należy? A. Jest fortelów więcej/ iż się zda że kroczej ten rachuje/ ale że mylne i trudne do pamiętania/ a co więcej iż ich nie zażywają/ przetoż też ich nie pokażę. I.Ale jest też na tę multiplikacją jaka proba? A. Jest Diuizja/ przez którą trzeba coś multiplikował/ diuidować. o całej Liczbie. ROZDZIAŁ V. O Diuizjej, abo Dzieleniu.
I.A cóż to jest Diuizja? A. Jest to piąty sposób w Arytmetyce/ przez który trzeba dzielić/ to jest/ gdy będzie wiele numerów pewną summą określonych/ one według woli na równe części podzielić: a że lepiej
należy? A. Iest fortelow więcey/ iż się zda że kroczey ten ráchuie/ ále że mylne y trudne do pámiętánia/ á co więcey iż ich nie záżywáią/ przetoż też ich nie pokażę. I.Ale iest też ná tę multiplikácyą iáka probá? A. Iest Diuizya/ przez ktorą trzebá coś multiplikował/ diuidowáć. o cáłey Liczbie. ROZDZIAŁ V. O Diuizyey, ábo Dźieleniu.
I.A coż to iest Diuizya? A. Iest to piąty sposob w Arythmetyce/ przez ktory trzebá dźielić/ to iest/ gdy będźie wiele numerow pewną summą określonych/ one według woli ná rowne częśći podźielić: á że lepiey
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 31
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
gdy złotych będzie 78. Czwarty. A jeśli będzie mniejszy zaraz Numerus, na rydze mnóstwa z początku/ a dzielnik większy/ tedy go masz pomknąć pod drugą postę/ tak
Bo w jednej nie możesz mieć i razu/ ale gdy pomkniesz/ masz już 4 razy w 13/ które napisawszy naQuotiencie/ a będziesz nazad multiplikował/ uczynią 12/ temi tedy subtrahując od 13/ zostanie 1/ i będzie już dla drugiego Numerus dzielnika mnóstwo/ bo luboć ten dzielnik będzie pod 0 której nie może dzielić/ ale iż Resta jest od pierwszej Posty/ tedy już będzie dzielił nie 0 ale 10. A w 10 mogę mieć 3 razy/
gdy złotych będźie 78. Czwarty. A ieśli będźie mnieyszy záraz Numerus, ná rydze mnostwá z początku/ á dźielnik większy/ tedy go masz pomknąć pod drugą postę/ ták
Bo w iedney nie możesz mieć y rázu/ ále gdy pomkniesz/ masz iuż 4 rázy w 13/ ktore nápisawszy náQuotienćie/ á będźiesz názad multiplikował/ vczynią 12/ temi tedy subtráhuiąc od 13/ zostánie 1/ y będźie iuż dla drugiego Numerus dźielniká mnostwo/ bo luboć ten dźielnik będźie pod 0 ktorey nie może dźielić/ ále iż Restá iest od pierwszey Posty/ tedy iuż będźie dźielił nie 0 ále 10. A w 10 mogę mieć 3 rázy/
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 34
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
Druga o łamanej Liczbie.
i uczyniwszy krzyżową linią namieniacza 2/ według trzeciego Punktu tej figury/ coć uczyni 14/ a z tą co na wierzchu 1 uczyni 15/ napiszże ten produkt za linią/ a pod nią za Namieniacza 60/ które czynią gdy przez dwa razy/ to jest Namieniacza/ 30 będziesz multiplikował/ jako tu widzisz:
i tak będziesz miał do złotego sforną liczbę łamaną/ to jest 35/60 co się rozumie iż złoty na 60 części musi być rozdzielony/ od których części bierze się 15/ aby 7 ½ gr. uczyniło/ także i o funtach/ kamieniach rozumiej według tego/ Część Druga
czyni
Druga o łamáney Liczbie.
y vczyniwszy krzyżową linią námięniáczá 2/ według trzećiego Punktu tey figury/ coć vczyni 14/ á z tą co ná wierzchu 1 vczyni 15/ nápiszże ten produkt zá linią/ á pod nią zá Námięniácza 60/ ktore czynią gdy przez dwá rázy/ to iest Námięniáczá/ 30 będźiesz multiplikował/ iako tu widźisz:
y ták będźiesz miał do złotego zforną liczbę łamáną/ to iest 35/60 co się rozumie iż złoty ná 60 częśći muśi bydź rozdźielony/ od ktorych częśći bierze się 15/ áby 7 ½ gr. vczyniło/ tákże y o funtách/ kámieniách rozumiey według tego/ Część Druga
czyni
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 51
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
także dwie Sorcie mają być/ gdy kto chcee multiplilkować w łamanej/ i jeżeli równe abo nierówne Namieniacze/ już nie potrzeba upatrować. Drugi, Kiedyć przyjdzie multiplikować/ tedy masz licznika przez licznika/ namieniacza przez namieniacza mnożyć/ a te co za produkty dadzą/ także je za łąmaną liczbę pisać naprzykład/ będziesz multiplikował 3/8 przez ¼ rzeczesz tedy tak/ 1 raz 3 czynią 3/ i napiszesz te 3 za licznika/ potym rzeczesz 4 razy 8/ są 32/ te będą namieniaczem do tych 3/ tak ¼ 3/2 uczyni 3/32 Stąd możesz zrozumieć/ iż to multiplikacja nic innego w łamanej nie jest
tákże dwie Sorćie máią bydź/ gdy kto chcee multiplilkowáć w łamáney/ y ieżeli rowne ábo nierowne Námięniácze/ iuż nie potrzebá vpátrowáć. Drugi, Kiedyć przyidźie multiplikowáć/ tedy masz liczniká przez liczniká/ námięniáczá przez námięniáczá mnożyć/ á te co zá produkty dádzą/ tákże ie zá łąmáną liczbę pisáć náprzykład/ będźiesz multiplikował 3/8 przez ¼ rzeczesz tedy ták/ 1 raz 3 czynią 3/ y nápiszesz te 3 zá liczniká/ potym rzeczesz 4 rázy 8/ są 32/ te będą námięniáczem do tych 3/ ták ¼ 3/2 vczyni 3/32 Ztąd możesz zrozumieć/ iż to multiplikácya nic innego w łamáney nie iest
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 67
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
3/8 multiplikując w przód 24 przez licznika 3/ który produkt diuidując przez namieniacza 8/ pokażeć 9 quotient jako wyżej widzisz/ i znaczą się te liczby iż są licznikami/ które sumując będziesz miał dla reguły quotę wszytkich/ (jednoż to uczyni/ gdybyś według punktu czwartego o multiplikacjej w łamanej liczbie/ multiplikował) którą to summę na przodku postaw jako niżej/ a w posrzodku unkoszty/ tak
¼ jest 6
6 F. 213 ½
1/6 jest 4
unkoszt
4 F. 142 1/3
1/8 jest 3
24__854
3 F. 106 ¾ Część Czwarta
3/8 jest 9 8/12 jest
3/8 multiplikuiąc w przod 24 przez liczniká 3/ ktory produkt diuiduiąc przez námięniáczá 8/ pokażeć 9 quotient iáko wyżey widźisz/ y znáczą się te liczby iż są licznikámi/ ktore sumuiąc będźiesz miał dla reguły quotę wszytkich/ (iednoż to vczyni/ gdybyś według punktu czwartego o multiplikácyey w łamáney liczbie/ multiplikował) ktorą to summę ná przodku postaw iáko niżey/ á w posrzodku vnkoszty/ ták
¼ iest 6
6 F. 213 ½
1/6 iest 4
vnkoszt
4 F. 142 1/3
1/8 iest 3
24__854
3 F. 106 ¾ Część Czwarta
3/8 iest 9 8/12 iest
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 161
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
ją przez liczbę 1/ jeżełi Poniedziałek to przez 2/ tak o innych rozumiej/ przykład tego. Ten co był w drodze we Czwartek to jest piątego nia w tydzień/ multiplikuje 5 przez 2/ co uczyni 10/ do której za twoim rozkazaniem niech przyda 5 uczyni 15/ tę summę kiedy będzie przez 5/ multiplikował znajdzie in summa 75/ którą znowu przez 10 multiplikując/ znajdzie produktu 750. Więc kiedy ten produkt powie/ odejmi od niego przez subtrakcją 250 a znajdziesz 500/ tak tedy według Reguły/ ta pierwsza pięć pokazuje 5/ dzień tegodnia. IV. Jednemu zgadnąć wiele pomyślonych Numerów. NAprzód niechaj te liczby napisze sobie porządkiem
ią przez liczbę 1/ ieżełi Poniedźiáłek to przez 2/ ták o innych rozumiey/ przykład tego. Ten co był w drodze we Czwartek to iest piątego niá w tydźień/ multiplikuie 5 przez 2/ co vczyni 10/ do ktorey zá twoim roskazániem niech przyda 5 vczyni 15/ tę summę kiedy będźie przez 5/ multiplikował znaydźie in summá 75/ ktorą znowu przez 10 multiplikuiąc/ znaydźie produktu 750. Więc kiedy ten produkt powie/ odeymi od niego przez subtrákcyą 250 á znaydźiesz 500/ ták tedy według Reguły/ tá pierwszá pięć pokázuie 5/ dźień tegodniá. IV. Iednemu zgádnąć wiele pomyślonych Numerow. NAprzod niechay te liczby nápisze sobie porządkiem
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 178
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
że będąc ja proszony od tamecznego wójta, abym mu podnosił jeden słup ciężki na pedestał i podniosłem go prędko, a on chcąc naśladować mnie, zabił mularza i dwu towarzyszów okaliczył. A przeto rzecz jest potrzebna, aby każdy dobry puszkarz miał praxim i żeby umiał używać machin, a według okazji zażywał mocy i multiplikował ją przez środek klub, bo one są fundamentem tej profesyjej, albowim leży moc w centrum kołków i z tego się to zda ta łacność mocy i z multiplikacyjej mianowany kluby. Multiplikuj też jej moc, mianowicie, kiedy liny, są cienkie, tak tylko aby mogły strzymać ten gwałt, który będą mieli dla ciągnienia ręką
że będąc ja proszony od tamecznego wójta, abym mu podnosił jeden słup ciężki na pedestał i podniosłem go prędko, a on chcąc naśladować mnie, zabił mularza i dwu towarzyszów okaliczył. A przeto rzecz jest potrzebna, aby każdy dobry puszkarz miał praxim i żeby umiał używać machin, a według okazyjej zażywał mocy i multiplikował ją przez środek klub, bo one są fundamentem tej profesyjej, albowim leży moc w centrum kołków i z tego się to zda ta łacność mocy i z multiplikacyjej mianowany kluby. Multiplikuj też jej moc, mianowicie, kiedy liny, są cienkie, tak tylko aby mogły strzymać ten gwałt, który będą mieli dla ciągnienia ręką
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 128
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
