Dziesiątego dnia Turcy ustawnie kopali/ granaty i kamienie z Moździerzów rzucali: którego czasu/ kilka razy puszczano race/ z Wieży Z. Stefana z wielą puków: Jedenastego dnia/ Nieprzyjaciel z Moźdzerzów kamienie i granaty do miasta rzucał: w Niedziele rano/ ruszyli się Turcy z swego miejsca na Górę Lisa/ zatym też nasi narychtowawszy Działa/ do nich szturmowali wzajem. Przez te czasy Wojsko Cesarskie i innych Książąt Chrześcijańskich przybyło do Tulna/ i Najaśniejszy Król Polski/ z swojemi Senatorami niektóremi/ i wybornym Wojskiem/ przez Most przeprawiły się. Książęta tedy z Wojskiem swoim mile Króla Jego Mści przywitawszy/ ogłosili go być całego Chrześcijańskiego Żołnierstwa Generalissimum. Każdy z
Dźieśiątego dniá Turcy vstáwnie kopáli/ gránaty y kámienie z Mozdzerzow rzucáli: ktorego cżásu/ kilká rázy puszczáno ráce/ z Wieży S. Stepháná z wielą pukow: Iedenástego dniá/ Nieprzyiaćiel z Moźdzerzow kámienie y gránaty do miástá rzucał: w Niedźiele ráno/ ruszyli się Turcy z swego mieyscá ná Gorę Lysa/ zátym też náśi nárychtowawszy Dźiáłá/ do nich szturmowáli wzáiem. Przez te cżasy Woysko Cesárskie y innych Xiąząt Chrześćiánskich przybyło do Thulná/ y Naiaśnieyszy Krol Polski/ z swoiemi Senatorami niektoremi/ y wybornym Woyskiem/ przez Most przepráwiły się. Xiążętá tedy z Woyskiem swoim mile Krolá Iego Mśći przywitawszy/ ogłośili go być cáłego Chrześćiáńskiego Zołnierstwá Generalissimum. Káżdy z
Skrót tekstu: DiarWied
Strona: B3v
Tytuł:
Diariusz całego obleżenia wiedeńskiego od Turków
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
historia, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
się, którzy w domach swych, co za konkluzje sejmikowe, a nie tylko sejmikowe, ale i sejmowe być mają, stanowią: jeśliby in bonum Reipublicae, Boże daj to; jeśli na zgubę, judicet ilos Dominus. A co gorzej, że posły doma snać (ja tego nie twierdzę) namówią i narychtują. Si ita, zaprawdę nie byliby prawi utrapionej i ciężko zbolałej ojczyźnie naszej i swojej, w której jednego członka zdrowego niemasz. Simplicissimae consultationes mają być in republica, szczere et sine animo praeiudicato, sine omni fuco et simultate; nie ma nikt prywatom swym folgować i dogadzać. O, nieszczęśliważ to prywata
się, którzy w domach swych, co za konkluzye sejmikowe, a nie tylko sejmikowe, ale i sejmowe być mają, stanowią: jeśliby in bonum Reipublicae, Boże daj to; jeśli na zgubę, iudicet illos Dominus. A co gorzej, że posły doma snać (ja tego nie twierdzę) namówią i narychtują. Si ita, zaprawdę nie byliby prawi utrapionej i ciężko zbolałej ojczyźnie naszej i swojej, w której jednego członka zdrowego niemasz. Simplicissimae consultationes mają być in republica, szczere et sine animo praeiudicato, sine omni fuco et simultate; nie ma nikt prywatom swym folgować i dogadzać. O, nieszczęśliważ to prywata
Skrót tekstu: VotSejmCz_II
Strona: 223
Tytuł:
Votum szlachcica polskiego pisane na sejmiki i sejm roku pańskiego 1606
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1606
Data wydania (nie wcześniej niż):
1606
Data wydania (nie później niż):
1606
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1918
, co te insze urzędy w sobie mają, aby w urzędzie swoim niebył nikczemnym i niesposobnym: jako się totym przydawa, którzy wedle przypowieści ludzi leniwych tym tylko co do ich powinności przynależy, kontentują się, skąd często wielkie pericula rosną. Chwalebna tedy rzecz jest, aby Puszkarz nietylko umiał działo nabić, postawić narychtować, i wystrzelić, ale też aby (co Hetmanowi należy) wszystkich sobie poleconych Dział, własności wiedział, działo pęknie i wedle proporcji wyrysować, i ono też wedle znajomych części jego podzielić i pomierzyć umiał; skąd właśnie moc i potęgę działa poznać, i tego jako sobie znim postępować ma, aby się czasu potrzeby
, co te insze urzędy w sobie máią, áby w urzędźie swoim niebył nikczemnym y niesposobnym: jáko śię totym przydawa, ktorzy wedle przypowieśći ludźi leniwych tym tylko co do ich powinnośći przynależy, contentują śię, zkąd często wielkie pericula rostą. Chwalebna tedy rzecz jest, áby Puszkarz nietylko umiał dźiáło nábić, postáwić nárychtowáć, y wystrzelić, ále też áby (co Hetmanowi należy) wszystkich sobie poleconych Dźiał, własnośći wiedźiał, dźiáło pęknie y wedle proporciey wyrysowáć, y ono też wedle znájomych częśći iego podźielić y pomierzyć umiał; skąd właśnie moc y potęgę dźiałá poznáć, y tego jáko sobie znim postępowáć ma, áby śię czásu potrzeby
Skrót tekstu: UffDekArch
Strona: 15
Tytuł:
Archelia, to jest nauka i informacja o strzelbie i o rzeczach do niej należących ...
Autor:
Diego Uffano
Tłumacz:
Jan Dekan
Drukarnia:
Daniel Vetterus
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1643
ulane być mogło, jest jednak ziąższego żelaza, albo druk, albo stabów żelaznych ukute, i używane bywa do kul kamiennych, do szynalów, do łańcuchów i do tym podobnych rzeczy: ale osobliwie po obaleniu murów, gdy się nieprzyjaciel do miasta wdziera mogłoby się takie działo nabić takimi rzeczami, i w poprzecz przerwy narychtowawszy, z niego strzelać, i szkodę wielką nieprzyjacielowi czynić. Ma to działo w zdłuż w sobie ośm diametrów oryficij sui, które Kalibrami pospolicie zowią:komorka zasię prochowa, do której się prochy kładą, jest. Trzecia część pomienionej Kalibry, wpośrzodku to Działo miąsze jest na piątą część Kalibry, a na przodku około
uláne być mogło, iest iednák ziąższego żelázá, álbo druk, álbo stabow żeláznych ukute, y używáne bywa do kul kámiennych, do szynalow, do łáńcuchow y do tym podobnych rzeczy: ále osobliwie po obáleniu murow, gdy śię nieprzyiáćiel do miástá wdźiera mogłoby się tákie dźiáło nábić tákimi rzeczámi, y w poprzecz przerwy nárychtowawszy, z niego strzeláć, y szkodę wielką nieprzyiaćielowi czynić. Ma to dźiáło w zdłuż w sobie ośm diametrow orificij sui, ktore Calibrami pospolićie zowią:komorka záśię prochowa, do ktorey śię prochy kłádą, iest. Trzećia część pomienioney Calibry, wpośrzodku to Dźiało miąsze iest ná piątą część Calibry, á ná przodku około
Skrót tekstu: UffDekArch
Strona: 6
Tytuł:
Archelia, to jest nauka i informacja o strzelbie i o rzeczach do niej należących ...
Autor:
Diego Uffano
Tłumacz:
Jan Dekan
Drukarnia:
Daniel Vetterus
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1643
ulane, acz starodawne, jednak nie tak nie sposobne jest, żeby się czasu potrzeby użyć nie mogło: że go nie mianowano, mogę je ja Ejcala amira, to jest, Celową Drabiną nazwać, a to ze dwu miat, na przód, iż jakoby na drabinie położone: powtóre, iż gdy go narychtować potrzeba, musi, po żelaznych gożdziach, naktórych leży, jako po drabinie ku gorze i ku dołowi być podnoszone: i zda mi się, że to niestare jest działo, i jeszcze się jedno w Dunkirchu znajduje. Część Pierwsza. ROZDZIAŁ V. O Początku i o Formie Dział z miedzi Odlewanych.
Pierwsze Działo śpiżane
ulane, ácz stárodawne, iednák nie ták nie sposobne iest, żeby śię czásu potrzeby użyć nie mogło: że go nie miánowano, mogę ie ia Ejcala amira, to iest, Celową Drabiną názwać, á to ze dwu miat, na przod, yż iákoby ná drabinie położone: powtore, yż gdy go narychtowáć potrzeba, muśi, po żeláznych gożdźiách, náktorych leży, iáko po drabinie ku gorze y ku dołowi być podnoszone: y zda mi śię, że to niestáre iest dźiáło, y ieszcze śię iedno w Dunkirchu znajduie. Część Pierwsza. ROZDZIAŁ V. O Początku y o Formie Dźiał z miedźi Odlewánych.
Pierwsze Dźiáło śpiżane
Skrót tekstu: UffDekArch
Strona: 7
Tytuł:
Archelia, to jest nauka i informacja o strzelbie i o rzeczach do niej należących ...
Autor:
Diego Uffano
Tłumacz:
Jan Dekan
Drukarnia:
Daniel Vetterus
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1643
bywa, na kształt moździerza małego, która w swe miejsce gdzie znak A. jest, włożona być ma. Tego działa używanie bardzo snadne jest, bo może mieć o raz do niego z prządzonych tych ładunków 30. Álbo 40. Gotowych: do których nic więcej niepotrzeba tylko po wystrzeleniu nowy ładunek włożyć w Działo, narychtować, i klinem przez hantabę i przez dziury dla tego w dziale sporządzone jako litera B. ukazuje przebić; takich dział jest wszędzie dosyć, za które by słuszna podziękować Inwentorowi pierwszemu, ponieważ działa takie nie tylko potrzebne są w wojennych occasjach, ale też i ładunki same od nich, używane bywają do ognistych przypraw: bo
bywa, ná kształt możdżerzá máłego, ktorá w swe mieysce gdźie znák A. iest, włożona być ma. Tego dźiáłá używánie bárdzo snádne iest, bo może mieć o raz do niego z prządzonych tych łádunkow 30. Álbo 40. Gotowych: do ktorych nic więcey niepotrzebá tylko po wystrzeleniu nowy łádunek włożyć w Dźiało, nárychtowáć, y klinem przez hántabę y przez dźiury dla tego w dźiale sporządzone iáko litera B. ukázuie przebić; tákich dźiał iest wszędźie dosyć, zá ktore by słuszna podźiękować Inventorowi pierwszemu, ponieważ dźiáłá tákie nie tylko potrzebne są w woiennych occasyach, ále też y ładunki sáme od nich, używáne bywáią do ognistych przypraw: bo
Skrót tekstu: UffDekArch
Strona: 7
Tytuł:
Archelia, to jest nauka i informacja o strzelbie i o rzeczach do niej należących ...
Autor:
Diego Uffano
Tłumacz:
Jan Dekan
Drukarnia:
Daniel Vetterus
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1643
rura bliżej ku jednej stronie niż ku drugiej chyli, albo że po wystrzeleniu przodkiem ku ziemi upadają: co się stawa, kiedy uszy nazbyt blisko od zadu są, i działo na przodku ciężkie jest niż na zadzie: com ja sam często widywał, że i nalepszy i nabieglejszy puszkarz choć nalepiej i napewniej pod wagę narychtował, przecie jednak do wytknionego celu trafić niemógł, czemu się wszyscy przytomni bardzo dziwowali, i puszkarzowi winę dawali, która wsamej skrytej działa tego wadzie tkwiała: widziałem też i to przy tych działach które na przodku cięższe były niż na zadzie, i dla tego wstrzelaniu zawżdy na przodek upadały, że albo nie donosiły
rurá bliżey ku iedney stronie niż ku drugiey chyli, álbo że po wystrzeleniu przodkiem ku ziemi upadáią: co śię stawa, kiedy uszy názbyt blisko od zádu są, y dźiáło ná przodku ćiężkie iest niż ná zádźie: com iá sam często widywał, że y nalepszy y nábiegleyszy puszkarz choć nálepiey y nápewniey pod wagę nárychtował, przećie iednák do wytknionego celu tráfić niemogł, czemu śię wszyscy przytomni bárdzo dźiwowáli, y puszkarzowi winę dawáli, ktora wsamey skrytey dźiáłá tego wádźie tkwiáłá: widźiáłem też y to przy tych dźiáłách ktore ná przodku ćięższe były niż ná zádźie, y dla tego wstrzelániu záwżdy ná przodek upadáły, że álbo nie donośiły
Skrót tekstu: UffDekArch
Strona: 24
Tytuł:
Archelia, to jest nauka i informacja o strzelbie i o rzeczach do niej należących ...
Autor:
Diego Uffano
Tłumacz:
Jan Dekan
Drukarnia:
Daniel Vetterus
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1643
ładuki które są osobne żelazne albo spiżane, niby moździerzyki wni wkładają i klinami mocnozabijają. Długie są jąko Sokół albo jako Krogulec, albo jako Rybadoquina, a mają na zadzie długi odlewany ogon, dla tego, aby ten który je wypala, gdy je na brzeg okręta (bo tak ich pospolicie zażywają) położy i narychtuje, mógł je naramieniu lewą ręką mocno i nieruchomie trzymać, aż prawą ręką zapali, i tak dobrze i prosto wystrzeli. Te ładuki lubo żelazne lubo spiżane są, mają mieć w zdłuż 5. swoich Kalibr. na jedne mają być miąsze na zadzie u zapału, na 4. zaś długie w samej rurze,
ładūki ktore są osobne żelázne álbo spiżane, niby możdżerzyki wni wkładáią y klinámi mocnozábijaią. Długie są iąko Sokoł álbo iáko Krogulec, álbo iáko Rybadoquina, á máią ná zádźie długi odlewány ogon, dla tego, áby ten ktory ie wypala, gdy ie ná brzeg okrętá (bo ták ich pospolićie záżywáią) położy y nárychtuie, mogł ie náramieniu lewą ręką mocno y nieruchomie trzymáć, aż práwą ręką zápali, y ták dobrze y prosto wystrzeli. Te ładūki lubo żelázne lubo spiżáne są, máią mieć w zdłuż 5. swoich Calibr. ná iedne maią być miąsze ná zádźie u zapału, ná 4. záś długie w sámey rurze,
Skrót tekstu: UffDekArch
Strona: 27
Tytuł:
Archelia, to jest nauka i informacja o strzelbie i o rzeczach do niej należących ...
Autor:
Diego Uffano
Tłumacz:
Jan Dekan
Drukarnia:
Daniel Vetterus
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1643
, z których nietylko wszelakimi ognistymi rzeczami namorzu i na lądzie, ale też i w czas potrzeby kulami kamiennymi, gożdziami, łańcuchami etc. strzelają. Gdy się nieprzyjaciel do wieże, albo do Muru tak przybliży, iż jemu inaczej wstręt czynić niemożna, są takie sztuki w mieście bardzo pożyteczne, gdy ich tak narychtują, aby kula do góry wystrzelona będąc, miedzy nieprzyjacioły upadła, i tam się rozstrzeliwszy szkodę wielką onym uczyniła. Do nabicią tylko 1/5 albo 1/6 tyle prochu ptaszego ma się brać, ile kula ognista waży: lecz kiedy kulą kamienną albo czym inszym oprócz ognistych rzeczy ma się strzelać, tedy połowicę tyle
, z ktorych nietylko wszelákimi ognistymi rzeczámi námorzu y ná lądźie, ále też y w czás potrzeby kulámi kámiennymi, gożdźiámi, lańcuchámi etc. strzelaią. Gdy śię nieprzyiáćiel do wieże, álbo do Muru ták przybliży, yż iemu ináczey wstręt czynić niemożna, są tákie sztuki w mieśćie bárdzo pożyteczne, gdy ich ták nárychtuią, áby kulá do gory wystrzelona będąc, miedzy nieprzyiáćioły upádłá, y tám śię rozstrzeliwszy szkodę wielką onym uczyniłá. Do nábićią tylko 1/5 álbo 1/6 tyle prochu ptászego ma śię bráć, ile kulá ognista waży: lecz kiedy kulą kámienną álbo czym inszym oprocz ognistych rzeczy ma śię strzeláć, tedy połowicę tyle
Skrót tekstu: UffDekArch
Strona: 28
Tytuł:
Archelia, to jest nauka i informacja o strzelbie i o rzeczach do niej należących ...
Autor:
Diego Uffano
Tłumacz:
Jan Dekan
Drukarnia:
Daniel Vetterus
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1643
