; Uszko ostre a główka sucha, zaczesana. Na kształtnej szyi grzywa, jak brew zamuskana, Pierś jak u owych dziewic, co dzieciom ssać dają, Z której suche a gładkie nogi wyrastają, Ani wielkich goleni, ani wysokiego Kuta, ani kosmate, ni rogu skąpego Brzucha nie znać, tylko się trochę u hrubego Moszna zawiesił, uda zaś podkasałego. A krzyż i grzbiet tak płaski, że choć czasem w ciele Nie był, przecię położyć na nim się mógł śmiele. Zgoła cokolwiek innym pięknego zdarzyło Przyrodzenie, to wszytko w jednym widzieć było. Chodziwy, gładki, rączy, obrotny, szłapisty, Pracowity, powolny i nienarowisty, Wesoły
; Uszko ostre a głowka sucha, zaczesana. Na kształtnej szyi grzywa, jak brew zamuskana, Pierś jak u owych dziewic, co dzieciom ssać dają, Z ktorej suche a gładkie nogi wyrastają, Ani wielkich goleni, ani wysokiego Kuta, ani kosmate, ni rogu skąpego Brzucha nie znać, tylko się trochę u hrubego Moszna zawiesił, uda zaś podkasałego. A krzyż i grzbiet tak płaski, że choć czasem w ciele Nie był, przecię położyć na nim się mogł śmiele. Zgoła cokolwiek innym pięknego zdarzyło Przyrodzenie, to wszytko w jednym widzieć było. Chodziwy, gładki, rączy, obrotny, szłapisty, Pracowity, powolny i nienarowisty, Wesoły
Skrót tekstu: MorszZWierszeWir_I
Strona: 454
Tytuł:
Wiersze
Autor:
Zbigniew Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
pieśni
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Wirydarz poetycki
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Aleksander Brückner
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1910
Batury, Nizyn, aż do Putywla. A z tej strony Dniepru oddano Moskwie Kijów, Pieczary, Trypol, Stajki, Wasiłków, i wszystkie grunta miedzy rzeczkami Stultmą i Irpienią, na pięć mil od Kijowa aż ku Stajkom. W dole po nad Dnieprem zostały przy Polsce te Osady: Ryszczów, Trechtymirów, Kaniów, Moszna, Sokolnica, Czerkasy, Borowica, Buczyn, Kryłów, Czehryn, aż do Taśminy rzeki; od tej rzeki począwszy należą do Moskwy Zaporohy czyli brzegi, i pewne przeprawy Dniepru, ze skał w tej rzece blisko siebie leżących składające się, od których zowią się Kozacy Zaporowscy, z drugiej strony Dniepru Siecz, czyli
Batury, Nizyn, aż do Putywla. A z tey strony Dniepru oddano Moskwie Kijow, Pieczary, Trypol, Stayki, Wasiłkow, y wszystkie grunta miedzy rzeczkami Stultmą y Irpienią, na pięć mil od Kijowa aż ku Staykom. W dole po nad Dnieprem zostały przy Polszcze te Osady: Ryszczow, Trechtymirow, Kaniow, Moszna, Sokolnica, Czerkasy, Borowica, Buczyn, Kryłow, Czehryn, aż do Tasminy rzeki; od tey rzeki począwszy należą do Moskwy Zaporohy czyli brzegi, y pewne przeprawy Dniepru, ze skał w tey rzece blisko siebie leżących składaiące się, od ktorych zowią się Kozacy Zaporowscy, z drugiey strony Dniepru Siecz, czyli
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 188
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
dni, zdesperowawszy i o zdrowiu, i o ratunku, gdyż tam trudno się było kogo dowołać; żywił się onym miodem. Zdarzyło się jednak nadspodziewanie. Niedźwiedź tamtędy idąc zawoniał miodu i wlezie na dąb, zadniemi łapami spuści się na dół; upsnął, padnie na chłopa. Chłop, postrzegszy się, uchwycił go za moszna obiema rękoma. Niedźwiedź się zląkł, na górę w skok wygramolił się i chłopa za sobą wytargnął; a jako już był na ziemi, chłop go puścił, a niedźwiedź w nogi — tak i sam siebie, i onego nieboraka wybawił. Zgoła komu Bóg nie naznaczy śmierci, ten się i z grobu wywierci. W
dni, zdesperowawszy i o zdrowiu, i o ratunku, gdyż tam trudno się było kogo dowołać; żywił się onym miodem. Zdarzyło się jednak nadspodziewanie. Niedźwiedź tamtędy idąc zawoniał miodu i wlezie na dąb, zadniemi łapami spuści się na dół; upsnął, padnie na chłopa. Chłop, postrzegszy się, uchwycił go za moszna obiema rękoma. Niedźwiedź się zląkł, na górę w skok wygramolił się i chłopa za sobą wytargnął; a jako już był na ziemi, chłop go puścił, a niedźwiedź w nogi — tak i sam siebie, i onego nieboraka wybawił. Zgoła komu Bóg nie naznaczy śmierci, ten się i z grobu wywierci. W
Skrót tekstu: NowSakBad
Strona: 323
Tytuł:
Sakwy
Autor:
Cadasylan Nowohracki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
nie wcześniej niż 1649
Data wydania (nie wcześniej niż):
1649
Data wydania (nie później niż):
1650
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Polska satyra mieszczańska. Nowiny sowiźrzalskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Karol Badecki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1950
, oddech ciężki, i gdy palcem natłoczysz którą część ciała, długo dołek trwa. Znaki Ascitis, Żywota wielkie wzdęcie, które prawie co dzień przybywa, osobliwie po jedzeniu, i piciu, wyższe części ciała niszczeją. i schną, jako twarz, ręce, piersi, niższe zaś części, jako golenie, nogi, moszna puchną, z których gdy się puchlina sama otworzy (że przez nie woda odchodzi) pod czas uwalnia od choroby. Item. Leżąc, z boku do boku czuć znacznie przelewanie się: przytym oddech częsty i ciężki, dla naciśnienia Dyaphragmy; ciała przytym bladość: kaszel pod czas suchy a pod czas wilgotny
, oddech cięszki, y gdy pálcem nátłoczysz ktorą część ćiáłá, długo dołek trwa. Znáki Ascitis, Zywotá wielkie wzdęćie, ktore práwie co dzień przybywa, osobliwie po iedzeniu, y pićiu, wyższe częśći ćiáłá nisczeią. y schną, iáko twarz, ręce, pierśi, niższe záś częśći, iáko golenie, nogi, moszná puchną, z ktorych gdy się puchliná samá otworzy (że przez nie woda odchodzi) pod czás uwalnia od choroby. Item. Leżąc, z boku do boku czuć znácznie przelewánie się: przytym oddech częsty y ćięszki, dlá náćiśnienia Dyaphragmy; ćiáłá przytym bládość: kászel pod czáś suchy á pod czás wilgotny
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 293
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
pierwszym stopniu na końcu/ albo we wtórym na początku: a zwłaszcza pierwszy/ który roście na skałach. Moc i skutki Piersiom białogłowskim.
Bywa Olejek z mniejszego Kosacu Leśnego od niektórych/ ile z kwiecia czyniony/ barzo użyteczny/ przeciwko nabrznieniu białogłowskych Piersi/ po porodzeniu/ przymiot ognisty z nich wyciąga/ nim namazując. Mosznom opuchłym.
Z Moszen/ i
Z Jądr Męskich puchlinę/ z prymiotem ognistym wyciąga. O innych Kosacach Dzikich. Kosaciec poziemny abo naniższy dziki.
Iris Syluestris pumilla. Aliis Chamaeiris dicta An Iris Astragalitis. Klein blaw Wasser schwertel.
WIele się innych znajduje Kosaców dzikich/ tak brónatnych/ jako kwiatu żółtego: ale mało nie
pierwszym stopniu ná koncu/ álbo we wtorym ná początku: á zwłasczá pierwszy/ ktory rośćie ná skáłách. Moc y skutki Pierśiom białogłowskim.
Bywa Oleiek z mnieyszego Kosacu Leśnego od niektorych/ ile z kwiećia czyniony/ bárzo vżyteczny/ przećiwko nábrznieniu białogłowskych Pierśi/ po porodzeniu/ przymiot ognisty z nich wyćiąga/ nim námázuiąc. Mosznom opuchłym.
Z Moszen/ y
Z Iądr Męskich puchlinę/ z prymiotem ognistym wyćiąga. O innych Kosacách Dźikich. Kosaćiec poźiemny abo naniższy dźiki.
Iris Syluestris pumilla. Aliis Chamaeiris dicta An Iris Astragalitis. Klein blaw Wasser schwertel.
WIele śie inych znáyduie Kosacow dźikich/ ták brónatnych/ iáko kwiátu żółtego: áłe máło nie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 14
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ albo we wtórym na początku: a zwłaszcza pierwszy/ który roście na skałach. Moc i skutki Piersiom białogłowskim.
Bywa Olejek z mniejszego Kosacu Leśnego od niektórych/ ile z kwiecia czyniony/ barzo użyteczny/ przeciwko nabrznieniu białogłowskych Piersi/ po porodzeniu/ przymiot ognisty z nich wyciąga/ nim namazując. Mosznom opuchłym.
Z Moszen/ i
Z Jądr Męskich puchlinę/ z prymiotem ognistym wyciąga. O innych Kosacach Dzikich. Kosaciec poziemny abo naniższy dziki.
Iris Syluestris pumilla. Aliis Chamaeiris dicta An Iris Astragalitis. Klein blaw Wasser schwertel.
WIele się innych znajduje Kosaców dzikich/ tak brónatnych/ jako kwiatu żółtego: ale mało nie wszytkie są jednakich skutków
/ álbo we wtorym ná początku: á zwłasczá pierwszy/ ktory rośćie ná skáłách. Moc y skutki Pierśiom białogłowskim.
Bywa Oleiek z mnieyszego Kosacu Leśnego od niektorych/ ile z kwiećia czyniony/ bárzo vżyteczny/ przećiwko nábrznieniu białogłowskych Pierśi/ po porodzeniu/ przymiot ognisty z nich wyćiąga/ nim námázuiąc. Mosznom opuchłym.
Z Moszen/ y
Z Iądr Męskich puchlinę/ z prymiotem ognistym wyćiąga. O innych Kosacách Dźikich. Kosaćiec poźiemny abo naniższy dźiki.
Iris Syluestris pumilla. Aliis Chamaeiris dicta An Iris Astragalitis. Klein blaw Wasser schwertel.
WIele śie inych znáyduie Kosacow dźikich/ ták brónatnych/ iáko kwiátu żółtego: áłe máło nie wszytkie są iednákich skutkow
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 14
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
oczyma latać się zdadzą. Co pospolicie bywa ze mdłości wzroku Toż przerzeczone lekarstwo barzo jest użyteczne. Pęcherzowi
Pęcherzowe choroby/ i dolegliwości wszelakie/ Sok pijąc z korzenia Tatarskiego ziela leczy. Toż czyni/ w węzełku drobno go pokrajawszy/ a moczony w piwie. Abowiem zaziębienie Pęcherza rozgrzewa/ trunkiem piwa tego używając. Mosznom
Z moszen męskich puchlinę wypędza/ warząc/ i co nacieplej plastrując. Twardości rozpędza.
Twardość i ociekłość wszelaką na ciele/ ż zimnych wilgotności zgromadzoną rozpędza/ jucha jego ciepło naparzając/ chustami albo płaty pilsnianym w niej moczonymi przykładając. Urazom
Urazom/ potłuceniu/ proch Korzenia jego/ co ćwierć łota zaważy/ z kwaterką miodu
oczymá latáć sie zdádzą. Co pospolićie bywa ze mdłośći wzroku Toż przerzeczone lekárstwo bárzo iest vżyteczne. Pęchyrzowi
Pęcherzowe choroby/ y dolegliwośći wszelákie/ Sok piiąc z korzenia Tátárskiego źiela leczy. Toż czyni/ w węzełku drobno go pokráiawszy/ á moczony w piwie. Abowiem zaźiębienie Pęchyrzá rozgrzewa/ trunkiem piwá tego vżywáiąc. Mosznom
Z moszen męskich puchlinę wypądza/ wárząc/ y co naćiepley plastruiąc. Twárdośći rozpędza.
Twárdość y oćiekłość wszeláką ná ćiele/ ż źimnych wilgotnosći zgromádzoną rospądza/ iucha iego ćiepło náparzáiąc/ chustámi álbo płáty pilsniánym w niey moczonymi przykłádáiąc. Vrázom
Vrázom/ potłuceniu/ proch Korzenia iego/ co czwierć łotá záważy/ z kwáterką miodu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 21
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
się zdadzą. Co pospolicie bywa ze mdłości wzroku Toż przerzeczone lekarstwo barzo jest użyteczne. Pęcherzowi
Pęcherzowe choroby/ i dolegliwości wszelakie/ Sok pijąc z korzenia Tatarskiego ziela leczy. Toż czyni/ w węzełku drobno go pokrajawszy/ a moczony w piwie. Abowiem zaziębienie Pęcherza rozgrzewa/ trunkiem piwa tego używając. Mosznom
Z moszen męskich puchlinę wypędza/ warząc/ i co nacieplej plastrując. Twardości rozpędza.
Twardość i ociekłość wszelaką na ciele/ ż zimnych wilgotności zgromadzoną rozpędza/ jucha jego ciepło naparzając/ chustami albo płaty pilsnianym w niej moczonymi przykładając. Urazom
Urazom/ potłuceniu/ proch Korzenia jego/ co ćwierć łota zaważy/ z kwaterką miodu pitego używany
sie zdádzą. Co pospolićie bywa ze mdłośći wzroku Toż przerzeczone lekárstwo bárzo iest vżyteczne. Pęchyrzowi
Pęcherzowe choroby/ y dolegliwośći wszelákie/ Sok piiąc z korzenia Tátárskiego źiela leczy. Toż czyni/ w węzełku drobno go pokráiawszy/ á moczony w piwie. Abowiem zaźiębienie Pęchyrzá rozgrzewa/ trunkiem piwá tego vżywáiąc. Mosznom
Z moszen męskich puchlinę wypądza/ wárząc/ y co naćiepley plastruiąc. Twárdośći rozpędza.
Twárdość y oćiekłość wszeláką ná ćiele/ ż źimnych wilgotnosći zgromádzoną rospądza/ iucha iego ćiepło náparzáiąc/ chustámi álbo płáty pilsniánym w niey moczonymi przykłádáiąc. Vrázom
Vrázom/ potłuceniu/ proch Korzenia iego/ co czwierć łotá záważy/ z kwáterką miodu pitego vżywány
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 21
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
truje.
Szczurki i Myszy tym sposobem wygładza: co namielej Kozłkowe korzenie utłuc z białą Ciemierzycą/ a z mąką pszeniczną: naczynić gałek albo kołaczków/ i po kąciech je rozłożyć. Rany wnętrzne goi.
Rany wnętrzne goi/ warząc go/ i pijąc.
Także Prochu z korzenia jego używając. Jądrom męskim opuchłym
Jądra i Moszna męskie spuchłe leczy/ korzenie średniego Kozłka warząc w winie/ i parą ciepłą je nagrzewając. (Matt:) Ciężkiemu pusz: moczu.
Ciężkiemu puszczaniu moczu jest ratunkiem/ nać jego w winie warzyć/ a ciepło tym łono okładać. Oczom końskim płynącym
Koniom wzrok słaby/ i oczy płynące leczy/ zawiesiwszy go im nad
truie.
Sczurki y Myszy tym sposobem wygładza: co namieley Kozłkowe korzenie vtłuc z białą Ciemierzycą/ á z mąką pszeniczną: náczynić gałek álbo kołaczkow/ y po kąćiech ie rozłożyć. Rány wnętrzne goi.
Rány wnętrzne goi/ wárząc go/ y piiąc.
Tákże Prochu z korzenia ieg^o^ vżywáiąc. Iądrom męskim opuchłjm
Iądrá y Moszná męskie spuchłe leczy/ korzenie średniego Kozłká wárząc w winie/ y párą ciepłą ie nágrzewáiąc. (Matth:) Cięszkiemu pusz: moczu.
Cięszkiemu pusczániu moczu iest rátunkiem/ nać iego w winie wárzyć/ á ćiepło tym łono okłádáć. Oczom końskim płynącjm
Koniom wzrok słáby/ y oćzy płynące leczy/ záwieśiwszy go im nád
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 54
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
dać w garść/ żeby go dobrą chwilę trzymała/ zaraz zastanawia. Gruczołom
Zołzy i Gruczoły twarde/ z zimnych a flegmistych wilgotności zebrane/ tłukąc ziele i z korzeniem świeżo/ a plastrując rozpędza. Chiragrze Podagrze Scjatyce Artetice.
Toż plastrowanie Chyragrze/ Podagrze/ Scjatyce/ Artetyce z Flusów flegmistych/ jest osobliwym lekarstwem. Mosznom końskim opuchłym.
Koniom gdyby Korzeń albo moszna opuchły/ suchym je korzeniem miarzowym podkurzać/ gumami naprzód okrywszy/ żeby Moszna dym co nalepiej obchodził. To przynamniej każdego dnia trzy kroć/ przez cały tydzień czyniąc. Ranom jadowitem
Rany od bestii jadowitych goi/ Korzeń warząc/ a na nie plastrując. Toż wodka z niego
dáć w garść/ zeby go dobrą chwilę trzymáłá/ záraz zástánawia. Gruczołom
Zołzy y Gruczoły twárde/ z źimnych á flegmistych wilgotnośći zebráne/ tłukąc źiele y z korzeniem świeżo/ á plástruiąc rospądza. Chirágrze Podágrze Scyátyce Artetice.
Toż plástrowánie Chyrágrze/ Podágrze/ Scyátyce/ Artetyce z Flusow flágmistych/ iest osobliwym lekárstwem. Mosznom końskim opuchłym.
Koniom gdyby Korzeń álbo moszná opuchły/ suchym ie korzeniem miarzowym podkurzáć/ gumámi naprzod okrywszy/ żeby Moszná dym co nalepiey obchodźił. To przynamniey káżdego dniá trzy kroć/ przez cáły tydźień czyniąc. Ránom iádowitem
Rány od bestiy iádowitych goi/ Korzeń wárząc/ á ná nie plástruiąc. Toż wodká z niego
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 119
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
