uważaj/ iż gdyby było więcej dni/ musiałby jedno po drugim zawsze 4 pisać/ Przetoż zabiegając dowcip ludzki takiej fatydze/ wynalazł ten sposób Multiplikacjej/ iż nie trzeba pisać tak wiele razów/ jako tu widzisz 4 bo tylko położywszy raz 4/ a te 3 dni 3 pod czterema/ i jedno przez drugie multiplikując uczyni toż/ co gdy i ten chłop rachował/ pisąc tak wiele razów. I.A jakoż się to multiplikuje? A. Pomnieć te 9 punkta/ bardzo łatwie. Pierwszy punkt jest, Wiedzieć iż się zowie w multiplikacywy/ ta liczba na wierzchniej rydze Wielość, na drugiej Mnożyciel, a na trzeciej pod
vważay/ iż gdyby było więcey dni/ muśiałby iedno po drugim záwsze 4 pisać/ Przetoż zábiegáiąc dowćip ludzki tákiey fátydze/ wynálazł ten sposob Multiplikácyey/ iż nie trzebá pisáć ták wiele rázow/ iáko tu widźisz 4 bo tylko położywszy raz 4/ á te 3 dni 3 pod czteremá/ y iedno przez drugie multiplikuiąc vczyni toż/ co gdy y ten chłop ráchował/ pisąc ták wiele rázow. I.A iákoż się to multiplikuie? A. Pomnieć te 9 punkta/ bárdzo łátwie. Pierwszy punkt iest, Wiedźieć iż się zowie w multiplikácywy/ tá liczbá ná wierzchniey rydze Wielość, ná drugiey Mnożyćiel, á ná trzećiey pod
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 23
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
fatydze/ wynalazł ten sposób Multiplikacjej/ iż nie trzeba pisać tak wiele razów/ jako tu widzisz 4 bo tylko położywszy raz 4/ a te 3 dni 3 pod czterema/ i jedno przez drugie multiplikując uczyni toż/ co gdy i ten chłop rachował/ pisąc tak wiele razów. I.A jakoż się to multiplikuje? A. Pomnieć te 9 punkta/ bardzo łatwie. Pierwszy punkt jest, Wiedzieć iż się zowie w multiplikacywy/ ta liczba na wierzchniej rydze Wielość, na drugiej Mnożyciel, a na trzeciej pod linią Produkt, jako tu widzisz 4 Wielość. 3 Mnożyciel. 12 Produkt. Drugi. Iż się zawsze zaczyna od prawej
fátydze/ wynálazł ten sposob Multiplikácyey/ iż nie trzebá pisáć ták wiele rázow/ iáko tu widźisz 4 bo tylko położywszy raz 4/ á te 3 dni 3 pod czteremá/ y iedno przez drugie multiplikuiąc vczyni toż/ co gdy y ten chłop ráchował/ pisąc ták wiele rázow. I.A iákoż się to multiplikuie? A. Pomnieć te 9 punkta/ bárdzo łátwie. Pierwszy punkt iest, Wiedźieć iż się zowie w multiplikácywy/ tá liczbá ná wierzchniey rydze Wielość, ná drugiey Mnożyćiel, á ná trzećiey pod linią Produkt, iáko tu widźisz 4 Wielość. 3 Mnożyćiel. 12 Produkt. Drugi. Iż się záwsze záczyna od práwey
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 23
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
Pierwszy punkt jest, Wiedzieć iż się zowie w multiplikacywy/ ta liczba na wierzchniej rydze Wielość, na drugiej Mnożyciel, a na trzeciej pod linią Produkt, jako tu widzisz 4 Wielość. 3 Mnożyciel. 12 Produkt. Drugi. Iż się zawsze zaczyna od prawej ręki/ jako Subtrakcja i Addycja/ jako kiedy będę chciał multiplikować 36 przez 2/ które napisawszy/ i pod nimi linią tak 36 2 mówię/ 2 razy 6 czynią 12/ (to jest 6 i drug 6 czynią 12) piszę tedy 2 same przez się pod linią/ a jednę w pamięci chowam/ jako i w Addycjej. Potym mówię tymiż na drugiej rydze 2
Pierwszy punkt iest, Wiedźieć iż się zowie w multiplikácywy/ tá liczbá ná wierzchniey rydze Wielość, ná drugiey Mnożyćiel, á ná trzećiey pod linią Produkt, iáko tu widźisz 4 Wielość. 3 Mnożyćiel. 12 Produkt. Drugi. Iż się záwsze záczyna od práwey ręki/ iáko Subtrakcya y Addicya/ iako kiedy będę chćiał multiplikowáć 36 przez 2/ ktore napisawszy/ y pod nimi linią ták 36 2 mowię/ 2 rázy 6 czynią 12/ (to iest 6 y drug 6 czynią 12) piszę tedy 2 sáme przez się pod linią/ á iednę w pámięći chowam/ iáko y w Addicyey. Potym mowię tymiż ná drugiey rydze 2
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 23
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
pamiętać tych wszytkich produktów nie mogą/ tak/ napisze sobie Numery dwa/ których chce wiedzieć produkt/ i wypełnia je aż do dziesiątej/ jako to jeżeli będzie 7/ to ją trzema wypełni/ i napisze te trzy wedle niej/ potym także i drugiej/ i uczyniwszy między niemi krzyż tak
7
X
3
8
2
Multiplikuje naprzód tę pierwszą postę od prawej ręki jednę przez drugą/ jako tu widzisz/ 2 razy 3 uczyni 6/ i napisze je na produkt/ potym subtrahuje z pierwszej posty wziąwszy jednę/ którąkolwiek na krzyż do drugiej posty/ jako 3 od 8/ abo 2 od 7/ i zostaje zarówno 5/ które pisze pod
pámiętáć tych wszytkich produktow nie mogą/ ták/ nápisze sobie Numery dwá/ ktorych chce wiedźieć produkt/ y wypełnia ie áż do dźieśiątey/ iáko to ieżeli będźie 7/ to ią trzemá wypełni/ y nápisze te trzy wedle niey/ potym tákże y drugiey/ y vczyniwszy między niemi krzyż ták
7
X
3
8
2
Multiplikuie naprzod tę pierwszą postę od práwey ręki iednę przez drugą/ iáko tu widźisz/ 2 rázy 3 vczyni 6/ y nápisze ie ná produkt/ potym subtráhuie z pierszey posty wźiąwszy iednę/ ktorąkolwiek ná krzyż do drugiey posty/ iáko 3 od 8/ ábo 2 od 7/ y zostáie zarowno 5/ ktore pisze pod
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 25
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
subtrakcji zostanie przydać do tego/ który to fortel nie tak dla potrzeby/ napisałem/ jako dla tego abyś się nie dziwował/ gdy to kto będzie czynił/ ty jednak/ gdy tabułę będziesz dobrze pamiętał/ nie będziesz tego fortelu potrzebował. Czwarty. Będzieli produkt we dwóch Numerach/ a jeszcze inne posty trzeba multiplikować/ tedy tak masz czynić jako i w Addycjej/ napisać jednę przez się/ a drugą co dziesięć waży w pamięci chować/ jako to
Piąty. A jeśli będzie więcej liczby niż jedna/ na rydze mnożyciela tak jako tu widzisz
Tedy masz tą napierwszą liczbą u mnożyciela/ tę rygę wszytkę wielości przemultiplikować/ jako cię
subtráktiey zostánie przydáć do tego/ ktory to fortel nie ták dla potrzeby/ nápisałem/ iáko dla tego ábyś się nie dźiwował/ gdy to kto będźie czynił/ ty iednák/ gdy tábułę będźiesz dobrze pámiętał/ nie będźiesz tego fortelu potrzebował. Czwarty. Będźieli produkt we dwuch Numerách/ á ieszcze inne posty trzebá multiplikowáć/ tedy ták masz czynić iáko y w Addicyey/ nápisać iednę przez się/ á drugą co dźieśięć waży w pámięći chowáć/ iáko to
Piąty. A ieśli będźie więcey liczby niż iedná/ ná rydze mnożyćielá ták iáko tu widźisz
Tedy masz tą napierwszą liczbą v mnożyćielá/ tę rygę wszytkę wielośći przemultiplikowáć/ iáko ćię
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 26
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
pamięci chować/ jako to
Piąty. A jeśli będzie więcej liczby niż jedna/ na rydze mnożyciela tak jako tu widzisz
Tedy masz tą napierwszą liczbą u mnożyciela/ tę rygę wszytkę wielości przemultiplikować/ jako cię wdrugich punktach nauczył/ a potym też wielość/ drugą mnożyciela/ która na drugiej poście jest/ jako to multiplikuję wprzód przez 3 mówiąc: 3 razy 6 czynią 18/ piszę tedy pod linią 8/ jednę w pamięci chowam/ potym mówię 3 razy 5/ czynią 15/ a z tą co w pamięci/ 16/ piszę tedy na produkt 6/ a 1 w pamięci chowam/ znowy mówię 3 razy 2/ czynią
pámięći chowáć/ iáko to
Piąty. A ieśli będźie więcey liczby niż iedná/ ná rydze mnożyćielá ták iáko tu widźisz
Tedy masz tą napierwszą liczbą v mnożyćielá/ tę rygę wszytkę wielośći przemultiplikowáć/ iáko ćię wdrugich punktách náuczył/ á potym też wielość/ drugą mnożyćielá/ ktora ná drugiey pośćie iest/ iáko to multiplikuię wprzod przez 3 mowiąc: 3 rázy 6 czynią 18/ piszę tedy pod linią 8/ iednę w pámięći chowam/ potym mowię 3 rázy 5/ czynią 15/ á z tą co w pámięći/ 16/ piszę tedy ná produkt 6/ á 1 w pámięći chowam/ znowy mowię 3 rázy 2/ czynią
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 26
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
czynią 15/ a z tą co w pamięci/ 16/ piszę tedy na produkt 6/ a 1 w pamięci chowam/ znowy mówię 3 razy 2/ czynią 6/ i z tą co w pamięci zostawała/ 7/ ponieważ niemasz więcej liczby/ piszę tedy całe 7 na produkt. Potym też wielość multiplikuję przez drugą liczbę mnożyciela/ mówiąc: 2 razy 6/ czynią 12/ piszę tedy na produkt na tejże poście/ gdzie drugi mnożyciel stoi 2/ a 1 w pamięci chowam. Tymiż potym 2 mówię/ 2 razy 5/ uczynią 10/ a z tą co w pamięci 11/ tak tedy 1 przez
czynią 15/ á z tą co w pámięći/ 16/ piszę tedy ná produkt 6/ á 1 w pámięći chowam/ znowy mowię 3 rázy 2/ czynią 6/ y z tą co w pámięći zostawáłá/ 7/ ponieważ niemász więcey liczby/ piszę tedy cáłe 7 ná produkt. Potym też wielość multiplikuię przez drugą liczbę mnożyćielá/ mowiąc: 2 rázy 6/ czynią 12/ piszę tedy ná produkt ná teyże pośćie/ gdźie drugi mnożyćiel stoi 2/ á 1 w pámięći chowam. Tymiż potym 2 mowię/ 2 rázy 5/ vczynią 10/ á z tą co w pámięći 11/ ták tedy 1 przez
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 27
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
na tejże poście/ gdzie drugi mnożyciel stoi 2/ a 1 w pamięci chowam. Tymiż potym 2 mówię/ 2 razy 5/ uczynią 10/ a z tą co w pamięci 11/ tak tedy 1 przez się piszę/ a jednę co dziesięć waży w pamięci chowam Także też i tę trzecią na wielości multiplikuję/ mówiąc tak/ 2 razy 2/ czynią 4/ i z tą co pamięci/ uczynią 5/ a ponieważ już nie mas żadnego numerus więcej/ piszę całe te 5/ i będzie tak: o całej Liczbie.
I uczyniwszy linią/ sumuęte produkty/ które uczynią in summa tak jako wyżej widzisz. A jeżeli
ná teyże pośćie/ gdźie drugi mnożyćiel stoi 2/ á 1 w pámięći chowam. Tymiż potym 2 mowię/ 2 rázy 5/ vczynią 10/ á z tą co w pámięći 11/ ták tedy 1 przez się piszę/ á iednę co dźieśięć waży w pámięći chowam Tákże też y tę trzećią ná wielośći multiplikuię/ mowiąc ták/ 2 rázy 2/ czynią 4/ y z tą co pámięći/ vczynią 5/ á ponieważ iuż nie mas żadnego numerus więcey/ piszę cáłe te 5/ y będźie tak: o cáłey Liczbie.
I vczyniwszy linią/ sumuęte produkty/ ktore vczynią in summá ták iáko wyżey widźisz. A ieżeli
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 27
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
/ które uczynią in summa tak jako wyżej widzisz. A jeżeli będzie więcej numerów na rydze mnożyciela/ postępujże sobie tak jako i z temi a dla praktyki przerachuj sobie te Egzempla: Część Pierwsza
Szósty, Trafia się częst/ iż też na wierzchniej rydze wielości będzie 0/ o czym masz wiedzieć/ iż się nie multiplikuje/ ale się tak prosto 0. pisze/ chyba jeżeli co zostało od pierwszej przed nią posty/ to na miejscu 0/ napisać tę liczbę/ która zostawała w pamięci/ na przykład:
To multiplikując przez 2 będzie tak/ 2 razy 6 uczynią 12/ więc 2/ piszę na produkt/ a 1 w pamięci
/ ktore vczynią in summá ták iáko wyżey widźisz. A ieżeli będźie więcey numerow ná rydze mnożyćielá/ postępuyże sobie ták iáko y z temi á dla práktyki przerachuy sobie te Exemplá: Część Pierwsza
Szosty, Trafia się częst/ iż też ná wierzchniey rydze wielośći będźie 0/ o czym masz wiedźieć/ iż się nie multiplikuie/ ale się ták prosto 0. pisze/ chyba ieżeli co zostało od pierwszey przed nią posty/ to ná mieyscu 0/ nápisáć tę liczbę/ ktora zostáwáłá w pámięći/ ná przykład:
To multiplikuiąc przez 2 będźie ták/ 2 rázy 6 vczynią 12/ więc 2/ piszę ná produkt/ á 1 w pámięći
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 28
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
, Trafia się częst/ iż też na wierzchniej rydze wielości będzie 0/ o czym masz wiedzieć/ iż się nie multiplikuje/ ale się tak prosto 0. pisze/ chyba jeżeli co zostało od pierwszej przed nią posty/ to na miejscu 0/ napisać tę liczbę/ która zostawała w pamięci/ na przykład:
To multiplikując przez 2 będzie tak/ 2 razy 6 uczynią 12/ więc 2/ piszę na produkt/ a 1 w pamięci chowam/ potym mówię: 2 razy 0/ jest 0/ a iż mi pozostała od pierwszej posty w pamięci 1/ tedy miasto 0 piszę 1/ jako w przykładzie widzisz. Siódmy. Bywa też
, Trafia się częst/ iż też ná wierzchniey rydze wielośći będźie 0/ o czym masz wiedźieć/ iż się nie multiplikuie/ ale się ták prosto 0. pisze/ chyba ieżeli co zostało od pierwszey przed nią posty/ to ná mieyscu 0/ nápisáć tę liczbę/ ktora zostáwáłá w pámięći/ ná przykład:
To multiplikuiąc przez 2 będźie ták/ 2 rázy 6 vczynią 12/ więc 2/ piszę ná produkt/ á 1 w pámięći chowam/ potym mowię: 2 rázy 0/ iest 0/ á iż mi pozostáłá od pierwszey posty w pámięći 1/ tedy miásto 0 piszę 1/ iáko w przykładźie widźisz. Siodmy. Bywá też
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 28
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
