jako ono drugi tak ma zwyczaj/ że dobrze sobie nosa podlawszy śpiewa/ ręce ku niebu podnosi/ Bogu się modli: Lecz taki jest illusor DEI, mówi jeden Pater pobożny/ tylko z Boga szydzi/ a modlitwa jego w grzech się obraca.
Ex. g. Azaby to Książęcia albo Pana jakiego wielkiego nie mierzało/ gdyby się jaki sprosny opiły Chłop do pałacu jego niespodzianie przyczołgał; a nie mógłby ani chodzić/ ani stać/ ani mówić/ i chciałby będąc pijany o co suplikować? Esaj. 6. v. 2.
Nie miałożby też to Boga najświętszego/ przed którego Majestatem Aniołowie Z. twarzy swe
jáko ono drugi ták ma zwyczay/ że dobrze sobie nosá podlawszy śpiewa/ ręce ku niebu podnośi/ Bogu śię modli: Lecz táki jest illusor DEI, mowi jeden Pater pobożny/ tylko z Bogá szydźi/ á modlitwá jego w grzech śię obraca.
Ex. g. Azaby to Kśiążęćiá álbo Páná jákiego wielkiego nie mierzáło/ gdyby śię jáki sprosny opiły Chłop do páłácu jego niespodźianie przyczołgał; á nie mogłby áni chodźić/ áni stać/ áni mowić/ y chćiałby będąc pijány o co suplikowáć? Esaj. 6. v. 2.
Nie miáłożby też to Bogá nayświętszego/ przed ktorego Májestatem Aniołowie S. twarzy swe
Skrót tekstu: GdacKon
Strona: 28.
Tytuł:
Dyszkursu o pijaństwie kontynuacja
Autor:
Adam Gdacjusz
Drukarnia:
Jan Krzysztof Jakub
Miejsce wydania:
Brzeg
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
G, d, które odcina. Toż pociągnąwszy ściany HG, i Ed, do spolnego przecięcia na C, przemierz GC na skali, i uczyń: Jako LH, 1000, do GC; tak EB do ND w łokciach. z Nauki 13. Nauka XXV. Z boku długość linii niedostępnej z obydwóch końców mierzać: Odległość naprzykład dwóch Wsi, Kościołów, etc: do których przystępu nie masz z miejsca danego. NIech będzie dwa Kościołów B, i C, i miejsce D, na bok, z którego możesz widzieć obadwa.) (1. Wynajdż sposobami wyżej podanymi obiedwie odległości niedostępne, DC, 1200 łokci: i
G, d, ktore odćina. Toż poćiągnąwszy śćiány HG, y Ed, do spolnego przećięćiá ná C, przemierz GC ná skáli, y vczyń: Iáko LH, 1000, do GC; ták EB do ND w łokćiách. z Náuki 13. NAVKA XXV. Z boku długość linii niedostępney z obudwoch końcow mierzáć: Odległość naprzykład dwoch Wśi, Kośćiołow, etc: do ktorych przystępu nie mász z mieyscá dánego. NIech będźie dwá Kośćiołow B, y C, y mieysce D, ná bok, z ktorego możesz widżieć obádwá.) (1. Wynaydż sposobámi wyżey podánymi obiedwie odległośći niedostępne, DC, 1200 łokći: y
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 30
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
potrzebnych w wymierzaniu Wysokości, tak wiarę psują poczynającym o prawdzie ich nauki, gdy im doświadczenie pokazuje znaczne omyłki, których przyczyny nie wiedzą: że często wola dać pokoj tej nauce, aniżeli doświadczenia próżno ponawiać, które rozumieją samym Aniołom służy, nie ludżyom. Wszakże kto zachowa następujące przestrogi w Wymierzaniu Wysokim, może ich mierzać bez żadnej omyłki. PRZESTROGA. 1. Instrument wszelki niech ma ścianę SG, doskonale krzyżową samej SL: gdyż anguł LSG bynamniej rozwarty, przyczynia wysokości; a ostry umniejsza. 2.Perpendykuł do którego się Instrument jakikolwiek ustawia; ścianę GS, powinien jako nadoskonalej trzymać krzyżowym postanowieniem względem poziomej linii LM: i tak go
potrzebnych w wymierzániu Wysokośći, ták wiárę psuią poczynáiącym o prawdżie ich náuki, gdy im doświádczenie pokázuie znáczne omyłki, ktorych przyczyny nie wiedzą: że często wola dáć pokoy tey náuce, ániżeli doświádczenia prożno ponawiáć, ktore rozumieią sámym Anyołom służy, nie ludżiom. Wszákże kto záchowa nástępuiące przestrogi w Wymierzániu Wysokim, może ich mierzáć bez żadney omyłki. PRZESTROGA. 1. Instrument wszelki niech ma śćiánę SG, doskonále krzyżową sámey SL: gdyż anguł LSG bynamniey rozwárty, przyczynia ẃysokośći; á ostry vmnieysza. 2.Perpendykuł do ktorego się Instrument iákikolwiek vstáwia; śćianę GS, powinien iáko nadoskonáley trzymáć krzyżowym postánowieniem względem poźiomney linii LM: y ták go
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 35
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Odmienną proporcją: Jako bm, do ML, tak md, do LV. To jest: Jako tyle ma cząstek bm, wiele łokci wymierzono na ML: tak i md, tyle musi mieć cząstek na Węgielnicy, wiele łokci ma wysokość LV. PRZESTROGA. Wysokości wszelkie, tak dostępne jako i niedostępne uspodu, mierzać się mogą przez Tablicę Mierniczą, abo z jej centrum M, abo z rogu H. Przy mierzeniu z Centrum Tablice, odległość stacyj od spodu wysokości, bierze się od Pachołki, Tablicę trzymającego: i wysokość Tablice od ziemie, którą potrzeba pprzydawać do wymierzonej wysokości; mierzy się wysokością samego centrum tablice nad ziemią: jako
Odmienną proporcyą: Iáko bm, do ML, ták md, do LV. To iest: Iáko tyle ma cząstek bm, wiele łokći wymierzono ná ML: ták y md, tyle muśi mieć cząstek ná Węgielnicy, wiele łokći ma wysokość LV. PRZESTROGA. Wysokości ẃszelkie, tak dostępne iáko y niedostępne vspodu, mierzać się mogą przez Tablicę Mierniczą, ábo z iey centrum M, ábo z rogu H. Przy mierzeniu z Centrum Tablice, odległość stácyi od spodu wysokośći, bierze się od Pachołki, Tablicę trzymáiącego: y wysokość Tablice od źiemie, ktorą potrzebá pprzydawáć do wymierzoney wysokośći; mierzy się wysokośćią sámego centrum tablice nád źiemią: iáko
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 37
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. Jako Cq, w cząstkach skale, do CP, w łokciach: tak qt, w cząstkach, do PZ, w łokciach. Nauka XXXIX. Trzeci sposób wymierzania Tablicą Miernicza Wysokości dostępnej przy spodzie, dla umiejących rachować. NIech będzie Wysokość niewiadoma CD, przystępna do C; i miejysce F, z którego masz mierzać daną Wysokość CD. Redy Naprzód: Odległość FC przemierz po prostu z pilnością, (która niech będzie naprzykład łokci 60.) Potym postawiwszy do perpendykułu Tablicę Mierniczą na Pachołku FL, (abo na stołku prostym, wysokim naprzykład łokci 2) żeby anguł L Tablice, stanął nad F; upatrz przez linią z
. Iáko Cq, w cząstkách skále, do CP, w łokćiách: ták qt, w cząstkách, do PZ, w łokćiách. NAVKA XXXIX. Trzeći sposob wymierzánia Tablicą Miernicza Wysokośći dostępney przy spodźie, dla vmieiących ráchowáć. NIech będźie Wysokość niewiádoma CD, przystępna do C; y mieyysce F, z ktorego masz mierzáć dáną Wysokość CD. Redy Náprzod: Odległość FC przemierz po prostu z pilnośćią, (ktora niech będźie náprzykład łokći 60.) Potym postáwiwszy do perpendykułu Tablicę Mierniczą ná Páchołku FL, (ábo ná stołku prostym, wysokim náprzykład łokći 2) żeby ánguł L Tablice, stánął nád F; vpátrz przez liniią z
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 38
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. Którychby zaś dni Księżyc zostawał w znakach , oznajmi w Minucjach abo Kalendarzach dorocznych kolumna znaków niebieskich stojąca po kolumnie świąt, pod tytułem Bieg . Naprzykład w Roku Pańskim 1684. w Miesiącu Wrześniu (w który już Słońce nie dochodzi stopnia 45. ani w samo południe, ale niżej chodzi w Krakowie) chcę mierzać jaką wysokość przez cień Księżyczny. Pójdę do Minucyj, i na kolumnie Bieg , upatrzę znak i z liczbą 23: dnia 25 Września: dnia trzeciego po pełni: Mam być pewny że tej nocy, i inszych następujących, Księżyc przechodzić musi stopień 45 wysokości od Horyzontu. Także w tymże Roku 1684 znajdę w Kalendarzu
. Ktorychby záś dni Kśiężyc zostawał ẃ znakách , oznáymi w Minucyách abo Kálendarzách dorocznych kolumna znákow niebieskich stoiąca po kolumnie świąt, pod tytułem Bieg . Náprzykład w Roku Pańskim 1684. w Mieśiącu Wrześniu (w ktory iuż Słońce nie dochodźi stopniá 45. áni w sámo południe, ále niżey chodźi w Krákowie) chcę mierzáć iáką wysokość przez ćień Kśiężyczny. Poydę do Minucyi, y ná kolumnie Bieg , vpátrzę znák y z liczbą 23: dniá 25 Wrześniá: dniá trzećiego po pełni: Mam bydź pewny że tey nocy, y inszych nástępuiących, Kśiężyc przechodźić muśi stopień 45 ẃysokośći od Horizontu. Tákze w tymże Roku 1684 znáydę w Kálendarzu
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 41
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Zabawa VII. Rozdział III.
Jako długość stylu SP (zamykająca w sobie 10 podziałów, jakich SE, ma 20) do 15. długości cieniu między Z, a 15. podziałem na Instrumencie: Tak Długość cieniu DZ na ziemi, 50: do czwartego. wynidzie Wysokość DH, łokci 75. Także chcąc mierzać wysokość DC, niech padnie cień Słoneczny, abo Księżycowy na podział 10. Instrumentu SE: a cień DZ wysokości DC, będzie łokci 50. Gdy uczynisz: Jako PS 10, do SQ 10. TTak ZD 50 do czwartego: wynidzie wysokość DC, łokci 50. Niech po trzecie chcącemu mierzać wysokość DG, cień
Zábáwá VII. Rozdźiał III.
Iáko długość stylu SP (zámykáiąca w sobie 10 podżiałow, iákich SE, ma 20) do 15. długośći ćieniu między S, á 15. podżiałem ná Instrumenćie: Ták Długość ćieniu DZ ná źiemi, 50: do czwartego. wynidżie Wysokość DH, łokći 75. Tákże chcąc mierzáć wysokość DC, niech pádnie ćień Słoneczny, ábo Kśiężycowy ná podżiał 10. Instrumentu SE: á ćień DZ wysokości DC, będźie łokći 50. Gdy vczynisz: Iáko PS 10, do SQ 10. TTák ZD 50 do czwartego: wynidżie wysokość DC, łokći 50. Niech po trzećie chcącemu mierzáć wysokość DG, ćień
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 42
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
75. Także chcąc mierzać wysokość DC, niech padnie cień Słoneczny, abo Księżycowy na podział 10. Instrumentu SE: a cień DZ wysokości DC, będzie łokci 50. Gdy uczynisz: Jako PS 10, do SQ 10. TTak ZD 50 do czwartego: wynidzie wysokość DC, łokci 50. Niech po trzecie chcącemu mierzać wysokość DG, cień przypadnie na Instrumencie, na podział 5: a długość cieniu ZD na ziemi niech będzie łokci 50. Gdy uczynisz: Jako PS 10: do 5, długości cieniu między Z, a podziałem piątym na Instrumencie: Tak 50 do czwartego. Masz być pewien, że Wysokość DG ma łokci 25.
75. Tákże chcąc mierzáć wysokość DC, niech pádnie ćień Słoneczny, ábo Kśiężycowy ná podżiał 10. Instrumentu SE: á ćień DZ wysokości DC, będźie łokći 50. Gdy vczynisz: Iáko PS 10, do SQ 10. TTák ZD 50 do czwartego: wynidżie wysokość DC, łokći 50. Niech po trzećie chcącemu mierzáć wysokość DG, ćień przypádnie ná Instrumenćie, ná podźiał 5: á długość ćieniu ZD ná żiemi niech będżie łokći 50. Gdy vczynisz: Iáko PS 10: do 5, długośći ćieniu między S, á podżiałem piątym ná Instrumenćie: Ták 50 do czwartego. Masz bydż pewien, że Wysokosć DG ma łokći 25.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 42
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, do wysokości DC. Co, że służy i cieniowi SF, i każdemu inszemu, na Instrumencie SE; będzie zawsze: Jako SP; długosc stylu do Cieniu SF, na Instrumencie: tak długość Cieniu na ziemi PD, do wysokości DT. co się miało demonstrowac. Nauka XLIII. Wysokość dostępną uspodu, mierzać przez jej cień, który się załamie na ścianę jaką. CZęsty bardzo przypadek, o którym mi się nie dostało czytać u którego Geometry, że cień wysokości jakiej; Wieże, Kopuły, Facjaty, Dachu etc. nie stanie na równej ziemi, ale się złamany pokaże na przyległej ścianie. Jaki jest cień od wysokości CB
, do wysokośći DC. Co, że służy y ćieniowi SF, y káżdemu inszemu, ná Instrumenćie SE; będźie záwsze: Iako SP; długosc stylu do Cieniu SF, ná Instrumencie: ták długośc Cieniu ná źiemi PD, do ẃysokości DT. co się miáło demonstrowác. NAVKA XLIII. Wysokość dostępną vspodu, mierzáć przez iey ćień, ktory się záłamie ná śćiánę iáką. CZęsty bárdzo przypadek, o ktorym mi się nie dostáło czytáć v ktorego Geometry, że ćień wysokośći iákiey; Wieże, Kopuły, Fácyáty, Dáchu etc. nie stánie ná rowney żiemi, ále się złamány pokaże ná przyległey śćiánie. Iáki iest ćień od wysokośći CB
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 43
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
; wynidzie wysokość MD, łokci 18. Do której gdy przydasz MC, to jest IL łokci 2. Wynajydziesz całą wysokość CD, łokci 20. DEMONSTRACJA. tego sposobu jednaż z poprzedzającym. Nauka XLV. Dostępną Wysokość wymierzać przez laskę prostą. NIech będzie Wysokość CB, dostępna od E, z którego ją masz mierzać.
Na D, punkcie do upodobania obranym na samej odległości EC, utknij laskę DH, długą na łokci 2; rozdartą u wierzchu H, z linią GM, abo z guntem subtelnym wprawionym w rozdarcie H. Potym przystawiwszy oko do G, poty zniżaj abo wynoś koniec G guntu GM, póki po jego grzbiecie GM
; wynidżie wysokość MD, łokći 18. Do ktorey gdy przydasz MC, to iest IL łokći 2. Wynayydźiesz cáłą wysokość CD, łokći 20. DEMONSTRACYA. tego sposobu iednáż z poprzedzáiącym. NAVKA XLV. Dostępną Wysokość wymierzáć przez laskę prostą. NIech będźie Wysokość CB, dostępna od E, z ktorego ią masz mierzáć.
Ná D, punktćie do vpodobánia obránym ná sámey odległośći EC, vtkniy laskę DH, długą ná łokći 2; rozdártą v wierzchu H, z liniią GM, ábo z guntem subtelnym wpráwionym w rozdárćie H. Potym przystáwiwszy oko do G, poty zniżay ábo wynoś koniec G guntu GM, poki po iego grzbiećie GM
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 44
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
