który się ma w niej leczyć siadaniem w wannie; miewa więc wątrobę gorącą/ abo nerki; przeto aby się barziej te członki nie zapaliły/ w przód niżeli wnidzie do wanny/ namaż wątrobę vnguento sandalino, a nerki maścią różową: a jeśliby i żołądek był wątły i słaby/ tedy go namazać w przód olejkiem mastykowym: i jeśli niestrawny jest i zimny; przydać do mastykowego olejku muszkatowego olejku/ i tak zawsze przed wanną namazywać żołądek. To już tak odprawiwszy/ dopiero już wstąp do wanny; ale nie o raz ciało ponurzaj w tej wodzie/ ale z lekka a z lekka ciało w nią wpuszczaj i ponurzaj: to jest/
ktory się ma w niey lecżyć śiadániem w wánnie; miewa więc wątrobę gorącą/ abo nerki; przeto áby się barźiey te cżłonki nie zápaliły/ w przod niżeli wnidźie do wánny/ námaż wątrobę vnguento sandalino, a nerki máśćią rożową: á iesliby y żołądek był wątły y słaby/ tedy go námázáć w przod oleykiem mástykowym: y iesli niestráwny iest y źimny; przydáć do mástykowego oleyku muszkatowego oleyku/ y ták záwsze przed wánną námázywáć żołądek. To iuż ták odpráwiwszy/ dopiero iuż wstąp do wánny; ále nie o raz ćiało ponurzay w tey wodźie/ ale z lekka á z lekká ćiáło w nię wpuszcżay y ponurzay: to iest/
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 158
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
więc wątrobę gorącą/ abo nerki; przeto aby się barziej te członki nie zapaliły/ w przód niżeli wnidzie do wanny/ namaż wątrobę vnguento sandalino, a nerki maścią różową: a jeśliby i żołądek był wątły i słaby/ tedy go namazać w przód olejkiem mastykowym: i jeśli niestrawny jest i zimny; przydać do mastykowego olejku muszkatowego olejku/ i tak zawsze przed wanną namazywać żołądek. To już tak odprawiwszy/ dopiero już wstąp do wanny; ale nie o raz ciało ponurzaj w tej wodzie/ ale z lekka a z lekka ciało w nią wpuszczaj i ponurzaj: to jest/ pierwej nogi/ potym łysty wpuść/ i tak po lekku
więc wątrobę gorącą/ abo nerki; przeto áby się barźiey te cżłonki nie zápaliły/ w przod niżeli wnidźie do wánny/ námaż wątrobę vnguento sandalino, a nerki máśćią rożową: á iesliby y żołądek był wątły y słaby/ tedy go námázáć w przod oleykiem mástykowym: y iesli niestráwny iest y źimny; przydáć do mástykowego oleyku muszkatowego oleyku/ y ták záwsze przed wánną námázywáć żołądek. To iuż ták odpráwiwszy/ dopiero iuż wstąp do wánny; ále nie o raz ćiało ponurzay w tey wodźie/ ale z lekka á z lekká ćiáło w nię wpuszcżay y ponurzay: to iest/ pierwey nogi/ potym łysty wpuść/ y ták po lekku
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 158
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
namazując. Nyrkom Pęcherzom.
Nyrki zatkane.
Pęcherz zamulony. Żyłom zatkanym.
Żyły także zaćpane grubemi zimnemi a flegmistemi wilgotnościami otwiera i wychędaża/ warzony w wodzie/ a trunkiem używany/ albo Proch jego z Winem/ bądź z miodem/ bądź z Opichową albo Pietruszczaną wodką pijąc/ moczem wywodzi. Toż czym z Mastykowym olejkiem ciepło na łono plastrowany. Item. Wietrznościom.
Wietrzności z żołądka/ które opuszenie czynią/ rozpędza/ warząc/ a juchę jego pijąc. Kolice.
Gryzienie i Morzyska/ co koliką drudzy zowią/ uśmierza/ przerzeczonym sposobem używany. Do maści i plaszczów wchodzi.
Wchodzi korzenie Ostryżowe do plastrów i maści rozgrzewających. Pamięci
námázuiąc. Nyrkom Pęchyrzom.
Nyrki zátkáne.
Pęchyrz zámulony. Zyłom zatkánym.
Zyły tákże záćpáne grubemi źimnemi á flágmistemi wilgotnościámi otwiera y wychędaża/ wárzony w wodźie/ á trunkiem vżywány/ álbo Proch iego z Winem/ bądź z miodem/ bądz z Opichową álbo Pietrusczáną wodką piiąc/ moczem wywodźi. Toż czym z Mástykowym oleykiem ciepło ná łono plastrowány. Item. Wietrznośćiom.
Wietrznośći z żołądká/ ktore opuszenie czynią/ rospądza/ wárząc/ á iuchę iego piiąc. Kolice.
Gryźienie y Morzyská/ co koliką drudzy zowią/ vśmierza/ przerzeczonym sposobem vżywány. Do máśći y plásczow wchodźi.
Wchodźi korzenie Ostryżowe do plástrow y máśći rozgrzewáiących. Pámięći
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 27
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Wątrobie. Żołądkowi. Pęcherzowi. Żołądkowi. Pęcherzu. Zołci.
Zołci i jej Męchyrzykowi śłuży. Przeto Flegmy klejowate i lipkie/ z głowy do tych pomienionych części spływająće. W nyrkach także nie dopuszcza się im zgromadzać. Flegmie w głowie. Młodym ludziomdychawicznem
Tego też Olejku półłota biorąc/ z olejkiem Laniego Czyśćcu i Mastykowym/ wszystkich zarówno wziąwszy. Młodzieńczykom dychawicznym i ciężko tchniącym/ z spadków flegmistych w piersi i w płuca/ jest wielkim ratunkiem/ częścią tego dając co trzeciej godziny z łyżki ciepło lizać/ częścią szyjenad karkiem pod samą czaszką namazując. Biegunkom.
Biegunki tak białe jako żółte z osłabiałości żołądka zastanawia. Czerwonce
Czerwoną Niemoc leczy.
Wątrobie. Zołądkowi. Pęchyrzowi. Zołądkowi. Pęchyrzu. Zołći.
Zołći y iey Męchyrzykowi śłuży. Przeto Flágmy kliiowáte y lipkie/ z głowy do tych pomienionych częśći spływáiąće. W nyrkách tákże nie dopuscza sie im zgromadzáć. Flágmie w głowie. Młodym ludźiomdycháwicznem
Te^o^ też Oleyku połłotá biorąc/ z oleykiem Lániego Czyścu y Mástykowym/ wszystkich zárowno wźiąwszy. Młodźieńczykom dycháwicznym y ćiężko tchniącym/ z spadkow flegmistych w pierśi y w płucá/ iest wielkim rátunkiem/ częśćią tego dáiąc co trzećiey godźiny z łyszki ćiepło lizáć/ częśćią szyięnád kárkiem pod sámą czászką námázuiąc. Biegunkom.
Biegunki tak białe iáko żołte z osłábiáłośći żołądká zástánawia. Czerwonce
Czerwoną Niemoc leczy.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 146
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
prawdziwie/ to snadnie każdy rozumieć może/ który się pilnie obojga wyobrażeniu i opisaniu przypatrzy. Zielnik D. Simona Syrenniusa/ Olszeniec/ Olszownik/ Olszenik/ Rozdział 45.
Daucus Alnocyminum. Elsenach. Erlach.
OLszeniec/ albo Olszownik/ Olszenik/ Koprzywy/ ma korzenie długie/ niezbytnie cienki/ na wiele rozdzielony/ zapachu Masztykowego/ smaku ostrego. W Maju z ziemie pączki abo kiełki wypuszczając/ na kształt trawy cienkiej i szczupłej/ jako się w samym liściu pokazuje. Ze środku wydaje Kłącze cienkie/ podczas sześć podczas siedm/ a te kolankowate i stryfiaste/ od których wiele innych gałązek pochodzi/ wewnątrz czcze/ niekiedy na półtora łokcia wzwyż.
prawdziwie/ to snadnie każdy rozumieć może/ ktory sie pilnie oboygá wyobrażeniu y opisániu przypátrzy. Zielnik D. Simoná Syrenniusá/ Olszeniec/ Olszownik/ Olszenik/ Rozdział 45.
Daucus Alnocyminum. Elsenach. Erlach.
OLszeniec/ álbo Olszownik/ Olszenik/ Koprzywy/ ma korzenie długie/ niezbytnie ćienki/ ná wiele rozdźielony/ zapáchu Másztykowe^o^/ smáku ostreg^o^. W Máiu z źiemie pączki ábo kiełki wypusczáiąc/ ná kształt trawy ćienkiey y sczupłey/ iáko śię w sámym liśćiu pokázuie. Ze środku wydáie Kłącze ćienkie/ podczás sześć podczás śiedm/ á te kolankowáte y stryfiáste/ od ktorych wiele inych gáłązek pochodźi/ wewnątrz czcze/ niekiedy ná połtorá łokćiá wzwysz.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 151
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
