abo przez się zupełnych. Księgi O Podbrodkach abo łancuszkach. Rozdział 5.
MUnsztuk być złożony ze trzech części/ iż się na początku wspomniało/ przeto na ten czas do tej trzeciej części onego/ to jest/ do łancuszka przystąpić należy. Podbrodek tedy nic inszego nie jest/ tylko obyczaj warowny miernego leżenia i władze własnej Munsztukowej w gębie końskiej/ zamykający w sobie sposób potężniejszego i bezpieczniejszego zadzierżywania/ które to acz różne bywają/ a różność tę brody końskiej twardość/ miąższość/ abo subtelność sprawuje: jednak żaden w mię tego wmowić nie może/ abym tych które brodę koniowi obrażają i rozkrwawują. A chocia się z razu pożyteczne być zdadzą/
ábo przez się zupełnych. Kśięgi O Podbrodkách ábo łáncuszkách. Rozdział 5.
MVnsztuk być złożony ze trzech częśći/ iż się ná początku wspomniáło/ przeto ná ten czás do tey trzećiey częśći onego/ to iest/ do łáncuszká przystąpić należy. Podbrodek tedy nic inszego nie iest/ tylko obyczay wárowny miernego leżenia y władze własney Munsztukowey w gębie końskiey/ zámykáiący w sobie sposob potężnieyszego y bespiecznieyszego zádźierżywánia/ ktore to ácz rożne bywáią/ á rożność tę brody końskiey twárdość/ miąższość/ ábo subtelność spráwuie: iednák żaden w mię tego wmowić nie może/ ábym tych ktore brodę koniowi obrażáią y roskrwáwuią. A choćia się z rázu pożyteczne być zdádzą/
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Aijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
Pierwsze.
Te wszytkie i innych sieła wieku zgrzybiałego są znaki: po których jeśli nie prawie istotne lata/ wszakoż przynamniej zeszłość w leciech a ku pracy nikczemność łacniuchno pojąć możesz. Aczci i w leciech zeszłych staropisca Vegetius, rok wieku uczy poznać tym sposobem. Iż gdy kto pilnym przypatrowaniem/ gdzie nagłowek prawie u uszka munsztukowego przypinany bywa/ od tego miejsca wargi zwierzchniej zmarzski/ które na dół idą/ liczyć będzie/ ile tam zmarzsków najdzie/ tyle lat koniowi przysądzywać ma: lecz i to czasem omyla. Drudzy też roztrucharze patrzą takichże zmarzsków pod ogonem na samym rząpiu/ a inni skorę wziąwszy na policzkach abo na plecach odciągiwają: która
Pierwsze.
Te wszytkie y inych śiełá wieku zgrzybiáłego są znáki: po ktorych iesli nie práwie istotne látá/ wszákoż przynamniey zeszłość w lećiech á ku pracy nikczemność łácniuchno poiąć możesz. Aczći y w lećiech zeszłych stáropiscá Vegetius, rok wieku vczy poznáć tym sposobem. Iż gdy kto pilnym przypátrowániem/ gdźie nagłowek práwie v vszká munsztukowego przypinány bywa/ od tego mieyscá wárgi zwierzchniey zmárzski/ ktore ná doł idą/ liczyć będźie/ ile tám zmárzskow naydźie/ tyle lat koniowi przysądzywáć ma: lecz y to czásem omyla. Drudzy też rostrucharze pátrzą tákichże zmárzskow pod ogonem ná sámym rząpiu/ á ini skorę wźiąwszy ná policzkách ábo ná plecách odćiągiwáią: ktora
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: E
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
. Lecz w tym się przestrogę dać godzi/ aby tak obracając nie na vździenicach konie stawiano/ bo mając wolną gębę z trudnaby go zahamować: ale mają stać abo na munsztukach swych czasem/ abo na kantarzech ustawnie/ cuglami dużymi z obu stron do tych kołek słupowych przywiązane z jednego końca/ a drugiego do uszek munsztukowych abo kantarowych/ gdyż hamulec mając w gębie/ spokojniej i posłuszniej stać musi. Do tego masztalerskiego oka pilnującego trzeba ustawnego z pogróżeniem i okrzykiem/ gdyby się koń z drugim waśnił/ abo spokojnie stać niechciał: acz to pewna że nałoży się koń prędko tego/ i radniej tak a niż ku żłobowi obrócony stawa/
. Lecz w tym się przestrogę dáć godźi/ áby ták obrácáiąc nie ná vźdźienicách konie stáwiano/ bo máiąc wolną gębę z trudnáby go záhámowáć: ále máią stać ábo ná munsztukách swych czásem/ ábo ná kántarzech vstáwnie/ cuglámi dużymi z obu stron do tych kołek słupowych przywiązáne z iednego końcá/ á drugiego do vszek munsztukowych ábo kántárowych/ gdyż hámulec máiąc w gębie/ spokoyniey y posłuszniey stać muśi. Do tego másztálerskiego oká pilnuiącego trzebá vstáwnego z pogrożeniem y okrzykiem/ gdyby się koń z drugim waśnił/ ábo spokoynie stać niechćiał: ácz to pewna że náłoży się koń prędko tego/ y rádniey ták á niż ku żłobowi obrocony stawa/
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: Fijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
dba. Takiemu inaczej tego odjąć nie możesz/ jedno vździeniczką żelazną na wierzchu żłobkowatą z ząbeczkami nadpiłowanemi wewnątrz obróconemi ku nozdrzom. Ktemu zawsze w koło nozdrza dobrze i dużo zapiętą/ aby ani gęby rozdziewiać/ ani języka wyszcibiać według wolej swej nie mógł. Do tegoż barzo rzecz pomocna sznurek jedwabny abo tasiemkę przywiązawszy/ do munsztukowego oka pod haczkiem podbrodkowym przeciągnąć on wewnątrz miedzy wargą a miedzy zęboma dolnemi/ jako owo przyrodzony dołek bywa/ i tak koniec ten drugi do oka przeciwnego munsztukowego przywiązać dużo/ ale ile być może/ nie znacznie. Co nie tylko że wadę mu takową odejmuje/ ale i munsztukowi władzej więtszej dodawa/ i każdemu koniowi złej
dba. Tákiemu ináczey tego odiąć nie możesz/ iedno vźdźieniczką żelázną ná wierzchu żłobkowátą z ząbeczkámi nádpiłowánemi wewnątrz obroconemi ku nozdrzom. Ktemu záwsze w koło nozdrzá dobrze y dużo zápiętą/ áby áni gęby rozdźiewiáć/ áni ięzyká wyszćibiáć według woley swey nie mogł. Do tegoż bárzo rzecz pomocna sznurek iedwabny ábo táśiemkę przywiązawszy/ do munsztukoweg^o^ oká pod haczkiem podbrodkowym przećiągnąć on wewnątrz miedzy wárgą á miedzy zęboma dolnemi/ iáko owo przyrodzony dołek bywa/ y ták koniec ten drugi do oká przećiwnego munsztukowego przywiązáć dużo/ ále ile być może/ nie znácznie. Co nie tylko że wádę mu tákową odeymuie/ ále y munsztukowi władzey więtszey dodawa/ y káżdemu koniowi złey
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: I
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
i dużo zapiętą/ aby ani gęby rozdziewiać/ ani języka wyszcibiać według wolej swej nie mógł. Do tegoż barzo rzecz pomocna sznurek jedwabny abo tasiemkę przywiązawszy/ do munsztukowego oka pod haczkiem podbrodkowym przeciągnąć on wewnątrz miedzy wargą a miedzy zęboma dolnemi/ jako owo przyrodzony dołek bywa/ i tak koniec ten drugi do oka przeciwnego munsztukowego przywiązać dużo/ ale ile być może/ nie znacznie. Co nie tylko że wadę mu takową odejmuje/ ale i munsztukowi władzej więtszej dodawa/ i każdemu koniowi złej gęby wiele sztuk złych odejmuje. A toż odpędza i tę wadę kiedy na dół wodzą porywa/ zwłaszcza gdy miasto tasiemki abo sznurka/ jako niektórzy zwykli
y dużo zápiętą/ áby áni gęby rozdźiewiáć/ áni ięzyká wyszćibiáć według woley swey nie mogł. Do tegoż bárzo rzecz pomocna sznurek iedwabny ábo táśiemkę przywiązawszy/ do munsztukoweg^o^ oká pod haczkiem podbrodkowym przećiągnąć on wewnątrz miedzy wárgą á miedzy zęboma dolnemi/ iáko owo przyrodzony dołek bywa/ y ták koniec ten drugi do oká przećiwnego munsztukowego przywiązáć dużo/ ále ile być może/ nie znácznie. Co nie tylko że wádę mu tákową odeymuie/ ále y munsztukowi władzey więtszey dodawa/ y káżdemu koniowi złey gęby wiele sztuk złych odeymuie. A toż odpędza y tę wádę kiedy ná doł wodzą porywa/ zwłaszczá gdy miásto táśiemki ábo sznurká/ iáko niektorzy zwykli
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: I
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
