etc. Z których tedy nauk trzymam iż zrozumiałeś/ jako te Numery valor biorą na się różny/ a to dla miejsca/ i materyj przy której się kładzie. Drugi, Iż się te Numery (pamiętać dobrze/ bo ten jest fundament nauki) co pod linią zowią Rachmistrze Namieniączem, co zaś nad linią zowią Licznikiem, to tak rozumieć/ iż na wiele części cała rzecz podzielona jest/ Namieniacz mianuje/ a Licznik zaś/ wiele części wzięto od tego podziału/ abo namienionej rzeczy liczbę pokazuje/ jako to 2/3 namieniacz mianuje/ iż na trzy części złoty podzielony jest/ licznik zaś lilczbę pokazuje/ iż dwie części wzięto od
etc. Z ktorych tedy náuk trzymam iż zrozumiałeś/ iáko te Numery valor biorą ná się rożny/ á to dla mieyscá/ y máteryi przy ktorey się kłádźie. Drugi, Iż się te Numery (pámiętáć dobrze/ bo ten iest fundáment náuki) co pod linią zowią Ráchmistrze Námieniączem, co záś nád linią zowią Licznikiem, to ták rozumieć/ iż ná wiele częśći cáła rzecz podźielona iest/ Námieniacz miánuie/ á Licznik záś/ wiele częśći wźięto od tego podźiału/ ábo námienioney rzeczy liczbę pokázuie/ iáko to 2/3 námieniacz mianuie/ iż ná trzy częśći złoty podźielony iest/ licznik záś lilczbę pokázuie/ iż dwie częśći wźięto od
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 47
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
/ a to dla miejsca/ i materyj przy której się kładzie. Drugi, Iż się te Numery (pamiętać dobrze/ bo ten jest fundament nauki) co pod linią zowią Rachmistrze Namieniączem, co zaś nad linią zowią Licznikiem, to tak rozumieć/ iż na wiele części cała rzecz podzielona jest/ Namieniacz mianuje/ a Licznik zaś/ wiele części wzięto od tego podziału/ abo namienionej rzeczy liczbę pokazuje/ jako to 2/3 namieniacz mianuje/ iż na trzy części złoty podzielony jest/ licznik zaś lilczbę pokazuje/ iż dwie części wzięto od tego podziału. Trzeci, Masz też to zachować/ iż kiedy napiszesz łamaną liczbę/ tedy zaraz przy
/ á to dla mieyscá/ y máteryi przy ktorey się kłádźie. Drugi, Iż się te Numery (pámiętáć dobrze/ bo ten iest fundáment náuki) co pod linią zowią Ráchmistrze Námieniączem, co záś nád linią zowią Licznikiem, to ták rozumieć/ iż ná wiele częśći cáła rzecz podźielona iest/ Námieniacz miánuie/ á Licznik záś/ wiele częśći wźięto od tego podźiału/ ábo námienioney rzeczy liczbę pokázuie/ iáko to 2/3 námieniacz mianuie/ iż ná trzy częśći złoty podźielony iest/ licznik záś lilczbę pokázuie/ iż dwie częśći wźięto od tego podźiału. Trzeći, Masz też to záchowáć/ iż kiedy nápiszesz łamáną liczbę/ tedy záraz przy
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 47
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
zowią Rachmistrze Namieniączem, co zaś nad linią zowią Licznikiem, to tak rozumieć/ iż na wiele części cała rzecz podzielona jest/ Namieniacz mianuje/ a Licznik zaś/ wiele części wzięto od tego podziału/ abo namienionej rzeczy liczbę pokazuje/ jako to 2/3 namieniacz mianuje/ iż na trzy części złoty podzielony jest/ licznik zaś lilczbę pokazuje/ iż dwie części wzięto od tego podziału. Trzeci, Masz też to zachować/ iż kiedy napiszesz łamaną liczbę/ tedy zaraz przy niej napisz abo naznacz literą/ od czego te kawałki/ i jeżeli od funta to tak ½ lb/ jeśli od złotego to tak ¼ zł. o których charakterach przeczytaj
zowią Ráchmistrze Námieniączem, co záś nád linią zowią Licznikiem, to ták rozumieć/ iż ná wiele częśći cáła rzecz podźielona iest/ Námieniacz miánuie/ á Licznik záś/ wiele częśći wźięto od tego podźiału/ ábo námienioney rzeczy liczbę pokázuie/ iáko to 2/3 námieniacz mianuie/ iż ná trzy częśći złoty podźielony iest/ licznik záś lilczbę pokázuie/ iż dwie częśći wźięto od tego podźiału. Trzeći, Masz też to záchowáć/ iż kiedy nápiszesz łamáną liczbę/ tedy záraz przy niey nápisz ábo náznacz literą/ od czego te káwałki/ y ieżeli od funtá to ták ½ lb/ ieśli od złotego to ták ¼ zł. o ktorych chárákterách przeczytay
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 47
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
niej napisz abo naznacz literą/ od czego te kawałki/ i jeżeli od funta to tak ½ lb/ jeśli od złotego to tak ¼ zł. o których charakterach przeczytaj sobie informacją w tejże części na końcu. Czwarty, Pamiętaj o tym/ iż zawsze w łamanej liczbie mniejsza musi być na wierzchniej rydze/ abo licznik mniejszy/ a na spodniej większa/ abo namieniacz większy/ jako tu widzisz ½ 2/3 5/7 8/9 6/7 Piąty, Gdy zaś tak nad linią/ jako pod linią równe Numery będą/ jako tu widzisz 4/4 6/6 to już ta liczba pamiętaj/ nie do łamanej
niey nápisz ábo náznacz literą/ od czego te káwałki/ y ieżeli od funtá to ták ½ lb/ ieśli od złotego to ták ¼ zł. o ktorych chárákterách przeczytay sobie informácyą w teyże częśći ná końcu. Czwarty, Pámiętay o tym/ iż záwsze w łamáney liczbie mnieysza muśi bydź ná wierzchniey rydze/ ábo licznik mnieyszy/ á ná spodniey większa/ ábo námieniacz większy/ iáko tu widźisz ½ 2/3 5/7 8/9 6/7 Piąty, Gdy záś ták nád linią/ iáko pod linią rowne Numery będą/ iáko tu widźisz 4/4 6/6 to iuż tá liczbá pámiętay/ nie do łamáney
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 48
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
całych łamaną/ także z łamanej całą uczynić liczbę. I.Wieleż jest tych Punktów w tym Gleichowaniu? A. Dziesięć/ które także trzeba dobrze pomnieć/ i umieć jako i pierwsze/ bo bez tych zostałbyś jako na morzu bez rudla. Pierwszy tedy Punkt jest Będzieli większa liczba na wierzchu/ to jest Licznik, a na spodku mniejsza/ to jest Namieniacz, to wiedz/ iż między tą liczbą muś być cała rzecz/ jako to z tego przykładu obaczyć możesz/ 25/6 4/3 co gdyć się tak przytrafi/ tedy masz przez najeniacza/ licznika większego diuidować i pokażeć wiele jest całych w tej liczbie/
cáłych łamáną/ tákże z łamaney cáłą vczynić liczbę. I.Wieleż iest tych Punktow w tym Gleichowaniu? A. Dźieśięć/ ktore tákże trzebá dobrze pomnieć/ y vmieć iáko y pierwsze/ bo bez tych zostałbyś iáko ná morzu bez rudlá. Pierwszy tedy Punkt iest Będźieli większa liczbá ná wierzchu/ to iest Licznik, á ná spodku mnieysza/ to iest Námieniácz, to wiedz/ iż między tą liczbą muś bydź cáła rzecz/ iáko to z tego przykłádu obáczyć możesz/ 25/6 4/3 co gdyć się ták przytráfi/ tedy masz przez náieniáczá/ liczniká większego diuidowáć y pokáżeć wiele iest cáłych w tey liczbie/
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 49
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
tedy Punkt jest Będzieli większa liczba na wierzchu/ to jest Licznik, a na spodku mniejsza/ to jest Namieniacz, to wiedz/ iż między tą liczbą muś być cała rzecz/ jako to z tego przykładu obaczyć możesz/ 25/6 4/3 co gdyć się tak przytrafi/ tedy masz przez najeniacza/ licznika większego diuidować i pokażeć wiele jest całych w tej liczbie/ jako we 25/6 znajduje się całych 4 i 1/6 jeżeli złote napisano/ to złotych 4 będzie i 1/6 części złotego/ to jest 5 gr/ bo rozdzieliwszy na 6 części złoty/ przyjdzie na jednę część 5 gr. Drugi,
tedy Punkt iest Będźieli większa liczbá ná wierzchu/ to iest Licznik, á ná spodku mnieysza/ to iest Námieniácz, to wiedz/ iż między tą liczbą muś bydź cáła rzecz/ iáko to z tego przykłádu obáczyć możesz/ 25/6 4/3 co gdyć się ták przytráfi/ tedy masz przez náieniáczá/ liczniká większego diuidowáć y pokáżeć wiele iest cáłych w tey liczbie/ iáko we 25/6 znáyduie się cáłych 4 y 1/6 ieżeli złote nápisano/ to złotych 4 będźie y 1/6 częśći złotego/ to iest 5 gr/ bo rozdźieliwszy ná 6 częśći złoty/ przyidźie ná iednę część 5 gr. Drugi,
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 49
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
i 1/6 jeżeli złote napisano/ to złotych 4 będzie i 1/6 części złotego/ to jest 5 gr/ bo rozdzieliwszy na 6 części złoty/ przyjdzie na jednę część 5 gr. Drugi, Będzieszli chciał z całej liczby łamaną przemienić/ tedy postępuj sobie tak/ napisawszy na przykład 12 gr. za licznika/ napisz za namieniacza 30 gr. pod nią/ co tak rozumieć będziesz/ ponieważ złoty jest na 30 części podzielony/ ty iż bierzesz 12 części od takowego podziału/ tedy też słusznie te 12 mają być na wierzchu. Także też i o innych materiach rozumiej/ jako 2 korca napisać w łamanej liczbie: więc iż
y 1/6 ieżeli złote nápisano/ to złotych 4 będźie y 1/6 częśći złotego/ to iest 5 gr/ bo rozdźieliwszy ná 6 częśći złoty/ przyidźie ná iednę część 5 gr. Drugi, Będźieszli chćiał z cáłey liczby łamáną przemienić/ tedy postępuy sobie ták/ nápisáwszy ná przykład 12 gr. zá liczniká/ nápisz zá námięniáczá 30 gr. pod nią/ co ták rozumieć będźiesz/ ponieważ złoty iest ná 30 częśći podźielony/ ty iż bierzesz 12 częśći od tákowego podźiału/ tedy też słusznie te 12 máią bydź ná wierzchu. Tákże też y o innych máteryách rozumiey/ iáko 2 korcá nápisáć w łamaney liczbie: więc iż
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 49
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
ż napiszę je tak 5/32 lb. Trzeci, Będzieli zaś przy całej liczbie złamana/ jako tu widzisz 12 4/3 25 ¼ a chcesz ją na złamaną przemienić/ jako tego będzie często potrzeba/ multiplikujże przez namieniacza/ który przy tej całej będzie/ tę całą liczbę/ do którego produktu przydaj potym licznika/ jako to 52 ¾/211 multiplikując przez 4 od całej liczby 2/ uczyni 8/ do której gdy przydam licznika 3/ a jednę w pamięci chowam/ potym multiplikuję 5 przez 4/ i uczynią 20/ a z tą co w pamięci 21/ tak tedy przerachowawszy/ piszę pod tym produktem tegoż Namieniacza
ż nápiszę ie ták 5/32 lb. Trzeći, Będźieli záś przy cáłey liczbie złamána/ iáko tu widźisz 12 4/3 25 ¼ á chcesz ią ná złamáną przemienić/ iako tego będźie często potrzebá/ multiplikuyże przez námięniáczá/ ktory przy tey cáłey będźie/ tę cáłą liczbę/ do ktorego produktu przyday potym liczniká/ iáko to 52 ¾/211 multiplikuiąc przez 4 od cáłey liczby 2/ vczyni 8/ do ktorey gdy przydam liczniká 3/ á iednę w pámięći chowam/ potym multiplikuię 5 przez 4/ y vczynią 20/ á z tą co w pámięći 21/ ták tedy przeráchowawszy/ piszę pod tym produktem tegoż Námięniácza
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 50
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
/3 25 ¼ a chcesz ją na złamaną przemienić/ jako tego będzie często potrzeba/ multiplikujże przez namieniacza/ który przy tej całej będzie/ tę całą liczbę/ do którego produktu przydaj potym licznika/ jako to 52 ¾/211 multiplikując przez 4 od całej liczby 2/ uczyni 8/ do której gdy przydam licznika 3/ a jednę w pamięci chowam/ potym multiplikuję 5 przez 4/ i uczynią 20/ a z tą co w pamięci 21/ tak tedy przerachowawszy/ piszę pod tym produktem tegoż Namieniacza 4/ i będę miał łamaną liczbę tak 211/4 Czwarty, Przytrafia się często/ iż nie zawsze napisać przyjdzie od
/3 25 ¼ á chcesz ią ná złamáną przemienić/ iako tego będźie często potrzebá/ multiplikuyże przez námięniáczá/ ktory przy tey cáłey będźie/ tę cáłą liczbę/ do ktorego produktu przyday potym liczniká/ iáko to 52 ¾/211 multiplikuiąc przez 4 od cáłey liczby 2/ vczyni 8/ do ktorey gdy przydam liczniká 3/ á iednę w pámięći chowam/ potym multiplikuię 5 przez 4/ y vczynią 20/ á z tą co w pámięći 21/ ták tedy przeráchowawszy/ piszę pod tym produktem tegoż Námięniácza 4/ y będę miał łamáną liczbę ták 211/4 Czwarty, Przytráfia się często/ iż nie záwsze nápisáć przyidźie od
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 50
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
przetoż pamiętaj o tej proporcji złotego/ bo jeśli na Niemiecką monetę/ to inaczej trzeba inaczej zaś na Polską/ to jednak miej dla przestrogi. My iż w Polsce mieszkamy/ według Polskiej monety rachujmy/ i tej proporcji złotego 30 gr. zażywajmy. A tak kiedy chesz co ta Sorta czyni wiedzieć/ postaw pod licznikiem 30 gr/ abo multiplikuj te 30 gr. przez licznika/ który potym produkt diuiduj/ przez namieniacza tego/ jako tu widzisz/ ¾ także 2/3 o łamanej Liczbie. Część Druga
gr.
gr. Czyni tedy ¾ zł. 22 ½ gr. Także 2/3 20 gr. Także 2/5
przetoż pámiętay o tey proporcyey złotego/ bo ieśli ná Niemiecką monetę/ to ináczey trzebá ináczey záś ná Polską/ to iednák miey dla przestrogi. My iż w Polszcze mieszkámy/ według Polskiey monety ráchuymy/ y tey proporcyey złotego 30 gr. záżywaymy. A ták kiedy chesz co ta Sortá czyni wiedźieć/ postaw pod licznikiem 30 gr/ ábo multiplikuy te 30 gr. przez liczniká/ ktory potym produkt diuiduy/ przez námięniacza tego/ iako tu widźisz/ ¾ tákże 2/3 o łamáney Liczbie. Część Druga
gr.
gr. Czyni tedy ¾ zł. 22 ½ gr. Tákże 2/3 20 gr. Tákże 2/5
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 54
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
