) w nosie Popillus rodzi się przy końcu nosa, a Sarcoma wyżej w nosie. 5. Smród z nosa. Sposoby do Leczenia.
NA Ozenę, wprzód ciało dobrze przepurgowawszy aplikacje czynić czyszczące, a potym gojące. Czyszczące są te, naprzód wodka Babczana, w który trochę rozpuścić Mercurij dulcis. Item. Weś miodku Pożanego pół łota. Siarki surowej która się nazywa sulphur vivum, Hałunu, Gryszpanu, wszystkiego po ćwierci Łota, psiego łajna, wierzchołków Sawiny, obojga po pół ćwierci łota. Kwiatu Z. Jana ziela, Rozmarynu, Ruty, Babki, Szałwiej, Poleju, wszystkiego po pułgarści, wszystko potłukszy, i pokrajawszy, warz
) w nośie Popillus rodzi się przy końcu nosa, á Sarcoma wyżey w nosie. 5. Smrod z nosa. Sposoby do Leczenia.
NA Ozenę, wprzod ćiáło dobrze przepurgowawszy ápplikácye czynić czysczące, á potym goiące. Czysczące są te, naprzod wodká Babczána, w ktory trochę rospuścić Mercurij dulcis. Item. Weś miodku Pożánego puł łotá. Siárki surowey ktora się názywa sulphur vivum, Háłunu, Gryszpanu, wszystkiego po ćwierći Łotá, pśiego łayná, wierzchołkow Sáwiny, oboygá po puł ćwierći łotá. Kwiátu S. Ianá źiela, Rozmárynu, Ruty, Babki, Szałwiey, Poleiu, wszystkiego po pułgárśći, wszystko potłukszy, y pokráiáwszy, warz
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 58
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, co trzeba pilnie uważać, dobra rzecz jest zażywać często Olejku Gwoździkowego, Muszkatowego. Cynamonowego, gdy z głowy pochodzi, jeżeli z inszej przyczyny, inaczej leczyć potrzeba, o czym będziesz miał na swoich miejscach. Traktat Pierwszy Narozdęcie Nosa w Katarze.
WEś wody, w której jęczmień wrzał pół kwarty, przydaj miodku Rożanego trzy łoty, sarkaj w nos ciepło często. Item, na smród z Nosa. Weś Centurii mniejszej wierzchołków, i miętki kamiennej zarówno, warz w winie, sarkaj w nos często, zastarzała afekcja nie może być uleczona. O CHOROBACH OCZU.
PIerwsza jest Ophtalmia, lubo to jest posplita denominacja wszystkich Chorób Oczu
, co trzebá pilnie uważáć, dobra rzecz iest záżywáć często Oleyku Gwozdźikowego, Muszkátowego. Cynámonowego, gdy z głowy pochodzi, ieżeli z inszey przyczyny, ináczey leczyć potrzebá, o czym będźiesz miał ná swoich mieyscách. Tráktát Pierwszy Nározdęćie Nosa w Káthárze.
WEś wody, w ktorey ięczmień wrzał puł kwarty, przyday miodku Rożánego trzy łoty, sarkay w nos ciepło często. Item, na smrod z Nosa. Weś Centuryey mnieyszey wierzchołkow, y miętki kámienney zárowno, warz w winie, sarkay w nos często, zástárzáła áffekcya nie może bydź uleczona. O CHOROBACH OCZU.
PIerwsza iest Ophtalmia, lubo to iest posplita denominácya wszystkich Chorob Oczu
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 60
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
na pół z wodą czystą, przecedziwszy płocz. Na Descens do szczęki.
WEś Wasztynu i Soli równe części, włożdo worka, grzej na Panwi, przykładaj ciepło, często powtarzając. Na Wrzody albo rany w ustach.
WArz Cząber w wodzie, przydaj trochę Hałunu, i Gryszpanu, płocz tym często, możesz osłodzić miodkiem Rożanym, i przylać kilka kropli kwaśnej wodki, albo weś Wodki Babczanej kwaterkę, włóż w nią Saccari Saturniscrup: r. Wody wapiennej dwie łyżki, albo tej co w niej Kowale żelazo gaszą, płocz usta, uznasz pomoc. Jeżeli zaś ranki będą z przyczyny choroby Dworskiej, inaczej z niemi trzeba się obchodzić
ná puł z wodą czystą, przecedźiwszy płocz. Ná Descens do szczęki.
WEś Wásztynu y Soli rowne częśći, włożdo worká, grzey ná Panwi, przykładay ćiepło, często powtarzáiąc. Ná Wrzody álbo rany w ustách.
WArz Cząber w wodzie, przyday trochę Háłunu, y Gryszpanu, płocz tym często, możesz osłodzić miodkiem Rożánym, y przylać kilká kropli kwáśney wodki, álbo weś Wodki Babczáney kwáterkę, włoż w nię Saccari Saturniscrup: r. Wody wapienney dwie łyszki, álbo tey co w niey Kowale żelázo gászą, płocz ustá, uznasz pomoc. Ieżeli záś ránki będą z przyczyny choroby Dworskiey, ináczey z niemi trzebá się obchodźić
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 76
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
tego liniment, którym nacieraj często język. Jeżeli się zaś w chorobie jakiej przytrafi naprzykład w gorączce, pomienione sposoby nic niepomogą, aż choroba uspokojona będzie. Na nabrzmienie jagód ślinnych.
Które nazywają się Tonsillae Amygdalae, albo Glandulae Przepurgowawszy się płokać tym płokaniem. Weś wodki z kwiatu Bzowego, przydaj do niej miodku Rożanego, octu, i Mirry trochę, zmięszawszy wraz, płocz często cię- pło, przy tym smaruj je olejkiem Migdałowym, przydawsz ydo niego trochę olejku z wosku. O Chorobach Ust. Na spadnienie, nabrzmienie, i zapalenie języczka.
WEś wodki Babczanej kwaterkę, przydaj do niej Hałunu szczyptę, miodku Rożanego łyżkę,
tego liniment, ktorym nácieray często ięzyk. Ieżeli się záś w chorobie iákiey przytráfi náprzykład w gorączce, pomienione sposoby nic niepomogą, áż chorobá uspokoiona będzie. Ná nábrzmienie iágod slinnych.
KTore názywáią się Tonsillae Amygdalae, álbo Glandulae Przepurgowawszy się płokáć tym płokániem. Weś wodki z kwiátu Bzowego, przyday do niey miodku Rożánego, octu, y Mirrhy trochę, zmięszawszy wraz, płocz często ćie- pło, przy tym smáruy ie oleykiem Migdałowym, przydawsz ydo niego trochę oleyku z wosku. O Chorobách Ust. Ná spádnienie, nábrzmienie, y zápalenie ięzyczká.
WEś wodki Babczáney kwáterkę, przyday do niey Háłunu sczyptę, miodku Rożánego łyszkę,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 78
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
przydaj do niej miodku Rożanego, octu, i Mirry trochę, zmięszawszy wraz, płocz często cię- pło, przy tym smaruj je olejkiem Migdałowym, przydawsz ydo niego trochę olejku z wosku. O Chorobach Ust. Na spadnienie, nabrzmienie, i zapalenie języczka.
WEś wodki Babczanej kwaterkę, przydaj do niej Hałunu szczyptę, miodku Rożanego łyżkę, Saletry trochę, kwaśnej wodki kilka kropli, zmieszaj płocz często. Przytym weś Pieprzu długiego skrupuł 1. Succi Acatiae, Rad: Tormentillae, obojga po dwa skrupuły, Sacriari Saturni gran 10. uczyń z tego proszek subtelny, którym zadmuchywaj z piórka. Spadnienie języczka. Zwyczajnie podnoszą Imbierem z miodem
przyday do niey miodku Rożánego, octu, y Mirrhy trochę, zmięszawszy wraz, płocz często ćie- pło, przy tym smáruy ie oleykiem Migdałowym, przydawsz ydo niego trochę oleyku z wosku. O Chorobách Ust. Ná spádnienie, nábrzmienie, y zápalenie ięzyczká.
WEś wodki Babczáney kwáterkę, przyday do niey Háłunu sczyptę, miodku Rożánego łyszkę, Sáletry trochę, kwáśney wodki kilká kropli, zmieszay płocz często. Przytym weś Pieprzu długiego skrupuł 1. Succi Acatiae, Rad: Tormentillae, oboygá po dwá skrupuły, Sacriari Saturni gran 10. uczyń z tego proszek subtelny, ktorym zádmuchyway z piorká. Spádnienie ięzyczka. Zwyczáynie podnoszą Imbierem z miodem
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 79
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, obojga po dwa skrupuły, Sacriari Saturni gran 10. uczyń z tego proszek subtelny, którym zadmuchywaj z piórka. Spadnienie języczka. Zwyczajnie podnoszą Imbierem z miodem zmieszanym. Item. Weś Szałwiej, Gorczyce białej, Pieprzu, wszystkiego po trzy ćwierci łota, warz w wodzie (przetłukszy zgruba) przecedź, przydaj miodku Rożanego, płocz gardło często. Na zapalenie gardła.
JEżeli zapalenie w Gardle będzie znaczne, trzeba zaraz krew z ręki puścić, służą przytym płokania różne chłodzące, naprzykład: Weś Babki, warz w wodzie napoły z octem, przecedź, przydaj Soli oczkowatej, i Saletry po trosze, płocz tym ciepło
, oboygá po dwá skrupuły, Sacriari Saturni gran 10. uczyń z tego proszek subtelny, ktorym zádmuchyway z piorká. Spádnienie ięzyczka. Zwyczáynie podnoszą Imbierem z miodem zmieszánym. Item. Weś Szałwiey, Gorczyce białey, Pieprzu, wszystkiego po trzy ćwierći łotá, warz w wodźie (przetłukszy zgrubá) przecedź, przyday miodku Rożánego, płocz gárdło często. Ná zapalenie gárdłá.
IEżeli zápalenie w Gárdle będzie znáczne, trzebá záraz krew z ręki puśćić, służą przytym płokánia rożne chłodzące, náprzykład: Weś Babki, warz w wodźie nápoły z octem, przecedz, przyday Soli oczkowátey, y Sáletry po trosze, płocz tym ćiepło
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 79
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
często, jeżeli chory niemoże płokać, sprycuj. Jeżeliby wrzód wielki dusił chorego, otwórz go lancetem, jeżeli go dosiągnąć niemożesz, przywiąż lancet do drewna. Item. Płokanie. Weś Roży garść, Rozenków wielkich Fig, po 4. łoty, Lukrecyj dwa łoty, warz w mleku, przecedziwszy przydaj miodku Rożanego, Julepu fiałkowego co potrzeba, płocz tym, jeżeli niemożesz, sprycować trzeba. Jeżeli zapalenie wydaje się na wierzch, weś Marrhy, Kadzidła po dwa łoty, octu kwaterkę, wodki Psinkowej trochę więcej, Kamfory, Szafranu po ćwierci łota, warz wespół maczaj w tym chustki, i Gardło okładaj, Kurzenie
często, ieżeli chory niemoże płokáć, zprycuy. Ieżeliby wrzod wielki duśił chorego, otworz go láncetem, ieżeli go dośiągnąć niemożesz, przywiąż láncet do drewná. Item. Płokánie. Weś Roży garść, Rozenkow wielkich Fig, po 4. łoty, Lukrecyi dwá łoty, warz w mleku, przecedźiwszy przyday miodku Rożánego, Iulepu fiałkowego co potrzebá, płocz tym, ieżeli niemożesz, sprycowáć trzebá. Ieżeli zápalenie wydáie się ná wierzch, weś Márrhy, Kádzidłá po dwá łoty, octu kwáterkę, wodki Psinkowey trochę więcey, Kámfory, Száfránu po ćwierći łotá, warz wespoł maczay w tym chustki, y Gárdło okładay, Kurzenie
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 81
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
wodą/ albo juchą jego/ i prochem jego zaraz posypując: albo je też maścią namazując/ do którejby Proch tegoż korzenia był przymieszany. Też jucha z warzonego/ albo wino/ z którymby było przyprawione/ niepomału do tego pomaga pijąc.
Ządza i chciwość cielesną do Wenusa pobudza/ jakimkolwiek sposobem używany. Miodek.
Czynią MIód kwaśny/ albo Ocet miodowy/ z miodu/ z octu/ a z korzenia ziela Tatarskiego/ przeciwko Wątrobie i Ślezionie/ z oziębłości zatwardziałej/ tym sposobem: Biorą korzenia Ziela Tatarskiego ochędożonego funt/ a przetłukszy z gruba/ moczą przez try dni i trzy nocy w mocnym Occie winnym. Czwartego dnia przy
wodą/ álbo iuchą iego/ y prochem iego záraz posypuiąc: álbo ie też maśćią namázuiąc/ do ktoreyby Proch tegoż korzeniá był przymieszány. Też iucha z wárzonego/ álbo wino/ z ktorymby było przypráwione/ niepomału do tego pomaga piiąc.
Ządza y chćiwość ćielesną do Venusá pobudza/ iákimkolwiek sposobem vżywány. Miodek.
Czynią MIod kwáśny/ álbo Ocet miodowy/ z miodu/ z octu/ á z korzenia źiela Tátárskiego/ przećiwko Wątrobie y Sleźionie/ z oźiębłośći zátwárdziałey/ tym sposobem: Biorą korzenia Ziela Tátárskiego ochędożonego funt/ á przetłukszy z hrubá/ moczą przez try dni y trzy nocy w mocnym Ocćie winnym. Czwartego dnia przy
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 21
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i wielkiego/ otrąb w węzle zawiązanych/ Lnianego nasienia/ po garści/ nasienie Fenugreku trzy łoty: Nasienie oboje z gruba przetłuc/ i w połtoru kwart wody studziennej do połowice warzyć: Przecedzić/ aż pół kwarty tej polewki wziąwszy/ przylać Oleju Sesamowego/ albo Lnianego/ Oleju z Kopru swojskiego/ po trzy łyżki/ Miodku Rożanego trzy łyszy/ Konfektu Hieri picre, Cassyej z trąbek wyciągnionej/ po półtora łota: soli pół łota. To wespół zmięszawszy/ ciepło dać przez klisterę choremu/ ażeby ją przynamniej godzinę trzymał. Polewka z niego smakowita.
Polewka też tym sposobem/ jako z Barszczu swojskiego/ pospolicie bywa czyniona/ jest pokarmem żołądkowi barzo
y wielkiego/ otrąb w węzle záwiązánych/ Lniánego naśienia/ po gárśći/ naśienie Fenugreku trzy łoty: Naśienie oboie z grubá przetłuc/ y w połtoru kwart wody studźienney do połowice wárzyć: Przecedźić/ áż poł kwarty tey polewki wźiąwszy/ przyláć Oleiu Sesámowego/ álbo Lniánego/ Oleiu z Kopru swoyskiego/ po trzy łyszki/ Miodku Rożánego trzy łyszi/ Konfektu Hieri picre, Cassyey z trąbek wyćiągnioney/ po połtorá łotá: soli poł łotá. To wespoł zmięszawszy/ ćiepło dáć przez klisterę choremu/ áżeby ią przynamniey godźinę trzymał. Polewká z niego smákowita.
Polewká też tym sposobem/ iáko z Barsczu swoyskiego/ pospolićie bywa czyniona/ iest pokármem żołądkowi bárzo
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 173
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Pierściach skrzepiego. Także w żołądku zsiadłemu.
Mleko w białogłowskich piersiach/ Także w żołądku zsiadłę/ rozprawuje tego soku pożywając z winem. abo i samego połknąwszy go coby dwanaście gran pieprzu/ abo jęczmienia zaważyło. (Tenże) Kaduku.
Padającej niemocy jest wielkim ratunkiem/ używany z miodowym octem/ abo z kwaśnym miodkiem. (Dios.) Miesięcznej
Paniom chorobę Miesieczną nad przyrodzenie zastanowioną/ wzbudza i wywodzi z Mirrą/ z Pieprzem/ a z winem dając go w trunku. (tenże) Biegunce białej i żółtej.
Biegunki białe/ z oziębienie żołądka i kiszek. Także żółte zawściąga/ z peckami Rozynków wielkich/ abo lada jagód
Pierściách skrzepie^o^. Tákże w żołądku zśiádłemu.
Mleko w białogłowskich pierśiách/ Tákże w żołądku zsiádłę/ rozpráwuie tego soku pożywáiąc z winem. ábo y sámego połknąwszy go coby dwánaśćie gran pieprzu/ ábo ięczmieniá záważyło. (Tenże) Káduku.
Pádáiącey niemocy iest wielkim rátunkiem/ vżywány z miodowym octem/ ábo z kwáśnym miodkiem. (Dios.) Mieśięczney
Pániom chorobę Mieśieczną nád przyrodzenie zástánowioną/ wzbudza y wywodźi z Mirrhą/ z Pieprzem/ á z winem dáiąc go w trunku. (tenże) Biegunce białey y żołtey.
Biegunki białe/ z oźiębienie żołądká y kiszek. Tákże żołte záwśćiąga/ z peckámi Rozynkow wielkich/ ábo ledá iágod
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 189
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
