, alias Perspektywa, pokazująca prawie wszystkie Ornamenta, Proporcję, Modelusz, Malowanie, Struktury, aby jednym spojrzeniem oko osądziło, jak ma być ozdobne przyszłe Dzieło.
ARCHITEKTURA jest Dwojaka, jedna CIVILLS, Druga MILITARYS, albo Wojenna. Pierwsza Civilis, albo Polityczna do Domów Bożych i ludźkich, alias Kościołów, Pałaców, Budynków mieszkalnych należy, która najbardziej desudat in Columnatione, alias w wystawieniu Kolumn, proporcje i podobieństwo z Człekiem mających. Co bowiem u człeka Głowa, Nogi, Stan, Strój; to u Kolumny Stylobates, albo Postument, sam słup, i Kapitel, i ornamenta jakie, albo rzeźby na Kolumnie. Stąd Rzymskie Struktury nad Greckie
, alias Perspektywa, pokazuiąca prawie wszystkie Ornamenta, Proporcyę, Modelusz, Malowanie, Struktury, aby iednym spoyrzeniem oko osądziło, iak ma bydź ozdobne przyszłe Dzieło.
ARCHITEKTURA iest Dwoiaka, iedna CIVILLS, Druga MILITARIS, albo Woienna. Pierwsza Civilis, albo Polityczna do Domow Bożych y ludźkich, alias Kosciołow, Pałacow, Budynkow mieszkalnych należy, ktora naybardziey desudat in Columnatione, alias w wystawieniu Kolumn, proporcye y podobieństwo z Człekiem maiących. Co bowiem u człeka Głowa, Nogi, Stan, Stroy; to u Kolumny Stylobates, albo Postument, sam słup, y Kapitel, y ornamenta iakie, albo rzeźby na Kolumnie. Ztąd Rzymskie Struktury nad Greckie
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 229
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
światu białych MYSIA jadem zabijających: Moskwa po nad północym morzem, ale niewiem czy z taką złością: Ordynaryjnych, ale wielkich Litewskie i Moskiewskie lasy mają dosyć: mają Ruskie, i Wołyńskie kraje.
W WĘZE i Gad obfitują Insuła Ofiusza od Łaciników Colubraria; tojest Wężowa Insuła nazwana, dla których taż Insuła nie mieszkalna: Maurytania w Afryce, i Libia: Synuesa Miasto w Kampanii: Cynisis rzeka między dwiema Syrtes, któremi Kandei Ludzie nad odnogą morza Arabskiego żyli jako ordynario cibo, teste Plinio: W Indii, tak strasznej wielkości węże, że wołów, koni pożerają.
W rzece Bragada, Wąż znajdował się dłygi na stop 120.
światu białych MYSIA iadem zabiiaiących: Moskwa po nad pułnocnym morzem, ale niewiem czy z taką złością: Ordynaryinych, ale wielkich Litewskie y Moskiewskie lasy maią dosyć: maią Ruskie, y Wołyńskie kraie.
W WĘZE y Gad obfituią Insuła Ofiusza od Łacinikow Colubraria; toiest Wężowa Insuła nazwana, dla ktorych taż Insuła nie mieszkálna: Maurytania w Afryce, y Lybia: Synuesa Miasto w Kampanii: Cynisis rzeka między dwiema Syrtes, ktoremi Kandei Ludzie nad odnogą morza Arabskiego żyli iako ordinariô cibô, teste Plinio: W Indii, tak straszney wielkości węże, że wołow, koni pożeraią.
W rzece Bragada, Wąż znaydował się dłygi na stop 120.
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1003
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
w województwie brzeskim lit. leżące. Powiedziano było babce mojej, podkomorzynie płockiej, że matka moja poszła za ojca mego nie mającego fortuny i że w wielkim niedostatku zostaje, a tak babka moja dla lepszego dowiedzenia się przysłała bernardyna z konwentu ratowskiego, którego wielką dobrodziką była. Przyjechał tedy ten bernardyn do Hornowa, gdzie budynek mieszkalny był stary i szczupły, a gdy matce mojej, nie zastawszy ojca mego, powiedział, po co przyjechał, tedy matka moja, wyszedłszy z nim na podwórze, pokazała wszystkie wsie okoliczne i powiedziała, że do niej należą, chociaż nie tak
było, bo Hornów, a dzisiejszy Pratolin, nim był od innych uczęstników
w województwie brzeskim lit. leżące. Powiedziano było babce mojej, podkomorzynie płockiej, że matka moja poszła za ojca mego nie mającego fortuny i że w wielkim niedostatku zostaje, a tak babka moja dla lepszego dowiedzenia się przysłała bernardyna z konwentu ratowskiego, którego wielką dobrodziką była. Przyjechał tedy ten bernardyn do Hornowa, gdzie budynek mieszkalny był stary i szczupły, a gdy matce mojej, nie zastawszy ojca mego, powiedział, po co przyjechał, tedy matka moja, wyszedłszy z nim na podwórze, pokazała wszystkie wsie okoliczne i powiedziała, że do niej należą, chociaż nie tak
było, bo Hornów, a dzisiejszy Pratolin, nim był od innych uczęstników
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 393
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
niebyła zasłoniona. Aże nowy świat wynaleziony, alias Ameryka dopiero Roku 1491. zda się być, wynalazkiem ciekawego nowego wieku? odpowiadam niech sobie tej nowalii nie przyznaje żaden Juwenciusz. Staje starożytny Seneka za starym wiekiem, a przednim Divinüs Plato Filozof, jako też Diodorus Siculus, że ten kraj był znajomy, części dawno mieszkalnych ludziom, tylko Oceana morza malacia, i niesłychane zburzenie się ten kraj oderwało, zalawszy i demoliowawszy Isthmum, alias ziemie czyniącą koneksią naszych krajów z tamtym zamorskim teraz: a tak straszna morza Oceanu eksundacja, tamten kraj potężny nam uczyniła, z czasem nicznajomym. A kto wynalazł złoto, srebro, kruszce wszelakie, i ich
niebyła zasłoniona. Aże nowy swiat wynaleziony, alias Ameryka dopiero Roku 1491. zda się być, wynalazkiem ciekawego nowego wieku? odpowiadam niech sobie tey nowalii nie przyznaie żaden Iuwenciusz. Staie starożytny Seneka za starym wiekiem, á przednim Divinüs Plato Filozof, iako też Diodorus Siculus, że ten kray był znaiomy, części dawno mieszkalnych ludziom, tylko Oceana morża malacia, y niesłychane zburzenie się ten kray oderwało, zalawszy y demoliowawszy Isthmum, alias ziemie czyniącą konnexią naszych kraiow z tamtym zamorskim teraz: a tak straszna morza Oceanu exundacya, tamten kray potężny nam uczyniła, z czasem nicznaiomym. A kto wynalazł złoto, srebro, kruszce wszelakie, y ich
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 28
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Koniec o EUROPIE. całego Świata, praecipue o AZYJ W AZYJ ADDENDA.
Wiele napisawszy ad satietatem Czytelnika, i urekreowawszy go różnemi Państw, Królestw, Księstw, Prowincyj najszlachetniejszej, i najpolityczniejszej Części Świata EUROPY; AZYJ też i innych Części Świata opisywać zaczynam ciekawe notowania, i wiadomości rzeczy godne.
TA Część najpierwsza w Świecie mieszkalna, i ubłogosławiona. Tu BÓG dał Prawo człekowi; tuż sam Wcieliwszy się, Non venit solvere Legem, sed adimplere. Stąd Monarchie Świata poszły, jako też Paganismus, Saracenismus, albo Mahometanismus; Stąd fons Nauk i Rzemiósł. Tu Wiara Z. Chrześcijańska wszczeła się, i wszczepiła etc. jakom namienił w Części
Koniec o EUROPIE. cáłego Swiata, praecipuè o AZYI W AZYI ADDENDA.
Wiele napisawszy ad satietatem Czytelnika, y urekreowawszy go różnemi Państw, Królestw, Xięstw, Prowincyi nayszlachetnieyszey, y naypolitycznieyszey Części Swiata EUROPY; AZYI też y innych Części Swiata opisywać zaczynam ciekawe notowania, y wiadomości rzeczy godne.
TA Część naypierwsza w Swiecie mieszkalna, y ubłogosławiona. Tu BOG dał Prawo człekowi; tuż sam Wcieliwszy się, Non venit solvere Legem, sed adimplere. Ztąd Monarchie Swiatá poszły, iako też Paganismus, Saracenismus, albo Machometanismus; Ztąd fons Nauk y Rzemiosł. Tu Wiará S. Chrześciańska wszczełá się, y wszczepiła etc. iákom námienił w Części
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 442
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
na 20. Dawnych czasów w Sicylii te były Narody. Cyclopes, Lestrigonae Olbrzymi, Sicanii, Siculi, Iberi, Phaenices, Grecy.
Czasów niedawnych SYCYLIA cała podzielona na trzy Krainy Valles rzeczone: Jedna Vallis Demona, druga Vallis Mazara, trzecia Vallis Nettina. Ma też swoje Insułki Liparas 10. z których jedna tylko mieszkalna.
Królowie Sycylijscy piszą się albo Królami Sycylii i Neapolu, albo też Reges utriusq Siciliae, mając Neapolitańskie Królestwo za drugą Sycylią, gdyż niegdy jedną Ziemią był cały Kraj, potym morzem rozdzielony na dwa Kraje. Ta Sycylia była niegdy Cyklopów Wulkana piekielnego Ministrów Ojczyzna, których wyraził Poeta: Brontes, et Steropes, et Nudus
ná 20. Dawnych czasow w Sicylii te były Narody. Cyclopes, Lestrigonae Olbrzymi, Sicanii, Siculi, Iberi, Phaenices, Grecy.
Czasow niedáwnych SYCYLIA całá podźielona ná trzy Kráiny Valles rzeczone: Iedná Vallis Demona, druga Vallis Mazara, trzecia Vallis Nettina. Ma też swoie Insułki Liparas 10. z ktorych iedná tylko mieszkalná.
Krolowie Sycyliyscy piszą się albo Krolami Sycylii y Neapolu, albo też Reges utriusq Siciliae, maiąc Neapolitańskie Krolestwo zá drugą Sycylią, gdyż niegdy iedną Ziemią był cały Kray, potym morzem rozdźielony ná dwa Kráie. Ta Sycylia była niegdy Cyklopow Wulkaná piekielnego Ministrow Oyczyzná, ktorych wyráził Pòéta: Brontes, et Steropes, et Nudus
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 209
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
znacznych Pułnoenych większych 5. to jest ISLANDIą, której część Północa Norlendyga, Część Wschodnia Auślendia, Część Południowa Suślendia, Część Zachodnia Westlandyga zowie się. Drugą Insułę ma FERRO, trzecią GRONLANDIĄ, albo GRONIą, czwartą SCHOTLANDIą. piątą SPICBERGę, którą Holandowie znaleźli Roku 1596. Mniejszych Insuł 46. ale tylko sześć z nich mieszkalnych. Z wyliczonych Insuł większych najosobliwsza jest ISLANDIA od śniegów ustawicznych tak nazwana, niby zmarzła ziemia. Wszyscy starożytni Geografowie mają ją za Insułę TULE albo Tyle, która przed spenetrowaniem dalszych krajów, była granicą świata u nich od pułnocy; z kąd Virgilius mówi: Tibi serviat ultima Thule. EUROPA. o Nowergskim Królestwie,
Claudianus
znácznych Pułnoenych większych 5. to iest ISLANDIą, ktorey część Pułnocna Norlendiga, Część Wschodnia Auslendia, Część Południowa Suslendia, Część Záchodnia Westlandiga zowie się. Drugą Insułę ma FERRO, trzecią GRONLANDIĄ, albo GRONIą, czwártą SCHOTLANDIą. piątą SPITZBERGę, ktorą Hollandowie ználeźli Roku 1596. Mnieyszych Insuł 46. ale tylko sześć z nich mieszkalnych. Z wyliczonych Insuł większych nayosobliwsza iest ISLANDIA od śniegow ustawicznych ták názwaná, niby zmarzła ziemia. Wszyscy starożytni Geográfowie maią ią zá Insułę THULE albo Thyle, ktorá przed spenetrowániem dalszych kráiow, była gránicą świata u nich od pułnocy; z kąd Virgilius mowi: Tibi serviat ultima Thule. EUROPA. o Nowergskim Krolestwie,
Claudianus
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 268
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
zwłoki Najjaśniejszych Królewiczów JAKUBA i KONSTANTEGO; a przytym głównego Malarza Jerzego Polaka, ale we Włoszech wyćwiczonego wielkie sztuki różnych batalii. Tamże w Cerkwi Z. JANA Soczawskiego coluntur Relikwie.
OSTRÓG jest Miasto w Województwie Wołyńskim, murem opasane nad rzeką Horyniem, sedes olim Książąt Ostrogskich; gdzie starożytnego Zamku na pagórku jest jeszcze część mieszkalna, w którym i Cerkiew stoi sensim waląca się, którą mieli niegdy sub cura sua Zakonnicy Greckiej Religii; ale dla wielkiego uporu w Schiśmie i dla buntów na Dziedzicznego Pana klątwą i wygnaniem ukarani, a Cerkiew sowom i wrobłom zostawiona pro latibulis. Jest w tym miejście wspaniałe Collegium Soc: IESU wielkości ekstraodrynaryjnej, z hojnej
zwłoki Nayiaśnieyszych Krolewiczow IAKUBA y KONSTANTEGO; á przytym głownego Malarza Ierzego Polaka, ale we Włoszech wyćwiczonego wielkie sztuki rożnych batalii. Tamże w Cerkwi S. IANA Soczawskiego coluntur Relikwie.
OSTROG iest Miasto w Woiewodztwie Wołyńskim, murem opásane nád rzeką Horyniem, sedes olim Xiążąt Ostrogskich; gdźie starożytnego Zamku ná pagorku iest ieszcze część mieszkalná, w ktorym y Cerkiew stoi sensim waląca się, ktorą mieli niegdy sub cura sua Zákonnicy Greckiey Religii; ale dla wielkiego uporu w Schismie y dla buntow ná Dziedźicznego Paná klątwą y wygnániem ukaráni, á Cerkiew sowom y wroblom zostawioná pro latibulis. Iest w tym mieyscie wspaniałe Collegium Soc: IESU wielkości extráordynaryiney, z hoyney
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 316
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
i wolne przeście OO. Bernardyni uprosili im u Sandziaka Jerozolimskiego. Kto tu tylko stanie z peregrynujących Katolików ma Odpust Zupełny jak by święte nawidził miejsca, gdyż stamtąd widać Jeruzalem. W tym Mieście Z. PIOTR wskzesił Tabitę, i sam w nim gościł.
NAPLUSA albo NEAPOLIS starożytne Sichem Miasto w Samaryj, i teraz mieszkalne i osiadłe. Azot Miasto Filistyńskie w obalinach pogrzebione, i zamienione w małą wioskę; toż się stało z Askalonem ichże Miastem leżącym nad brzegiem morskim, z którego był Heród Askalonita, jako imię jego pokazuje.
Z Miasta RAMA albo Ramata na gorze stojącego widać teraz obaliny, i Wioskę na tym miejscu osadzoną, gdzie
y wolne przeście OO. Bernardyni uprosili im u Sandźiaká Ierozolimskiego. Kto tu tylko stanie z peregrynuiących Kátolikow ma Odpust Zupełny iak by święte náwidźił mieysca, gdyż ztamtąd widać Ieruzalem. W tym Mieście S. PIOTR wskzesił Thabitę, y sam w nim gościł.
NAPLUSA albo NEAPOLIS starożytne Sichem Miasto w Samáryi, y teráz mieszkalne y osiadłe. Azot Miasto Filistyńskie w obalinách pogrzebione, y zámienione w małą wioskę; toż się stało z Askalonem ichże Miastem leżącym nád brzegiem morskim, z ktorego był Herod Askalonita, iako imie iego pokazuie.
Z Miastá RAMA albo Ramatá ná gorze stoiącego widać teráz obaliny, y Wioskę ná tym mieyscu osadzoną, gdźie
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 576
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
. pag. 25. et 26.
Miasto Oksirynca dolnego Tebaidu cudem było, jako świadczy Ksiądz Fleury w swojej Kościelnej Historyj: To miejsce pełne było Mnichów wewnątrz, i za Miastem, tak dalece że liczbę Mieszczan przenosili. Budynki, i publiczne Kościoły bałwanom poświęcone, na Klasztory obrócono, i więcej ich było, niżeli mieszkalnych domów. Zakonnicy aż na bramach, i wieżach się mieścili, dwanaście Kościołów na schadzki Prawowierne naznaczono, nie rachując Kaplic Klasztornych, dwadzieścia tysięcy Panien Zakonnych, a dziesięć tysięcy Mnichów w tym Mieście rachowano. We dnie i w nocy wszędy Chwała BOZA brzmiała, warty, i straże, z rozkazu Radców u bram stały,
. pag. 25. et 26.
Miasto Oxirinca dolnego Tebáidu cudem było, iáko świadczy Xiądz Fleury w swoiey Kośćielney Historyi: To mieysce pełne było Mnichow wewnątrz, y za Miástem, ták dalece że liczbę Mieszczan przenośili. Budynki, y publiczne Kośćioły bałwanom poświęcone, ná Klasztory obrocono, y więcey ich było, niżeli mieszkalnych domow. Zakonnicy aż ná bramach, y wieżach się miesćili, dwanáśćie Kośćiołow ná schadzki Prawowierne náznaczono, nie rachuiąc Kaplic Klasztornych, dwadzieśćiá tysięcy Panien Zakonnych, á dziesięć tysięcy Mnichow w tym Mieśćie rachowano. We dnie y w nocy wszędy Chwała BOZA brzmiałá, warty, y stráże, z roskazu Radcow u bram stały,
Skrót tekstu: RolJabłADziej
Strona: 125
Tytuł:
Dziejopis starożytny Egipcjanów, Kartainców, Assyryjczyków, Babilonców, Medów, Persów, Macedończyków i Greków
Autor:
Charles Rollin
Tłumacz:
Józef Aleksander Jabłonowski
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
