złota koronę położycie. Acram de lignis Setim compingite. Et deaurabis eam auro mudissimo intùs et foris: faciesque suprà coronam auream per circuitum. A gdzie się kolwiek obóz ruszy/ to ją przed ludem wszytkim nosić będziecie/ według ordynacyjej mojej/ którą ja dam potym. Nabożni Cyhrześcianie/ jeśliże Pan Bóg chciał mieć tak ochędożną Arkę w przybytku swoim/ w której tylko Mannę onę chowano/ którą Żydzi jadali na puszczy: i która figurą była tego chleba niebieskiego/ w tym Naświętszym Sakramencie zawartego. Cóż rozumiecie/ jako chce mieć ochędożną duszę naszę/ w której chce mieszkać/ i zamknąć się jako w Arce jakiej/ mówiąc: Ad eum veniemus
złotá koronę położyćie. Acram de lignis Setim compingite. Et deaurabis eam auro mudissimo intùs et foris: faciesque suprà coronam auream per circuitum. A gdźie się kolwiek oboz ruszy/ to ią przed ludem wszytkim nośić będźiećie/ według ordynácyiey moiey/ ktorą ia dam potym. Nabożni Cyhrześćiánie/ ieśliże Pan Bog chćiał mieć ták ochędożną Arkę w przybytku swoim/ w ktorey tylko Mánnę onę chowano/ ktorą Zydźi iadáli ná puszczy: y ktora figurą byłá tego chlebá niebieskiego/ w tym Naświętszym Sákrámenćie záwártego. Coż rozumiećie/ iáko chce mieć ochędożną duszę nászę/ w ktorey chce mieszkáć/ y zámknąć się iáko w Arce iákiey/ mowiąc: Ad eum veniemus
Skrót tekstu: StarKaz
Strona: 49
Tytuł:
Arka testamentu zamykająca w sobie kazania niedzielne cz. 2 kazania
Autor:
Szymon Starowolski
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1649
Data wydania (nie wcześniej niż):
1649
Data wydania (nie później niż):
1649
będziecie/ według ordynacyjej mojej/ którą ja dam potym. Nabożni Cyhrześcianie/ jeśliże Pan Bóg chciał mieć tak ochędożną Arkę w przybytku swoim/ w której tylko Mannę onę chowano/ którą Żydzi jadali na puszczy: i która figurą była tego chleba niebieskiego/ w tym Naświętszym Sakramencie zawartego. Cóż rozumiecie/ jako chce mieć ochędożną duszę naszę/ w której chce mieszkać/ i zamknąć się jako w Arce jakiej/ mówiąc: Ad eum veniemus, et mansionem apud eum faciemus. I dla tego to Apostoł święty napomina nas wszytkich/ abyśmy się pierwej porachowali z sumnieniem naszym dobrze/ niżeli do tego Naświętszego Sakramentu przystąpiemy; w którym pożywamy prawdziwego Chrystusa
będźiećie/ według ordynácyiey moiey/ ktorą ia dam potym. Nabożni Cyhrześćiánie/ ieśliże Pan Bog chćiał mieć ták ochędożną Arkę w przybytku swoim/ w ktorey tylko Mánnę onę chowano/ ktorą Zydźi iadáli ná puszczy: y ktora figurą byłá tego chlebá niebieskiego/ w tym Naświętszym Sákrámenćie záwártego. Coż rozumiećie/ iáko chce mieć ochędożną duszę nászę/ w ktorey chce mieszkáć/ y zámknąć się iáko w Arce iákiey/ mowiąc: Ad eum veniemus, et mansionem apud eum faciemus. Y dla tego to Apostoł święty nápomina nas wszytkich/ ábysmy się pierwey poráchowáli z sumnieniem nászym dobrze/ niżeli do tego Naświętszego Sákrámentu przystąpiemy; w ktorym pożywamy prawdźiwego Chrystusá
Skrót tekstu: StarKaz
Strona: 49
Tytuł:
Arka testamentu zamykająca w sobie kazania niedzielne cz. 2 kazania
Autor:
Szymon Starowolski
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1649
Data wydania (nie wcześniej niż):
1649
Data wydania (nie później niż):
1649
z życia i Królestwa wyzuł. Od Roku 1514. poczęła panować Familia Sofy, albo Schach rzeczona. Ale wypędziwszy potym Schach Syna Solimanowego, zdrajca ów Myryvess nastąpił, a po jego śmierci Sołdan Eschref berło sobie Perskie przywłaszczył.
PERSOWIE są wzrostu miernego, stanu dobrego, tłuści, twarzy oliwkowatej, dowcipu żywego, rozsądni, ochędożni, ludniejsi dla Cudzoziemców, niż Turcy; wefeli, zabawni, przyjaźń nad krewnych przenoszący, odważni, wojenni; extra, non intra wstydliwi, tiutiunem się bawiący. Białogłowy u nich w jedwabiu chodzą z włosami nie zaplecionemi na głowie, w klejnoty osobliwie w perły strojne. Kupują sobie u Rodziców żony, posagu nie
z życia y Krolestwa wyzuł. Od Roku 1514. poczeła panować Familia Sophy, albo Schach rzeczona. Ale wypędziwszy potym Schach Syna Solimanowego, zdrayca ów Myrivess nastąpił, a po iego śmierci Sołdan Eschref berło sobie Perskie przywłaszcżył.
PERSOWIE są wzrostu miernego, stanu dobrego, tłuści, twarzy oliwkowatey, dowcipu żywego, rozsądni, ochędożni, ludnieysi dla Cudzoziemcow, niż Turcy; wefeli, zabawni, przyiaźń nad krewnych przenoszący, odważni, woienni; extra, non intra wstydliwi, tiutiunem się bawiący. Białogłowy u nich w iedwabiu chodzą z włosami nie zaplecionemi na głowie, w kleynoty osobliwie w perły stroyne. Kupuią sobie u Rodzicow żony, posagu nie
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 520
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
, ale i pięknie nagotowane być mają. IV. Ma też Kuchmistrz o całym rządzie kuchennym wiedzieć o naczyniu kuchennym wszytkim, i liczbie onego wiedzieć, kucharzów w posłuszeństwie, poczciwości, trzezwości trzymać, i ochędostwie, całym, chroniąc się tego, coby mogło abominationem człowiekowi uczynić. A sam ma być do tego powodem ochędożny, trzeźwy, czujny, wierny, a nadewszytko Państwemu zyczliwy, i prędki. O KUCHMISTRZV. INSTRUKCJA O Kucharzu i jego powinnościach.
KUcharz ma być ochędożny z Czupryną, albo głową wyczesaną, z ogoloną głową, rękami umytemi, paznaktami oberznionemi, opasany fartuchem białym: trzeźwy, nie swarliwy, pokorny, chyży,
, ále y pieknie nagotowáne bydź máią. IV. Ma też Kuchmistrz o cáłym rządźie kuchennym wiedźiec o naczyniu kuchennym wszytkim, y liczbie onego wiedźieć, kuchárzow w posłuszeństwie, poczćiwośći, trzezwośći trzymać, y ochędostwie, cáłym, chroniąc się tego, coby mogło abominationem człowiekowi vczynić. A sám ma bydź do tego powodem ochędożny, trzeźwy, czuyny, wierny, á nádewszytko Pánstwemu zyczliwy, y prętki. O KVCHMISTRZV. INSTRVKCYA O Kucharzu y iego powinnośćiach.
KVcharz ma bydz ochędożny z Czupryną, álbo głową wyczesáną, z ogoloną głową, rękámi vmytemi, páznaktami oberznionemi, opasány fártuchem białym: trzeźwy, nie swarliwy, pokorny, chyży,
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 10
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
posłuszeństwie, poczciwości, trzezwości trzymać, i ochędostwie, całym, chroniąc się tego, coby mogło abominationem człowiekowi uczynić. A sam ma być do tego powodem ochędożny, trzeźwy, czujny, wierny, a nadewszytko Państwemu zyczliwy, i prędki. O KUCHMISTRZV. INSTRUKCJA O Kucharzu i jego powinnościach.
KUcharz ma być ochędożny z Czupryną, albo głową wyczesaną, z ogoloną głową, rękami umytemi, paznaktami oberznionemi, opasany fartuchem białym: trzeźwy, nie swarliwy, pokorny, chyży, smak dobrze rozumiejący; Condimenta albo potrzeby do potraw dobrze znający, a nadewszytko wszytkim usługujący, Ozdoba Potraw.
Do ozdoby Potraw należą, nie tylko te rzeczy
posłuszeństwie, poczćiwośći, trzezwośći trzymać, y ochędostwie, cáłym, chroniąc się tego, coby mogło abominationem człowiekowi vczynić. A sám ma bydź do tego powodem ochędożny, trzeźwy, czuyny, wierny, á nádewszytko Pánstwemu zyczliwy, y prętki. O KVCHMISTRZV. INSTRVKCYA O Kucharzu y iego powinnośćiach.
KVcharz ma bydz ochędożny z Czupryną, álbo głową wyczesáną, z ogoloną głową, rękámi vmytemi, páznaktami oberznionemi, opasány fártuchem białym: trzeźwy, nie swarliwy, pokorny, chyży, smák dobrze rozumieiący; Condimenta álbo potrzeby do potraw dobrze znáiący, á nádewszytko wszytkim vsługuiący, Ozdoba Potraw.
Do ozdoby Potraw należą, nie tylko te rzeczy
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 10
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
choć przełożonym/ jako od niego posłanym/ ku pomście złoczynców/ a ku chwale dobrze czyniących/ 1. Pet. 2. 13. 14. Pasterzom Kościoła Bożego.
Wierna jest ta mowa: jeśli kto Biskupstwa żąda/ dobrego uczynku żąda. Potrzeba tedy Biskupowi być nienaganionym/ jednej żony mężem/ czujnym/ skromnym/ ochędożnym/ gościnnym/ ku nauczaniu sposobnym/ nie opiłym/ nie bitnym/ nie szukającym zysku szkaradego/ ale układnym/ nie wałecznym/ nie chciwym pieniędzy: któryby dom swój dobrze sprawował/ któryby dziatki miał wpossaństwie/ ze wszelaką poćciwością etc. 1. Timot. 3. 1. 2. 3. 4.
choć przełożonym/ iáko od niego posłánym/ ku pomśćie złoczyncow/ á ku chwale dobrze czyniących/ 1. Pet. 2. 13. 14. Pásterzom Kośćiołá Bożego.
Wierna iest tá mowá: iesli kto Biskupstwá ząda/ dobrego vczynku ząda. Potrzebá tedy Biskupowi bydź nienágánionym/ iedney żony mężem/ czuynym/ skromnym/ ochędożnym/ gośćinnym/ ku náuczániu sposobnym/ nie opiłym/ nie bitnym/ nie szukáiącym zysku szkárádego/ ále vkłádnym/ nie wałecznym/ nie chćiwym pięniędzy: ktoryby dom swoy dobrze spráwował/ ktoryby dziatki miał wpossáństwie/ ze wszeláką poććiwośćią etc. 1. Timot. 3. 1. 2. 3. 4.
Skrót tekstu: RybMKat
Strona: 88
Tytuł:
Katechizmy
Autor:
Maciej Rybiński
Drukarnia:
Andrzej Hünefeld
Miejsce wydania:
Gdańsk
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1619
Data wydania (nie wcześniej niż):
1619
Data wydania (nie później niż):
1619
się miedzy te/ których jeszcze niewolnikiem być możesz. Pospolicie gdy chłopa wezmą do dworu/ tedy chce być rówien szlachcicowi: a jeszcze tacy najwięcej chcą przewodzić. I pewnie: Asperius misero nihil est, cum furgit in altum. Dobrze tedy starzy czynili/ że gdy chłopy swe do posług dwornych obracali/ dawszy im suknie ochędożne/ przedsię kołnierze siermiężne do nich przyszywać kazali/ aby chłop pamiętał że jest chłopem. Nie próżno mówią: Dano kurowi grzędę/ a on wieże chce. Raz gdy wszytek lud na igrzyskach z wielkim krzykiem tego się domagał/ aby jednego Woźnicę wolnością darował: taki im dał respons przez Cedułę: Iż to nie słuszna o
się miedzy te/ ktorych ieszcże niewolnikiem być możesz. Pospolićie gdy chłopá wezmą do dworu/ tedy chce być rowien śláchćicowi: á ieszcże tácy naywięcey chcą przewodźić. Y pewnie: Asperius misero nihil est, cum furgit in altum. Dobrze tedy stárzy cżynili/ że gdy chłopy swe do posług dwornych obrácáli/ dawszy im suknie ochędożne/ przedśię kołnierze śiermiężne do nich przyszywáć kazáli/ áby chłop pámiętał że iest chłopem. Nie prożno mowią: Dano kurowi grzędę/ á on wieże chce. Raz gdy wszytek lud ná igrzyskách z wielkim krzykiem tego się domagał/ áby iednego Woźnicę wolnośćią dárował: táki im dał respons przez Cedułę: Iż to nie słuszna o
Skrót tekstu: BudnyBPow
Strona: 94
Tytuł:
Krotkich a wezłowatych powieści [...] księgi IIII
Autor:
Bieniasz Budny
Drukarnia:
Piotr Blastus Kmita
Miejsce wydania:
Lubcz
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Tematyka:
filozofia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1614
Data wydania (nie wcześniej niż):
1614
Data wydania (nie później niż):
1614
Cesarskiej niżli w onym bucznym w którymeś była wczora. Na co Julia tak odpowiedziała: Wczoram się była ubrała k woli oczom męża swego/ a dzisia k woli oczom Ojcowym. Z dawnych czasów białegłowy rady się stroiły: ale też z dawna w oczu ludzi mądrych/ zbytnie ich ubiory obmierzłe były. Białej płci ochędożny ubior przystoi: lecz nazbyt szumny/ barzo ją szpeci i źle udaje. Niech też będzie (jako mówią) według stawu grobla. Bo ci ludzie/ co się na stroje/ więcej niż ich stan niesie/ przesadzają: i sławie swej i mieszkowi szkodzą. A jeśli w Cesarskiej córce zbytnie stroje zganione/ cóż
Cesárskiey niżli w onym bucżnym w ktorymeś byłá wcżorá. Ná co Iulia ták odpowiedźiáłá: Wcżorám się byłá vbráłá k woli ocżom mężá swego/ á dźiśia k woli ocżom Oycowym. Z dawnych cżásow białegłowy rády się stroiły: ále też z dawná w ocżu ludźi mądrych/ zbytnie ich vbiory obmierzłe były. Białey płći ochędożny vbior przystoi: lecż názbyt szumny/ bárzo ią szpeći y źle vdáie. Niech też będźie (iáko mowią) według stáwu grobla. Bo ći ludźie/ co się ná stroie/ wiecey niż ich stan nieśie/ przesadzáią: y sławie swey y mieszkowi szkodzą. A ieśli w Cesárskiey corce zbytnie stroie zgánione/ coż
Skrót tekstu: BudnyBPow
Strona: 147
Tytuł:
Krotkich a wezłowatych powieści [...] księgi IIII
Autor:
Bieniasz Budny
Drukarnia:
Piotr Blastus Kmita
Miejsce wydania:
Lubcz
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Tematyka:
filozofia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1614
Data wydania (nie wcześniej niż):
1614
Data wydania (nie później niż):
1614
drażni/ Słudze nie łaj. Jeżeli z nich śtatek chcesz mieć. Koń drobno stąpający/ Chłop prędko ojezdzający/ Białagłowa głośno mówiąca/ Nie leniwi bywają radzi. Konia gniewliwego/ Zony niewstydliwej/ Chłopa lzywego. Bogdaj nikt dobry nie ćwiczył tego. Koń ma być cały/ pewnych nóg/ wolnej gęby/ Zona trzezwa/ ochędożna/ wstydliwa. Sługa prawdziwy/ nie pyszny/ nie wielomowny. Koń do białogłowy podobień w ochędostwie i w kształcie. Konia zastałego na piasku zapocić/ chceszli nieodmienną powolność zastać. Pachołka na koniu/ a Pannę w tańcu obierać masz. Konia od nieśmiałego Jeźdzca/ Wdowy po nieśmiałym mężu. Szkoda dostawać. Koń ma
draźni/ Słudze nie łay. Ieżeli z nich śtátek chcesz miec. Koń drobno stąpáiący/ Chłop prędko oiezdzáiący/ Białagłowá głośno mowiąca/ Nie leniwi bywáią rádzi. Koniá gniewliwego/ Zony niewstydliwey/ Chłopá lzywego. Bogday nikt dobry nie cwiczył tego. Koń ma bydź cáły/ pewnych nog/ wolney gęby/ Zona trzezwa/ ochędożna/ wstydliwa. Sługá prawdźiwy/ nie pyszny/ nie wielomowny. Koń do białogłowy podobień w ochędostwie y w kształćie. Koniá zástałego ná piasku zápoćić/ chceszli nieodmienną powolność zástáć. Páchołká ná koniu/ á Pánnę w tańcu obieráć masz. Koniá od nieśmiáłego Iezdzcá/ Wdowy po nieśmiáłym mężu. Szkodá dostáwáć. Koń ma
Skrót tekstu: ŻabPol
Strona: A4
Tytuł:
Polityka dworska
Autor:
Jan Żabczyc
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
przysłowia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
nie wcześniej niż 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1616
Data wydania (nie później niż):
1650
Taki niepewny chłop. Pijana hojność/ Z nierównym zwada/ Poddanych w rozegnaniu. Sami na się wyjawią często. Pijanego obietnica/ Ubogiego wczas/ Skąpego hojność. Nie zawsze ucieąsz rady. Do Białejgłowy grzecznej nie trzeba gospodarza futyata. Melancholika/ chłopa marnego. Ale ma być potędkse i sile Zdrowy/ Pracowity/ Trzezwy/ Ochędożny/ Chętny/ Wesoły/ Śmiały. Pachołkana koniu/ Pannę w tańcu. Obierać masz. Białagłowa grzeczna/ Wino mocne. Z namędrszego uczyni błazna. Zaloty głosem/ Sianie w deszcz/ Pijana zwada. Z pożytkiem rzadko. Ptak w klatce/ Ryba w sadzawce/ Człowiek bez żony. Ci wszyscy mają świat mierzjony.
Táki niepewny chłop. Piiána hoyność/ Z nierownym zwádá/ Poddánych w rozegnániu. Sámi ná się wyiáwią często. Piiánego obietnicá/ Vbogiego wcżás/ Skąpego hoyność. Nie záwsze vćieąsz rády. Do Białeygłowy grzecżney nie trzebá gospodarzá futyatá. Meláncholiká/ chłopá marnego. Ale má bydź potędxe y śile Zdrowy/ Prácowity/ Trzezwy/ Ochędożny/ Chętny/ Wesoły/ Smiáły. Páchołkáná koniu/ Pánnę w tańcu. Obieráć masz. Biáłagłowá grzecżna/ Wino mocne. Z namędrszego vczyni błazná. Záloty głosem/ Sianie w deszcż/ Piiána zwádá. Z pożytkiem rzadko. Ptak w klatce/ Rybá w sadzáwce/ Człowiek bez żony. Ci wszyscy máią świát mierziony.
Skrót tekstu: ŻabPol
Strona: B3v
Tytuł:
Polityka dworska
Autor:
Jan Żabczyc
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
przysłowia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
nie wcześniej niż 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1616
Data wydania (nie później niż):
1650
