krwie żylnej grubej gwałt było/ koniecznie krwie trochę upuścić trzeba/ jeśli inaczej tedy prochem rebarbarowym z rożą/ złe wilgotności wypurgować trzeba/ abo konfektem Chamech bez Scamon: dobrze ciepła też woda pitna pomaga. Przytym to przykładać/ coby serce od jadowitych i melancholicznych par strzegło jako jest konfekt Hiacinti/ driakiew smaragdowa/ lekwarz z pereł dragma 1. abo z winem/ abo wodką melissową: a miasto tych/ wziąć Bezoar ziarn 7. wodek/ wina zmieszać/ i wypić: abo też tenże z korzeniem w cukrze scorsanneriae abo z wodką/ listków tegoż abo Dziewięsiołowych/ gęsiego poleju/ i konwaliowej weźmiesz. Czynić też mazania
krwie żylney grubey gwałt było/ koniecznie krwie trochę vpuśćić trzebá/ ieśli ináczey tedy prochem rhebárbárowym z rożą/ złe wilgotnośći wypurgowáć trzebá/ ábo konfektem Chamech bez Scamon: dobrze ćiepła też wodá pitna pomaga. Przytym to przykłádáć/ coby serce od iádowitych y melankolicznych par strzegło iáko iest konfekt Hiacinthi/ dryakiew smárágdowa/ lekwarz z pereł drágmá 1. ábo z winem/ ábo wodką melissową: á miásto tych/ wźiąć Bezoar źiarn 7. wodek/ winá zmieszáć/ y wypić: ábo też tenże z korzeniem w cukrze scorsanneriae ábo z wodką/ listkow tegoż ábo Dźiewięśiołowych/ gęśiego poleiu/ y konwaliowey weźmiesz. Czynić też mázánia
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: C2
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
drag: piętnaście/ nasienia/ ślazu wysokiego pigwowego po drag: dwie/ dwa funty wody ciepłej/ w której przez noc wszytko przetłukszy namoczyć/ i rano warzyć/ aż połowica wywre/ przecedziwszy przydać tragantu dragm trzy i pół/ gumi arabici, jąderek pigwowych po drag: dwu/ cukru łotów 24. Zm. na lekwarz. A jeśliby cathar był z zimnej przyczyny/ jaki więc z białych Miesiącom bywa na ten niższy lekwarz. Weź soku lakryciowego drag: pięć/ Hysopu suchego/ nasienia pokrzywianego/ korzenia fiołkowego/ Kardamonu/ kokornalu okrągłego/ pieprzu/ migdałów gorzkich/ nasienia rzerzuchy po drag: dwu/ z miodem odszymowanym/ uczyń lekwarz abo
drag: piętnáśćie/ náśienia/ ślazu wysokiego pigwowego po drag: dwie/ dwá funty wody ćiepłey/ w ktorey przez noc wszytko przetłukszy námoczyć/ y ráno wárzyć/ áż połowicá wywre/ przecedźiwszy przydáć trágántu dragm trzy y puł/ gumi arabici, iąderek pigwowych po drag: dwu/ cukru łotow 24. Zm. ná lekwarz. A ieśliby cathar był z źimney przyczyny/ iáki więc z białych Mieśiącom bywa na ten niższy lekwarz. Weź soku lákryciowego drag: pięć/ Hysopu suchego/ náśienia pokrzywianego/ korzenia fiołkowego/ Kárdámonu/ kokornalu okrągłego/ pieprzu/ migdałow gorzkich/ náśienia rzerzuchy po drag: dwu/ z miodem odszymowánym/ vczyń lekwarz ábo
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: C3v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
w której przez noc wszytko przetłukszy namoczyć/ i rano warzyć/ aż połowica wywre/ przecedziwszy przydać tragantu dragm trzy i pół/ gumi arabici, jąderek pigwowych po drag: dwu/ cukru łotów 24. Zm. na lekwarz. A jeśliby cathar był z zimnej przyczyny/ jaki więc z białych Miesiącom bywa na ten niższy lekwarz. Weź soku lakryciowego drag: pięć/ Hysopu suchego/ nasienia pokrzywianego/ korzenia fiołkowego/ Kardamonu/ kokornalu okrągłego/ pieprzu/ migdałów gorzkich/ nasienia rzerzuchy po drag: dwu/ z miodem odszymowanym/ uczyń lekwarz abo z cukrem odwarzonym. Weź rożynek wielkich krom kostek łotów cztery: Soku fiołków bronatnych łotów cztery/ prochu
w ktorey przez noc wszytko przetłukszy námoczyć/ y ráno wárzyć/ áż połowicá wywre/ przecedźiwszy przydáć trágántu dragm trzy y puł/ gumi arabici, iąderek pigwowych po drag: dwu/ cukru łotow 24. Zm. ná lekwarz. A ieśliby cathar był z źimney przyczyny/ iáki więc z białych Mieśiącom bywa na ten niższy lekwarz. Weź soku lákryciowego drag: pięć/ Hysopu suchego/ náśienia pokrzywianego/ korzenia fiołkowego/ Kárdámonu/ kokornalu okrągłego/ pieprzu/ migdałow gorzkich/ náśienia rzerzuchy po drag: dwu/ z miodem odszymowánym/ vczyń lekwarz ábo z cukrem odwárzonym. Weź rożynek wielkich krom kostek łotow cztery: Soku fiołkow bronatnych łotow cztery/ prochu
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: C3v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
na lekwarz. A jeśliby cathar był z zimnej przyczyny/ jaki więc z białych Miesiącom bywa na ten niższy lekwarz. Weź soku lakryciowego drag: pięć/ Hysopu suchego/ nasienia pokrzywianego/ korzenia fiołkowego/ Kardamonu/ kokornalu okrągłego/ pieprzu/ migdałów gorzkich/ nasienia rzerzuchy po drag: dwu/ z miodem odszymowanym/ uczyń lekwarz abo z cukrem odwarzonym. Weź rożynek wielkich krom kostek łotów cztery: Soku fiołków bronatnych łotów cztery/ prochu liquirit: łotów dwa/ płuc lisich/ wątroby wilczej po łocie loch sani vnc: 1. Zm. niezłe tu są też i bechica, ale takie trzeba obierać/ coby Miesiąców nie poruszały. Z głowy
ná lekwarz. A ieśliby cathar był z źimney przyczyny/ iáki więc z białych Mieśiącom bywa na ten niższy lekwarz. Weź soku lákryciowego drag: pięć/ Hysopu suchego/ náśienia pokrzywianego/ korzenia fiołkowego/ Kárdámonu/ kokornalu okrągłego/ pieprzu/ migdałow gorzkich/ náśienia rzerzuchy po drag: dwu/ z miodem odszymowánym/ vczyń lekwarz ábo z cukrem odwárzonym. Weź rożynek wielkich krom kostek łotow cztery: Soku fiołkow bronatnych łotow cztery/ prochu liquirit: łotow dwá/ płuc liśich/ wątroby wilczey po łoćie loch sani vnc: 1. Zm. niezłe tu są też y bechica, ále tákie trzebá obieráć/ coby Mieśiącow nie poruszáły. Z głowy
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: C3v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
żołądkowa/ i taka gdzieby jakby mlecz biały wybiegał/ leczone tymże sposobem będą/ jako i womit brzemiennych/ o którym wyższej/ to przydawszy/ że Rebarbarum tu bądź żwane/ bądź z rożą połknione dobre/ a to dla tego/ jeśliby wilgotność jaka zbyteczna była/ aby ją wywiodło: potym zmocnić brzemienną lekwarzem z pereł/ kołaczkami diarrhod: abb: diamarga: ale w tym rażye przodek tu trzyma roża stara w cukrze łotów trzy z prochem ziemie Ormiańskiej/ koral: czerwon: przyp: troch: de Karabe: mastiks po pół dragmie z syropem mirtilów. Zm. łyżkę tego na raz dać z jeść/ a popijać kazać
żołądkowa/ y táka gdźieby iákby mlecz biały wybiegał/ leczone tymże sposobem będą/ iáko y womit brzemiennych/ o ktorym wyższey/ to przydawszy/ że Rhebárbárum tu bądź żwáne/ bądź z rożą połknione dobre/ á to dla tego/ ieśliby wilgotność iáka zbyteczna byłá/ áby ią wywiodło: potym zmocnić brzemienną lekwarzem z pereł/ kołaczkámi diarrhod: abb: diamarga: ále w tym ráżie przodek tu trzyma roża stára w cukrze łotow trzy z prochem źiemie Ormienskiey/ koral: czerwon: przyp: troch: de Karabe: mastix po puł drágmie z syropem mirtilow. Zm. łyszkę tego ná raz dáć z ieść/ á popiiáć kazáć
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: D4v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
że ckliwe i chore brzemienia białą płeć zaczętą znaczą. Jednak jeśli tak wielka puchlina/ żeby ani w nocy/ ani po połogu goleni nie sklęsły/ wolno taką leczyć. Naprzód kosztownemi potrawkami ją karmić potrosze/ a nabarziej pieczystym. Przytym śrzodków zażyć/ któreby przygotowały to złe i rozbiły/ dla czego brać często lekwarz z miodu dobrze odszymowanego z mąką bobu/ i kminu kramnego w trunku wina: goleni myć w cytrynach słonych warzonych/ abo ługiem ciepłym z winnego chrostu/ abo jesionowym/ w którymby wrzały liście dębowe/ polej/ miętka polna/ słonecznik/ siarka/ sól: abo winem białym/ w którymby wrzał róg Jeleni
że ckliwe y chore brzemienia białą płeć záczętą znáczą. Iednák ieśli ták wielka puchliná/ żeby áni w nocy/ áni po połogu goleni nie sklęsły/ wolno táką leczyć. Naprzod kosztownemi potrawkámi ią karmić potrosze/ á nabárźiey pieczystym. Przytym śrzodkow záżyć/ ktoreby przygotowały to złe y rozbiły/ dla czego bráć często lekwarz z miodu dobrze odszymowánego z mąką bobu/ y kminu kramnego w trunku winá: goleni myć w cytrynách słonych wárzonych/ ábo ługiem ćiepłym z winnego chrostu/ ábo ieśionowym/ w ktorymby wrzáły liśćie dębowe/ poley/ miętká polna/ słonecznik/ śiárká/ sol: abo winem białym/ w ktorymby wrzał rog Ieleni
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: E
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
zmacniało/ abo materac z kitajki szkarłatnej i bawełny przeszywanej/ coby wszytek żywot okrył/ abo przeszywany z kitajki/ także worek natkany tymi/ jako ambrą/ piżmem/ koralami/ rożą/ gozdzikami/ nasieniem dzięglowym/ mastice/ ale tym podobne w wyższym Rozdziale najdziesz/ których tu zażyć możesz. Usty też może wziąć lekwarz/ który ma w sobie soku jabłek słodkich przewarzanego i przecedzonego/ soku miodunkowego wtąż po trzech łotach/ doronici cort: citri, flor: borag: ros. rub. been albi et rubri coralli: lima turae, eboris ana drag: 1. Sem. spodij, macis, et galliae moschatae, succini, offis
zmacniáło/ ábo máterac z kitayki szkárłatney y báwełny przeszywáney/ coby wszytek żywot okrył/ ábo przeszywány z kitayki/ tákże worek nátkány tymi/ iáko ámbrą/ pizmem/ koralámi/ rożą/ gozdźikámi/ náśieniem dźięglowym/ mástice/ ále tym podobne w wyższym Rozdźiale náydźiesz/ ktorych tu záżyć możesz. Vsty też moze wźiąć lekwarz/ ktory ma w sobie soku iábłek słodkich przewarzánego y przecedzonego/ soku miodunkowego wtąż po trzech łotách/ doronici cort: citri, flor: borag: ros. rub. been albi et rubri coralli: lima turae, eboris ana drag: 1. Sem. spodij, macis, et galliae moschatae, succini, offis
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: A4v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
niech też w usta na czczo bierze. Kołaczek de gemmis, laetitiae galen. diamargarithon, diamoschi dul. diarrho: abb. triansandal. Z tych konfekt może urobić z syropem rożanym/ fiałkowym/ miodunek/ borakowym/ abo z tegoż kwiecia w cukrze przyprawnego/ i z wyższych prochów nieco/ którego syropu przydawszy uczynić lekwarz/ abo też morszelle z prochów/ cukru/ i z wodkami serdecznemi. Potrzecie gdy już brzemienna dziewiątego Księżyca dni kilka zarwie/ wszytkie ściszkające śrzodki/ tak zwierzchnie jako i do wnętrza ma opuścić/ jako są lekwarze i plastry/ a miasto tych wanny zażyje z ziół/ ślazu/ i z korzeniem wielkiego ślazu/ rumnu
niech też w vstá ná czczo bierze. Kołaczek de gemmis, laetitiae galen. diamargarithon, diamoschi dul. diarrho: abb. triansandal. Z tych konfekt może vrobić z syropem rożánym/ fiałkowym/ miodunek/ borakowym/ ábo z tegoż kwiećia w cukrze przypráwnego/ y z wyższych prochow nieco/ ktorego syropu przydawszy vczynić lekwarz/ ábo też morszelle z prochow/ cukru/ y z wodkámi serdecznemi. Potrzećie gdy iuż brzemienna dźiewiątego Kśiężycá dni kilká zárwie/ wszytkie śćiszkáiące śrzodki/ ták zwierzchnie iáko y do wnętrza ma opuśćić/ iáko są lekwarze y plastry/ á miásto tych wánny záżyie z źioł/ ślazu/ y z korzeniem wielkiego ślazu/ rumnu
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: I
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
kokoszą/ abo z winem/ abo kołaczek z tego. Weź cynamonu wybornego pułtory dragmy. Cort. rad. fistulae cassiae. Scrupul: 4. Panny Mariej włosek w cukrze łot/ cukru rozpuszczonego w wódce Sabiny abo belice/ ile trzeba na kołaczki/ każdy z nich ma dragmę ważyć: a jeślibyś chciał uczynić lekwarz tak go zrób. Weź Mirry/ bobrowego stroniu po pułtory dragmy. Styracis calamithae drag: z miodem dobrze odszymowanym uczyń lekwarz/ którego na raz pół łota/ gdy w bolach porodzić nie może/ abo z ciężkością rodzi/ na który zjedzony lekwarz niech wypije wina dobrego trunek/ abo Hippokrata z Apteki. A tu już
kokoszą/ ábo z winem/ abo kołaczek z tego. Weź cynámonu wybornego pułtory drágmy. Cort. rad. fistulae cassiae. Scrupul: 4. Pánny Máriey włosek w cukrze łot/ cukru rospuszczonego w wodce Sábiny ábo belice/ ile trzebá ná kołaczki/ każdy z nich ma drágmę ważyć: á ieślibyś chćiał vczynić lekwarz ták go zrob. Weź Mirrhy/ bobrowego stroniu po pułtory drágmy. Styracis calamithae drág: z miodem dobrze odszymowánym vczyń lekwarz/ ktorego ná raz puł łotá/ gdy w bolách porodźić nie może/ ábo z ćiężkośćią rodźi/ ná ktory ziedzony lekwarz niech wypiie winá dobrego trunek/ abo Hippokratá z Apteki. A tu iuż
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Iv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
. Scrupul: 4. Panny Mariej włosek w cukrze łot/ cukru rozpuszczonego w wódce Sabiny abo belice/ ile trzeba na kołaczki/ każdy z nich ma dragmę ważyć: a jeślibyś chciał uczynić lekwarz tak go zrób. Weź Mirry/ bobrowego stroniu po pułtory dragmy. Styracis calamithae drag: z miodem dobrze odszymowanym uczyń lekwarz/ którego na raz pół łota/ gdy w bolach porodzić nie może/ abo z ciężkością rodzi/ na który zjedzony lekwarz niech wypije wina dobrego trunek/ abo Hippokrata z Apteki. A tu już miłe niewiastki/ barzom rad temu/ żemi was przyszło nie tylko winem/ ale i samym Hippokratem poić/ aboć
. Scrupul: 4. Pánny Máriey włosek w cukrze łot/ cukru rospuszczonego w wodce Sábiny ábo belice/ ile trzebá ná kołaczki/ każdy z nich ma drágmę ważyć: á ieślibyś chćiał vczynić lekwarz ták go zrob. Weź Mirrhy/ bobrowego stroniu po pułtory drágmy. Styracis calamithae drág: z miodem dobrze odszymowánym vczyń lekwarz/ ktorego ná raz puł łotá/ gdy w bolách porodźić nie może/ ábo z ćiężkośćią rodźi/ ná ktory ziedzony lekwarz niech wypiie winá dobrego trunek/ abo Hippokratá z Apteki. A tu iuż miłe niewiastki/ bárzom rad temu/ żemi was przyszło nie tylko winem/ ále y sámym Hippokratem poić/ áboć
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Iv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
