Mąki Pszenicznej cztery łoty: Do tego starego wieprzowego sadła/ albo smalcu dwanaście łotów. To warzyć w dostatku wody/ że będzie jako maść/ i każdego dnia dwa kroć na bolączki twarde przykładać: abowiem je zmękcza/ i boleści wnich układa. (Tab.) Włosy kędzierzawi
Włosy na głowie kędzierzawi/ po przymyciu ługiem/ nacierając je sokiem tego ziela kilka kroć/ nic nie wycierając/ jeno żeby samy oschły. Fistuły goi.
Fistuły/ i mozołowatość w nich twardą wyjada/ Korzeń z wierzchniej łupiny obłupiony/ a w nie wprawiony. Miesiecz.
Mięsięczną chorobę Paniom/ nad przyrodzenie zastanowioną/ wywodzi/ kwintę nasienia tego ziela/ z
Mąki Pszeniczney cztery łoty: Do tego stárego wieprzowego sádłá/ álbo smálcu dwánaśćie łotow. To wárzyć w dostátku wody/ że będźie iáko máść/ y káżdego dniá dwá kroć ná bolączki twárde przykłádáć: ábowiem ie zmękcza/ y boleśći wnich vkłáda. (Tab.) Włosy kędźierzáwi
Włosy ná głowie kędźierzáwi/ po przymyćiu ługiem/ náćieráiąc ie sokiem tego źiela kilká kroć/ nic nie wyćieráiąc/ ieno żeby sámy oschły. Fistuły goi.
Fistuły/ y mozołowátość w nich twárdą wyiada/ Korzeń z wierzchniey łupiny obłupiony/ á w nie wpráwiony. Mieśiecz.
Mięśięczną chorobę Pániom/ nád przyrodzenie zástánowioną/ wywodźi/ kwintę naśienia tego źiela/ z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 174
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jest w naczęstszym używaniu do ran/ sadzeli/ i wrzodów wewnątrz będących/ tak w trunku dając go/ jako i zwierzchu Soku z niego używając. Mówię u Cyrulików/ którzy nauk swych w Akademiach się uczą/ a na wojnach/ i w ciągnieniu wojsk/ eksperiencyje i doświadczenia biorą/ nie bródgolaczom/ cosie tylko myciem/ a garbowanim bród/ i głów/ albo wyrywanim zębów bawią: którzy się źle/ nieprzystojnie/ i fałszywie za Cyruliki udają i mianują. Ale co mówię za Cyruliki: gdyż już i Cyrulikami mianowani być niechcą/ jeno Doktorami i Praktykami: pisząc recepty/ na rozmaite choroby/ do Aptek. Compositem czyniąc/
iest w naczęstszym vżywániu do ran/ sádzeli/ y wrzodow wewnątrz będących/ ták w trunku dáiąc go/ iáko y zwierzchu Soku z niego vżywáiąc. Mowię v Cyrulikow/ ktorzy náuk swych w Akádemiách sie vczą/ á ná woynách/ y w ćiągnieniu woysk/ experyencyie y doświadczenia biorą/ nie brodgolaczom/ cosie tylko myciem/ á gárbowánim brod/ y głow/ álbo wyrywánim zębow báwią: ktorzy się źle/ nieprzystoynie/ y fałszywie zá Cyruliki vdáią y miánuią. Ale co mowię zá Cyruliki: gdyż iuż y Cyrulikámi miánowáni być niechcą/ ieno Doktorámi y Práktykámi: pisząc recepty/ ná rozmáite choroby/ do Aptek. Compositem czyniąc/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 248
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wielkiej szkodzie, Którą prawie codziennie czyni w swym Narodzie.
Mam nadzieję że będąc Saulowi choć złemu Wiernym, a czemuż i mnie nie ma być dobremu. Mylisz się Filistynie, tanio wiarę ważysz, Pamiętaj ze się w krótce na tej Szali sparzysz. Kto drogi towar z podłym za równo szacuje, Prędko straci na mycie, prędzej zbankretuje. Niemyśl, by DAWID Imię przviął Apostaty, Dla nie łaski Królewskiej, dla fortuny straty. Owszem szuka sposobów wytracić z Owczarnie Parszywe kozły, co z nich smród przykry ogarnie. Nie zawadzi tam zażyć z gorliwości zdrady, Gdzie w dobrej wierze czynią odstępcy zawady; Zarażając jak parchem przewrotną nauką,
wielkiey szkodzie, Ktorą prawie codziennie czyni w swym Narodzie.
Mam nadzieię że będąc Saulowi choć złemu Wiernym, á czemuż y mnie nie ma bydź dobremu. Mylisz się Filistynie, tanio wiarę ważysz, Pamiętay ze się w krotce na tey Szali sparzysz. Kto drogi towar z podłym za rowno szacuie, Prędko straci na mycie, prędzey zbankretuie. Niemyśl, by DAWID Imię przviął Apostaty, Dla nie łaski Krolewskiey, dla fortuny straty. Owszem szuka sposobow wytracić z Owczarnie Parszywe kozły, co z nich smrod przykry ogarnie. Nie zawadzi tam zażyć z gorliwości zdrady, Gdzie w dobrey wierze czynią odstępcy zawady; Zarażaiąc iak parchem przewrotną nauką,
Skrót tekstu: DrużZbiór
Strona: 66
Tytuł:
Zbiór rytmów
Autor:
Elżbieta Drużbacka
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
pieśni, poematy epickie, satyry, żywoty świętych
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1752
Data wydania (nie wcześniej niż):
1752
Data wydania (nie później niż):
1752
plebanowi vigore erekcji. Sołtystwa — 8, za prawem wiecznym. Dają z posiadła żyta kor. 1, pszenice kor. 1 albo jęczmienia kor. 2; płacą za przystawowstwo, drogi wielkie i małe odprawują kolejno według porządku starszego sołtysa; do niewodu z fasą rybną należą; z ich chałup wolni — na tłukę, mycia, strzyżenia owiec, z listami. Ciż sołtysi mają po parze koni pańskich i wozy założone. Szperka — 2, leman za prawem danym za panowania IWYMKs biskupa Potockiego, roku 1699 na lat 30, podług którego daje czynszu pieniędzmi zł. 6 gr. 20; do Elbląga wywieźć żyta pańskiego kor. 40.
plebanowi vigore erekcji. Sołtystwa — 8, za prawem wiecznym. Dają z posiadła żyta kor. 1, pszenice kor. 1 albo jęczmienia kor. 2; płacą za przystawowstwo, drogi wielkie i małe odprawują kolejno według porządku starszego sołtysa; do niewodu z fasą rybną należą; z ich chałup wolni — na tłukę, mycia, strzyżenia owiec, z listami. Ciż sołtysi mają po parze koni pańskich i wozy założone. Szperka — 2, leman za prawem danym za panowania JWJMX biskupa Potockiego, roku 1699 na lat 30, podług którego daje czynszu pieniędzmi zł. 6 gr. 20; do Elbiąga wywieźć żyta pańskiego kor. 40.
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 146
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
, ogród ma sobie świeżo przydany; czynsz daje według kontraktu. Owczarska chałupa przed kilką lat w szachulec postawiona, dobra. B. Chałupnicy: Krawiec i Jan, płaci każdy z gruntu czynszu zł. 2, z ogroda zł. 3, powinni wyorać mórg roli na ozimek, jarzynę i ugór; do tłuki, mycia i golenia owiec i z listami należą. Gburzy wałdyccy we żniwa robią do Lubsztyna: każdy gbur dni 12, jako docet inwentarz fijewski. Powinność ogrodników lubsztyńskich taka: jednym robią codzień, dachy naprawiają, płoty grodzą, na szychtę i siać idą, kolejno drwa rąbią, straż nocną kolejno odprawują. C.
, ogród ma sobie świeżo przydany; czynsz daje według kontraktu. Owczarska chałupa przed kilką lat w szachulec postawiona, dobra. B. Chałupnicy: Krawiec i Jan, płaci każdy z grontu czynszu zł. 2, z ogroda zł. 3, powinni wyorać mórg roli na ozimek, jarzynę i ugór; do tłuki, mycia i golenia owiec i z listami należą. Gburzy wałdyccy we żniwa robią do Lubsztyna: każdy gbur dni 12, jako docet inwentarz fiiewski. Powinność ogrodników lubsztyńskich taka: jednym robią codzień, dachy naprawiają, płoty grodzą, na szychtę i siać idą, kolejno drwa rąbią, straż nocną kolejno odprawują. C.
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 215
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
i niższych ichm. pp. oficjalistów, tudzież przy uspokojonych przez projekta, ode mnie robotnikowi podane, i wzajemnie, od robotnika na nież odebrane przeze mnie repliki, kontrowersyjach, ex praemissis supra reflexionibus et nocivis abusibus zniósłszy, et in perpetuum płacą starą w beczkach tygodniowych, z miarek i garcy pochodzących, i w mycie zawartą skasowawszy, niżej wyrażoną mocą, mnie od j. k. mci pana mojego miłościwego powierzoną, z wyrażeniem ex opposito starej nową postanawiam płacę bez szkody skarbu i z ukontentowaniem robotnika. Przy której co tydzień odbieraniu robotnik swoje szychty 8-godzinne ab antiquo postanowione odrabiać powinien będzie. W żupach wielickich
Piecowy lozunkowy albo na szukanie soli
i niższych ichm. pp. oficyjalistów, tudzież przy uspokojonych przez projekta, ode mnie robotnikowi podane, i wzajemnie, od robotnika na nież odebrane przeze mnie repliki, kontrowersyjach, ex praemissis supra reflexionibus et nocivis abusibus zniósłszy, et in perpetuum płacą starą w beczkach tygodniowych, z miarek i garcy pochodzących, i w mycie zawartą skasowawszy, niżej wyrażoną mocą, mnie od j. k. mci pana mojego miłościwego powierzoną, z wyrażeniem ex opposito starej nową postanawiam płacę bez szkody skarbu i z ukontentowaniem robotnika. Przy której co tydzień odbieraniu robotnik swoje szychty 8-godzinne ab antiquo postanowione odrabiać powinien będzie. W żupach wielickich
Piecowy lozunkowy albo na szukanie soli
Skrót tekstu: InsGór_3
Strona: 84
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 3
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1706 a 1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1706
Data wydania (nie później niż):
1743
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
czysta była, myjąc ją Ługiem wolnym, w którym warzyć ziele zwane polna Driakiew, a po zmyciu nasmarować Winem ciepłym z Oliwą. Na strupy zwyczajne proste na głowach dzieci.
WEźmi liścia Wierzbowego, ziela Parietariae, polnej Driakwi, Zanklu, każdego zarówno, warz w wodzie Garbarskeij przecedziwszy, myj głowę, a za każdym myciem smaruj tą maścią, weźmi siarki, nasienia Parietariae, obojga po ćwierci łota, utłucz subtelno, przydaj mydła trzy ćwierci łota, soku ziela Parietariae, zmieszaj nad ogniem, i tym smaruj, uznasz skutek. Na suche strupy świerzbiące, i inne.
WEźmi siarki kawałek, Wajsztynu upalonego zarównie, rozpuść siarkę nad ogniem,
czysta byłá, myiąc ią Ługiem wolnym, w którym wárzyć źiele zwáne polná Dryakiew, á po zmyciu násmárowáć Winem ćiepłym z Oliwą. Ná strupy zwyczáyne proste ná głowách dźieći.
WEźmi liśćia Wierzbowego, źiela Parietariae, polney Dryakwi, Zanklu, káżdego zárowno, warz w wodźie Gárbárskeiy przecedziwszy, myi głowę, á zá káżdym myciem smáruy tą máśćią, weźmi siárki, naśienia Parietariae, oboygá po ćwierći łotá, utłucz subtelno, przyday mydłá trzy ćwierći łotá, soku źiela Parietariae, zmieszay nád ogniem, y tym smáruy, uznasz skutek. Ná suche strupy świerzbiące, y inne.
WEźmi siárki káwałek, Wáysztynu upalonego zárownie, rospuść siárkę nád ogniem,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 109
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
WEźmi siarki kawałek, Wajsztynu upalonego zarównie, rozpuść siarkę nad ogniem, wsyp do niej Wajsztyn utarty, zmieszaj, wlej na inną skorupkę, utrzyj, nalej oleju Lnianego ileć się zda, smarz dobrze, tym Olejem po każdym zmyciu smaruj głowę. Sposoby leczenia
Item olejek wycisniony z jąder Włoskich orzechów do smarowania jest skuteczny. Mycie na wszelkie strupy.
WEźmi polnej Ruty, liścia ćwiklanego, kobylego Szczawiu i z korzeniem, Jakółczego Ziela z korzeniem, Konradku, Bluszczu, który się pnie po drzewach, korzenia Slazowego, Omanowego, kwiecia Rumienkowego, Nostrzeku, otrąb Przennych, każdego zarówno, warz w wodzie przecedziwszy, wsyp Hałunu tartego łyżkę, tym myj
WEźmi siárki káwałek, Wáysztynu upalonego zárownie, rospuść siárkę nád ogniem, wsyp do niey Wáysztyn utárty, zmieszay, wley ná inną skorupkę, utrzyi, náley oleiu Lniánego ileć się zda, smárz dobrze, tym Oleiem po káżdym zmyćiu smáruy głowę. Sposoby leczenia
Item oleiek wyćisniony z iąder Włoskich orzechow do smárowánia iest skuteczny. Myćie ná wszelkie strupy.
WEźmi polney Ruty, liśćia ćwiklánego, kobylego Szczawiu y z korzeniem, Jakółczego Ziela z korzeniem, Konrádku, Bluszczu, ktory się pnie po drzewách, korzenia Slazowego, Ománowego, kwiećia Rumienkowego, Nostrzeku, otrąb Przennych, káżdego zárowno, warz w wodźie przecedźiwszy, wsyp Háłunu tártego łyszkę, tym myi
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 110
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
względem tedy tego B. Modest posłany od W. O. N. Eliasza przeora, aby obudwu napomniał i przestrzegł do pilnej tych psczoł straży, postaremuz oni nie pilnowali, ani strzegli, jako było trzeba, bo sześć pniaków wyłupano. Osądzeni na pul szkodować z klasztorem, a zatym gospodarzowi fl. 8 wytrącono w mycie, a garncarzowi fl. 4, myskami oddał. 7391.
(9) Gospodarz Paczułtowski upomina się fl. 12 względem 20 fl. myta dorocznego, które mu przychodzi, twierdzi, ze mu nie dano; ze się tedy dopiero teraz po tak wielu od-
żywa, kazano mu, aby sumnieniem zeznał iuramento corporali super
względem tedy tego B. Modest posłany od W. O. N. Eliasza przeora, aby obudwu napomniał y przestrzegł do pilney tych psczoł strazy, postaremuz oni nie pilnowali, ani strzegli, iako było trzeba, bo szesc pniakow wyłupano. Osądzeni na pul szkodowac z klasztorem, a zatym gospodarzowi fl. 8 wytrącono w mycie, a garncarzowi fl. 4, myskami oddał. 7391.
(9) Gospodarz Paczułtowski upomina się fl. 12 względem 20 fl. myta dorocznego, ktore mu przychodzi, twierdzi, ze mu nie dano; ze się tedy dopiero teraz po tak wielu od-
zywa, kazano mu, aby sumnieniem zeznał iuramento corporali super
Skrót tekstu: SprawyCzerUl
Strona: 388
Tytuł:
Sprawy sądowe poddanych klasztoru OO. Karmelitów w Czernej
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Czerna
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
księgi sądowe
Tematyka:
prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1663 a 1717
Data wydania (nie wcześniej niż):
1663
Data wydania (nie później niż):
1717
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Księgi sądowe wiejskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bolesław Ulanowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1921
