błonie. O, w ślicznym położeniu sławne niegdy mury, Teraz cień staroświeckiej przewoźnej struktury! Gdzież on czas, gdyś cesarza i dwu królów zgodą Wielkim przyjął dostatkiem, Sączu, i gospodą! Teraz już nie pałacu, nie pysznego gmachu, Lecz podczas dżdżu dobrego w tobie szukać dachu! Nie rozkosznych bażantów z migdałowej pasze, Nie kandyjskich małmazyj — piwa, chleba, kasze, Ledwie byś kura znalazł, co cię ze snu budzi, Ledwie garść marnej soli! O czasy! O ludzi! KALIOPE
Nie ten ma być początek, cny Apolle, festu. Nowy do Lawinium dziś Sylwijus we stu, W tysiącu jedzie koni.
błonie. O, w ślicznym położeniu sławne niegdy mury, Teraz cień staroświeckiej przewoźnej struktury! Gdzież on czas, gdyś cesarza i dwu królów zgodą Wielkim przyjął dostatkiem, Sączu, i gospodą! Teraz już nie pałacu, nie pysznego gmachu, Lecz podczas dżdżu dobrego w tobie szukać dachu! Nie rozkosznych bażantów z migdałowej pasze, Nie kandyjskich małmazyj — piwa, chleba, kasze, Ledwie byś kura znalazł, co cię ze snu budzi, Ledwie garść marnej soli! O czasy! O ludzi! KALIOPE
Nie ten ma być początek, cny Apolle, festu. Nowy do Lawinijum dziś Sylwijus we stu, W tysiącu jedzie koni.
Skrót tekstu: PotSielKuk_I
Strona: 108
Tytuł:
Sielanka
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
sielanki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1676
Data wydania (nie wcześniej niż):
1676
Data wydania (nie później niż):
1676
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
. Drzewko Morela śliwie poniekąd podobne: latorośli ma czerwone, ziemię lubi pulchną, nie wapnistą, ani glinę. Ródzi się z kostek sadzonych w Styczniu, albo w Lutym, a przesadzonych w Październiku, Listopadzie, w Lutym, w Marcu. Może to drzewo być szczepione w swój pniak; albo śliwny, brzoskwiniowy, migdałowy. Trzeba ziemię koło niego ustawicznie wzruszać, polewać w posuchę. Owoc drzewa tego mózg i żołądek potwierdza, co znać z jego wonności przyjemnej, a wonność każda pomiarkowana mózg utwierdza. Jest i to cudzoziemskie drzewo na mróz niecierpliwe, gnojem, obsypaniem, i obwinieniem okłotami ma być konserwowane w zimie, bo nie wytrzyma.
. Drzewko Morela sliwie poniekąd podobne: latorośli ma czerwone, ziemię lubi pulchną, nie wapnistą, ani glinę. Rodzi się z kostek sadzonych w Styczniu, albo w Lutym, á przesadzonych w Pazdzierniku, Listopadzie, w Lutym, w Marcu. Może to drzewo bydź szczepione w swoy pniak; albo sliwny, brzoskwiniowy, migdałowy. Trzeba ziemię koło niego ustawicznie wzruszać, polewać w posuchę. Owoc drzewa tego mozg y żołądek potwierdza, co znać z iego wonności przyiemney, á wonność każda pomiarkowana mozg utwierdza. Iest y to cudzoziemskie drzewo na mroz niecierpliwe, gnoiem, obsypaniem, y obwinieniem okłotami ma bydź konserwowane w zimie, bo nie wytrzyma.
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 385
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
być strawione, tam gniją, Zdrowemu wezykę od wilgoci purgują, jako też pluca i nerki: naczczo są najlepsze imbieru po nich zażywając. Krwie w sobie rozmnoży dosyć, kto ich zażywa z migdałami i orzechami włoskiemi. Białe figi u Awicenny najlepsze, drugie żółte, a czarne ostatnie są. Nie naszych krajów Polskich. Migdałowy owoc ktoby z pestki świeżo wyjoł subtelnie i słowo jakie (naprzykład JEZUS) napisał, i znowu w pestkę misternie wsadził, i tak posadził całe drzewko z tym słowem wyda frukt. S. Franc. Salesius.
Oliwne drzewo w kraju ciepłym rodzić się lubi, zimnego clima cierpić nie może. Gruntu dobierać potrzeba
bydź strawione, tam gniią, Zdrowemu wezykę od wilgoci purguią, iako też pluca y nerki: naczczo są naylepsze imbieru po nich zażywaiąc. Krwie w sobie rozmnoży dosyć, kto ich záżywa z migdałami y orzechami włoskiemi. Białe figi u Awicenny naylepsze, drugie żołte, á czarne ostatnie są. Nie naszych kraiow Polskich. Migdałowy owoc ktoby z pestki swieżo wyioł subtelnie y słowo iakie (naprzykład IEZUS) napisał, y znowu w pestkę misternie wsadził, y tak posadził całe drzewko z tym słowem wyda frukt. S. Franc. Salesius.
Oliwne drzewo w kraiu ciepłym rodzić się lubi, zimnego clima cierpić nie może. Gruntu dobierać potrzeba
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 390
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
zrosłe, które się trzymają, jak w żołędnej skorupie, ale większej i głębszęj. Ródzi się na gruncie sprawnym. Zbierają ten frukt i drogo estymują to dla zdrowia poratowania, to dla kupienia innego zań towaru. August: Zarat: Histor: Pervan. l. 4. C. 1. et 2. Migdałowe drzewa na gruntach Andes gór są bardzo rosłe i gałęziste, tak ziemię polubiły. Fruktu w Ameryce nad ten, nie masz gustów niejszego. Pestki bardzo twarde do stłuczenia. Cercopiteci, to jest koczkodany, najwięcej tego pożywają owocu, a ze łupiny na nim twarde, aż kamieniem z drzewa nań zrzuconym tłuką sobie.
zrosłe, ktore się trzymaią, jak w żołędney skorupie, ale większey y głębszęy. Rodzi się na gruncie sprawnym. Zbieraią ten frukt y drogo estymuią to dla zdrowia poratowania, to dla kupienia innego zań towaru. August: Zarat: Histor: Pervan. l. 4. C. 1. et 2. Migdałowe drzewa na gruntach Andes gor są bardzo rosłe y gałęziste, tak ziemię polubiły. Fruktu w Ameryce nad ten, nie masz gustow nieyszego. Pestki bardzo twarde do ztłuczenia. Cercopitheci, to iest koczkodany, naywięcey tego pożywaią owocu, a ze łupiny na nim twarde, aż kámieniem z drzewa nań zrzuconym tłuką sobie.
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 624
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
wielkim płodu i matki pożytkiem wychodzi/ i dla tego takie płynienie Miesięczne żadnych leków nie potrzebuje/ tylko umocnienia płodu/ i jego związków. Jeśliby zaś z płynienia któregokolwiek krwie/ płodu słabość/ i poronienie obawiało się/ postano wiwszy dobrze jedzenia/ i picia umacniające/ i krew zgęszczające/ z miąs pieczystych/ mleka migdałowego z wodą stalowaną uczynionego/ ktochmalu/ i z pigwowym konfektem/ a przytym uczyniwszy rąk nadół rościerania i barków związanie/ tedy już trzema rodzajów lekarstw będzie to płynienie leczone. Naprzód jeśli pełność krwie będzie/ a chora młodka umiarkowania krewnego/ i do poronienia zwyczajna krwie upustem z łokcia/ abo jeśli krew będzie serwatczana
wielkim płodu y mátki pożytkiem wychodźi/ y dla tego tákie płynienie Mieśięczne żadnych lekow nie potrzebuie/ tylko vmocnienia płodu/ y iego zwiąskow. Ieśliby záś z płynienia ktoregokolwiek krwie/ płodu słábość/ y poronienie obawiáło się/ postáno wiwszy dobrze iedzenia/ y pićia vmacniáiące/ y krew zgęszcżáiące/ z miąs pieczystych/ mleká migdałowego z wodą stalowáną vczynionego/ ktochmalu/ y z pigwowym konfektem/ á przytym vczyniwszy rąk nádoł rośćieránia y bárkow związánie/ tedy iuż trzema rodzáiow lekarstw będźie to płynienie leczone. Naprzod ieśli pełność krwie będźie/ á chora młodká vmiárkowánia krewnego/ y do poronienia zwyczáyna krwie vpustem z łokćiá/ ábo ieśli krew będźie serwatczána
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: E2v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
, Oliwki, Sok Cytrynowy, Pomorancze, Serdelle, Makarony Włoskie Oliwa Ocet winny, Tartifole. Ostrigi. Amidam, Dragant. Tornosel, Piżmo, Sukno białe, Szołary wędzone, Ozory wędzone, Salsesony, Mortatelle. GENERALNY
Abucht, Opłatki Aptekarskie Rożana wodka, Złoto Malarskie. Płótno. Cukier robiony, Musztarda. Olejek Migdałowy, Konfekty różne, Skorupki pod kofekty, Cytryny w Cukrze, Roża w Cukrze, Pigwy w Cukrze, Wiśnie w Cukrze, Brzoskwinie w Cukrze, Morele w Cukrże, Porzeczki w Cukrze, Agrest w cukrze, Wino w Gronach, w cukrze, Śliwy w cukrze, Gruszki w cukrze, Jabłka w cukrze, Płótno
, Oliwki, Sok Cytrynowy, Pomoráncze, Serdelle, Mákárony Włoskie Oliwá Ocet winny, Tartiffole. Ostrigi. Amidam, Dragant. Tornosel, Pizmo, Sukno białe, Szołáry wędzone, Ozory wędzone, Sálsesony, Mortátelle. GENERALNY
Abucht, Opłátki Aptekárskie Rożána wodká, Złoto Málárskie. Płotno. Cukier robiony, Musztárda. Oleiek Migdałowy, Konfekty rożne, Skorupki pod kofekty, Cytryny w Cukrze, Roża w Cukrze, Pigwy w Cukrze, Wisnie w Cukrze, Brzoskwinie w Cukrze, Morele w Cukrże, Porzecżki w Cukrze, Agrest w cukrze, Wino w Gronách, w cukrze, Sliwy w cukrze, Gruszki w cukrze, Iábłká w cukrze, Płotno
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 5
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
, Cukier drobny farbowany piżmowany, do potrząsania konfektów. Cukier biały piżmowany, Cukier lodowaty na Migdałach.
Cukier lodowaty na cynamonie, Cukier lodowaty na Gozdzikach, Cukier lodowaty na Anyżku, Cukier biały na cynamonie, Cukier biały na Migdałach, Cukier biały na Gozdzikach, Cukier biały na kolendrze, Cukier biały na Anyżku, Makarony Migdałowe, Obarzanki Migdalowe Biskokt biały Biskokt żółty
Addytament Frukty różnego gatunku, i Orzechy różne, Domowe Mleczne Wety, Arkas, Śmietanki. Melonki, Sery różnego Gatunku, Gomołeczki, różne Mądrzyczki różne Kratonki. I cokolwiek być może mlecznych rzeczy etc. etc. INSTRUKCJA O Kuchmistrzu.
KUCHMISTRZ w Polskim języku brzmi kuchenny Nauczyciel. A
, Cukier drobny fárbowány pizmowány, do potrząsánia confektow. Cukier biały pizmowány, Cukier lodowáty ná Migdałách.
Cukier lodowáty ná cynámonie, Cukier lodowáty ná Gozdzikách, Cukier lodowáty ná Anyżku, Cukier biały ná cynámonie, Cukier biały ná Migdałách, Cukier biały na Gozdzikach, Cukier biały ná kolendrze, Cukier biały ná Anyżku, Mákarony Migdałowe, Obárzanki Migdalowe Biskokt biały Biskokt żołty
Additáment Frukty rożnego gátunku, y Orzechy rożne, Domowe Mleczne Wety, Arkás, Smietánki. Melonki, Sery roznego Gátunku, Gomołeczki, rozne Mądrzyczki rożne Krátonki. Y cokolwiek bydź może mlecznych rzeczy etc. etc. INSTRVKCYA O Kuchmistrzu.
KVCHMISTRZ w Polskim ięzyku brzmi kuchenny Naućzyćiel. A
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 6
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
, Rożenki wielkie: i drobne, Kasztany, Pinolle, Dachtele, Pistacie, Brunelle, Ślimaki, Ostrigi, Szparagi, Pieczarki, Smarże, Pietruszka, Koper, Cebula, Popietajka, Kuczmirka, Ogórki, Karczochy, Kardy, Brochuł, Bulwy, Agrest, Wino. Jagody różne, Cukry różne, i Biskokty, Migdałowe różne, obsaczki z ciast i Serów różnych, i inne wszytkie generaliter do ozdoby rzeczy służące, tak ogródne, jako i z drew różnych, i Ogrodów Cudzoziemskich, wolno mowie, do ozdoby Potraw wymyślić z nich obsaczkę: jednak tak akomodować ozdobę potrawie, któraby we wszytkim smakowi si akomodowała. O KUCHMISTRZV O obsypowaniu
, Rożenki wielkie: y drobne, Kásztány, Pinolle, Dáchtele, Pistácie, Brunelle, Slimaki, Ostrigi, Szpáragi, Pieczarki, Smarże, Pietruszká, Koper, Cebulá, Popietayká, Kuczmirká, Ogorki, Kárczochy, Kárdy, Brochuł, Bulwy, Agrest, Wino. Iágody rożne, Cukry rożne, y Biskokty, Migdałowe rozne, obsaczki z ćiast y Serow rożnych, y inne wszytkie generaliter do ozdoby rzeczy slużące, ták ogrodne, iako y z drew roznych, y Ogrodow Cudzoźiemskich, wolno mowie, do ozdoby Potraw wymyślić z nich obsáczkę: iednák ták ákkomodowáć ozdobę potráwie, ktoraby we wszytkim smakowi si ákkomodowáła. O KVCHMISTRZV O obsypowaniu
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 11
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
rosołem/ włóż masła/ warz/ a gdy będziesz miał dawać/ ulej trochę rosołu/ wlej Octu winnego/ chleba trochę tartego/ białego Limonia wkraj Szafranu/ Pieprzu/ Cynamonu/ słodkości/ Gałki. Miej też Figatelle/ drobne/ które na wierzch ułożysz/ zalej a daj gorąco na stół/ LXIV. Potrawa z Migdałowem Saporem.
Weźmij Kapłona/ rozbierz w członki/ odbierz skórkę osobno/ tak: żeby się kości trzymała/ a mięso odkraj od kości/ usiekaj to mięso drobno/ weźmij łoju kruchego/ usiekaj także drobno/ przydaj chleba białego tartego/ Jajec kilka/ pieprżu/ Imbieru/ Gałki/ Rożenków drobnych mieszaj to wszytko pospołu/
rosołem/ włoż másłá/ warz/ á gdy będźiesz miał dawáć/ vley trochę rosołu/ wley Octu winnego/ chlebá trochę tártego/ białego Limonia wkray Száfránu/ Pieprzu/ Cynámonu/ słodkośći/ Gałki. Miey też Figátelle/ drobne/ ktore ná wierzch vłożysz/ záley á day gorąco ná stoł/ LXIV. Potráwá z Migdałowem Sáporem.
Weźmiy Kápłoná/ rozbierz w członki/ odbierz skorkę osobno/ tak: żeby sie kośći trzymáłá/ á mięso odkray od kośći/ vśiekay to mięso drobno/ weźmiy łoiu kruchego/ vśiekay tákże drobno/ przyday chlebá białego tártego/ Iáiec kilká/ pieprżu/ Imbieru/ Gałki/ Rożenkow drobnych mieszay to wszytko pospołu/
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 17
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
/ tak gotować na Marynatę będziesz. Oczesane Ryby co większe Rysuj/ a co mniejsze całkiem/ sprawiwszy posol/ a smaż w czym chcesz potrząsnąwszy mąką/ a kiedy usmażysz/ włóż w naczynie jakie masz. Weźmij Czosnku niemało/ uwierć w donicy żeby był jako masło/ rozpuść Octem winnym tak żeby było gęsto jako Migdałowa polewka/ wlej oliwy/ i Rozmarynu/ Soli/ przywarz/ zalej Ryby/ a chowaj na zimno. II. Drugi sposób Marynaty robienia.
Takimże sposobem Rybę odsmaż ułóż/ w Jaszczu/ albo jakim inszym naczyniu/ ochłodziwszy weźmij Wina Octu winnego Rozmarynu Rożenków obojga słodkości/ Limoniej w talerki/ Oliwek; Szafranu/
/ tak gotować na Marynatę będziesz. Oczesáne Ryby co większe Rysuy/ á co mnieysze całkiem/ spráwiwszy posol/ a smaż w czym chcesz potrząsnąwszy mąką/ á kiedy vsmażysz/ włoż w naczynie iákie masz. Weźmiy Czosnku niemało/ vwierć w donicy żeby był iáko másło/ rospuść Octem winnym tak żeby było gęsto iako Migdałowa polewka/ wley oliwy/ y Rozmarynu/ Soli/ przywarz/ zaley Ryby/ a choway na źimno. II. Drugi sposob Márynáty robienia.
Tákimże sposobem Rybę odsmaż vłoż/ w Iaszczu/ álbo iákim inszym naczyniu/ ochłodźiwszy weźmiy Winá Octu winnego Rozmárynu Rożenkow oboyga słodkośći/ Limoniey w talerki/ Oliwek; Szafránu/
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 68
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
