odwarz pięknie/ ochędoż; i uwarz w occie zasoliwszy/ pokraj potym w szatki drobno. Weźmij Wina/ Octu/ Limonią/ posiekaną/ Oliwy/ Pieprzu/ Cynamonu/ Rożenków drobnych/ zmieszaj to wszytko/ zalej/ a daj na Stół/ XCVIII. Kapłon Octem nalany żywcem.
Weźmij Kapłona żywego/ nalej mu lejkiem w gardło octu winnego/ a zawiąż/ i zawieś/ przez godzin pięć/ oskup pięknie/ ochędoż/ upiec zwyczajnie/ albo nagotuj jako chcesz. XCIX. Kapłon smażony z słoniną.
Weźmij Kapłona/ pięknie ochędożonego Kruchego/ rozbiez w członki/ nakraj drobno słoniny tlustej w kostkę/ smaż pospołu z Kapłonem/ a
odwarz pieknie/ ochędoż; y uwarz w occie zasoliwszy/ pokray potym w szatki drobno. Weźmiy Winá/ Octu/ Limonią/ pośiekaną/ Oliwy/ Pieprzu/ Cynámonu/ Rożenkow drobnych/ zmieszay to wszytko/ záley/ á day ná Stoł/ XCVIII. Kápłon Octem nalany żywcem.
Weźmiy Kápłona żywego/ naley mu leykiem w gardło octu winnego/ á záwiąż/ y zawieś/ przez godźin pięć/ oskup pieknie/ ochędoż/ vpiec zwyczáynie/ álbo nagotuy iáko chcesz. XCIX. Kápłon smáżony z słoniną.
Weźmiy Kápłona/ pięknie ochędożonego Kruchego/ rozbiez w członki/ nakray drobno słoniny tlustey w kostkę/ smaż pospołu z Kápłonem/ á
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 36
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
/ wsadz a piecz/ a gdy się podpieka Pasztet/ Weźmij pieczenią Wołową miękką/ piecz bez soli a gdy dopiekasz/ wypuść z niej polewkę/ i rosołu dobrego przymieszaj/ zabiel żółtkami Jajecznemi/ przywarz mieszając/ żeby się nie zewrzało/ a gdy masz dawać Pasztet/ uczyń w sklepieniu dziurkę małą/ i wlej lejkiem ten Sapor/ a daj gorąco na Stół. Rozdział Trzeci. XXV. Pasztet Francuski na zimno.
Weźmij Jelenia albo Daniela/ Sarnę albo dzikiego Wieprża tak wiele ile chcesz całkiem/ albo w sztuki/ nakraj słoniny grubo i długo/ pośpikuj bez srzodek/ przez miejsca miesiste/ włóż w naczynie/ wlej Octu winnego/
/ wsadz á piecz/ á gdy się podpieka Pásztet/ Weźmiy pieczenią Wołową miękką/ piecz bez soli á gdy dopiekasz/ wypuść z niey polewkę/ y rosołu dobrego przymieszay/ zabiel żołtkami Iáiecznemi/ przywarz mieszáiąc/ żeby się nie zewrzáło/ á gdy masz dáwać Pásztet/ vczyń w sklepieniu dźiurkę máłą/ y wley leykiem ten Sapor/ á day gorąco ná Stoł. Rozdźiał Trzeći. XXV. Pásztet Fráncuski ná źimno.
Weźmiy Ieleniá álbo Dánielá/ Sárnę álbo dźikiego Wieprżá tak wiele ile chcesz całkiem/ álbo w sztuki/ nákráy słoniny grubo y długo/ pośpikuy bez srzodek/ prżez mieysca mieśiste/ włoż w naczynie/ wley Octu winnego/
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 75
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
namniejszej okruszyny mąki nie było/ tak rzadko jako na opłatki/ zarabiają/ a rozpaliwszy w maśle gorącym/ pięknie ochędożoną formę/ maczaj w Cieście/ a kładź w rozpalone masło; a jeżeli chcesz przydaj Szafranu/ będzie odmienno. XLII. Sposób robienia Ciasta Lejkowego.
Takimże sposobem na Lejkowe Ciasto zarobisz/ a w lejek lać będziesz na rozpalone masło/ a jeżeli Lejka nie masz garnuszek przewiercisz/ a lej przez garnuszek/ dziurką przewiercianą na masło gorące. XLIV. Groch z Ciasta.
Takimże sposobem zarobisz na Groch z Ciasta/ a przez Zufan/ to jest/ łyżkę żelazną/ na to umyślnie zgotowaną/ dziurawą/ na masło gorące
namnieyszey okruszyny mąki nie było/ ták rzádko iáko ná opłátki/ zárabiáią/ á rozpaliwszy w máśle gorącym/ pięknie ochędożoną formę/ máczay w Cieśćie/ á kłádź w rozpalone másło; á ieżeli chcesz przyday Száfranu/ będźie odmienno. XLII. Sposob robienia Ciástá Leykowego.
Tákimże sposobem ná Leykowe Ciásto zárobisz/ á w leiek lać będźiesz ná rospalone másło/ á ieżeli Leyká nie mász garnuszek przewierćisz/ á ley przez garnuszek/ dźiurką przewierćiáną ná masło gorące. XLIV. Groch z Ciástá.
Tákimże sposobem zárobisz ná Groch z Ciástá/ á przez Zufan/ to iest/ łyżkę żelázną/ ná to vmyślnie zgotowáną/ dźiuráwą/ ná másło gorące
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 80
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
na opłatki/ zarabiają/ a rozpaliwszy w maśle gorącym/ pięknie ochędożoną formę/ maczaj w Cieście/ a kładź w rozpalone masło; a jeżeli chcesz przydaj Szafranu/ będzie odmienno. XLII. Sposób robienia Ciasta Lejkowego.
Takimże sposobem na Lejkowe Ciasto zarobisz/ a w lejek lać będziesz na rozpalone masło/ a jeżeli Lejka nie masz garnuszek przewiercisz/ a lej przez garnuszek/ dziurką przewiercianą na masło gorące. XLIV. Groch z Ciasta.
Takimże sposobem zarobisz na Groch z Ciasta/ a przez Zufan/ to jest/ łyżkę żelazną/ na to umyślnie zgotowaną/ dziurawą/ na masło gorące lać będziesz. XLV. Sposób robienia Ulipków.
ná opłátki/ zárabiáią/ á rozpaliwszy w máśle gorącym/ pięknie ochędożoną formę/ máczay w Cieśćie/ á kłádź w rozpalone másło; á ieżeli chcesz przyday Száfranu/ będźie odmienno. XLII. Sposob robienia Ciástá Leykowego.
Tákimże sposobem ná Leykowe Ciásto zárobisz/ á w leiek lać będźiesz ná rospalone másło/ á ieżeli Leyká nie mász garnuszek przewierćisz/ á ley przez garnuszek/ dźiurką przewierćiáną ná masło gorące. XLIV. Groch z Ciástá.
Tákimże sposobem zárobisz ná Groch z Ciástá/ á przez Zufan/ to iest/ łyżkę żelázną/ ná to vmyślnie zgotowáną/ dźiuráwą/ ná másło gorące lać będźiesz. XLV. Sposob robienia Vlipkow.
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 80
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
para nic a nic nie wychodziła. Ażeby jeszcze tym lepiej ona para do miejsc onych chorych aż dochodziła; tedy dać utoczyć do Tokarza z drewna długi lijek/ któryby z jednej strony szeroką i rozłożystą miał jakoby pokrywkę/ którabv mogła okryć dobrze on garniec/ w którym woda Szklana gorąca będzie: a drugi kraj onego lejka/ ma być cienki/ aby przezeń mogła ona para przenikać do onych miejsc. A to białeglowy gdy zechcą czynić/ mają się radzić pierwej bacznego Medyka/ jeśliż ta woda pomocna będzie abo nie; i ciało dobrze przeczyścić nie raz/ ani dwa: a do tego wszytkie one przestrogi i nauki zachować/ które
para nic á nic nie wychodziła. Ażeby ieszcże tym lepiey oná párá do mieysc onych chorych áż dochodźiła; tedy dać vtocżyć do Tokarzá z drewna długi liiek/ ktoryby z iedney strony szeroką y rozłożystą miał iákoby pokrywkę/ ktorabv mogłá okryć dobrze on gárniec/ w ktorym wodá Sklana gorąca będźie: á drugi kray onego liyká/ ma bydz cienki/ aby przezeń mogłá oná pará przenikać do onych mieysc. A to biáłeglowy gdy zechcą cżynić/ maią się radzić pierwey bácżnego Medyká/ iesliż tá wodá pomocna będzie abo nie; y ćiało dobrze przecżyśćić nie raz/ ani dwá: á do tego wszytkie one przestrogi y nauki záchować/ ktore
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 188.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
dzień błazen; a kto tabakę, do śmierci i blady, i śmierdzi, hultajem pachnie. A kto by chciał cokolwiek robić, wina wielka; przyjdzie gospodarz z czeladzią i wezmą onego, wsadzą do więzienia miedzy kwapowe pierzyny, stamtąd już nie wychodzi, ani wstaje. Do jedzenia nawet nie musi, bo gospodarz z lejkiem do niego przychodzi i kontuzę leje mu w gębę z kapłuna i z cielęciny, potem kaszę drobna, rzadziuchna i gramatkę aż go nasycą. Potem lejkiem naleją mu w gardziel trunku aż zaśnie, gdzie dla much gospodyni go ogania. Jak się prześpi, to mu zaś jeść dadzą i tak, nie wstając, przez cztery
dzień błazen; a kto tabakę, do śmierci i blady, i śmierdzi, hultajem pachnie. A kto by chciał cokolwiek robić, wina wielka; przyjdzie gospodarz z czeladzią i wezmą onego, wsadzą do więzienia miedzy kwapowe pierzyny, stamtąd już nie wychodzi, ani wstaje. Do jedzenia nawet nie musi, bo gospodarz z lejkiem do niego przychodzi i kontuzę leje mu w gębę z kapłuna i z cielęciny, potem kaszę drobna, rzadziuchna i gramatkę aż go nasycą. Potem lejkiem naleją mu w gardziel trunku aż zaśnie, gdzie dla much gospodyni go ogania. Jak się prześpi, to mu zaś jeść dadzą i tak, nie wstając, przez cztery
Skrót tekstu: NowSakBad
Strona: 342
Tytuł:
Sakwy
Autor:
Cadasylan Nowohracki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
nie wcześniej niż 1649
Data wydania (nie wcześniej niż):
1649
Data wydania (nie później niż):
1650
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Polska satyra mieszczańska. Nowiny sowiźrzalskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Karol Badecki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1950
przyjdzie gospodarz z czeladzią i wezmą onego, wsadzą do więzienia miedzy kwapowe pierzyny, stamtąd już nie wychodzi, ani wstaje. Do jedzenia nawet nie musi, bo gospodarz z lejkiem do niego przychodzi i kontuzę leje mu w gębę z kapłuna i z cielęciny, potem kaszę drobna, rzadziuchna i gramatkę aż go nasycą. Potem lejkiem naleją mu w gardziel trunku aż zaśnie, gdzie dla much gospodyni go ogania. Jak się prześpi, to mu zaś jeść dadzą i tak, nie wstając, przez cztery niedziele owę ni(e)wolą cierpi. A potem wstawszy, gdyby śmiał co robić, to już mu dają cudzoziemskie wszytko z cukrem potrawy.
przyjdzie gospodarz z czeladzią i wezmą onego, wsadzą do więzienia miedzy kwapowe pierzyny, stamtąd już nie wychodzi, ani wstaje. Do jedzenia nawet nie musi, bo gospodarz z lejkiem do niego przychodzi i kontuzę leje mu w gębę z kapłuna i z cielęciny, potem kaszę drobna, rzadziuchna i gramatkę aż go nasycą. Potem lejkiem naleją mu w gardziel trunku aż zaśnie, gdzie dla much gospodyni go ogania. Jak się prześpi, to mu zaś jeść dadzą i tak, nie wstając, przez cztery niedziele owę ni(e)wolą cierpi. A potem wstawszy, gdyby śmiał co robić, to już mu dają cudzoziemskie wszytko z cukrem potrawy.
Skrót tekstu: NowSakBad
Strona: 342
Tytuł:
Sakwy
Autor:
Cadasylan Nowohracki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
nie wcześniej niż 1649
Data wydania (nie wcześniej niż):
1649
Data wydania (nie później niż):
1650
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Polska satyra mieszczańska. Nowiny sowiźrzalskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Karol Badecki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1950
Pierwszy Na płynienie z Uszu ropy, i krwi.
TRzeba brać Purganse główne, Dzieciom lepiej dopuścić aby odchodziło, gdyż wiele przez to chorób głównych pozbywają, jeżeliby się w uchu zapiekała materia, w puszczać Olejek Migdałowy ciepło, albo zioła odmiękczające, jako Slaz, Rumienek, Nosstrzeg, etc. warząc, parę przez lijek w ucho puszczać. Na robaki w uchu.
WEś Sadła niesłonego, trochę, przydaj Mercurij dulcis bardzo mało. Bawełnę w tym uwalawszy w ucho puść. Item. Aloe z sokiem rzodkwianym zmieszane wpuszczaj w ucho. Item. Ser młody niesłony przyłożyć do ucha wyidą do niego. Na bolenie Uszu.
WEś liścia
Pierwszy Ná płynienie z Uszu ropy, y krwi.
TRzebá bráć Purgánse głowne, Dźiećiom lepiey dopuśćić áby odchodźiło, gdyż wiele przez to chorob głownych pozbywáią, ieżeliby się w uchu zápiekáłá máterya, w pusczać Oleiek Migdałowy ćiepło, álbo źiołá odmiękczáiące, iáko Slaz, Rumienek, Nosstrzeg, etc. wárząc, párę przez liiek w ucho pusczáć. Ná robáki w uchu.
WEś Sádłá niesłonego, trochę, przyday Mercurij dulcis bárdzo máło. Báwełnę w tym uwalawszy w ucho puść. Item. Aloe z sokiem rzodkwiánym zmieszáne wpuszczay w ucho. Item. Ser młody niesłony przyłożyć do uchá wyidą do niego. Ná bolenie Uszu.
WEś liśćia
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 52
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
. O Chorobach Uszu. Na ciężki ból w uszach.
Weś mleka, Olejku Rożanego, białku jajowego po trzy ćwierci łota, przydaj Opij gran trzy, zmięszaj , wpuszczaj w ucho. Na piszczenie, Szumienie, Dzwonienie.
WEś Piołunu garść, warz w mleku, odjąwszy od ognia puszczaj parę w uszy przez lijek, potym zaraz zawinąwszy trochę piżma w Bawełnę wetchni w uszy. Item. Z octu wrzącego para w uszy puszczana. szumienie, pisk oddala, i słuch naprawia. Itẽ. Chleb z pieca gorący rozkroiwszy zlać gorzałką dobrą, i przez chusty przyłożyć na uszy. Item. Knotek z fletucha zrobiwszy, napuścić go Olejkiem kminkowym
. O Chorobách Uszu. Ná cięszki bol w uszách.
Weś mleká, Oleyku Rożánego, białku iáiowego po trzy ćwierći łotá, przyday Opij gran trzy, zmięszay , wpusczay w ucho. Ná piszczenie, Szumienie, Dzwonienie.
WEś Piołunu garść, warz w mleku, odiąwszy od ogniá puszczay párę w uszy przez liiek, potym záraz záwinąwszy trochę pizmá w Báwełnę wetchni w uszy. Item. Z octu wrzącego párá w uszy pusczána. szumienie, pisk oddala, y słuch náprawia. Itẽ. Chleb z piecá gorący rozkroiwszy zlać gorzałką dobrą, y przez chusty przyłożyć ná uszy. Item. Knotek z fletuchá zrobiwszy, nápuśćić go Oleykiem kminkowym
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 53
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, porób kołaczki, ususz je, roztworzaj sokiem Rozdkwianym, wpuszczaj w ucho ciepło. Item. Chleb pieczony z Kminem, z Bobkiem, z Jałowcem, z Gałką Muszkatową, z pieca prosto gorący na dwoje rozkroić, i przez chustke przyłożyć na uszy. Item. Na węgle rzucać gwoździki kramne, dym w ucho przez lijek wpuszczaj potym zaraz wpuścić w ucho Olejek z Migdałów gorżkich z Olejkiem Rucianym zmięszawszy. Item. Weś Cebulę wielką, wydroż ją, nakładź w nie Rad Cyperirod: Bobku, Hanyszku, Kminu kramnego, Bobrowego stroju, wszystkiego potrosze, utrzyj wszystko subtelno, przydaj Olejku Rucianego ile potrzeba, zaszpuntuj, włóż w żarzewie żeby
, porob kołáczki, ususz ie, roztworzay sokiem Rozdkwiánym, wpuszczay w ucho ćiepło. Item. Chleb pieczony z Kminem, z Bobkiem, z Iáłowcem, z Gałką Muszkátową, z piecá prosto gorący ná dwoie rozkroić, y przez chustke przyłożyć ná uszy. Item. Ná węgle rzucáć gwozdźiki kramne, dym w ucho przez liiek wpuszczay potym záraz wpuścić w ucho Oleiek z Migdałow gorżkich z Oleykiem Rućiánym zmięszawszy. Item. Weś Cebulę wielką, wydroż ią, nákłádź w nie Rad Cyperirod: Bobku, Hányszku, Kminu kramnego, Bobrowego stroiu, wszystkiego potrosze, utrzyi wszystko subtelno, przyday Oleyku Ruciánego ile potrzebá, zászpuntuy, włoż w żarzewie żeby
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 54
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
