Cokolwiek wody między Ameryką, południową Afryką i ziemią subpolarną południową, zowie się Morze Murzyńskie, albo południowe. Cokolwiek wody między Afryką, Azją, i ziemią subpolarną południową zowie się Morze Indyjskie albo wschodnie. Te same morza biorą różne nazwiska Morza Niemieckiego, Hiszpańskiego, Francuskiego, Duńskiego, Moskiewskiego etc. iż brzegi tych państw oblewają. Oprócz tych są inne międzyziemne morza, które naprzód ciasnym kanałem z Oceanu wypływają, a potym szeroko się rozlawszy różne państwa oblewają. Takie jest największe Medyterrańskie, które z Oceanu północego między Europą i Afryką wypływa. Toż samo morze ciasnym kanałem Hellespont nazwane między Europą i Azją wylewa się, i czyni Czarne Morze.
Cokolwiek wody między Ameryką, południową Afryką y ziemią subpolarną południową, zowie się Morze Murzyńskie, álbo południowe. Cokolwiek wody między Afryką, Azyą, y ziemią subpolárną południową zowie się Morze Indyiskie álbo wschodnie. Te same morza biorą rożne nazwiská Morża Niemieckiego, Hiszpańskiego, Francuskiego, Duńskiego, Moskiewskiego etc. iż brzegi tych państw oblewaią. Oprocz tych są inne międzyziemne morża, ktore naprzod ciasnym kanałem z Oceanu wypływáią, á potym szeroko się rozlawszy rożne państwa oblewaią. Takie iest naywiększe Medyterrańskie, ktore z Oceanu pułnocnego między Europą y Afryką wypływa. Toż sámo morze ciasnym kanałem Hellespont nazwane między Europą y Azyą wylewa się, y czyni Czarne Morze.
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, Azją, i ziemią subpolarną południową zowie się Morze Indyjskie albo wschodnie. Te same morza biorą różne nazwiska Morza Niemieckiego, Hiszpańskiego, Francuskiego, Duńskiego, Moskiewskiego etc. iż brzegi tych państw oblewają. Oprócz tych są inne międzyziemne morza, które naprzód ciasnym kanałem z Oceanu wypływają, a potym szeroko się rozlawszy różne państwa oblewają. Takie jest największe Medyterrańskie, które z Oceanu północego między Europą i Afryką wypływa. Toż samo morze ciasnym kanałem Hellespont nazwane między Europą i Azją wylewa się, i czyni Czarne Morze. Drugie morze które z Oceanu północego wypływa między Danią Szwecją, Zelandią ciasnym kanałem Zund nazwanym, jest morze Bałtyckie. Trzecie morze które
, Azyą, y ziemią subpolárną południową zowie się Morze Indyiskie álbo wschodnie. Te same morza biorą rożne nazwiská Morża Niemieckiego, Hiszpańskiego, Francuskiego, Duńskiego, Moskiewskiego etc. iż brzegi tych państw oblewaią. Oprocz tych są inne międzyziemne morża, ktore naprzod ciasnym kanałem z Oceanu wypływáią, á potym szeroko się rozlawszy rożne państwa oblewaią. Takie iest naywiększe Medyterrańskie, ktore z Oceanu pułnocnego między Europą y Afryką wypływa. Toż sámo morze ciasnym kanałem Hellespont nazwane między Europą y Azyą wylewa się, y czyni Czarne Morze. Drugie morze ktore z Oceanu pułnocnego wypływa między Danią Szwecyą, Zelandią ciasnym kanałem Zund nazwanym, iest morze Baltyckie. Trzecie morze ktore
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Od zachodu i południa graniczy z Prowincją Francuską Delfinatu. Od pułnocy z Burgundyą i Szwajcarami, jeziorem obszernym Lemano. Od wschodu ma Valesią i Pedemont. Zamyka w sobie Margrabstwa: Geneweńskie, Maurianeńskie, Taratazyńskie, i Suzeńskie. Sabaudyj stołeczne miasto jest, Camberiak. Po większej części jest gorżysta i skalista. Rzeki pryncypalniejsze ją oblewają Ararys, Isara, Doria, Arva, Dunius. Jeziora trzy znaczne Lemańskie, Nicieńskie, i Burgeńskie. Między Sabaudyą, i Genuą leży Pademont albo Księstwo Tauryneńskie, od Taurynów obywatelów rzeczone, należące do króla także Sardyńskiego. Miasto stołeczne jest Turynum pod którym płynie zgodna do nawigacyj rzeka Padus albo Erydan.
LXIV. Genua
Od zachodu y południá graniczy z Prowincyą Fráncuską Delfinátu. Od pułnocy z Burgundyą y Szwáycárámi, ieziorem obszernym Lemano. Od wschodu má Valesią y Pedemont. Zámyká w sobie Márgrábstwá: Geneweńskie, Máuryáneńskie, Tárátázyńskie, y Suzeńskie. Sabaudyi stołeczne miásto iest, Camberiak. Po większey części iest gorżystá y skálistá. Rzeki pryncypalnieysze ią oblewáią Araris, Jsara, Doria, Arva, Dunius. Ieziorá trzy znáczne Lemáńskie, Nicieńskie, y Burgeńskie. Między Sabáudyą, y Genuą leży Pademont álbo Xięstwo Tauryneńskie, od Taurynow obywatelow rzeczone, náleżące do krolá tákże Sárdyńskiego. Miasto stołeczne iest Turinum pod ktorym płynie zgodna do nawigácyi rzeká Pádus álbo Eridan.
LXIV. Genua
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: F
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
do Kapu Z. Wincentego w Portugalii b. rachuje się mil niemieckich sześćset. W szerz począwszy od Kapu Nord, albo Północnego c. aż do Kapu Matapan w Grecyj d. rachuje się czterysta mil Niemieckich. P. Co to są Morza Europejskie i które są? O. Morza Europejskie nazywają się te, które oblewają Kraje Europy wokoło. Są zaś te: Naprzód obszerne Morza o którycheśmy zwyż mówili: potem pomniejsze morza, odnogi jego, i ciaśniny morskie, jako to: H. Odnoga Botnii. I. Odnoga Finlandzka. K. Morze Bałtyckie. L. Ciaśnina morska Sund. M. Odnoga Kategat. N. Morze
do Kapu S. Wincentego w Portugalii b. rachuie się mil niemieckich sześćset. W szerz począwszy od Kapu Nord, albo Połnocnego c. aż do Kapu Matapan w Grecyi d. rachuie się czterysta mil Niemieckich. P. Co to są Morza Europeyskie y ktore są? O. Morza Europeyskie nazywaią się te, ktore oblewaią Kraie Europy wokoło. Są zaś te: Naprzod obszerne Morza o ktorycheśmy zwyż mowili: potem pomnieysze morza, odnogi iego, y ciaśniny morskie, iako to: H. Odnoga Botnii. I. Odnoga Finlandzka. K. Morze Baltyckie. L. Ciaśnina morska Sund. M. Odnoga Kategat. N. Morze
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 25
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
cudne opus ciężkie do imitowania, z dziwnej inwencyj i struktury, także pod tytułem wspomnionym opisany.
DALSZE w AFRYCE PAŃSTWO EtiopIA, albo MURZYŃSKA ZIEMIA, z Greckiego Etiopia znaczy upał, Haebraice Chus, to jest czarność, która leży sub Zona torrida; stąd wszędzie upał, gorącą ma aurę. NIGER i NILUS rzeki wielkie oblewają ten Kraj, chłodzą i zyżnym czynią; z tego Kraju mając obie originem, primosque fontes. Zowie się ten Kraj u Geografów to HABASSja, to ABASSIA. EtiopIA ta, na wiele Krajów podzielona, zamyka też w sobie Kraj NUBIĘ, na mil 200. długą, na 100. szeroką, której Stolica Nubia Mia-
cudne opus cięszkie do imitowania, z dziwney inwencyi y struktury, także pod tytułem wspomnionym opisany.
DALSZE w AFRYCE PANSTWO AETHYOPIA, albo MURZYNSKA ZIEMIA, z Greckiego AEthyopia znaczy upał, Haebraicè Chus, to iest czarność, ktora leży sub Zona torrida; ztąd wszędzie upał, gorącą ma aurę. NIGER y NILUS rzeki wielkie oblewaią ten Kray, chłodzą y zyżnym czynią; z tego Kraiu maiąc obie originem, primosque fontes. Zowie się ten Kray u Geografow to HABASSYA, to ABASSIA. AETHYOPIA ta, na wiele Kraiów podzielona, zamyká też w sobie Kray NUBIĘ, na mil 200. długą, na 100. szeroką, ktorey Stolica Nubia Mia-
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 559
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Darmo w sobie płomienie zobopólne dusisz: I ty palić się musisz; Abowiem rozżarzony ogień mój przez miary W serce twoje oziębłe zapuści pożary, Które wzdychania moje tak barzo rozdmuchną, Że oba ognie jednym płomieniem wybuchną. SIEDMNASTA: ROZALIA
Już to dziesiąta wiosna kwiatki rodzi, Jako krwią greckiej i trojańskiej młodzi Dla Heleninej niezwykłej urody Oblewają się iliackie grody.
Już poległ Hektor, rycerz znakomity, Także Patroklus już dawno zabity, Leży Achilles, mąż nieprzepłacony, I wiele inszych z tej i z owej strony.
O, nierozumnych ludzi wściekłe gminy, Długoż będziecie ginąć krom swej winy? Jeśliście baczni, do Heleny śpieszcie, Onę na szablach i
Darmo w sobie płomienie zobopólne dusisz: I ty palić się musisz; Abowiem rozżarzony ogień mój przez miary W serce twoje oziębłe zapuści pożary, Które wzdychania moje tak barzo rozdmuchną, Że oba ognie jednym płomieniem wybuchną. SIEDMNASTA: ROZALIA
Już to dziesiąta wiosna kwiatki rodzi, Jako krwią greckiej i trojańskiej młodzi Dla Heleninej niezwykłej urody Oblewają się ilijackie grody.
Już poległ Hektor, rycerz znakomity, Także Patroklus już dawno zabity, Leży Achilles, mąż nieprzepłacony, I wiele inszych z tej i z owej strony.
O, nierozumnych ludzi wściekłe gminy, Długoż będziecie ginąć krom swej winy? Jeśliście baczni, do Heleny śpieszcie, Onę na szablach i
Skrót tekstu: ZimSRoks
Strona: 125
Tytuł:
Roksolanki
Autor:
Szymon Zimorowic
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
sielanki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ludwika Ślękowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1983
za Arkadyusza i Teodozjusza Cesarzów według Zozima. Jeden z tych muro w wewnętrzny, albo bliższy Miasta, wysoki na stop 222. koło którego jest wież 250. z Wchodami Kamiennemi zdołu do góry. Drugi mur zewnętrzny, o tyleż wieżach, i takich, ale niższy od tamtego. Od tych zaś stron, które oblewają Morza, mury są niskie koło Miasta. Mury tamte mają podwojne fosy niezmiernie głębokie. Anastazjusz Cesarz dał był mur Długim nazwany, od Miasta na staj 260. odległy, długi na staj 420. przeciwko ekskursyom nieprzyjaciół od morza Czarnego, od Meotyckiego Jeziora, od Kolchickiej krainy, od Kaukazu góry według Ewagriusza. EUROPA.
zá Arkadyuszá y Teodozyusza Cesarzow według Zozimá. Ieden z tych muro w wewnętrzny, albo bliższy Miastá, wysoki ná stop 222. koło ktorego iest wież 250. z Wchodami Kamiennemi zdołu do gory. Drugi mur zewnętrzny, o tyleż wieżach, y tákich, ale niższy od tamtego. Od tych zaś stron, ktore oblewáią Morzá, mury są niskie koło Miasta. Mury tamte maią podwoyne fosy niezmiernie głębokie. Anastázyusz Cesarz dał był mur Długim názwany, od Miastá na stay 260. odległy, długi ná stay 420. przeciwko exkursyom nieprzyiacioł od morza Czárnego, od Meotyckiego Ieziorá, od Kolchickiey kráiny, od Kaukazu gory według Ewágryusza. EUROPA.
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 458
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
swej niskości/ barzo podległa powodziom/ i dla tegoż pełno ma błot i jezierzysk. Stamtąd/ przeminąwszy Laspare/ przyjedzie się do Bordeo/ które jest głową Guasconiej. To miasto jest też jedno z tych/ które dobrze są posadzone w Europie/ nie tylko we Francjej. Leży na brzegu rzeki Garrony/ której wody oblewają na wielu miejscach mury jego: a gdy się morze burzy pod pełnią/ tedy woda morska wchodzi też i do miasta. Ta rzeka wielka i szeroka/ podnosi się i upada z morzem: a rozlewając się przed miastem na kształt pułmiesiąca/ czyni piękny i bezpieczny port Francuski/ w którym się zstawić może wszelaki statek.
swey niskośći/ bárzo podległá powodźiom/ y dla tegoż pełno ma błot y ieźierzysk. Ztámtąd/ przeminąwszy Láspáre/ przyiedźie się do Bordeo/ ktore iest głową Guásconiey. To miásto iest też iedno z tych/ ktore dobrze są posádzone w Europie/ nie tylko we Fránciey. Leży ná brzegu rzeki Gárrony/ ktorey wody oblewáią ná wielu mieyscách mury iego: á gdy się morze burzy pod pełnią/ tedy wodá morska wchodźi też y do miástá. Tá rzeká wielka y szeroka/ podnośi się y vpada z morzem: á rozlewáiąc się przed miástem ná kształt pułmieśiącá/ czyni piękny y bespieczny port Fráncuski/ w ktorym się zstáwić może wszeláki státek.
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 32
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
broda jest na jednym miejscu nazwanym Carbonieres. Francja. Pierwsze księgi. PERYGORT,
PErygort/ który dzieli od Agenese rzeka Dordonna/ jest kraina kamienista/ przykra/ górzysta/ więcej mając kasztanów/ a niż zboża. Ma potroszę wina/ ale słabego i ostrego. Kupiectwa tych ludzi są w żelazie/ a w świniach: oblewają tę krainę 6. rzek: przetoż ma dosyć ryb. Powietrze ma subtelne/ i zdrowe: ludzie też sposobne/ i długiego żywota. Ma w sobie oprócz kasztelów/ miasto Perygus/ które jest Metropolis tego kraju: ma też i miasto Sarlat. Perygus leży we śrzodku ziemie tej/ na równinie otoczonej górami/
brodá iest ná iednym mieyscu názwánym Carbonieres. Fráncia. Pierwsze kśięgi. PERIGORT,
PErigort/ ktory dźieli od Agenese rzeká Dordonna/ iest kráiná kámienista/ przykra/ gorzysta/ więcey máiąc kásztánow/ á niż zboża. Ma potroszę winá/ ále słábego y ostrego. Kupiectwá tych ludźi są w żeleźie/ á w świniách: oblewáią tę kráinę 6. rzek: przetoż ma dosyć ryb. Powietrze ma subtelne/ y zdrowe: ludźie też sposobne/ y długiego żywotá. Ma w sobie oprocz kásztellow/ miásto Perigus/ ktore iest Metropolis tego kráiu: ma też y miásto Sarlat. Perigus leży we śrzodku źiemie tey/ ná rowninie otoczoney gorámi/
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 35
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
też tu pewne kamienie/ które się łupają jak deski/ i używają ich po wszystkim królestwie miasto dachowek. Główne miasto tu jest Angieres/ barzo dobre/ mając kasztel na jednej gorce/ że czternastą wież: ma też jedno studium fundowane od Ludwika II. Książęcia de Angio. MAINE, BEOSSA, ORLEANS.
KRainę Mainę oblewają trzy rzeki: jednak przecię/ więcej tam jest lasów i chrostów/ a niż czego inszego: przetoż też ma dosyć łowów i dobytków. Obywatele tuteczni są barzo dowcipni/ i zmyślni. Główne miasto ma ten kraj/ Mans: wielkie w prawdzie/ ale słabe. Idzie potym zacne miasto Vandomo: skąd jedzie się
też tu pewne kámienie/ ktore się łupáią iák deski/ y vżywáią ich po wszystkim krolestwie miásto dáchowek. Głowne miásto tu iest Angieres/ bárzo dobre/ máiąc kásztel ná iedney gorce/ że czternastą wież: ma też iedno studium fundowáne od Ludwiká II. Kśiążęćiá de Angio. MAINE, BEOSSA, ORLEANS.
KRáinę Máinę oblewáią trzy rzeki: iednák przećię/ więcey tám iest lásow y chrostow/ á niż czego inszego: przetoż też ma dosyć łowow y dobytkow. Obywátele tuteczni są bárzo dowćipni/ y zmyślni. Głowne miásto ma ten kray/ Mans: wielkie w prawdźie/ ále słábe. Idźie potym zacne miásto Vandomo: skąd iedźie się
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 41
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
