, podnosić może,Takich,MACHIN MECHANICZNA Ściencia ma pięć princypalnych i najfundamentalniejszych, któremi największe wzrusza ciężary. Pierwsza MACHINA Vectis, tojest windowy drąg, na jednym końcu zakowany, po Niemiecku ein debel, po Włosku la Leva, po Francusku Levier Ta jest najpierwsza MACHINA, z której inne składają się.
Druga MACHINA u MECHANIKÓW ERGATA, VINDA, KIERAT po Niemiecku Winden; inaczej się zowie Aksis in perytrobio, alias wał kołem obłożony, jako w Młynach, do ciągnienia i ruszenia ciężarów; Trzecia MACHINA TROH[...] EA, kluba, po Niemiecku Ein Rolen; o jednym albo wielu kołkach, przez które sznury idący do góry podnosi ciężkie Corpora.
, podnosić może,Takich,MACHIN MECHANICZNA Sciencia ma pięć princypalnych y nayfundamentalnieyszych, ktoremi naywiększe wzruszá ciężary. Pierwsza MACHINA Vectis, toiest windowy drąg, na iednym końcu zakowany, po Niemiecku ein debel, po Włosku la Leva, po Francusku Levier Ta iest naypierwsza MACHINA, z ktorey inne składaią się.
Druga MACHINA u MECHANIKOW ERGATA, VINDA, KIERAT po Niemiecku Winden; inaczey się zowie Axis in perithrobio, alias wał kołem obłożony, iako w Młynach, do ciągnienia y ruszenia ciężarow; Trzecia MACHINA TROH[...] EA, kluba, po Niemiecku Ein Rolen; o iednym albo wielu kołkach, przez ktore sznury idący do gory podnosi cięszkie Corpora.
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 225
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
sznury idący do góry podnosi ciężkie Corpora. Ta MACHINA jeśli jest o jednym kole Manospatos się zowie; o dwóch kołkach zowie się Dyspatos po Grecku, alias dwarazy ciągnąca dwoikolna Machina; jeśli o trzech kołkach, Tryspastos, o czterech, Tetráspastos, o pięciu Pentaspastos, o sześciu Sexaspastos, etc.
Czwarta Species MACHIN u MECHANIKÓW jest COCHLEA, alias szruba, Kołowrot, po Niemiecku Schraub, alias jest Słup, gwinty do góry idące mający, po którym rękojesć obracając się, do góry ustępuje.
Piąta tandem Species tych MACHIN; jest CU VEUS klin, po Niemiecku Keil, Żelazny, lub Drzewiany ten największą moc ma w rozparciu w rozdzieleniu,
sznury idący do gory podnosi cięszkie Corpora. Ta MACHINA iezli iest o iednym kole Manospatos się zowie; o dwoch kołkach zowie się Dispatos po Grecku, alias dwarazy ciągnąca dwoikolna Machina; iezli o trzech kołkach, Tryspastos, o czterech, Tetráspastos, o pięciu Pentaspastos, o sześciu Sexaspastos, etc.
Czwarta Species MACHIN u MECHANIKOW iest COCHLEA, alias szruba, Kołowrot, po Niemiecku Schraub, alias iest Słup, gwinty do gory idące maiący, po ktorym rękoiesć obracaiąc się, do gory ustępuie.
Piąta tandem Species tych MACHIN; iest CU VEUS klin, po Niemiecku Keil, Zelazny, lub Drzewiany ten naywiększą moc ma w rosparciu w rozdzieleniu,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 225
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Simonis Stevini: Pancratium Aurigárum: Scytále Aristoteles: Memnona Statua gadająca, śpiewająca, grzmoty czyniąca, wozy same bieżące bez koni na drodze: Archity z Tarentinu gołąb drzewiany latający: Jana Regiomontana Orzeł Miedziany lecący przeciwko Karolowi V. Cesarzowi do Norembergii wieżdzającemu, i aż do Bramy onemu astystu. o STATYCE
jący: Dedala sławnego Mechanika statuj: Apolloniusza (nie Apollina) Tripodes, albo trzy nogi; Ktesifonta, Metagenesa, Archimedesa MACHINY; Archimedesa Machina, a raczej Cochlea, którą dwa razy Egipt wysuszony, Teste Diodoró Siculô. Machina Bartolomaei Bombille także wodna; Machina Augustana, na której jest wiele kręconych miedzianych wężów, koło wałów ukośnych okręconych, wodę
Simonis Stevini: Pancratium Aurigárum: Scytále Aristoteles: Memnona Statua gadaiąca, spiewaiąca, grzmoty czyniąca, wozy same bieżące bez koni na drodze: Archity z Tarentinu gołąb drzewiany lataiący: Iana Regiomontana Orzeł Miedziany lecący przeciwko Karolowi V. Cesarzowi do Norembergii wieżdzaiącemu, y aż do Bramy onemu astystu. o STATYCE
iący: Dedala sławnego Mechanika statuy: Apolloniusza (nie Apollina) Tripodes, albo trzy nogi; Ktesifonta, Metagenesa, Archimedesa MACHINY; Archimedesa Machiná, a raczey Cochlea, ktorą dwa razy Egypt wysuszony, Teste Diodoró Siculô. Machina Bartholomaei Bombillae także wodná; Machina Augustana, na ktorey iest wiele kręconych miedzianych wężow, koło wałow ukośnych okręconych, wodę
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 226
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
częściach Fizyki wydoskonaleni, pilnie przypatrywać się będą operacjom częstokroć dowcipnym, które Rzemieślnik na swoim czyni warsztacie? gdy poznają potrzeby każdej Sztuki, i jej granice, trudności które jej nie dają dalej postąpić, i te łatwość z którąby z jednej do drugiej przejść można Sztuki, której to częstokroć Rzemieślnik nie widzi? Geometra, Mechanik, Chymista, podadzą oświeconemu Rzemieślnikowi sposoby ułatwienia przeszkód, których sam znieść nie śmiał, uczynia go sposobnym do inwentowania nowych, a pożytecznych rzeczy, i oraz nauczą się sami od niego które są części Teoryj, w którychby się najbardziej doskonalić potrzeba, dla objaśnienia praktyki, i dla poddania pod reguły bezpieczne, liczby znacznej
częsciach Fizyki wydoskonaleni, pilnie przypatrywać się będą operacyom częstokroć dowcipnym, ktore Rzemieślnik na swoim czyni warsztacie? gdy poznaią potrzeby każdey Sztuki, i iey granice, trudnosci ktore iey nie daią daley postąpić, i te łatwość z ktorąby z iedney do drugiey przeyść można Sztuki, ktorey to częstokroć Rzemieślnik nie widzi? Geometra, Mechanik, Chymista, podadzą oświeconemu Rzemieślnikowi sposoby ułatwienia przeszkod, ktorych sam znieść nie smiał, uczynia go sposobnym do inwentowania nowych, á pozytecznych rzeczy, i oraz nauczą się sami od niego ktore są częsci Teoryi, w ktorychby sie naybardziey doskonalić potrzeba, dla obiaśnienia praktyki, i dla poddania pod reguły bespieczne, liczby znaczney
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 5
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
TRACYĘ dzisiejszą Romanię, w której Stambuł, i STOLICA Ottomańska, na końcu tych Krajów obszernym określę piórem.
GRECJA vulgò ROMELIA graniczy z IliRYKIEM dopiero opisanym, albo z DALMACJą: Była GRECJA przedtym wszystkich chwalebnych Nauk Szkoła, Mądrości Świata alma Mater, Disciplinarum nutrix. Stamtąd wszystkie Szkół i Nauk genera; z tamtąd Matematycy, Mechanicy, Geometrowie, Architekci, Malarze, Sculptores, Stratagemata wojenne, modus bellandi, Rządów Rerumpublicarum modelusze; stamtąd Poetowie, Krasomowcy na Świat wyszli, Świat oświecili: zgoła ceu ex cerebro Iovis światu pełna umiejętności wszelkiej, urodziła się Minerwa. Cokolwiek Dictorum, Factorum, Świat teraz admiruje, Greków to wielki koncypował dowcip. I
TRACYĘ dźisieyszą Romanię, w ktorey Stambuł, y STOLICA Ottomańska, ná końcu tych Kráiow obszernym okryślę piorem.
GRECYA vulgò ROMELIA grániczy z ILLYRIKIEM dopiero opisanym, albo z DALMACYą: Była GRECYA przedtym wszystkich chwálebnych Nauk Szkoła, Mądrości Swiatá alma Mater, Disciplinarum nutrix. Ztamtąd wszystkie Szkoł y Náuk genera; z tamtąd Matematycy, Mechanicy, Geometrowie, Architekci, Malárze, Sculptores, Stratagemata woienne, modus bellandi, Rządow Rerumpublicarum modelusze; ztamtąd Pòétowie, Krásomowcy ná Swiat wyszli, Swiat oświecili: zgołá ceu ex cerebro Iovis światu pełná umieiętności wszelkiey, urodźiła się Minerwá. Cokolwiek Dictorum, Factorum, Swiát teráz admiruie, Grekow to wielki koncypowáł dowcip. Y
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 436
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
a nigdy trzeźwemi nie są. Kiedybyśmy się wszyscy obierali w zabawach takich, bylibyśmy sposobniejszemi i gotowszemi na posługę Rzeczypospolitej.
Autor: Stąd znać dobrze, że ci to są fałszywi historycy, ponieważ ganią Archimedesa krew królewską z powinnej Herona króla sycylijskiego, który nie tylko był zacnym matematykiem, ale i sławnym mechanikiem. Nie wiedzą tacy, że i przeszłych, i niniejszych czasów znaleźli się inżynierowie, którzy, aby sławę po sobie dobrą zostawili, poszli między groty i ognie, śmierć potykając, bez nadzieje inszego pożytku, oprócz samy tylko dobry sławy. Nie wiedzą ci, że żołnirzska jest królową najwyższą cnót wszystkich, jest panią wielmożną
a nigdy trzeźwemi nie są. Kiedybyśmy się wszystcy obierali w zabawach takich, bylibyśmy sposobniejszemi i gotowszemi na posługę Rzeczypospolitej.
Autor: Stąd znać dobrze, że ci to są fałszywi historycy, ponieważ ganią Archimedesa krew królewską z powinnej Herona króla sycylijskiego, który nie tylko był zacnym matematykiem, ale i sławnym mechanikiem. Nie wiedzą tacy, że i przeszłych, i niniejszych czasów znaleźli się indzinierowie, którzy, aby sławę po sobie dobrą zostawili, poszli między groty i ognie, śmierć potykając, bez nadzieje inszego pożytku, oprócz samy tylko dobry sławy. Nie wiedzą ci, że żołnirzska jest królową najwyższą cnót wszystkich, jest panią wielmożną
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 44
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
zasługując się przez uczynki dobre panom naszym. A przeto radzę każdemu, który z skłonności przyrodzony chciałby się obirać w tej profesyjej, aby się nie odrażał, ale miarkował dowcipem swoim, a nie zaniechywał mówiąc, że to jest profesyja mechanicka. Archimedes urodził się ze krwie królewski, a przeć się był sławnym i zacnym mechanikiem. Radzę przy tym każdemu wielkiemu panu, aby się w tej profesyjej kochał, bo godna jest, aby ją każdy poznał, który się ojczyzny swojej obrońcą być mieni. Zaczym niech ją nie gani, ale owszem poważa, jako najprzedniejszy i najpotrzebniejszy instrument wojenny, bo czym trudniejsza i straszniejsza jest, tym też poważniejsza i
zasługując się przez uczynki dobre panom naszym. A przeto radzę kożdemu, który z skłonności przyrodzony chciałby się obirać w tej profesyjej, aby się nie odrażał, ale miarkował dowcipem swoim, a nie zaniechywał mówiąc, że to jest profesyja mechanicka. Archimedes urodził się ze krwie królewski, a przeć się był sławnym i zacnym mechanikiem. Radzę przy tym każdemu wielkiemu panu, aby się w tej profesyjej kochał, bo godna jest, aby ją kożdy poznał, który się ojczyzny swojej obrońcą być mieni. Zaczym niech ją nie gani, ale owszem poważa, jako najprzedniejszy i najpotrzebniejszy instrument wojenny, bo czym trudniejsza i straszniejsza jest, tym też poważniejsza i
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 48
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
tak robota kamieni różnych szlifowanych swym idzie porządkiem, że czyni patrzącym satyfakcją. Lecz i ta do tej przyprowadzona perfekcji, że raz tak przy każdym warsztacie człek obracający koło ubył, jako i u piły przerzynającej kamienie dzień i noc po dwóch, toż samo przez moc wody, ba, doskonalej jeszcze, czyniąc mą inwencją. Mechanik, któregom tymi sprowadził czasy, niejaki pan Krauz, z deseniu sobie danego zrobił portre tokarnią do ludzkiego pojęcia trudną, jakie się w niej toczą portrety. Druga znów większa, na której sztuka tokarska swą non plus ultra założyła metę, to chcąc wyrazić, że nic takowego w tej sztuce być nie może, co by
tak robota kamieni różnych szlifowanych swym idzie porządkiem, że czyni patrzącym satyfakcją. Lecz i ta do tej przyprowadzona perfekcji, że raz tak przy kóżdym warsztacie człek obracający koło ubył, jako i u piły przerzynającej kamienie dzień i noc po dwóch, toż samo przez moc wody, ba, doskonalej jeszcze, czyniąc mą inwencją. Mechanik, któregom tymi sprowadził czasy, niejaki pan Krauz, z deseniu sobie danego zrobił portre tokarnią do ludzkiego pojęcia trudną, jakie się w niej toczą portrety. Druga znów większa, na której sztuka tokarska swą non plus ultra założyła metę, to chcąc wyrazić, że nic takowego w tej sztuce być nie może, co by
Skrót tekstu: RadziwHDiar
Strona: 179
Tytuł:
Diariusze
Autor:
Hieronim Radziwiłł
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1747 a 1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1747
Data wydania (nie później niż):
1756
Tekst uwspółcześniony:
tak
