na słońce gorące wystawić/ że się przysmażą. Ten Żołądkowi
Żołądek posila słaby utwierdza. Wątrobie
Zamuloną Wątrobę otwiera. Ślezionie
Ślezionę zatkaną wychędaża. Macicej
Macicę zaziębioną rozgrzewa.
Mocz zatrzymany nad przyrodzenie wywodzi. Wodka Spikanardowa. Aqua styllaticia.
Tym sposobem wodka Spikanardowa bywa dystilowana/ jako Lawendowa. Nakłaść kwiatu w wino przez noc żeby moknął/ nazajutrz dystylować. Drudzy tylko skrapiają wodą albo winem kwiecie/ i dystylują. Ta Mowie utraconej
Mowę utraconą przywraca pijąc jej po łyżce albo po dwu. Mdłości serdecznej
Mdłość serdeczną odgania/ także ją pijąc i woniając. Toż czyni/ na pulsy ciepło ją przykładając. Serce uwesela.
Serce mdłe i frasowliwe posila/
ná słońce gorące wystáwić/ że sie przysmáżą. Ten Zołądkowi
Zołądek pośila słáby vtwierdza. Wątrobie
Zámuloną Wątrobę otwiera. Sleźionie
Sleźionę zátkáną wychędaża. Máćicey
Máćicę záźiębioną rozgrzewa.
Mocz zátrzymány nád przyrodzenie wywodźi. Wodká Spikánárdowa. Aqua styllaticia.
Tym sposobem wodká Spikánárdowa bywa distilowána/ iáko Láwendowa. Nákłáść kwiátu w wino przez noc żeby moknął/ názáiutrz dystylowáć. Drudzy tylko skrapiáią wodą álbo winem kwiećie/ y dystyluią. Tá Mowie vtráconej
Mowę vtráconą przywraca piiąc iey po łyszce álbo po dwu. Mdłosci serdecznej
Mdłość serdeczną odgánia/ tákże ią piiąc y woniáiąc. Toż czyni/ ná pulsy ćiepło ią przykłádáiąc. Serce vwesela.
Serce mdłe y frásowliwe pośila/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 31
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ albo z ciężkością odchodzącemu jest ratunkiem. Kolice.
Kolikę/ i gryzienie w kiszkach uskramia/ w winie go warząc a pijąc. Odmiataniu żołądka.
Womity i odmiatania gorące/ albo koleryczne z żołądka uspokaja. Mdłości serca.
Twierdzą/ że i mdłe serce posila. czasu morowego powietrza
Octem w którymby korzeń tego ziela moknął/ czasu powietrza morowego/ skronie/ pod nosem/ pod pachami/ słabizny/ i członki wstydliwe nacierać dobrze: albowiem odraża morowe powietrze/ i od zarazy człowieka zachowuje. Kolice.
Kolice i darciu srogiemu w kiszkach/ proch z korzenia jego/ a z wyprotków Laniczek jeszcze nie donoszonych/ w żywocie matek ich/ i
/ álbo z ćiężkośćią odchodzącemu iest rátunkiem. Kolice.
Kolikę/ y gryźienie w kiszkách vskramia/ w winie go wárząc á piiąc. Odmiátániu żołądká.
Womity y odmiátánia gorące/ álbo koleryczne z żołądká vspokaia. Mdłośći sercá.
Twierdzą/ że y mdłe serce pośila. czásu morowego powietrza
Octem w ktorymby korzeń tego źiela moknął/ czásu powietrza morowego/ skronie/ pod nosem/ pod pachámi/ słábizny/ y członki wstydliwe náćieráć dobrze: álbowiem odraża morowe powietrze/ y od zarázy człowieká záchowuie. Kolice.
Kolice y dárćiu srogiemu w kiszkách/ proch z korzeniá ieg^o^/ á z wyprotkow Lániczek iescze nie donoszonych/ w żywoćie mátek ich/ y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 104
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
tak i kamień nyrkowy pokrzy/ i moczem wywiedzie. Ślezionie nabrzmiałej.
Ślezionę nabrzmiałą i spuchłą leczy z solą utłukszy ziele/ na bok lewy ciepło plastrując. Febrze trzeciacce.
Górączkę trzeciegodniową odpędza/ z miodem na skronie przykładając. Nogam spracowanym.
Nogi spracowane chodem abo jazdą/ umywać w wodzie/ w którejby Rzepik długo moknął/ dobrze.
Wywinieniu któregokolwiek członka z stawu/ weźmi Rzepiku z trębami pszenicznymi i w czerwonym winie warz/ do zgęszczenia kasze/ albo plastru/ to na wywinienie co nacieplej plastruj. A może tak suchego jako świeżego liścia do tego używać. Ustam zawrzedziałym.
Zawrzedziałość ust i gnilec leczy/ liście z octem a z miodem
ták y kámień nyrkowy pokrzy/ y moczem wywiedźie. Sleźionie nábrzmiáłey.
Sleźionę nábrzmiáłą y spuchłą leczy z solą vtłukszy źiele/ ná bok lewy ćiepło plastruiąc. Febrze trzećiácce.
Gorączkę trzećiegodniową odpądza/ z miodem ná skronie przykłádáiąc. Nogam sprácowánym.
Nogi sprácowáne chodem ábo iázdą/ vmywáć w wodźie/ w ktoreyby Rzepik długo moknął/ dobrze.
Wywinieniu ktoregokolwiek członká z stáwu/ weźmi Rzepiku z trębámi pszenicznymi y w czerwonym winie warz/ do zgęsczenia kásze/ álbo plastru/ to ná wywinienie co naćiepley plastruy. A może ták suchego iáko świeżego liśćia do tego vżywáć. Vstam záwrzedźiáłym.
Záwrzedźiáłość vst y gnilec leczy/ liśćie z octem á z miodem
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 277
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
abo cztery godziny/ w kotle ukropu wrzącego warzyć. Potym przecedziwszy/ po pięci abo sześci łyżek tego ranionym/ rano i na noc ciepło pić dawać. Wzroku ciemnemu
Wzrok ciemny posila/ wziąwszy go garść/ i włożyć go w mosiądzową/ abo w miedzianą miednicę/ nalawszy nań wina białego/ żeby tak do wieczora moknął/ i tym winem wymywać/ abo zakrapiać oczy. Oczom krwawym
Oczom krwią zaciekłym/ sok ziela z świeżego wyżęty/ a po kilku kropek/ raz i kilka w dzień puszczany/ dobrze czyni/ i krew z nich spądza. Dzięgnie/
Dzięgnie i owrzedzeniu w uściech. Gnilcu.
Gnilcu/ ranom/ i wszelakim szkodom
ábo cztery godźiny/ w kotle vkropu wrzącego wárzyć. Potym przecedźiwszy/ po pięci ábo sześći łyżek tego ránionym/ ráno y ná noc ćiepło pić dáwáć. Wzroku ćiemnemu
Wzrok ćiemny pośila/ wźiąwszy go garść/ y włożyć go w mośiądzową/ ábo w miedźiáną miednicę/ nálawszy nań winá białego/ żeby ták do wieczorá moknął/ y tym winem wymywáć/ ábo zákrápiáć oczy. Oczom krwawym
Oczom krwią záćiekłym/ sok źiela z świeżego wyżęty/ á po kilku kropek/ ráz y kilká w dźień pusczány/ dobrze czyni/ y kreẃ z nich spądza. Dźięgnie/
Dźięgnie y owrzedzeniu w vśćiech. Gnilcu.
Gnilcu/ ranom/ y wszelákim szkodom
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 298
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
