widziane; bo nie pod czas Nowiu/ ale pod czas Pełni/ kiedy się tylko sam Miesiąc powinien ćmić. Do tego/ że Sądnego dnia nie możemy z Naturalnych i Astrologicznych racyj opowiedzieć: bo to sobie Wszechmocność Boska osobliwie zostawiła/ jako świadczy święta Ewangelia: Nec Filius hominis, etc. Kometę zaś przyszłego możemy z Fizycznych i Astrologicznych opowiedzieć racyj/ jako uczy Albomazar in Libro Florum. Guido Bonatus in sua Summa, Capite de Cometis. Co się też teraz przytrafiło dla panowania suchych i ognistych Płanetów: bo Roku 1680. i 1681. Mars suchy i gorący/ Saturnus suchy i zimny/ i Merkuriusz z mocniejszym trzymający/ będąc Panami przez
widźiáne; bo nie pod czás Nowiu/ ále pod czás Pełni/ kiedy się tylko sám Mieśiąc powinien ćmić. Do tego/ że Sądnego dnia nie możemy z Náturálnych y Astrologicznych rácyi opowiedźieć: bo to sobie Wszechmocność Boska osobliwie zostáwiłá/ iáko świádczy święta Ewángelia: Nec Filius hominis, etc. Kometę záś przyszłego możemy z Fizycznych y Astrologicznych opowiedźieć rácyi/ iáko vczy Albomazar in Libro Florum. Guido Bonatus in sua Summa, Capite de Cometis. Co się też teraz przytráfiło dla pánowánia suchych y ognistych Płánetow: bo Roku 1680. y 1681. Márs suchy y gorączy/ Saturnus suchy y źimny/ y Merkuryusz z mocnieyszym trzymáiący/ będąc Panámi przez
Skrót tekstu: CiekAbryz
Strona: B4v
Tytuł:
Abryz komety z astronomicznej i astrologicznej uwagi
Autor:
Kasper Ciekanowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
: a moję w ojczystym Języku Narodowi przysługę. ATLAS DZIECINNY I. II. ATLAS DZIECINNY CZYLI NOWY SPOSÓB DO NAUCZENIA DZIECI GEOGRAFII. KrótkI ŁATWY I NAJDOSWIADCZENSZY. ROZDZIAŁ I. W którym się eksplikują Terminy Geograficzne, i co znaczy pierwsza Karta Geograficzna.
Pytanie. Co to jest Geografia? Odpowiedź. Jest opisanie Matematyczne, Fizyczne, i Polityczne całej Ziemi. Pyt. Co wyraża I. Karta? Odp. Wyraża okrąg Ziemi na dwie połowy rozcięty; a te połowy czyli części nazywają się Hemisferia. P. Takowe wyobrażenie Okręgu Ziemi czy ma jaki fundament? O. Ma, bo się na początkach Matematyki i regułach Optyki funduje. Wystaw
: a moię w oyczystym Języku Narodowi przysługę. ATLAS DZIECINNY I. II. ATLAS DZIECINNY CZYLI NOWY SPOSOB DO NAUCZENIA DZIECI GEOGRAFII. KROTKI ŁATWY Y NAYDOSWIADCZENSZY. ROZDZIAŁ I. W ktorym się explikuią Terminy Geograficzne, y co znaczy pierwsza Karta Geograficzna.
Pytanie. Co to iest Geografia? Odpowiedź. Jest opisanie Matematyczne, Fizyczne, y Polityczne całej Ziemi. Pyt. Co wyraża I. Karta? Odp. Wyraża okrąg Ziemi na dwie połowy rozcięty; a te połowy czyli części nazywaią się Hemispheria. P. Takowe wyobrażenie Okręgu Ziemi czy ma iaki fundament? O. Ma, bo się na początkach Matematyki y regułach Optyki funduie. Wystaw
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 3
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
imieniem własnych Autorów i inkorporować całe, lub po części w Kolekcją, którą gotuje doskonale w tym rodzaju dzieła, któreby jej tylko bądź przez biegłych Artystów, bądź przez mądrych cudzoziemców prezentowane były; ostrzegając sobie jednak moc roztrząsnienia ich pierwej, i zwyczynego aprobowania, tak jako już publikowała w różnych czasach zbiory dysertacyj Matematycznych i fizycznych poddane pod swój rozsądek od mądrych ludzi, tak cudzoziemców jako krajowych, w których znalazła była obserwacje i wynalaski sposobne do wydoskonalenia umiejętności. Przestroga.
Akademia wzbudziwszy tym nie jakim rodzajem przywłaszczenia emulacją w tych, którzy wydoskonalają umiejętności, nie należąc do żadnego akademicznego ciała, słuszna ma nadzieję, że obywatele zaszczyceni Sztuk umiejętnością i pierwszej
imieniem własnych Autorow i inkorporować całe, lub po częsci w Kollekcyą, ktorą gotuie doskonale w tym rodzaiu dźieła, ktoreby iey tylko bądź przez biegłych Artystow, bądź przez mądrych cudzoźiemcow prezentowane były; ostrzegaiąc sobie iednak moc roztrząsnienia ich pierwey, i zwyczynego approbowania, tak iako iuż publikowała w rożnych czasach zbiory dyssertacyi Matematycznych i fizycznych poddane pod swoy rozsądek od mądrych ludzi, tak cudzoźiemcow iako kraiowych, w ktorych znalazła była obserwacye i wynalaski sposobne do wydoskonalenia umieiętnosci. Przestroga.
Akademia wzbudziwszy tym nie iakim rodzaiem przywłaszczenia emulacyą w tych, ktorzy wydoskonalaią umieiętnosci, nie należąc do żadnego akademicznego ciała, słuszna ma nadzieię, że obywatele zaszczyceni Sztuk umieiętnoscią i pierwszey
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 6
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
, służy mocno do rozwolnienia go, i do ożywienia tego nawet, któryby był już obrócony w proch; przeciwnie zaś, gdy potrzeba wielkie jakie bryły żelaza ciągnąć, jakie są na przykład ankry, potrzeba do tego zażyć koniecznie węgla ziemnego, jako więcej z siebie wydającego ognia. Wszystkie te obserwacje tyleż nam prezentują kwestyj Fizycznych, nie bardzo łatwych do wyeksplikowania. Gdy się nam do tego poda okazja, ułatwiemy tyle, ile tylko będzie można wszystkie te trudności; odważemy, się nawet niektóre nasze wyjawić koniektury, będąc tego przekonania, że usiłowania nasze przymuszą Fizyków do zastanowienia się z uwagą nad temi obiektami, które są godne wszelkich ich względów.
, słuzy mocno do rozwolnienia go, i do ożywienia tego nawet, ktoryby był iuż obrocony w proch; przeciwnie zaś, gdy potrzeba wielkie iakie bryły żelaza ciągnąć, iakie są na przykład ankry, potrzeba do tego zażyć koniecznie węgla ziemnego, iako więcey z siebie wydaiącego ognia. Wszystkie te obserwacye tyleż nam prezentuią kwestyi Fizycznych, nie bardzo łatwych do wyexplikowania. Gdy się nam do tego poda okazya, ułatwiemy tyle, ile tylko będzie można wszystkie te trudnosci; odważemy, się nawet niektore nasze wyiawić koniektury, będąc tego przekonania, że usiłowania nasze przymuszą Fizykow do zastanowienia się z uwagą nad temi objektami, ktore są godne wszelkich ich względow.
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 12
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
Dzieci kochane w kunsztach wyćwiczonych, Brać biegłych nauk wzory, przestać wypieszczonych Wygód, a do fatygi serca zaostrzone, Wybierajcie, na którę zmysły pędzą stronę, Niech każdy na zysk sławy według sił zarabia: Zyzymie do czego masz skłonność swej natury? Zyzym: Naśladować Sensatów, i Literatury, Do Filozofów zdania, do kunsztów Fizycznych, Do Naturalnych przygód i Teologicznych. Demokryt. A ty zaś Sylfronidzie, w czym się zechcesz ćwiczyć? Sylfronid. W Rycerskich Dziełach radbym najpierwszym się liczyć Umieć Wojska szykować, wały atakować, W milicyj być biegłym, Fortece rysować; Ta chęć moja ustawna, tam się serce skłoni, Gdzie szczęk słyszę żelaza, albo
Dźieći kochane w kunsztach wyćwiczonych, Brać biegłych nauk wzory, przestać wypieszczonych Wygod, á do fatygi serca zaostrzone, Wybieraycie, na ktorę zmysły pędzą stronę, Niech każdy na zysk sławy według sił zarabia: Zyzymie do czego masz skłonność swey natury? Zyzym: Naśladować Sensatow, y Literatury, Do Filozofow zdania, do kunsztow Fizycznych, Do Naturalnych przygod y Teologicznych. Demokryt. A ty zaś Sylfronidzie, w czym się zechcesz ćwiczyć? Sylfronid. W Rycerskich Dźiełach radbym naypierwszym się liczyć Umieć Woyska szykować, wały attakować, W milicyi być biegłym, Fortece rysować; Ta chęć moia ustawna, tam się serce skłoni, Gdźie szczęk słyszę żelaza, albo
Skrót tekstu: RadziwiłłowaFMiłość
Strona: Av
Tytuł:
Miłość mistrzyni doskonała
Autor:
Franciszka Urszula Radziwiłłowa
Miejsce wydania:
Żółkiew
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
dramat
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, dajesz serc ochłody. Lecz Synu gdy ocierasz łzy z mojej zrzenicy, Uważaj, że trudny kunszt nauk tajemnicy, Do czego masz ochotę? do boju? czy zgody? Galezjusz. Do wszystkiego, i w tym ci dam pilne dowody. Pisać, czytać, tańcować, do koni, do broni. Do Praktyki Fizycznej, chęć mię wszędy skłoni? I biegłych Teologów dojść zechcę Projektów, Tylko niech będę godzien Ojcze twych respektów. Demokryt. Dobrze Synu, ja kosztu nie będę żałował, Lecz trzeba te łachmany abyś pozdejmował, Włóż suknie, ogol brodę, miej zacne przymioty, Posyłajcie po Metrów, niech go uczą cnoty. SCENA
, daiesz serc ochłody. Lecz Synu gdy ocierasz łzy z moiey zrzenicy, Uważay, że trudny kunszt nauk taiemnicy, Do czego masz ochotę? do boiu? czy zgody? Galezyusz. Do wszystkiego, y w tym ci dam pilne dowody. Pisać, czytać, tańcować, do koni, do broni. Do Praktyki Fizyczney, chęć mię wszędy skłoni? Y biegłych Teologow doyść zechcę Proiektow, Tylko niech będę godźien Oycze twych respektow. Demokryt. Dobrze Synu, ia kosztu nie będę żałował, Lecz trzeba te łachmany ábyś pozdeymował, Włoż suknie, ogol brodę, miey zacne przymioty, Posyłaycie po Metrow, niech go uczą cnoty. SCENA
Skrót tekstu: RadziwiłłowaFMiłość
Strona: C2v
Tytuł:
Miłość mistrzyni doskonała
Autor:
Franciszka Urszula Radziwiłłowa
Miejsce wydania:
Żółkiew
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
dramat
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
. Nie każdy który wojażuje, powraca do Ojczyzny umeblowawszy dobrym gu-
ztem swój rozum. I nie dziw: Ja przyznam się Wm Pani Dobrodzice pod sekretem, że mię wstyd był i patrzeć w Paryżu na tych Polaków, którzy tam razem ze mną byli. Jedni z nich z Akademikami się wiązali, drudzy na eksperymentach Fizycznych czas drogi trawili; inni manufaktury różne ustawicznie oglądali, i Mechaniczne instrumenta kopiowali. Inni na koniec w Wersalu siedzieli, i Dworskich się Kabałów uczyli. Jaka szkoda czasu, i pieniędzy! Co tedy za dziw, że ci Ich Mć mało z tamtąd gustu, mód, i maniery wywieźli? Trzeba się tam z takiemi
. Nie każdy który woiażuie, powraca do Oyczyzny umeblowawszy dobrym gu-
stem swóy rozum. Y nie dziw: Ia przyznam się Wm Pani Dobrodzice pod sekretem, że mię wstyd był y patrzeć w Paryżu na tych Polaków, którzy tam razem ze mną byli. Iedni z nich z Akademikami się wiązali, drudzy na experymentach Fizycznych czas drogi trawili; inni manufaktury rożne ustawicznie oglądali, y Mechaniczne instrumenta kopiowali. Inni na koniec w Wersalu siedzieli, y Dworskich się Kabałów uczyli. Iaka szkoda czasu, y pieniędzy! Co tedy za dziw, że ci Ich Mć mało z tamtąd gustu, mód, y maniery wywieźli? Trzeba się tam z takiemi
Skrót tekstu: BohFStar
Strona: 99
Tytuł:
Staruszkiewicz
Autor:
Franciszek Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
dramat
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1766
Data wydania (nie wcześniej niż):
1766
Data wydania (nie później niż):
1766
Albowiem samemu Bogu i Mądrości Jego przyznaje Spajent Pański, Człowiek ma rządzić Światem a nie Świat Człowiekiem, mówiąc: Sapientia tua constituisti hominem, ut dominaretur Creaturae, quae à te facta est, ut disponat Orbem terrarum in aequitate et justitia etc. Sapient. 9. v. 1. Ale dyspozycja przyznana Planetom rozumie się Fizyczna a nie Moralna: jako albowiem ogień dysponuje kwalitatiwy surowego drzewa, susząc go wprzód niżeli się zatli; to jest wprzód go sposobnym czyniąc do ognia, niżeli się zajmie: tak Planeta dysponuje kwalitatywy w Człowieku, materyj wtórej, to jest cielesne, niżeli w niej jaki uczyni skutek.
X. Wziąwszy za sequito swojej konwikcyj
Albowiem samemu Bogu y Mądrośći Jego przyznaie Spaient Panski, Człowiek ma rządźić Swiatem á nie Swiat Człowiekiem, mowiąc: Sapientia tua constituisti hominem, ut dominaretur Creaturae, quae à te facta est, ut disponat Orbem terrarum in aequitate et justitia etc. Sapient. 9. v. 1. Ale dispozycya przyznana Planetom rozumie się Fizyczna a nie Moralna: iako albowiem ogien disponuie qualitatiwy surowego drzewa, susząc go wprzod niżeli się zatli; to iest wprzod go sposobnym czyniąc do ognia, niżeli się zaymie: tak Planeta disponuie qualitatywy w Człowieku, materyi wtorey, to iest ćielesne, niżeli w niey iaki uczyni skutek.
X. Wźiąwszy za sequito swoiey konwikcyi
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: K2v
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
. de Maled: et Mathem: et L. Mathematicos cap. de Episcopis audiendis: napisano: zakazując Judyciarnej Astrologii. Prognostyki zaś które są formowane o tych rzeczach, co są podległe Gwiazd Niebieskich influencjom, przez naturalną uformowane Astrologią, nie są przeciwne Pismu Z. i nie są zakazane: albowiem fundują się na przyczynach Fizycznych i sentimencie Doktorów SS. jako o tym Tomasz Z. Doktor Anielski par: 1.quaest: 115. Astrologos ut plurimum divinare; quia homines ut plurimum sequuntur inclinationes corporum et virium sensitivarum . I na drugim miejscu 3. cont: Gent. Ex Caelis posse Astrologos bonum ingenium nati pronuntiare. Zaczym Stanisław Makowski w
. de Maled: et Mathem: et L. Mathematicos cap. de Episcopis audiendis: napisano: zákázuiąc Judiciarney Astrologii. Prognostyki záś ktore są formowáne o tych rzeczách, co są podległe Gwiazd Niebieskich influencyom, przez náturalną uformowane Astrologią, nie są przećiwne Pismu S. y nie są zákazane: álbowiem funduią się ná przyczynách Fizycznych y sentimenćie Doktorow SS. iáko o tym Tomasz S. Doktor Anielski par: 1.quaest: 115. Astrologos ut plurimum divinare; quia homines ut plurimum sequuntur inclinationes corporum et virium sensitivarum . Y ná drugim mieyscu 3. cont: Gent. Ex Caelis posse Astrologos bonum ingenium nati pronuntiare. Záczym Stánisław Makowski w
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: M2v
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
w XV. Wieku Okrętowi Biskajskiemu, który przypłynął do Wyspy Mandery, gdzie był na ten czas Krzysztof Kolumb, ten był informowany od Szypra tego okrętu że był nawałnościami morskiemi zapędzony aż na jakiś Kontinens Wysp ku Zachodowi, co Kolumbusa ucieszyło nadzieje. Inni zaś piszą i twierdzą że Chrzysztof Kolumb ten zamysł uformował sobie z racyj Fizycznej, bo jak zmiarkował Wiatry z impetem wiejące z tamtych stron, tak zaraz koniekturował o tamtym Kraju Zachodnim. Ze zaś dawnym trudno się widziało tam się zapedzać i wracać tak daleko, a do tego jeszcze nie mieli zwyczaju nauczonego zażywać Kompasu do Nawigacyj, zaczym łatwo ich może ekskuzować, że nie chcieli się azardować do lokowania
w XV. Wieku Okrętowi Biskayskiemu, ktory przypłynął do Wyspy Mandery, gdzie był ná ten czáś Krzysztof Kolumb, ten był informowány od Szypra tego okrętu że był nawáłnosciami morskiemi zapędzony aż ná iákiś Continens Wysp ku Záchodowi, co Kolumbusa ucieszyło nádzieie. Inni záś piszą y twierdzą że Chrzysztof Kolumb ten zámysł uformowáł sobie z rácyi Fizyczney, bo iák zmiarkowáł Wiátry z impetem wieiące z tamtych stron, ták záráz konjekturowáł o támtym Kráiu Záchodnim. Ze zás dáwnym trudno się widziało tam się zápedzáć y wrácać ták daleko, á do tego ieszcze nie mieli zwyczáiu náuczonego záżywáć Kompássu do Nawigacyi, záczym łátwo ich może exkuzowáć, że nie chcieli się azárdowáć do lokowánia
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 636
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740