/ i jedno przez drugie multiplikując uczyni toż/ co gdy i ten chłop rachował/ pisąc tak wiele razów. I.A jakoż się to multiplikuje? A. Pomnieć te 9 punkta/ bardzo łatwie. Pierwszy punkt jest, Wiedzieć iż się zowie w multiplikacywy/ ta liczba na wierzchniej rydze Wielość, na drugiej Mnożyciel, a na trzeciej pod linią Produkt, jako tu widzisz 4 Wielość. 3 Mnożyciel. 12 Produkt. Drugi. Iż się zawsze zaczyna od prawej ręki/ jako Subtrakcja i Addycja/ jako kiedy będę chciał multiplikować 36 przez 2/ które napisawszy/ i pod nimi linią tak 36 2 mówię/ 2 razy 6 czynią
/ y iedno przez drugie multiplikuiąc vczyni toż/ co gdy y ten chłop ráchował/ pisąc ták wiele rázow. I.A iákoż się to multiplikuie? A. Pomnieć te 9 punkta/ bárdzo łátwie. Pierwszy punkt iest, Wiedźieć iż się zowie w multiplikácywy/ tá liczbá ná wierzchniey rydze Wielość, ná drugiey Mnożyćiel, á ná trzećiey pod linią Produkt, iáko tu widźisz 4 Wielość. 3 Mnożyćiel. 12 Produkt. Drugi. Iż się záwsze záczyna od práwey ręki/ iáko Subtrakcya y Addicya/ iako kiedy będę chćiał multiplikowáć 36 przez 2/ ktore napisawszy/ y pod nimi linią ták 36 2 mowię/ 2 rázy 6 czynią
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 23
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
pisąc tak wiele razów. I.A jakoż się to multiplikuje? A. Pomnieć te 9 punkta/ bardzo łatwie. Pierwszy punkt jest, Wiedzieć iż się zowie w multiplikacywy/ ta liczba na wierzchniej rydze Wielość, na drugiej Mnożyciel, a na trzeciej pod linią Produkt, jako tu widzisz 4 Wielość. 3 Mnożyciel. 12 Produkt. Drugi. Iż się zawsze zaczyna od prawej ręki/ jako Subtrakcja i Addycja/ jako kiedy będę chciał multiplikować 36 przez 2/ które napisawszy/ i pod nimi linią tak 36 2 mówię/ 2 razy 6 czynią 12/ (to jest 6 i drug 6 czynią 12) piszę tedy 2 same
pisąc ták wiele rázow. I.A iákoż się to multiplikuie? A. Pomnieć te 9 punkta/ bárdzo łátwie. Pierwszy punkt iest, Wiedźieć iż się zowie w multiplikácywy/ tá liczbá ná wierzchniey rydze Wielość, ná drugiey Mnożyćiel, á ná trzećiey pod linią Produkt, iáko tu widźisz 4 Wielość. 3 Mnożyćiel. 12 Produkt. Drugi. Iż się záwsze záczyna od práwey ręki/ iáko Subtrakcya y Addicya/ iako kiedy będę chćiał multiplikowáć 36 przez 2/ ktore napisawszy/ y pod nimi linią ták 36 2 mowię/ 2 rázy 6 czynią 12/ (to iest 6 y drug 6 czynią 12) piszę tedy 2 sáme
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 23
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
pamiętał/ nie będziesz tego fortelu potrzebował. Czwarty. Będzieli produkt we dwóch Numerach/ a jeszcze inne posty trzeba multiplikować/ tedy tak masz czynić jako i w Addycjej/ napisać jednę przez się/ a drugą co dziesięć waży w pamięci chować/ jako to
Piąty. A jeśli będzie więcej liczby niż jedna/ na rydze mnożyciela tak jako tu widzisz
Tedy masz tą napierwszą liczbą u mnożyciela/ tę rygę wszytkę wielości przemultiplikować/ jako cię wdrugich punktach nauczył/ a potym też wielość/ drugą mnożyciela/ która na drugiej poście jest/ jako to multiplikuję wprzód przez 3 mówiąc: 3 razy 6 czynią 18/ piszę tedy pod linią 8/
pámiętał/ nie będźiesz tego fortelu potrzebował. Czwarty. Będźieli produkt we dwuch Numerách/ á ieszcze inne posty trzebá multiplikowáć/ tedy ták masz czynić iáko y w Addicyey/ nápisać iednę przez się/ á drugą co dźieśięć waży w pámięći chowáć/ iáko to
Piąty. A ieśli będźie więcey liczby niż iedná/ ná rydze mnożyćielá ták iáko tu widźisz
Tedy masz tą napierwszą liczbą v mnożyćielá/ tę rygę wszytkę wielośći przemultiplikowáć/ iáko ćię wdrugich punktách náuczył/ á potym też wielość/ drugą mnożyćielá/ ktora ná drugiey pośćie iest/ iáko to multiplikuię wprzod przez 3 mowiąc: 3 rázy 6 czynią 18/ piszę tedy pod linią 8/
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 26
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
we dwóch Numerach/ a jeszcze inne posty trzeba multiplikować/ tedy tak masz czynić jako i w Addycjej/ napisać jednę przez się/ a drugą co dziesięć waży w pamięci chować/ jako to
Piąty. A jeśli będzie więcej liczby niż jedna/ na rydze mnożyciela tak jako tu widzisz
Tedy masz tą napierwszą liczbą u mnożyciela/ tę rygę wszytkę wielości przemultiplikować/ jako cię wdrugich punktach nauczył/ a potym też wielość/ drugą mnożyciela/ która na drugiej poście jest/ jako to multiplikuję wprzód przez 3 mówiąc: 3 razy 6 czynią 18/ piszę tedy pod linią 8/ jednę w pamięci chowam/ potym mówię 3 razy 5/ czynią
we dwuch Numerách/ á ieszcze inne posty trzebá multiplikowáć/ tedy ták masz czynić iáko y w Addicyey/ nápisać iednę przez się/ á drugą co dźieśięć waży w pámięći chowáć/ iáko to
Piąty. A ieśli będźie więcey liczby niż iedná/ ná rydze mnożyćielá ták iáko tu widźisz
Tedy masz tą napierwszą liczbą v mnożyćielá/ tę rygę wszytkę wielośći przemultiplikowáć/ iáko ćię wdrugich punktách náuczył/ á potym też wielość/ drugą mnożyćielá/ ktora ná drugiey pośćie iest/ iáko to multiplikuię wprzod przez 3 mowiąc: 3 rázy 6 czynią 18/ piszę tedy pod linią 8/ iednę w pámięći chowam/ potym mowię 3 rázy 5/ czynią
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 26
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
jednę przez się/ a drugą co dziesięć waży w pamięci chować/ jako to
Piąty. A jeśli będzie więcej liczby niż jedna/ na rydze mnożyciela tak jako tu widzisz
Tedy masz tą napierwszą liczbą u mnożyciela/ tę rygę wszytkę wielości przemultiplikować/ jako cię wdrugich punktach nauczył/ a potym też wielość/ drugą mnożyciela/ która na drugiej poście jest/ jako to multiplikuję wprzód przez 3 mówiąc: 3 razy 6 czynią 18/ piszę tedy pod linią 8/ jednę w pamięci chowam/ potym mówię 3 razy 5/ czynią 15/ a z tą co w pamięci/ 16/ piszę tedy na produkt 6/ a 1 w pamięci
iednę przez się/ á drugą co dźieśięć waży w pámięći chowáć/ iáko to
Piąty. A ieśli będźie więcey liczby niż iedná/ ná rydze mnożyćielá ták iáko tu widźisz
Tedy masz tą napierwszą liczbą v mnożyćielá/ tę rygę wszytkę wielośći przemultiplikowáć/ iáko ćię wdrugich punktách náuczył/ á potym też wielość/ drugą mnożyćielá/ ktora ná drugiey pośćie iest/ iáko to multiplikuię wprzod przez 3 mowiąc: 3 rázy 6 czynią 18/ piszę tedy pod linią 8/ iednę w pámięći chowam/ potym mowię 3 rázy 5/ czynią 15/ á z tą co w pámięći/ 16/ piszę tedy ná produkt 6/ á 1 w pámięći
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 26
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
z tą co w pamięci/ 16/ piszę tedy na produkt 6/ a 1 w pamięci chowam/ znowy mówię 3 razy 2/ czynią 6/ i z tą co w pamięci zostawała/ 7/ ponieważ niemasz więcej liczby/ piszę tedy całe 7 na produkt. Potym też wielość multiplikuję przez drugą liczbę mnożyciela/ mówiąc: 2 razy 6/ czynią 12/ piszę tedy na produkt na tejże poście/ gdzie drugi mnożyciel stoi 2/ a 1 w pamięci chowam. Tymiż potym 2 mówię/ 2 razy 5/ uczynią 10/ a z tą co w pamięci 11/ tak tedy 1 przez się piszę/ a
z tą co w pámięći/ 16/ piszę tedy ná produkt 6/ á 1 w pámięći chowam/ znowy mowię 3 rázy 2/ czynią 6/ y z tą co w pámięći zostawáłá/ 7/ ponieważ niemász więcey liczby/ piszę tedy cáłe 7 ná produkt. Potym też wielość multiplikuię przez drugą liczbę mnożyćielá/ mowiąc: 2 rázy 6/ czynią 12/ piszę tedy ná produkt ná teyże pośćie/ gdźie drugi mnożyćiel stoi 2/ á 1 w pámięći chowam. Tymiż potym 2 mowię/ 2 rázy 5/ vczynią 10/ á z tą co w pámięći 11/ ták tedy 1 przez się piszę/ á
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 27
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
mówię 3 razy 2/ czynią 6/ i z tą co w pamięci zostawała/ 7/ ponieważ niemasz więcej liczby/ piszę tedy całe 7 na produkt. Potym też wielość multiplikuję przez drugą liczbę mnożyciela/ mówiąc: 2 razy 6/ czynią 12/ piszę tedy na produkt na tejże poście/ gdzie drugi mnożyciel stoi 2/ a 1 w pamięci chowam. Tymiż potym 2 mówię/ 2 razy 5/ uczynią 10/ a z tą co w pamięci 11/ tak tedy 1 przez się piszę/ a jednę co dziesięć waży w pamięci chowam Także też i tę trzecią na wielości multiplikuję/ mówiąc tak/ 2 razy 2
mowię 3 rázy 2/ czynią 6/ y z tą co w pámięći zostawáłá/ 7/ ponieważ niemász więcey liczby/ piszę tedy cáłe 7 ná produkt. Potym też wielość multiplikuię przez drugą liczbę mnożyćielá/ mowiąc: 2 rázy 6/ czynią 12/ piszę tedy ná produkt ná teyże pośćie/ gdźie drugi mnożyćiel stoi 2/ á 1 w pámięći chowam. Tymiż potym 2 mowię/ 2 rázy 5/ vczynią 10/ á z tą co w pámięći 11/ ták tedy 1 przez się piszę/ á iednę co dźieśięć waży w pámięći chowam Tákże też y tę trzećią ná wielośći multiplikuię/ mowiąc ták/ 2 rázy 2
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 27
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
razy 2/ czynią 4/ i z tą co pamięci/ uczynią 5/ a ponieważ już nie mas żadnego numerus więcej/ piszę całe te 5/ i będzie tak: o całej Liczbie.
I uczyniwszy linią/ sumuęte produkty/ które uczynią in summa tak jako wyżej widzisz. A jeżeli będzie więcej numerów na rydze mnożyciela/ postępujże sobie tak jako i z temi a dla praktyki przerachuj sobie te Egzempla: Część Pierwsza
Szósty, Trafia się częst/ iż też na wierzchniej rydze wielości będzie 0/ o czym masz wiedzieć/ iż się nie multiplikuje/ ale się tak prosto 0. pisze/ chyba jeżeli co zostało od pierwszej przed nią
rázy 2/ czynią 4/ y z tą co pámięći/ vczynią 5/ á ponieważ iuż nie mas żadnego numerus więcey/ piszę cáłe te 5/ y będźie tak: o cáłey Liczbie.
I vczyniwszy linią/ sumuęte produkty/ ktore vczynią in summá ták iáko wyżey widźisz. A ieżeli będźie więcey numerow ná rydze mnożyćielá/ postępuyże sobie ták iáko y z temi á dla práktyki przerachuy sobie te Exemplá: Część Pierwsza
Szosty, Trafia się częst/ iż też ná wierzchniey rydze wielośći będźie 0/ o czym masz wiedźieć/ iż się nie multiplikuie/ ale się ták prosto 0. pisze/ chyba ieżeli co zostało od pierwszey przed nią
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 28
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
2/ piszę na produkt/ a 1 w pamięci chowam/ potym mówię: 2 razy 0/ jest 0/ a iż mi pozostała od pierwszej posty w pamięci 1/ tedy miasto 0 piszę 1/ jako w przykładzie widzisz. Siódmy. Bywa też i to/ iż nulla często kroć będzie na samym początku u mnożyciela/ jako też i w pośrodku/ więc gdy się tak przytrafi na początku/ tę nullę pisz osobno/ podle tej posty pierwszej/ a nie wchodź z nią między inne posty/ tak jako w przykładzie widzisz/ bo musiałbyś wszytko nulle pisać. o całej Liczbie.
Ósmy, Jeżeli zaś w pośrodku będzie nulla
2/ piszę ná produkt/ á 1 w pámięći chowam/ potym mowię: 2 rázy 0/ iest 0/ á iż mi pozostáłá od pierwszey posty w pámięći 1/ tedy miásto 0 piszę 1/ iáko w przykładźie widźisz. Siodmy. Bywá też y to/ iż nullá często kroć będźie ná sámym początku v mnożycielá/ iáko też y w pośrodku/ więc gdy się ták przytráfi ná początku/ tę nullę pisz osobno/ podle tey posty pierwszey/ á nie wchodź z nią między inne posty/ ták iáko w przykładźie widźisz/ bo muśiałbyś wszytko nulle pisać. o cáłey Liczbie.
Osmy, Ieżeli záś w pośrodku będźie nullá
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 29
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
też i w pośrodku/ więc gdy się tak przytrafi na początku/ tę nullę pisz osobno/ podle tej posty pierwszej/ a nie wchodź z nią między inne posty/ tak jako w przykładzie widzisz/ bo musiałbyś wszytko nulle pisać. o całej Liczbie.
Ósmy, Jeżeli zaś w pośrodku będzie nulla tak u mnożyciela/ jako i na rydze wielości/ tedy nic nie pisz jako tu widzisz/ bowiem już i tej posty produkt ginie.
Dziewiąty, A jeżeli będzie na której kolwiek rydze 1/ wiedz/ iż ta jedna nie multiplikuje/ i nie będzie inakszy produkt tylko taka liczba/ jaka na wierzchu abo spodku jest/ jako tu
też y w pośrodku/ więc gdy się ták przytráfi ná początku/ tę nullę pisz osobno/ podle tey posty pierwszey/ á nie wchodź z nią między inne posty/ ták iáko w przykładźie widźisz/ bo muśiałbyś wszytko nulle pisać. o cáłey Liczbie.
Osmy, Ieżeli záś w pośrodku będźie nullá ták v mnożyćielá/ iáko y ná rydze wielośći/ tedy nic nie pisz iáko tu widźisz/ bowiem iuż y tey posty produkt ginie.
Dźiewiąty, A ieżeli będźie ná ktorey kolwiek rydze 1/ wiedz/ iż tá iedná nie multiplikuie/ y nie będźie inákszy produkt tylko táka liczbá/ iáka ná wierzchu ábo spodku iest/ iáko tu
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 29
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
