tak byli w jedzeniu moderaci, że tylko żytnego zażywali chleba, kaszy z bobowych krup, albo jęczmiennych: Medowie tylko Migdałami. Murzyni Saranczą żyli.
Ma się też i w STROJU zachować Moderamen, gdyż się tym gdy zdobią Osoby, gołocą Skarby: Letkości, próżnowania i, pychy są materią, bogate Materie, a Miętkości miętkie jedwabie. Czemu aby zabiegali Efory, to jest Cenzorowie u Lacedemończyków postanowieni, u Rzymianów Lex Sumptuaria wielkich zakazująca Sumptów, osobliwie Damom to trzeba perswadować, mianowicie Katolickim; jakoż radzi Tertullian: Caput Maritis subiicite, et satis ornatae eritis: Manus Lanis occupate: pedes domi figite, et plusquam in Auro placebunt.
tak byli w iedzeniu moderaci, że tylko żytnego zażywali chleba, kaszy z bobowych krup, álbo ięczmiennych: Medowie tylko Migdałami. Murzyni Saránczą żyli.
Ma się też y w STROIU zachować Moderamen, gdyż się tym gdy zdobią Osoby, gołocą Skarby: Letkości, prożnowania y, pychy są materyą, bogate Materye, a Miętkości miętkie iedwabie. Czemu aby zabiegali Ephori, to iest Censorowie u Lacedemończykow postanowieni, u Rzymianow Lex Sumptuaria wielkich zakazuiąca Sumptow, osobliwie Damom to trzeba perswadować, mianowicie Katolickim; iakoż radzi Tertullian: Caput Maritis subiicite, et satis ornatae eritis: Manus Lanis occupate: pedes domi figite, et plusquam in Auro placebunt.
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 365
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Z. Bernarda Sermone 30. in Cantica pożądliwy różnieca ogień. Tym imieniem może się każdy czart, Książę jakiego kraju nazywać, jako tyrana każdego Neronem nazywają, albo Falarydesem. Tego Króla nieczystości wóz opisuje Z. Opat Klarewalleński w mowie dopiero namienionej, iż toczy się temi czterma kołami: Obżarstwem, lubieżnością w dotykaniu, miętkością wszatach, i próżnowaniem; konie w tym wozie (mowi) szczęśliwość w życiu, i obfitość wszytkiego. Tego Asmodeusza króla i Książęcia lubieżności u- O Czarcie.
Tobiasza cap: 8. Rafał Archanioł Wódz Z. Tobiasza karząc za 7. mężów Sary pobitych, wypędziwszy go kadzeniem wątroby rybiej, porwał nie rękoma,
S. Bernarda Sermone 30. in Cantica pożądliwy rozniecá ogień. Tym imieniem może się każdy czárt, Xiążę iákiego kraiu názywać, iáko tyrana káżdego Neronem názywaią, álbo Falaridesem. Tego Krola nieczystosci woz opisuie S. Opat Klarewalleński w mowie dopiero námienioney, iż toczy się temi cztermá kołami: Obżarstwem, lubieżnością w dotykaniû, miętkością wszatach, y prożnowaniem; konie w tym wozie (mowi) szczęśliwość w życiu, y obfitość wszytkiego. Tego Asmodeusza krola y Xiążęcia lubieżności u- O Czarcie.
Tobiaszá cap: 8. Rafał Archánioł Wodz S. Tobiasza karząc za 7. mężow Sary pobitych, wypędziwszy go kadzeniem wątroby rybiey, porwał nie rękoma,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 209
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
ognia, to góre lubo antiquitas otym drzewie to negowała. Z których wszystkich drzew, mogą być wiązania, płatwy, balki, tramy, krokwy, łaty, jeśli pod słomę, albo pod snopki, albo gontowy dach dając; łaty tylko mogą być jodłowę, sosnowe, olchowe, lipowe, dla prostości i dla miętkości; a w grabową, bukową, dębową, brzozową etc. nie w bijesz łatę cwieka, dla twardości, i gęstości drzewa. Buczyna na sam potasz zda się i na opał, gdyż ciężkie jest drzewo, paczące się, toczeniu robaków podległe, w ziemi i na ziemi do roku zgnije. Ze wszystkich też drzew
ognia, to gore lubo antiquitas otym drzewie to negowała. Z ktorych wszystkich drzew, mogą bydź wiązania, płatwy, balki, tramy, krokwy, łaty, iezli pod słomę, albo pod snopki, albo gontowy dach daiąc; łaty tylko mogą bydź iodłowę, sosnowe, olchowe, lipowe, dla prostości y dla miętkości; á w grabową, bukową, dębową, brzozową etc. nie w biiesz łatę cwieká, dla twardości, y gęstości drzewa. Buczyna na sam potasz zda się y na opał, gdyż cięsżkie iest drzewo, paczące się, toczeniu robakow podległe, w ziemi y na ziemi do roku zgniie. Ze wszystkich też drzew
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 398
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, Rezydencja Gubernatora Prowincyj; dla swej piękności zowie się Parva Neapolis W tej tu Ziemi jest Miasto Tarentum, vulgo Taranto Arcybiskupie, osiadłe, obszerne, z Zamkiem i Portem przy wejściu rzeki Tary, od samego powiadają założone Neptuna, ale pewniej od Tarentesa Syna jego, czyli też od Tarentum Sabińskiego słowa, co znaczy miętkość, rozkosz; jakoż i sami Tarentini Obywatele miękcy i rozkoszni byli, i wełna stamtąd miętka: gdzie też Purpura farbowana. Byli w cenzurze u Nacyj innych, iż pijaństwem i obżarstwem się bawili. Stąd przysłowie: Deliciae Tarenti et Sicilioe, na tych co dobrze używają; jak baby w ejenkie stroili się jedwabie,
, Rezydencya Gubernatora Prowincyi; dla swey piękności zowie się Parva Neapolis W tey tu Ziemi iest Miasto Tarentum, vulgo Taranto Arcybiskupie, osiádłe, obszerne, z Zamkiem y Portem przy weyściu rzeki Tary, od samego powiadaią założone Neptuna, ale pewniey od Tarentesa Syna iego, czyli też od Tarentum Sabińskiego słowa, co znaczy miętkość, roskosz; iakoż y sami Tarentini Obywatele miękcy y roskoszni byli, y wełná ztamtąd miętka: gdzie też Purpura farbowana. Byli w censurze u Nacyi innych, iż piiaństwem y obżarstwem się bawili. Ztąd przysłowie: Deliciae Tarenti et Sicilioe, na tych co dobrze używaią; iak baby w eienkie stroili się iedwabie,
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 228
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Talesa Astronoma jednego z siedmiu Greckich Mędrców, Anaksimandra Inwentora sfery, Anaksimenesa, wynalezcy kompasu. Stoi w Jonii, sławne olim Żołnierzami, zwane olim Lelegois, to Pytiusa, od drzewa smolnego, to Anactoria. Miało swego Biskupa. Była tu wełna wyśmienita, stąd Milesie Stragule kocy, deki, kołdry, materace, dla miętkości do łożek od Matron zażywane. Obywatele tutejsi, nie tylko wojenni, ale i bogaci bywali, tandem zanurzywszy się w delicjach, stracili sławę. Rzekę Menander sławną tu wspomnianą masz opisaną w Frygii Większej. Tu w Anatolii w kraju Jonii EFESUS Miasto odemnie opisane jest, w Części I. fol: 315. et
Talesa Astronoma iednego z siedmiu Greckich Mędrcow, Anaximandra Inwentora sfery, Anáximenesa, wynálezcy kompasu. Stoi w Ionii, sławne olim Zołnierzami, zwane olim Lelegois, to Pythiusa, od drzewa smolnego, to Anactoria. Miało swego Biskupa. Była tu wełna wyśmienita, ztąd Milesiae Stragulae kocy, deki, kołdry, materace, dla miętkości do łożek od Matron zażywane. Obywatele tuteysi, nie tylko woienni, ale y bogaci bywali, tandem zanurzywszy się w delicyach, stracili sławę. Rzekę Menander sławną tu wspomnianą masz opisaną w Frygii Większey. Tu w Anatolii w kraiu Ionii EPHESUS Miasto odemnie opisáne iest, w Części I. fol: 315. et
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 454
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
swój sprawują. Natury i własności nie wszystkie są jednakowej. Bo lubo wszystkie oryginalnie są z elementu wody stworzone, przecież różną od siebie mają formę, mniej, więcej jedna nad drugą partycypuje z elementarnych własności: to jest ciepła, zimna, wilgoci, suchości, twardości, letkości, ciężkości, gęstości, rzadkości, miętkości, i innych przymiotów. Jako wszystkie drzewa, kwiaty, zioła stworzone z elementu ziemi: wszystkie ryby z elementu wody; a przecie i ryby między sobą, i drzewa albo kwiaty między sobą mają różnicę natury i własności. Wszystkie gwiazdy podobniej że są figury sferycznej: ponieważ takie się oku wydają. Każda z nich ma
swoy sprawuią. Natury y własności nie wszystkie są iednakowey. Bo lubo wszystkie oryginalnie są z elementu wody stworzone, przecież rożną od siebie máią formę, mniey, więcey iedna nad drugą partycypuie z elementarnych własności: to iest ciepła, zimna, wilgoci, suchości, twardości, letkości, ciężkości, gęstości, rzadkości, miętkości, y innych przymiotow. Jáko wszystkie drzewa, kwiaty, zioła stworzone z elementu ziemi: wszystkie ryby z elementu wody; á przecie y ryby między sobą, y drzewa álbo kwiaty między sobą maią rożnicę nátury y własności. Wszystkie gwiazdy podobniey że są figury sferyczney: ponieważ tákie się oku wydáią. Każda z nich ma
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: M4v
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
.
IV. Ze jaka rzecz materialna podpada pod jaki zmysł ludzki, dzieje się to nie według samej istoty i substancyj rzeczy, ale według przypadków im przyzwoitych. J tak oku się prezentują rzeczy według koloru oświeconego. Uchu według brzmienia, dźwieku, i głosu. Powonieniu według zapachu. Smakowaniu według smaku. Dotchnieniu według miętkości lub twardości. Uczuciu jaką częścią ciała, według kwalitatyw lub pierwszych: ciepła, zimna suchości i wilgoci. Lub drugich przez komikstyą pierwszych. Lub obojętnych jakie są ciężkość, ledkość, rzadkość gęstość. O których accydensach nietylko eksperiencja zmysłów uczy: ale i wiara. Gdyż w Eucharystyj zostają accydensa przyzwoite chlebu i winu bez
.
IV. Ze iáka rzecz materyalna podpada pod iáki zmysł ludzki, dzieie się to nie według samey istoty y substancyi rzeczy, ále według przypadkow im przyzwoitych. J ták oku się prezentuią rzeczy według koloru oswieconego. Uchu według brzmienia, dzwieku, y głosu. Powonieniu według zapáchu. Smakowaniu według smaku. Dotchnieniu według miętkości lub twardości. Uczuciu iáką częścią ciałá, według kwalitatyw lub pierwszych: ciepła, zimna suchości y wilgoci. Lub drugich przez kommixtyą pierwszych. Lub oboiętnych iákie są ciężkość, ledkość, rzadkość gęstość. O ktorych accydensach nietylko experyencya zmysłow uczy: ále y wiara. Gdyż w Eucharystyi zostáią accydensa przyzwoite chlebu y winu bez
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: Q4v
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
która ni za milion a parte ogroda nie stanęła, gdyż ogród z oranżerią, w nim drzewy grubymi i wysokimi, wart zawsze sta tysięcy tutejszych. Są tu tyż kozły barbaryjskie, dziwną strukturę mające, którym łeb i ogon uciąwszy, za barana by zawsze niewiadomemu przedać mógł, taką jest wełna na nich fozą. Lecz miętkość jej taka delikatna, że przeźwisko onym w jedwabne kozły odmieniła, którymi ich teraz zowią tu w tych krajach. 10. Jeździłem, czasu nie tracąc, do majętności WYM pana barona Duseint, nazwanej Szenau, srodze w ślicznym położeniu i obszyrnym, do której i dwie jeszcze wsie należą i miasteczko targowe. W którym
która ni za milion a parte ogroda nie stanęła, gdyż ogród z oranżerją, w nim drzewy grubymi i wysokimi, wart zawsze sta tysięcy tutejszych. Są tu tyż kozły barbaryjskie, dziwną strukturę mające, którym łeb i ogon uciąwszy, za barana by zawsze niewiadomemu przedać mógł, taką jest wełna na nich fozą. Lecz miętkość jej taka delikatna, że przeźwisko onym w jedwabne kozły odmieniła, którymi ich teraz zowią tu w tych krajach. 10. Jeździłem, czasu nie tracąc, do majętności WJM pana barona Duseint, nazwanej Szenau, srodze w ślicznym położeniu i obszyrnym, do której i dwie jeszcze wsie należą i miasteczko targowe. W którym
Skrót tekstu: RadziwHDiar
Strona: 165
Tytuł:
Diariusze
Autor:
Hieronim Radziwiłł
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1747 a 1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1747
Data wydania (nie później niż):
1756
Tekst uwspółcześniony:
tak
Gravitás;
la Gravité.
a Newton przydaje jeszcze.
Ciągłość,
Attractio.
l'attraction.
Bezwładność,
Jnertia.
l'Inertie.
23. Przypadkowe własności są, które mogą być odjęte, czyli oddzielone, i w niektórych tylko rzeczach materialnych znajdują się, przeto zowią się także, szczególne, albo partykularne, jako to: twardość, miętkość, zimność, ciepłość, przezroczystość, i tym podobne. Tak wosk, czyli twardy, czyli roztopiony, a przeto ciekły, jest zawsze woskiem. Atoli niektóre, z tych szczególnych, przymioty, pewnym rzeczom, tak są własne, i owszem prawie istotne, że gdy je utracą, już nie są, tą
Gravitás;
la Gravité.
a Newton przydaie ieszcze.
Ciągłość,
Attractio.
l'attraction.
Bezwładność,
Jnertia.
l'Inertie.
23. Przypadkowe własności są, które mogą bydź odięte, czyli oddzielone, y w niektórych tylko rzeczach materyalnych znayduią się, przeto zowią się także, szczegulne, albo partykularne, iako to: twardość, miętkość, zimność, ciepłość, przezroczystość, y tym podobne. Tak wosk, czyli twardy, czyli roztopiony, a przeto ciekły, iest zawsze woskiem. Atoli niektóre, z tych szczegulnych, przymioty, pewnym rzeczom, tak są własne, y owszem prawie istotne, że gdy ie utracą, iuż nie są, tą
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 36
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
