/ z kadzidła/ z Ladanu/ drzewa Aloessowego Storaku/ z Sandalów/ z Gwoźdźków. Potrząsać gmach kwieciem Fiołkowym/ Podróżnikowym liściem/ złotej i prostej wierzby/ i tym podobnym. Czynić przewiewanie/ aby się wiatr ruszał i czyścił. Niezamknione okna/ trzeba pod czas trzymać/ zwłaszcza gdy pogoda/ i jasno otwierać okna/ nawięcej ku pułnocy/ gdzie
źimne obierać/ zwłasczá lećie. Co iesliby nie mogło się naleść takie/ vczynić ie może rozumem/ potrząsnąwszy w mieszkániu wonne źioła/ źimne y suche/ iako są/ roża/ rożana wodká/ Camphora/ ocet/ iábłká wonne/ gruszki/ pigwy. Do tego kádźić z skorek ich/ z kádźidła/ z Ladánu/ drzewa Aloessowe^o^ Storaku/ z Sándalow/ z Gwoźdźkow. Potrząsáć gmach kwiećiem Fiołkowym/ Podrożnikowym liśćiem/ złotey y prostey wierzby/ y tym podobnym. Czynić przewiewánie/ áby się wiatr ruszał y czyśćił. Niezámknione okna/ trzebá pod czas trzymać/ zwłasczá gdy pogoda/ y iásno otwieráć okna/ nawięcey ku pułnocy/ gdźie
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: B
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
