: 4. cap: 8. Roku 1316. Łokietek ubezpieczony zewsząd Panem Polski, wyprawił Gerwarda Biskupa Krakowskiego do Jana XII. Papieża z ekspostulacją dla siebie Korony i Procesu dla Krzyżaków względem pretendowanego przez nich Księstwa Pomorskiego, i Roku 1320. koronowany Królem i Jadwiga Królową w Krakowie przez ręce Janisława Arcybiskupa Gnieźnieńskiego, przy asystencyj Muskaty Krakowskiego, Domarata Poznańskiego, Biskupów etc. odtąd postanowiono żeby koronacje w Krakowie się odprawiały nie w Gnieźnie, dla bezpieczeństwa obronniejszego miejsca. Względem zaś Procesu z Krzyżakami, naznaczeni na Komisyą Janisław Arcybiskup Gnieźnieński, i Kujawski Biskup, i Opat Mogielnicki, ale Krzyżacy ani na Cenzury Apostołskie dbali, i owszem najeżdżali granice Polskie.
: 4. cap: 8. Roku 1316. Łokietek ubespieczony zewsząd Panem Polski, wyprawił Gerwarda Biskupa Krakowskiego do Jana XII. Papieża z expostulacyą dla śiebie Korony i Processu dla Krzyżaków względem pretendowanego przez nich Xięstwa Pomorskiego, i Roku 1320. koronowany Królem i Jadwiga Królową w Krakowie przez ręce Janisława Arcybiskupa Gnieznieńskiego, przy assystencyi Muskaty Krakowskiego, Domarata Poznańskiego, Biskupów etc. odtąd postanowiono żeby koronacye w Krakowie śię odprawiały nie w Gnieznie, dla bespieczeństwa obronnieyszego mieysca. Względem zaś Processu z Krzyżakami, naznaczeni na Komissyą Janisław Arcybiskup Gnieznieński, i Kujawski Biskup, i Opat Mogielnicki, ale Krzyżacy ani na Cenzury Apostolskie dbali, i owszem najeżdżali granice Polskie.
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 40
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
Orleans, bitną pamiętny dziewczyną, I prowinckiego marsylijskie tłoku, I od Narbony wina z Languedoku; Umiesz w niemieckich winach zażyć braku, Wiesz, że najlepsze reńskie z Bacharaku, Dobre nekerskie, lepsze od mozele, W rakuskich smaku mało, wapna wiele;
Na morawskie-ś się zmarszczył w pierwszej probie, Ale gdy muszkat przymknąłeś ku sobie; Znasz trunki, które przemierzle wyniosły Hiszpan śle, co nad Alikantem rosły, Pedrosymony, drugich win fałszerze, I mocnym sektom dałeś gęby szczerze; Piłeś, czego Lach i nie słychał stary, Wina z tej wyspy, co warzy kanary, I co ochrzczono niesłusznie bękartem, Czy słusznie
Orleans, bitną pamiętny dziewczyną, I prowinckiego marsylijskie tłoku, I od Narbony wina z Languedoku; Umiesz w niemieckich winach zażyć braku, Wiesz, że najlepsze reńskie z Bacharaku, Dobre nekerskie, lepsze od mozele, W rakuskich smaku mało, wapna wiele;
Na morawskie-ś się zmarszczył w pierwszej probie, Ale gdy muszkat przymknąłeś ku sobie; Znasz trunki, które przemierźle wyniosły Hiszpan śle, co nad Alikantem rosły, Pedrosymony, drugich win fałszerze, I mocnym sektom dałeś gęby szczerze; Piłeś, czego Lach i nie słychał stary, Wina z tej wyspy, co warzy kanary, I co ochrzczono niesłusznie bękartem, Czy słusznie
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 52
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
mieni. Hermedactitus Szafran dziki Tu sadzi tylko a samo oko/ Szafrany jako cenić wysoko.
Liquiritia Lakrycja. Lakrycją kto z prochu osądzi/ Szafrannej farby teń nie pobądzi.
Myrobolani. Bukiew Turecka Ciężką obieraj Bukiew kupując/ I przeźroczystość w niej upatrując Wierzch jest gorzkawy/ ty Aptekarzu Uważaj znaki i ty Lekarzu.
Macis Macer Muszkat. Muszkat kupuje/ kup czerwonawy/ I w ukuszeniu języka żwawy.
Mastix Mastikowa żywica. To jest żywica a bez przygany/ Której glanc nie jest cieniem zmazany.
Mauna. Liche to ziarnko/ ma wielką cnotę/ Uznasz w niej Kupcze/ słodkość/ białotę.
Mumia. Czarna być musi dobra Mumia/ Lecz się
mieni. Hermedactitus Szafrán dziki Tu sádzi tylko á sámo oko/ Száfrány iáko cenić wysoko.
Liquiritia Lákrycya. Lákrycyą kto z prochu osądzi/ Száfránney fárby teń nie pobądzi.
Myrobolani. Bukiew Turecka Cięszką obieray Bukiew kupuiąc/ Y przeźrocżystość w niey vpátruiąc Wierzch iest gorzkáwy/ ty Aptekarzu Vważay znáki y ty Lekárzu.
Macis Macer Muszkat. Muszkat kupuie/ kup cżerwonáwy/ Y w vkuszeniu ięzyká żwáwy.
Mastix Mástikowa zywicá. To iest żywicá á bez przygány/ Ktorey glánc nie iest ćieniem zmázány.
Mauna. Liche to źiarnko/ ma wielką cnotę/ Vznasz w niey Kupcże/ słodkość/ białotę.
Mumia. Czarna bydź muśi dobra Mumia/ Lecż się
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: F4
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
Hermedactitus Szafran dziki Tu sadzi tylko a samo oko/ Szafrany jako cenić wysoko.
Liquiritia Lakrycja. Lakrycją kto z prochu osądzi/ Szafrannej farby teń nie pobądzi.
Myrobolani. Bukiew Turecka Ciężką obieraj Bukiew kupując/ I przeźroczystość w niej upatrując Wierzch jest gorzkawy/ ty Aptekarzu Uważaj znaki i ty Lekarzu.
Macis Macer Muszkat. Muszkat kupuje/ kup czerwonawy/ I w ukuszeniu języka żwawy.
Mastix Mastikowa żywica. To jest żywica a bez przygany/ Której glanc nie jest cieniem zmazany.
Mauna. Liche to ziarnko/ ma wielką cnotę/ Uznasz w niej Kupcze/ słodkość/ białotę.
Mumia. Czarna być musi dobra Mumia/ Lecz się i klaksu
Hermedactitus Szafrán dziki Tu sádzi tylko á sámo oko/ Száfrány iáko cenić wysoko.
Liquiritia Lákrycya. Lákrycyą kto z prochu osądzi/ Száfránney fárby teń nie pobądzi.
Myrobolani. Bukiew Turecka Cięszką obieray Bukiew kupuiąc/ Y przeźrocżystość w niey vpátruiąc Wierzch iest gorzkáwy/ ty Aptekarzu Vważay znáki y ty Lekárzu.
Macis Macer Muszkat. Muszkat kupuie/ kup cżerwonáwy/ Y w vkuszeniu ięzyká żwáwy.
Mastix Mástikowa zywicá. To iest żywicá á bez przygány/ Ktorey glánc nie iest ćieniem zmázány.
Mauna. Liche to źiarnko/ ma wielką cnotę/ Vznasz w niey Kupcże/ słodkość/ białotę.
Mumia. Czarna bydź muśi dobra Mumia/ Lecż się y klaxu
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: F4
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
pospólstwu. Minister. Urzędnik znaczniejszy Państwa, albo status. Mołna. duchowny Turecki, jakoby pleban wydzielonej do swego meczetu parafii. obszerniej to imię daje się któremuszkolwiek meczetowemu słudze. Mowty. Najwyższy duchowieństwa Tureckiego przełożony. są i pomniejsi pewnych krajów w tymże imieniu, jednak najwyższemu Stambulskiemu podlegli. Musułman. prawowierny Turczyn. Muszkata. Wino muszkatela widzięczne słodyczą i zapachem Muzy. Poetów boginie. Myszkować. jedno co chytrże koło czego zabiegać.
N. Nawiasem się wieszać. z bliska na co czuwać. bierze się i za to, niby niechcący co czynić. Neptun. Bożek wodny, bierze się za morza i wody. Nigromanta. Czarownik.
pospolstwu. Minister. Urzędnik znácznieyszy Páństwá, albo statûs. Mołna. duchowny Turecki, iakoby pleban wydźieloney do swego meczetu páráfii. obszerniey to imię dáie się ktoremuszkolwiek meczetowemu słudze. Mowty. Naywyższy duchowieństwá Tureckiego przełożony. są y pomnieysi pewnych kráiow w tymże imieniu, iednák naywyższemu Stambulskiemu podlegli. Musułman. práwowierny Turczyn. Muszkáta. Wino muszkátela widźięczne słodyczą y zapachem Muzy. Pòétow boginie. Myszkowáć. iedno co chytrże koło czego zábiegáć.
N. Náwiásem się wieszáć. z bliska ná co czuwáć. bierze się y za to, niby niechcący co czynić. Neptun. Bożek wodny, bierze się za morzá y wody. Nigromanta. Czárownik.
Skrót tekstu: GośPos
Strona: 357
Tytuł:
Poselstwo wielkie [...] Stanisława Chomentowskiego [...] od Augusta II [...] do Achmeta IV
Autor:
Franciszek Gościecki
Drukarnia:
Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1732
Data wydania (nie wcześniej niż):
1732
Data wydania (nie później niż):
1732
Prandota Białaczewski/ z Domu Odrowąż/ za tego Kanonizacja ś. Stanisława doszła: był Biskupem lat 24. umarł Roku 1266. wsławiony cudami.
1266 Paweł Przemękowski/ z Domu Pułkoza/ był Biskupem lat 28. umarł Roku 1293.
1293 Prokop z Domu Korab/ był Biskupem lat 2. umarł 1295.
1296 Jan Muskata był Biskupem lat 26. umarł Roku 1320.
1308 B. Nauklerus Ślężak/ z Domu Oksza/ który Kościół Krakowski po zgorzeniu naprawiał: był Biskupem Krakowskim lat 6. na Wrocławskie Biskupstwo wstąpił Roku 1326. i tam umarł Roku 1341. żył światobliwie.
1328 B. Jan Grot z Domu Rawicz/ był Biskupem Krak
Prándotá Białáczewski/ z Domu Odrowąż/ zá tego Kánonizácya ś. Stánisłáwá doszłá: był Biskupem lat 24. vmárł Roku 1266. wsławiony cudámi.
1266 Páweł Przemękowski/ z Domu Pułkozá/ był Biskupem lat 28. vmárł Roku 1293.
1293 Prokop z Domu Korab/ był Biskupem lat 2. vmárł 1295.
1296 Ian Muskátá był Biskupem lat 26. vmárł Roku 1320.
1308 B. Nauklerus Slężak/ z Domu Oksza/ ktory Kośćioł Krákowski po zgorzeniu nápráwiał: był Biskupem Krákowskim lat 6. ná Wrocłáwskie Biskupstwo wstąpił Roku 1326. y tám vmárł Roku 1341. żył światobliwie.
1328 B. Ian Groth z Domu Ráwicz/ był Biskupem Krák
Skrót tekstu: PruszczKlejn
Strona: 92
Tytuł:
Klejnoty stołecznego miasta Krakowa
Autor:
Piotr Hiacynt Pruszcz
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
przewodniki
Tematyka:
architektura, geografia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1650
Data wydania (nie później niż):
1650
zowią/ Gwoździków/ Rożej suchej czerwonej/ Kubeb/ co się zda/ każdego zarówno. To w winie albo w wodzie uwarzyć/ a pić przez kilka dni. Slaku.
Przeciwko powietrzu naruszeniu tak uczyń: Weźmi Spikanardowego kwiecia/ albo Lawendowego dwa łoty/ Kubeb łot. Piwoniowych ziarnek po pełni Księżyca zbieranych ćwierć łota/ Muszkatu trzy łoty/ Cynamonu dwa łota/ Gałganu łotn. To wszystko przetłukszy/ pułtory kwarty Wina dobrego na to wlać. Wody ziela powietrznego/ wodki Majeranowej po pół kwarty. To wszysto w konwi Cynowej/ albo w inym naczyniu dobrze nakrywszy/ na miejscu ciepłym/ albo na słońcu jakim przez cały Księżyc moczyć/ każdego dnia
zowią/ Gwoźdźikow/ Rożey suchey czerwoney/ Kubeb/ co sie zda/ káżdego zárowno. To w winie álbo w wodźie vwárzyć/ á pić przez kilká dni. Sláku.
Przećiwko powietrzu náruszeniu ták vczyń: Weźmi Spikánárdowego kwiećia/ álbo Láwendoweg^o^ dwá łoty/ Kubeb łot. Piwoniowych źiarnek po pełni Kśiężycá zbieránych ćwierć łotá/ Muszkatu trzy łoty/ Cynámonu dwá łotá/ Gáłganu łotn. To wszystko przetłukszy/ pułtory kwarty Winá dobrego ná to wlać. Wody źiela powietrznego/ wodki Máieranowey po puł kwarty. To wszysto w konwi Cynowey/ álbo w inym naczyniu dobrze nákrywszy/ ná mieyscu ćiepłym/ álbo ná słońcu iákim przez cáły Kśiężyc moczyć/ káżdego dniá
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 40
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Włoskiego Kopru/ albo z Kopytnikowym/ albo z Pietruszczanego nasienia. Zaś chudym i gorącego przyrodzenia niewiastom/ z olejkiem nasienia Podróżnikowego/ z nasienia Świniego Mlecza/ albo z nasienia Lączygowego/ często tego używając. Szjim macicznej.
Szyję też Maciczną/ tak w tłustych/ jako w chudych/ tym Ekstraktem z nasieniem Kminkowym/ Galią Muszkatą/ i Styrakiem podkurzać dobrze. Związkom macicznem
Związkom Macice/ które od Biodr idą/ gdyby były barzo osłabiałe. Także. Muszkułom
Muszkułom wnętrznym w biodrach i w lędźwiach namdlonym/ barzo ten Olejek służy/ używając go każdy dzień/ tak przez usta/ jako Pacierze w krzyżach/ i otwór łona we wnątrz mażąc. Moczu
Włoskiego Kopru/ álbo z Kopytnikowym/ álbo z Pietrusczáneg^o^ naśienia. Záś chudym y gorącego przyrodzenia niewiástom/ z oleykiem naśienia Podrożnikowego/ z naśienia Swiniego Mlecza/ álbo z naśienia Lączygowego/ często tego vżywáiąc. Szyim máćiczney.
Szyię też Máćiczną/ ták w tłustych/ iáko w chudych/ tym Extráktem z naśieniem Kminkowym/ Galią Muszkátą/ y Styrakiem podkurzáć dobrze. Zwiąskom máćicznem
Zwiąskom Mácice/ ktore od Biodr idą/ gdyby były bárzo osłábiáłe. Tákże. Muszkułom
Muszkułom wnętrznym w biodrách y w lędźwiách námdlonym/ bárzo ten Oleiek służy/ vżywáiąc go káżdy dźień/ ták przez vstá/ iáko Paćierze w krzyżách/ y otwor łoná we wnątrz máżąc. Moczu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 148
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Mugalii od Chinów. Geografowie kładą Tataryj około 1000. mil od Wschodu do Zachodu, a około 400. od Południa do Pułnocka. Powietrze ma różniące się w tak obszernym Kraju. Ziemię nie barzo żyzną bo płonną, i napełnioną błotami i bagniskami osobliwie na Pułnoc, na Południe zaś obfituje w jedwabie, wełny, i Muskaty. Ma tam być jeden Rodzaj według Geografów blisko Iwigny nad Morzem Kaspijskim, z pewnego nasienia wrzuconego w ziemię na kształt Melonowego rodzi się jedna Planta, mająca formę baranka, zowie się w tym tam Kraju Bonaret albo Baranek, mający głowę, oczy, uszy, i wszystkie członki jak Barankowe, smak zaś mięsa podobny do
Mugalii od Chinow. Geográfowie kłádą Tátáryi około 1000. mil od Wschodu do Záchodu, á około 400. od Południá do Pułnocká. Powietrze ma rożniące się w ták obszernym Kráiu. Ziemię nie bárzo żyzną bo płonną, y nápełnioną błotámi y bágniskámi osobliwie ná Pułnoc, ná Południe záś obfituie w iedwábie, wełny, y Muskaty. Ma tám bydź ieden Rodzay według Geográfow blisko Iwigny nád Morzem Kaspiyskim, z pewnego nasienia wrzuconego w ziemię ná ksztáłt Melonowego rodzi się iedná Plantá, máiąca formę báránká, zowie się w tym tám Kráiu Bonaret álbo Báránek, máiący głowę, oczy, uszy, y wszystkie członki iák Báránkowe, smák záś mięsá podobny do
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 549
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
Kair, położone nad Golfem tegoż Imienia, ciągnącym się w zdłuż nad brzegami tego Państwa na 40. mil. ARMADABAT Miasto wielkie piękne i bogate, z przyczyny handlów wielkich najwięcej obfitujących w bawełny, jedwabie, materie jedwabne lito złote, i srebrne, kobierce tkane złotem, cukry kandysowe, laki, Aptekarskie Medycyny, Muskaty, drzewa Indyjskie i wiele innych rzeczy. Ma dwa osobliwsze Domy w których jednym małp wielką liczbę konserwują, czczone od Bajanów Poganów za Bogi, i w drugim toż samo, Koserwuje także 1200. koni dla Moguła Wielkiego i 50. słoniów, Gubernator tameczny nazywa się Baja jakoby Książę. DIU WYSPA na Golfie Kambajskim nie
Káir, połozone nád Golfem tegoż Imieniá, ciągnącym się w zdłuż nád brzegámi tego Páństwá ná 40. mil. ARMADABAT Miásto wielkie piękne y bogáte, z przyczyny hándlow wielkich náywięcey obfituiących w báwełny, iedwábie, máterye iedwábne lito złote, y srebrne, kobierce tkáne złotem, cukry kándysowe, láki, Aptekárskie Medycyny, Muskáty, drzewá Indyiskie y wiele innych rzeczy. Má dwá osobliwsze Domy w ktorych iednym máłp wielką liczbę konserwuią, czczone od Bájanow Pogánow zá Bogi, y w drugim toż samo, Koserwuie tákże 1200. koni dlá Mogułá Wielkiego y 50. słoniow, Gubernátor támeczny názywá się Bajá iákoby Xiążę. DIU WYSPA ná Golfie Kámbáyskim nie
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 591
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
