tamten w krwi i ropie bez ratunku, ów w gnoju, w pędrakach i gadzie bez opatrzenia, inszy pod płotem na zimie i mrozie bez pokrycia i politowania skościał, zgnił, od kości odpadł, zmarniał i w oczach bliźnich swoich wzgardzony i zmierziony, bez wszelkiego respektu i względu jako parszywy kondel albo nosaty szkapa zwalał się i zagubił. Trzeba koniecznie tego przez wzgardę z honoru złupić, tamtego przez zazdrość z fortuny obnażyć, owemu przez zawziętość żyły popodcinać, inszemu przez łakomstwo i okrucieństwo ostatni chleba kawałek od gęby i życia sposób odebrać, z wszytkimi pięknie, pozornie i udatnie, z nikim zaś szczyrze i otworzysto postępować, zgoła
tamten w krwi i ropie bez ratunku, ów w gnoju, w pędrakach i gadzie bez opatrzenia, inszy pod płotem na zimie i mrozie bez pokrycia i politowania skościał, zgnił, od kości odpadł, zmarniał i w oczach bliźnich swoich wzgardzony i zmierziony, bez wszelkiego respektu i względu jako parszywy kondel albo nosaty szkapa zwalał się i zagubił. Trzeba koniecznie tego przez wzgardę z honoru złupić, tamtego przez zazdrość z fortuny obnażyć, owemu przez zawziętość żyły popodcinać, inszemu przez łakomstwo i okrucieństwo ostatni chleba kawałek od gęby i życia sposób odebrać, z wszytkimi pięknie, pozornie i udatnie, z nikim zaś szczyrze i otworzysto postępować, zgoła
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 251
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
ma być dla przytępszego, i bardzo bystrego na ziemi miętkiej na roli pooranej, na piaskach; to leniwy nauczy się nóg podnosić, a skory ustatkuje się: dla koni powolnych ziemi dobierać gładkiej i twardej. W drodze też około koni pilności nie małej potrzeba, aby je ociągnąć, przy żłobie czystym postawić, gdzie koń nosaty, parszywy nie stoi, dla uniknienia zarazy, nogi umyć, płatem obetrzyć, z pod kopyt wychędożyć, na czystym miejscu postawić, bo z wilgoci rodzą się psie włosy, kopyta padają się. Stanąwszy na popas, albo na nocleg, nie zaraz dawać jeść koniom, ani zimnej zbyt wody, ale aż się trochę
ma bydź dla przytępszego, y bardzo bystrego na ziemi miętkiey na roli pooraney, na piaskach; to leniwy nauczy się nog podnosić, á skory ustatkuie się: dla koni powolnych ziemi dobierać gładkiey y twardey. W drodze też około koni pilności nie małey potrzeba, aby ie ociągnąć, przy żłobie czystym postawić, gdzie koń nosaty, parszywy nie stoi, dla uniknienia zarazy, nogi umyć, płatem obetrzyć, z pod kopyt wychędożyć, na czystym mieyscu postawić, bo z wilgoci rodzą się psie włosy, kopyta padaią się. Stanąwszy na popas, albo na nocleg, nie zaraz dawać ieść koniom, ani zimney zbyt wody, ale aż się trochę
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 483
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
/ jak kapłona/ możesz ją obmacać jeśli tłusta/ czy chuda/ możesz ją przejezdzić jak konia/ dostoić prawa/ byleś jej ty dostał. Tamże sobie Braciszku Zony takiej szukaj/ nie w poczciwym Domu; tam możesz/ jeśli ci się nie będzie zdała/ przyrzucić ją nazajutrz ich tam Pani Matce/ jak szkapę nosatą Kostrucharzowi/ jeśli cię Tylczakiem zarazi/ nie miej za złe. Co za tym mówisz/ że kto się ożeni zaraz od niego stronią przyjaciele: mylisz się bardzo jako w inszych wielu rzeczach/ tak i w tym. I owszym/ ci to od Młodzieńca stronią. Bo nie tylko obcy, który pieszczenie reputacją swoje kocha
/ iák kápłoná/ możesz ią obmácáć ieśli tłusta/ czy chuda/ możesz ią przeiezdźić iák konia/ dostoić prawá/ byleś iey ty dostał. Támże sobie Bráćiszku Zony tákiey szukay/ nie w poczćiwym Domu; tám możesz/ ieśli ći się nie będźie zdáłá/ przyrzućić ią názáiutrz ich tám Páni Mátce/ iák szkápę nosátą Kostrucharzowi/ ieśli ćię Tylczákiem záráźi/ nie miey zá złe. Co zá tym mowisz/ że kto się ożeni záraz od niego stronią przyiáćiele: mylisz się bárdzo iáko w inszych wielu rzeczách/ ták y w tym. Y owszym/ ći to od Młodźieńcá stronią. Bo nie tylko obcy, ktory pieszczenie reputácyą swoie kocha
Skrót tekstu: GorzWol
Strona: 50
Tytuł:
Gorzka wolność młodzieńska
Autor:
Andrzej Żydowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
mieszany
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1670 a 1700
Data wydania (nie wcześniej niż):
1670
Data wydania (nie później niż):
1700
krwie: kładąc też zarazem szyny żelazne w gębę/ aby one żując/ mogło tym więcej krwie złej/ zgęstwiałej/ zjadłej/ koło dziąsł zgromadzonej wystąpić/ i zęby powierzchu tym kąsaniem barziej oczyścić/ a octem z solą na ostatku te zerznienia opłokiwając. Przeto też mnie o tym szerzyć więcej niepotrzebna rzecz jest. O Nosatym. Rozdział 11.
TO właśnie nosatym zową/ który koń głową pochyloną smutno stawa/ z nozdrza mu płynie materia/ naprzód biała/ potym plugawa i śmierdząca/ a naostatek i sztukami padać zwykła: nogi mu też nie służą/ i chodzi jako pijany/ ścieżką się kładzie/ z trudnością barzo wstawa: bo tej
krwie: kłádąc też zárázem szyny żelázne w gębę/ áby one żuiąc/ mogło tym więcey krwie złey/ zgęstwiáłey/ ziádłey/ koło dźiąsł zgromádzoney wystąpić/ y zęby powierzchu tym kąsániem bárźiey oczyśćić/ á octem z solą ná ostátku te zerznienia opłokiwáiąc. Przeto też mnie o tym szerzyć więcey niepotrzebna rzecz iest. O Nosátym. Rozdział 11.
TO własnie nosátym zową/ ktory koń głową pochyloną smutno stawa/ z nozdrzá mu płynie máterya/ naprzod biała/ potym plugáwa y śmierdząca/ á náostátek y sztukámi pádáć zwykłá: nogi mu też nie służą/ y chodźi iáko piiány/ śćieszką się kłádźie/ z trudnośćią bárzo wstawa: bo tey
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Mivv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
w gębę/ aby one żując/ mogło tym więcej krwie złej/ zgęstwiałej/ zjadłej/ koło dziąsł zgromadzonej wystąpić/ i zęby powierzchu tym kąsaniem barziej oczyścić/ a octem z solą na ostatku te zerznienia opłokiwając. Przeto też mnie o tym szerzyć więcej niepotrzebna rzecz jest. O Nosatym. Rozdział 11.
TO właśnie nosatym zową/ który koń głową pochyloną smutno stawa/ z nozdrza mu płynie materia/ naprzód biała/ potym plugawa i śmierdząca/ a naostatek i sztukami padać zwykła: nogi mu też nie służą/ i chodzi jako pijany/ ścieżką się kładzie/ z trudnością barzo wstawa: bo tejże materii/ która mu przez nozdrza
w gębę/ áby one żuiąc/ mogło tym więcey krwie złey/ zgęstwiáłey/ ziádłey/ koło dźiąsł zgromádzoney wystąpić/ y zęby powierzchu tym kąsániem bárźiey oczyśćić/ á octem z solą ná ostátku te zerznienia opłokiwáiąc. Przeto też mnie o tym szerzyć więcey niepotrzebna rzecz iest. O Nosátym. Rozdział 11.
TO własnie nosátym zową/ ktory koń głową pochyloną smutno stawa/ z nozdrzá mu płynie máterya/ naprzod biała/ potym plugáwa y śmierdząca/ á náostátek y sztukámi pádáć zwykłá: nogi mu też nie służą/ y chodźi iáko piiány/ śćieszką się kłádźie/ z trudnośćią bárzo wstawa: bo teyże máteryey/ ktora mu przez nozdrzá
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Mivv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
” „Tak bywa, gdy graniczy — rzekę — zima z wiosną.” Siedzę, mówić nie wiem co, pytam o awizy; Nic nie wie, aż mi chłopiec: „Już ci jego fryzy, Chude, stare, jako dwa wymorzone raki, Wyprzągszy, wiódł woźnica, gdzie stoją rumaki; Jeszcze jeden nosaty, a drugi ma parchy.” „Biegaj, niech gdzie do chlewa wyprowadzą marchy!” Posyłam, bo dziesiąta była na zegarze, Niechaj obiad czym prędzej wydają kucharze. Dano jeść; najadszy się, napiwszy za stołem, Już mu szkapy obrokiem nakarmiono gołem, Czekam, rychło się porwie, uskarżam się przed niem
” „Tak bywa, gdy graniczy — rzekę — zima z wiosną.” Siedzę, mówić nie wiem co, pytam o awizy; Nic nie wie, aż mi chłopiec: „Już ci jego fryzy, Chude, stare, jako dwa wymorzone raki, Wyprzągszy, wiódł woźnica, gdzie stoją rumaki; Jeszcze jeden nosaty, a drugi ma parchy.” „Biegaj, niech gdzie do chlewa wyprowadzą marchy!” Posyłam, bo dziesiąta była na zegarze, Niechaj obiad czym prędzej wydają kucharze. Dano jeść; najadszy się, napiwszy za stołem, Już mu szkapy obrokiem nakarmiono gołem, Czekam, rychło się porwie, uskarżam się przed niem
Skrót tekstu: PotFrasz2Kuk_II
Strona: 443
Tytuł:
Ogrodu nie wyplewionego część wtora
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
/ zmacaj/ arenduj/ zmień/ pochowaj/ jedź/ przejedz/ a w imię Boże jeślić się podoba/ abo nie podoba odmień/ arenduj/ wyzuj/ abo do diabła pokiń; ale żony (uchowaj Boże) nie godzi się.[...] Quod Bo gdyby inaczej/ nazajutrz każdaby Matce przyrzucono/ jako Roztrucharzowi szkapę nosatę. Na co ją (po prostu powiem) odpowiedzieć nie umiem. Nie każdy zrozumie, Co biała płeć umie, Wyimie bokiem sadło, Gdzie zgodliwe stadło. Choć nie podobna, pomyśl tylko jako, A postąp sobie w tym nie ladajako: Wyżrzysz że dopniesz, rezoluta trzeba, Kto do zalotów, kto iść
/ zmacay/ árenduy/ zmień/ pochoway/ iedź/ przeiedz/ á w imię Boże ieślić się podoba/ ábo nie podoba odmień/ árenduy/ wyzuy/ ábo do dyabłá pokiń; ále żony (vchoway Boże) nie godźi się.[...] Quod Bo gdyby ináczey/ názáiutrz káżdaby Mátce przyrzucono/ iáko Rostrucharzowi szkápę nosatę. Ná co ią (po prostu powiem) odpowiedźieć nie umiem. Nie káżdy zrozumie, Co biała płeć umie, Wyimie bokiem sádło, Gdźie zgodliwe stádło. Choć nie podobna, pomyśl tylko iáko, A postąp sobie w tym nie ledáiako: Wyżrzysz że dopniesz, rezolutá trzebá, Kto do zalotow, kto iść
Skrót tekstu: ZłoteJarzmo
Strona: 28
Tytuł:
Złote jarzmo małżeńskie
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
mieszany
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1601 a 1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1601
Data wydania (nie później niż):
1650
skiego użytek. Klacz i Zrzebcom rozrządzenie. Miesiąc LIstopad zrzebnym Klaczom szkodliwy. Dla porzucenia Klacõ Remedium. PUN|KTA PARTYCULARNE Terminatia i Rewisia Stada. Czas, i jako do klacz przypuszczać. Kiedy i jako rznąc zrzebięta. Czas na rznięcie skodliwy. Jaki ma po[...] rzniej dązor Jako dy[...] re EkonomIKI ZIEMIAŃSKIEJ.[...] niediu na[...] enie ko[...] nosate[...] go.[...] PUNKTA PartykulARNE. Zołzy jak i czym zaliczyć. EkonomIKI ZIEMIAŃSKIEJ, Remediu na Qchwat doświadczone. Jako liczyć: konia wodą ochwaconego.[...] e[...] żny[...] hwat jak liczyć.[...] brato[...] jako[...] azem[...] cone[...] o.[...] l[...] ć PUNKTA PartykulARNE. Ingredy[...] tie na kaszel- W Sianach i Obrokach pierza przestrzegać. Z obreku aby kurz wywiano
skiego vżytek. Klacz y Zrzebcom rozrządzenie. Miesiąc LIstopad zrzebnym Kláczom szkodliwy. Dla porzucenia Klácõ Remediũ. PVN|KTA PARTYCVLARNE Terminátia y Rewisia Stádá. Czás, y iáko do klacz przypuszczáć. Kiedy y iáko rznąc zrzebiętá. Czás ná rznięćie skodliwy. Iáki ma po[...] rzniey dązor Iáko dy[...] re OEKONOMIKI ZIEMIANSKIEY.[...] niediū ná[...] enie ko[...] nosáte[...] go.[...] PVNKTA PARTICVLARNE. Zołzy iák y czym záliczyć. OEKONOMIKI ZIEMIANSKIEY, Remediü ná Qchwat doświádcżone. Iáko liczyć: koniá wodą ochwaconego.[...] e[...] żny[...] hwát iák liczyć.[...] bráto[...] iako[...] azem[...] cone[...] o.[...] l[...] ć PVNKTA PARTICVLARNE. Ingredy[...] tie ná kaszel- W Siánách y Obrokách pierza przestrzegać. Z obreku áby kurz wywiano
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 58
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
to defekt wielki/ nie melancholiczny/ nie fantastyczny/ nie uporny. Potym zaś i wad zwierzchnich upatruj tak przyrodzonych/ jako też i przypadkowych/ aby nie był różnych oczu/ abo żeby żadnej białości w oczu nie miał/ nie ochwacony/ nie dychawiczny/ nie łykawy/ wąsatem nie zarażony/ od kamienia wolny/ nie nosaty/ bez opojów tak na koleniech jako i kostkach/ nie ze złym rozpadłym rogiem także i piętkami/ nie z opuchłemi nogami/ kolanmi/ abo kostkami/ nie narażony w żadnych żyłach nożnych/ nie krostawy/ nie nazbyt goły/ nie chłapouchy/ nie zerwany/ a ktemu dobrze jadał i pijał: O czym Klaudiusz Corte
to defekt wielki/ nie meláncholiczny/ nie fántástyczny/ nie vporny. Potym záś y wad zwierzchnich vpátruy ták przyrodzonych/ iáko też y przypadkowych/ áby nie był rożnych oczu/ ábo żeby żadney białośći w oczu nie miał/ nie ochwacony/ nie dycháwiczny/ nie łykáwy/ wąsátem nie záráżony/ od kámieniá wolny/ nie nosáty/ bez opoiow ták ná koleniech iáko y kostkách/ nie ze złym rospádłym rogiem tákże y piętkámi/ nie z opuchłemi nogámi/ kolánmi/ ábo kostkámi/ nie náráżony w żadnych żyłách nożnych/ nie krostáwy/ nie názbyt goły/ nie chłápouchy/ nie zerwány/ á ktemu dobrze iadał y piiał: O czym Claudius Corte
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: Cij
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
/ aby lada gdzie koni nie stawiano/ chociaby i porządne stajnie były/ aż żłób dobrze opatrzywszy/ jeśli nie dziurawy/ wychędożywszy/ a możeli być i wymywszy/ a to dla jakiego zarażenia szkodliwego. Abowiem iż w domiech gościnnych sieła się ludzi i rozmaitych koni przemija/ obawiać się trzeba żeby jaka szkapa nosata/ abo parszywa/ abo zołzująca. etc. na tym miejscu gdzie twój stać ma/ przedtym nie stała: gdyż to niepochybna że takowe choroby barzo są przymiotne/ niemal jako powietrze. Radziłbym tedy aby zawsze w drodze/ zwłaszcza w gnuśnych gospodach będąc/ w taistrach koniom obroki dawano. Księgi
3. Owies
/ áby ládá gdźie koni nie stáwiano/ choćiaby y porządne stáynie były/ áż żłob dobrze opátrzywszy/ iesli nie dźiuráwy/ wychędożywszy/ á możeli być y wymywszy/ á to dla iákiego záráżenia szkodliwego. Abowiem iż w domiech gośćinnych śiełá się ludźi y rozmáitych koni przemiia/ obáwiáć się trzebá żeby iáka szkápá nosáta/ ábo párszywa/ ábo zołzuiąca. etc. ná tym mieyscu gdźie twoy stać ma/ przedtym nie stałá: gdyż to niepochybna że tákowe choroby bárzo są przymiotne/ niemal iáko powietrze. Rádźiłbym tedy áby záwsze w drodze/ zwłaszczá w gnuśnych gospodách będąc/ w táistrách koniom obroki dawano. Kśięgi
3. Owies
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: Iiij
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
