grzbietem.
AQUILA ORZEŁ Ryba, ogona swego piórem i Rybom i człekowi fatalna, raniwszy, według Hyppolita, Salwiana.
AROTANUS, Ryba rzeki Arotan na Insule Zeilan, która się złowić dopuszcza, ale Rybołowca w febrę wprowadza czyęszką poty trapiącą, póki tej Ryby na wodę nie wypuści. Nicolaus de Comitibus.
ASELLUS, tojest STOKFISZ, Ryba morska, serce mająca w żołądku, według Eliana. Suszą i wywożą ją do różnych krajów, tłuką go pierwej, w ługu moczą, nim na stół dadzą.
ANTACAEUS, HUSO, EKsOSSIS zowie się WYZ Ryba Dnieprowa, bez kości, wielka, którą do Miast Ruskich, osobliwie do Lwowa, potężnemi prowadzą
grzbietem.
AQUILA ORZEŁ Ryba, ogona swego piorem y Rybom y człekowi fatalna, raniwszy, według Hyppolita, Salwiana.
AROTANUS, Ryba rzeki Arotan na Insule Zeilan, ktora się złowić dopuszcza, ale Rybołowca w febrę wprowadza czięsżką poty trapiącą, poki tey Ryby na wodę nie wypuści. Nicolaus de Comitibus.
ASELLUS, toiest STOKFISZ, Ryba morska, serce maiąca w żołądku, według Eliana. Suszą y wywożą ią do rożnych kraiow, tłuką go pierwey, w ługu moczą, nim na stoł dadzą.
ANTACAEUS, HUSO, EXOSSIS zowie się WYZ Ryba Dnieprowa, bez kości, wielka, ktorą do Miast Ruskich, osobliwie do Lwowa, potężnemi prowadzą
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 623
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Roku 700. To certum że od Roku 1370. zacząwszy w Osobie Roberta II. Sztuarta, Familia Sztuartów tam panowała lat 350. teraz wygnana, lubo Szkocję do Anglii przyłączyła, Brytanów Szkockich do Rzymu posyłano, którzy się na Amfiteatrach ze Lwami mocowali. A że kraj jest zimny i ostry, ma wiele śledzi, stokfiszu, a chleba skąpo, osobliwie pszennego, gdyż więcej owsa i żyta tutejsze rodzą grunta. Woły tam na puszczy Kalcedońskiej (skąd się kraj zwał Calcedonia) zajadłe są jak Iwy, i szerścią lwią pokryte, Ludzi tak nie na: widzą, że nawet trawy tej jeść niechcą której Człek dotknoł. Szkotowie są ciałem
Roku 700. To certum że od Roku 1370. zacząwszy w Osobie Roberta II. Sztuarta, Familia Sztuartow tam panowała lat 350. teraz wygnaná, lubo Szkocyę do Anglii przyłączyłá, Brytanow Szkockich do Rzymu posyłano, ktorzy się na Amphiteatrach ze Lwami mocowali. A że kray iest zimny y ostry, ma wiele sledzi, stokfiszu, á chleba skąpo, osobliwie pszennego, gdyż więcey owsa y żyta tuteysze rodzą grunta. Woły tam na puszczy Kálcedońskiey (zkąd się kray zwał Calcedonia) zaiadłe są iak Iwy, y szerścią lwią pokryte, Ludzi tak nie na: widzą, że nawet trawy tey ieść niechcą ktorey Człek dotknoł. Szkotowie są ciałem
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 408
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
(stąd Juttand olim Cymbrica Hernonesus Kraj nazwany) obrali Króla Danusa, czyli Dana. Harold VI. Król tutejszy Wiarę Z. tu wprowadził Roku 960. A Chrystian III. Lutheranismum Roku 1533. Najdawniejsze te w Septemtrionalnych Krelestwo krajach. Lasów tu mnóstwo, a wnich wiele Jeleniów, w morzu ryb osobliwie Łososiów, Stokfiszu, Śledzi. Może się tu mówić: unum fretum, unus Pons, jest Duńskich bogactw fons, gdyż z Sunt albo Sund, Oresund, Bosforus, Cimbricus zwanego, albo też z ciasnego morza, aliàs z okrętów Angielskich, Olenderskich etc etc. tamtędy przechodzących, codzień po 200 po trzysta okrętów, Cła
(ztąd Iuttand olim Cymbrica Hernonesus Kray nazwany) obrali Krola Danusa, czyli Dana. Hárold VI. Krol tuteyszy Wiarę S. tu wprowadził Roku 960. A Christian III. Lutheranismum Roku 1533. Naydawnieysze te w Septemtrionalnych Krelestwo kraiach. Lasow tu mnostwo, á wnich wiele Ieleniow, w morzu ryb osobliwie Łososiow, Stokfiszu, Sledzi. Może się tu mowić: unum fretum, unus Pons, iest Duńskich bogactw fons, gdyż z Sunt albo Sund, Oresund, Bosphorus, Cimbricus zwanego, albo też z ciasnego morza, aliàs z okrętow Angielskich, Olenderskich etc etc. tamtędy przechodzących, codzień po 200 po trzysta okrętow, Cła
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 413
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
. Smażone Ryby z Cebulą.
Ryby usmaż zwyczajnie w czym chcesz/ Maśle/ Oliwie/ Oleju/ cebule nakraj drobno/ usmaż w Oliwie albo maśle/ wlej Wina/ Octu winnego/ Szafranu/ Pieprzu/ Cynamonu/ Rożenków drobnych/ jeżeli chcesz i wielkich/ i słodkości/ przywarz a polej smażone Ryby. XCVII. Stokfisz.
Utłuczony na klocu Stokwisz/ namoczysz wługu/ z popiołu a wody zrobionym/ a potym w wodzie zimnej az do drugiego dnia które wymoczywszy/ wstaw w wodzie zimnej a gdy odewre/ odbierz pięknie/ ukraj Cebule w kostkę/ i pietruszki z potrzebę włóż w rynkę albo kociołek/ warz/ a gdy dowiera/
. Smáżone Ryby z Cebulą.
Ryby vsmaż zwyczáynie w czym chcesz/ Maśle/ Oliwie/ Oleiu/ cebule nákray drobno/ vsmaż w Oliwie albo maśle/ wley Wina/ Octu winnego/ Szafranu/ Pieprzu/ Cynámonu/ Rożenkow drobnych/ ieżeli chcesz y wielkich/ y słodkośći/ przywarz á poley smażone Ryby. XCVII. Stokfisz.
Vtłuczony ná klocu Stokwisz/ námoczysz wługu/ z popiołu á wody zrobionym/ á potym w wodźie źimney az do drugiego dnia ktore wymoczywszy/ wstaw w wodźie źimney á gdy odewre/ odbierz pięknie/ vkray Cebule w kostkę/ y pietruszki z potrzebę włoż w rynkę albo kociołek/ warz/ á gdy dowiera/
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 66
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
przywarz/ a daj na Stół. Inaczej. Moczony Stokwisz całkiem oskrób z łuszczki/ a włóż z skorą w kocieł albo garniec/ który odwarzywszy/ wkraj Cebule/ i pietruszki drobno przywarz/ a gdy dowiera/ wlej śmietanej gęstej Masła Pieprzu/ kwiatu/ przywarz/ a daj/ albo lnianego oleju. Inaczej. Odwarzony Stokfisz pięknie odbierż/ Cebule i pietruszki drobno nakraj/ a na wysadzeniu wlej oleju lnianego/ przywarz dobrze/ dawszy kwiatu i pieprzu/ XCVIII. Cynadry albo wnętrzności Rybie.
Ksieńce z Szczupaków jeżeli wielkie ponakładaj/ a jeżeli małe pokraj w szatki/ wprzód odwarzywszy / i ociągnąwszy w wodzie i wątrobki także ociągnij/ włóż w rynkę
przywarz/ á day na Stoł. Ináczey. Moczony Stokwisz całkiem oskrob z łuszczki/ á włoż z skorą w koćieł albo garniec/ ktory odwarzywszy/ wkray Cebule/ y pietruszki drobno przywarz/ á gdy dowiera/ wley śmietaney gęstey Masła Pieprzu/ kwiatu/ przywarz/ á day/ albo lnianego oleiu. Ináczey. Odwarzony Stokfisz pieknie odbierż/ Cebule y pietruszki drobno nakray/ a na wysádzeniu wley oleiu lnianego/ przywarz dobrze/ dawszy kwiatu y pieprzu/ XCVIII. Cynádry álbo wnętrznośći Rybie.
Xieńce z Szczupakow ieżeli wielkie ponakładay/ á ieżeli máłe pokray w szatki/ wprzod odwarzywszy / y oćiągnąwszy w wodźie y wątrobki także oćiągniy/ włoż w rynkę
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 66
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
bliskich Nacyj Mare Venedicum od Wenedów, Sveticum, Gothanum, Pigrum, od leniwego biegu. Pospolicie zowią go BALTHICUM od Peninsuły Balthia, teraz Sambia nazwanej; albo też według Helmolda à Baltheo, aliàs od Pasa Rycerskiego wzieło nazwisko, że adinstar Pasa, długim przeciągiem swoję w Europie ma sytuacją. Są w nim Ryby, Stokfisz, Kur morski, koń morski, Phocas, aliàs ciele morskie, Phocaena, albo Delphin, to jest świnia morska.
RZEKI. DNIESTR po łacinie Drinus, Danaster, Boristhenes, największa po Dunaju rzeka opisanda odemnie między rzekami w świecie sławnemi wPierwszej Części, 457. folio.
BÓG rzeka na Podolu, w
bliskich Nacyi Mare Venedicum od Wenedow, Sveticum, Gothanum, Pigrum, od leniwego biegu. Pospolicie zowią go BALTHICUM od Peninsuły Balthia, teráz Sambia názwaney; albo też według Helmolda à Baltheo, aliàs od Pasa Rycerskiego wźieło názwisko, że adinstar Pasa, długim przeciągiem swoię w Europie má sytuacyą. Są w nim Ryby, Stokfisz, Kur morski, koń morski, Phocas, aliàs ciele morskie, Phocaena, albo Delphin, to iest świnia morska.
RZEKI. DNIESTR po łacinie Drinus, Danaster, Boristhenes, náywiększá po Dunaiu rzeka opisandá odemnie między rzekami w świecie sławnemi wPierwszey Części, 457. folio.
BOG rzeka ná Podolu, w
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 325
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
trochę twarde i grube. Ptastwo mają rozmaite: a oprócz takich jako są u nas/ Holandia ma też rozliczne ptastwo wodne. O rybach zaś/ i z słodkiej i z słonej wody/ nie trzeba mi szerzej mówić/ tylko powiedzieć/ co Ludowik Guiciardyn/ który z wielką pilnością opisał te prowincje/ mówi: iż stokfisz/ który solą/ czyni do 50000. szkutów: łososie 20000. śledzie jeden milion/ i 470000. szkutów na rok. Skąd może być rozsądek o inszych rybach. Zrzodeł abo fontann tam nie wiele widać: ale rzeki przedniejsze są/ Ren/ Mosa/ Schelda/ i Ems. Pierwszej części, Europa. Niderland
trochę twárde y grube. Ptástwo máią rozmáite: á oprocz tákich iáko są u nas/ Holandia ma też rozliczne ptástwo wodne. O rybách záś/ y z słodkiey y z słoney wody/ nie trzebá mi szerzey mowić/ tylko powiedźieć/ co Ludowik Guiciárdin/ ktory z wielką pilnośćią opisał te prouincie/ mowi: iż stokfisz/ ktory solą/ czyni do 50000. szkutow: łosośie 20000. śledźie ieden million/ y 470000. szkutow ná rok. Skąd może być rozsądek o inszych rybách. Zrzodeł ábo fontan tám nie wiele widáć: ále rzeki przednieysze są/ Ren/ Mosá/ Scheldá/ y Ems. Pierwszey częśći, Europá. Niderland
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 79
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
tam do 37.) które się skłaniają ku wschodowi. Tę krainę zowią Terram Baccalajorum, od pewnych ryb/ których tam jest wielki dostatek/ i tak się mnożą/ iż to niepodobna rzecz. Jeżdżą tam łowić je Britani/ Angielczykowie/ Portugalczykowie/ Biscalini: suszą je na wietrze/ i chowają długo/ jako też stokfisz/ i śledzie. A te to ryby trojakie/ iż ich niewymownie wiele łowią/ i długo ich też chować mogą/ nie mniej ku wyżywieniu ratują Noruegów/ Holandrów/ Britanów/ i inszych ludzi północych; jako też cukry Sicilią/ i królestwo Grauaty/ abo też wina rozmaite Calabrią/ i oliwa Apulią. Bliskość pomienionych
tám do 37.) ktore się skłániáią ku wschodowi. Tę kráinę zowią Terram Baccalaiorum, od pewnych ryb/ ktorych tám iest wielki dostátek/ y ták się mnożą/ iż to niepodobna rzecz. Ieżdżą tám łowić ie Britani/ Angielczykowie/ Portogálczykowie/ Biscálini: suszą ie ná wietrze/ y chowáią długo/ iáko też stokfisz/ y śledźie. A te to ryby troiákie/ iż ich niewymownie wiele łowią/ y długo ich też chowáć mogą/ nie mniey ku wyżywieniu rátuią Noruegow/ Holándrow/ Británow/ y inszych ludźi pułnocnych; iáko też cukry Sicilią/ y krolestwo Gráuaty/ ábo też winá rozmáite Cálábrią/ y oliwá Apulią. Bliskość pomienionych
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 276
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
200. Ochlańskiego i Francuskiego Wina, Pipa złotych 150. Papieru białego, Bela złot 25. Imbieru w Cukrze, funt złot: 1. gr. 15. Papieru szarego, Bela złot.: 15. Cytryn w cukrze, funt złot. 1. gr. 15. Anyzu, kamień złot. 6. Stokfiszu, kamień złot. 4. uel 6. Brekseliej, kamień alias Cetnar złot. 10. Kleju, kamień złot. 7. Konfektów, kamień złot: 30. Krochmalu, Beczka złot: 30. Lasek Trzcinowych, Tuzin złot: 10. Kacinelle, funt złot: 20. Cybule, Beczka złot: 3
200. Ochlánskiego y Fráncuskiego Winá, Pipá złotych 150. Papieru białego, Belá złot 25. Imbieru w Cukrze, funt złot: 1. gr. 15. Papieru szarego, Belá złot.: 15. Cytryn w cukrze, funt złot. 1. gr. 15. Anyzu, kámień złot. 6. Stokfiszu, kámień złot. 4. uel 6. Brexeliey, kámień alias Cetnar złot. 10. Kliju, kámień złot. 7. Konfektow, kámień złot: 30. Krochmálu, Beczká złot: 30. Lasek Trzćinowych, Tuzin złot: 10. Kacinelle, funt złot: 20. Cybule, Beczká złot: 3
Skrót tekstu: InsCel
Strona: C2v
Tytuł:
Instruktarz celny
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Tematyka:
prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1704
Data wydania (nie wcześniej niż):
1704
Data wydania (nie później niż):
1704
zachowania miłego tamtym zwierzętom. Scania też jest obfita w zboże/ w pastwiska: pełna jest mieszkania i ludzi. Noruegia zaprawdę nie ma inszego bogactwa znacznego/ oprócz dostatku drzewa na budowanie domów/ i okrętów/ które prowadzą do Holandii/ i do Francjej: a przytym też mleczna i bydła. Bierze wielki pożytek z Stokfiszu (co się rozumie drewniana ryba) abowiem łowią ty ryby w Styczniu/ a potym je wywieszają na wiatr i na mróz/ tak długo aż stwardnieją jak drewno/ i rozsyłają je po rozmaitych krajach za dobrą żywność. Lecz skądby król Duński zbierał nawiętsze pieniądze: jest ciasne morze miedzy Elsenor i Elzemburgiem/ które zowią
záchowánia miłego támtym źwierzętom. Scánia też iest obfita w zboże/ w pástwiská: pełná iest mieszkánia y ludźi. Noruegia záprawdę nie ma inszego bogáctwá znácznego/ oprocz dostátku drzewá ná budowánie domow/ y okrętow/ ktore prowádzą do Holándiey/ y do Fránciey: á przytym też mleczná y bydłá. Bierze wielki pożytek z Stokfiszu (co się rozumie drewniána rybá) ábowiem łowią ty ryby w Styczniu/ á potym ie wywieszáią ná wiátr y ná mroz/ ták długo áż ztwárdnieią iák drewno/ y rozsyłáią ie po rozmáitych kráiách zá dobrą żywność. Lecz skądby krol Duński zbierał nawiętsze pieniądze: iest ćiásne morze miedzy Elsenor y Elzemburgiem/ ktore zowią
Skrót tekstu: BotŁęczRel_III
Strona: 32
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. III
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
